EliteDizqn
Active member
“Ben bu biçimdeyim”, “Sensiz Olmaz”, “Memleketim” ve “Ben Varım” isimli yapıtlara yaptığı yorumlarla unutulmayan caz sanatkarı Ayten Alpman’ın vefatının üzerinden 10 yıl geçti.
Devlet Tiyatroları müfettişi Fahrettin Alpman’ın kızı Alpman, 10 Ekim 1929’da, İstanbul’da dünyaya geldi. Kendisi küçükken, anne-babası ayrılan sanatçı, Nişantaşı Kız Lisesinde öğrenciyken tanıştığı İlham Gencer yardımıyla müziğe ilgi duydu.
Evvel İngilizce müzikler söyleyen Alpman, üvey babasının işi sebebiyle gittikleri Malatya’da bir ay kaldıktan daha sonra, İstanbul’da yaşayan anneannesinin yanına taşındı.
Sanatçı, müziğe ilgisi niçiniyle dersleri berbata gidince, Erenköy Kız Lisesine devam etti. Liseden mezun olduktan daha sonra İlham Gencer’in solistlik teklifiyle İstanbul Radyosu’nda program yapmaya başladı.
ARİF MARDİN’İN YÖNLENDİRMESİYLE CAZ MÜZİKLERİ SÖYLEDİ
Radyoda birinci kere “You Are Always In My Heart” isimli parçayı seslendiren Alpman, verdiği bir röportajda, o günleri şu biçimde anlatmıştı:
“İlham’la bağımız hiç kopmamıştı. O sıralarda, 1949’da İstanbul Radyosu açıldı. İlham geldi, ‘Radyoda bize 15 dakika verdiler. Her çarşamba iki modül çalacağız. İki modül da sen söyleyeceksin.’ dedi. Apar topar radyo programlarına başladık. Derken gençliğin sevgilisi olduk mu? O sıralar İstanbul’da hiç Türk müzikçi yok. Birinci bayan müzikçi Sevinç Tevs’di. Ona fazlaca özeniyordum. Arttan Rüçhan Çamay çıktı. Ben üçüncüyüm.”
Ayten Alpman, sahneye birinci kere Taksim Belediye Gazinosu’nda düzenlenen bir tıp balosunda çıktı.
Arif Mardin’in yönlendirmesiyle caz müzikleri söyleyen sanatçı, profesyonel sahne çalışmasına ise 1952’de Yeşilköy Deniz Park Oteli’nde başladı, 3 ay daha sonra Kervansaray Gece Kulübü’ne geçti.
Sanatkarın, 1953’te evlendiği ve 7 yıl evli kaldığı İlham Gencer’den Ayşe ve İlhan isimli iki çocuğu oldu. Alpman, eşinin Çatı Gece Kulübü’nü kurmasının akabinde orada sahne almaya başladı.
İSVEÇ’TE ÜÇ YIL MÜZİK SÖYLEDİ
Birinci plağı “Sayanora / Passion Flower”ı 1959’da yayınlayan Alpman, 1960’ta İlham Gencer’den ayrıldı. Müziğe İsmet Sıral Orkestrası ile devam eden sanatçı, 1963’te gittiği İsveç’te iki yıl Sıral ile bir yıl da öteki bir caz orkestrasıyla sahne aldı.
Ayten Alpman Türkiye’ye döndüğünde, caz yerine yabancı müziklere Türkçe kelamlı uyarlama modası başlamıştı. Caz müzikleri söylemeyi bir süre daha sürdürse de Türkiye’de aranjman uyarlamalarının öncüsü Fecri Ebcioğlu’nun ısrarıyla bu furyaya uyan sanatçı, uyarlama yapıtların yer aldığı “İnan Bana/Ayrıldık Yalnızım” isimli 45’lik plağı 1967’de müzikseverlerle buluşturdu.
Sezen Cumhur Önal ile birkaç 45’lik yapan Alpman’ın Ebcioğlu ile yaptığı “Sensiz Olmam” müziği büyük ilgi gördü.
Kelamlarını Fikret Şeneş’in yazdığı, Alpman’ın 1972’de seslendirdiği “Bir Diğerdir Benim Memleketim” plağı ilgi görmedi. Fakat müzik, 1974’teki Kıbrıs Çıkartması’nda TRT’de epey sık çalınınca, bir daha 45’lik olarak piyasaya sürüldü ve büyük satış sayılarına ulaştı.
Mireille Mathieu’nun Fransızca seslendirdiği eser, Alpman’la özdeşleşti.
İKİ SİNEMADA ROL ALDI
Ünlü sanatçı, 1953’te “Aşk Izdırabtır” ve 1974’te “Tek Başına” isimli sinemalarda rol aldı, “İstersen”, “Sensiz Olmam”, “Tek Başına”, “Yanımda Olsan”, “Ben Varım”, “Ben bu biçimdeyim” ve “Yaz Yağmuru” isimli müziklere imza attı.
İki uzunçalar (longplay) da yapan Alpman, son profesyonel sahne çalışmasını 1990’da İstanbul Yeniköy Bilsak Kulübü’nde gerçekleştirdi.
Ayten Alpman, müziği bıraktıktan daha sonra verdiği bir röportajda şunları kaydetmişti:
“65 yaşındayım, son beş yıldır konser hariç hiç müzik söylemedim. Tüm hayatım müzikle iç içe geçti. Fakat ben hala kim olduğuma karar veremedim. Niçin bu dünyaya geldim, ne yapıyorum hala tam olarak bilemiyorum. Müzik nedir diye soruyorsunuz. Bakın bunun yanıtını vermek epey güç. Müzik insanın hayatı, hayatı, özetlemek gerekirsesı her şeyidir. Müziksiz bir hayat olmaz, mutsuz da keyifli da olsam müzik dinlerim. Yemek içmek ne ise müzik de o işte. Bitmeyecek bir gereksinim, hayatın sürmesi için gereken bir şey.
Caz nedir diye soruyorsunuz, caz benim 40 yılımı verip de hala anlayamadığım bir müziktir. İnsanların beni aptal sanmasını istemiyorum. Lakin cazı sökmek ve içine girebilmek, nitekim zordur. Dinlerken bir şeyler anlarsın fakat çalan ile konuşunca değişik şeyler sana söyleyebilir. Cazın hikayelerini anlamak zordur.”
İstanbul Kültür Sanat Vakfının (İKSV) 2007’de düzenlenen İstanbul Caz Şenliği’nde “Yaşam Uzunluğu Muvaffakiyet Ödülü” verdiği sanatçı, akciğer yetmezliği niçiniyle 20 Nisan 2012’de 83 yaşında ömrünü kaybetti.
Ayten Alpman’ın albümlerinden kimileri şöyle:
“İnan Bana/Ayrıldık Yalnızım” (1967), “Seni Unutmak Senden Kaçmak İstiyorum/Kim Demiş Aşk Palavradır Diye” (1967), “Bu Sana Son Seslenişim/Sevmedim yaşamı” (1967), “Sensiz Olamam/Aynalar Aynalar” (1970), “Bir Oburdur Benim Memleketim/Yaşamak İçin” (1971), Memleketim/Unutsana” (1973), “Ben Yürürüm Yana Yana/Iraktır Yolların” (1974), “Ben bu biçimdeyim” (1976), “Son Bir Defa/niçin Güya Bu Dünya Dar Geliyor İnsana” (1977), “Eski 45’likler” (1999), “Bir Oburdur Ayten Alpman” (2007)
Devlet Tiyatroları müfettişi Fahrettin Alpman’ın kızı Alpman, 10 Ekim 1929’da, İstanbul’da dünyaya geldi. Kendisi küçükken, anne-babası ayrılan sanatçı, Nişantaşı Kız Lisesinde öğrenciyken tanıştığı İlham Gencer yardımıyla müziğe ilgi duydu.
Evvel İngilizce müzikler söyleyen Alpman, üvey babasının işi sebebiyle gittikleri Malatya’da bir ay kaldıktan daha sonra, İstanbul’da yaşayan anneannesinin yanına taşındı.
Sanatçı, müziğe ilgisi niçiniyle dersleri berbata gidince, Erenköy Kız Lisesine devam etti. Liseden mezun olduktan daha sonra İlham Gencer’in solistlik teklifiyle İstanbul Radyosu’nda program yapmaya başladı.
ARİF MARDİN’İN YÖNLENDİRMESİYLE CAZ MÜZİKLERİ SÖYLEDİ
Radyoda birinci kere “You Are Always In My Heart” isimli parçayı seslendiren Alpman, verdiği bir röportajda, o günleri şu biçimde anlatmıştı:
“İlham’la bağımız hiç kopmamıştı. O sıralarda, 1949’da İstanbul Radyosu açıldı. İlham geldi, ‘Radyoda bize 15 dakika verdiler. Her çarşamba iki modül çalacağız. İki modül da sen söyleyeceksin.’ dedi. Apar topar radyo programlarına başladık. Derken gençliğin sevgilisi olduk mu? O sıralar İstanbul’da hiç Türk müzikçi yok. Birinci bayan müzikçi Sevinç Tevs’di. Ona fazlaca özeniyordum. Arttan Rüçhan Çamay çıktı. Ben üçüncüyüm.”
Ayten Alpman, sahneye birinci kere Taksim Belediye Gazinosu’nda düzenlenen bir tıp balosunda çıktı.
Arif Mardin’in yönlendirmesiyle caz müzikleri söyleyen sanatçı, profesyonel sahne çalışmasına ise 1952’de Yeşilköy Deniz Park Oteli’nde başladı, 3 ay daha sonra Kervansaray Gece Kulübü’ne geçti.
Sanatkarın, 1953’te evlendiği ve 7 yıl evli kaldığı İlham Gencer’den Ayşe ve İlhan isimli iki çocuğu oldu. Alpman, eşinin Çatı Gece Kulübü’nü kurmasının akabinde orada sahne almaya başladı.
İSVEÇ’TE ÜÇ YIL MÜZİK SÖYLEDİ
Birinci plağı “Sayanora / Passion Flower”ı 1959’da yayınlayan Alpman, 1960’ta İlham Gencer’den ayrıldı. Müziğe İsmet Sıral Orkestrası ile devam eden sanatçı, 1963’te gittiği İsveç’te iki yıl Sıral ile bir yıl da öteki bir caz orkestrasıyla sahne aldı.
Ayten Alpman Türkiye’ye döndüğünde, caz yerine yabancı müziklere Türkçe kelamlı uyarlama modası başlamıştı. Caz müzikleri söylemeyi bir süre daha sürdürse de Türkiye’de aranjman uyarlamalarının öncüsü Fecri Ebcioğlu’nun ısrarıyla bu furyaya uyan sanatçı, uyarlama yapıtların yer aldığı “İnan Bana/Ayrıldık Yalnızım” isimli 45’lik plağı 1967’de müzikseverlerle buluşturdu.
Sezen Cumhur Önal ile birkaç 45’lik yapan Alpman’ın Ebcioğlu ile yaptığı “Sensiz Olmam” müziği büyük ilgi gördü.
Kelamlarını Fikret Şeneş’in yazdığı, Alpman’ın 1972’de seslendirdiği “Bir Diğerdir Benim Memleketim” plağı ilgi görmedi. Fakat müzik, 1974’teki Kıbrıs Çıkartması’nda TRT’de epey sık çalınınca, bir daha 45’lik olarak piyasaya sürüldü ve büyük satış sayılarına ulaştı.
Mireille Mathieu’nun Fransızca seslendirdiği eser, Alpman’la özdeşleşti.
İKİ SİNEMADA ROL ALDI
Ünlü sanatçı, 1953’te “Aşk Izdırabtır” ve 1974’te “Tek Başına” isimli sinemalarda rol aldı, “İstersen”, “Sensiz Olmam”, “Tek Başına”, “Yanımda Olsan”, “Ben Varım”, “Ben bu biçimdeyim” ve “Yaz Yağmuru” isimli müziklere imza attı.
İki uzunçalar (longplay) da yapan Alpman, son profesyonel sahne çalışmasını 1990’da İstanbul Yeniköy Bilsak Kulübü’nde gerçekleştirdi.
Ayten Alpman, müziği bıraktıktan daha sonra verdiği bir röportajda şunları kaydetmişti:
“65 yaşındayım, son beş yıldır konser hariç hiç müzik söylemedim. Tüm hayatım müzikle iç içe geçti. Fakat ben hala kim olduğuma karar veremedim. Niçin bu dünyaya geldim, ne yapıyorum hala tam olarak bilemiyorum. Müzik nedir diye soruyorsunuz. Bakın bunun yanıtını vermek epey güç. Müzik insanın hayatı, hayatı, özetlemek gerekirsesı her şeyidir. Müziksiz bir hayat olmaz, mutsuz da keyifli da olsam müzik dinlerim. Yemek içmek ne ise müzik de o işte. Bitmeyecek bir gereksinim, hayatın sürmesi için gereken bir şey.
Caz nedir diye soruyorsunuz, caz benim 40 yılımı verip de hala anlayamadığım bir müziktir. İnsanların beni aptal sanmasını istemiyorum. Lakin cazı sökmek ve içine girebilmek, nitekim zordur. Dinlerken bir şeyler anlarsın fakat çalan ile konuşunca değişik şeyler sana söyleyebilir. Cazın hikayelerini anlamak zordur.”
İstanbul Kültür Sanat Vakfının (İKSV) 2007’de düzenlenen İstanbul Caz Şenliği’nde “Yaşam Uzunluğu Muvaffakiyet Ödülü” verdiği sanatçı, akciğer yetmezliği niçiniyle 20 Nisan 2012’de 83 yaşında ömrünü kaybetti.
Ayten Alpman’ın albümlerinden kimileri şöyle:
“İnan Bana/Ayrıldık Yalnızım” (1967), “Seni Unutmak Senden Kaçmak İstiyorum/Kim Demiş Aşk Palavradır Diye” (1967), “Bu Sana Son Seslenişim/Sevmedim yaşamı” (1967), “Sensiz Olamam/Aynalar Aynalar” (1970), “Bir Oburdur Benim Memleketim/Yaşamak İçin” (1971), Memleketim/Unutsana” (1973), “Ben Yürürüm Yana Yana/Iraktır Yolların” (1974), “Ben bu biçimdeyim” (1976), “Son Bir Defa/niçin Güya Bu Dünya Dar Geliyor İnsana” (1977), “Eski 45’likler” (1999), “Bir Oburdur Ayten Alpman” (2007)