EliteDizqn
Active member
Diyarbakır’da nazaranvli bir doktorun 70 yaşındaki hastasının hava yolunun üst kısmına yapışan sülüğü canlı biçimde çıkarmasına ait imaj, sülük tedavisini bir kere daha gündeme getirdi. Paylaşımı yapan doktor, hastasının sülüğün yedikleriyle o bölgeye yapıştığını dediğini aktararak, bunun yanlış sülük tedavisi uygulamasından kaynaklandığına işaret etti.
‘YALNIZCA 15 TANESİ…’
Sülük tedavisi konusunda soruları yanıtlayan Prof. Dr. Abdurrahim Koçyiğit, 600 civarında çeşidi bulunduğunu, bunların sırf 15’inin tıbbi hedefle kullanıldığını anlattı.
Türkiye’de 2 tip tıbbi sülüğün yaygın olduğuna değinen Koçyiğit, uygulamanın yanlış kullanıldığında önemli komplikasyonlara yol açabileceğini söz etti. Koçyiğit, tıbbi sülüğün doktor olmayanlarca kullanılması halinde enfeksiyon riskinin çok yüksek olduğuna dikkati çekti.
“KANAMA DURDURULAMAYABİLİR”
Bu risklerden birinin doktor olmayanların birebir sülüğü biroldukca sefer kullanımı ve bu niçinle kan yoluyla bulaşan hastalıkların diğerlerine geçebilmesi olduğunu belirten Koçyiğit, ayrıyeten, kanama diyatezi olanlarda kanamaların durdurulamayabildiğini, kansızlık (anemi), alerjik tepki ve enfeksiyon oluşabildiğini kaydetti.
Usulüne uygun yapıldığında sülüğün faydalı bir tedavi sistemi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Koçyiğit, “Sülüğün güya emdiği kan orada tedavi yapıyor üzere düşünülür. Tam bilakis sülüğün emdiği kan değil verdiği salgılar bizim için hayli kıymetli. Sülüğün 100’e yakın dişi var. O dişleri deriye geçirdiği vakit 100 civarında etkin etken maddeyi kana karıştırıyor. Tedavi edici özelliği kana karıştırdığı unsurlardan geliyor” bilgisini verdi.
Sağlık Bakanlığınca yayımlanan yönetmeliğe göre, 15 kolda sertifika almak şartıyla yalnızca diş doktorları ve doktorların klâsik ve tamamlayıcı tıp alanındaki tedavileri uygulama yetkisi olduğunu söyleyen Koçyiğit, bunlardan birinin de sülük tedavisi olduğunu aktardı.
Koçyiğit, “Sertifika almayanın tabip de olsa bu tedaviyi yapma yetkisi yok. Sertifikası olmayan, doktor olmayan birileri tarafınca bu biçimde bir tedavi (Twitter’daki vaka) yapılmış olabilir. Türkiye’de en büyük sorunlardan biri, tabip olmayan bireyler tarafınca bilhassa kupa ve sülük tedavisi fazlacaça yapılıyor” dedi.
Sülüğün ağız içerisinde yerleşip vakit içinde büyümesinin mümkün olmayacağını savunan Koçyiğit, şu biçimde devam etti:
“Sülük 60 seneye kadar yaşayabilen ve fazlaca yavaş büyüyen bir mikroorganizma. Kısa müddette orada kalıp, yuvalanıp büyümesi hayli kelam konusu değil. Lakin büyümüş biçimiyle alabilir. İçeriye girip de daha sonrasında büyümesi kelam konusu olacağını düşünmüyorum. Tahminen yemek yerken yutmuş olabilir. Ancak bu da hayli zayıf bir ihtimal. Bunu yorumlamak epey güç. Sülük tedavisi yapan birisinin de kalkıp da boğaza sülük uygulaması mümkün değil diye düşünüyorum.”
“DİŞ ETİ İLTİHAPLARINDA, ÇOK SIK DEĞİL LAKİN UYGULANABİLİYOR”
Hirudoterapi Uzmanı Dr. Mükemmel Tercan da sülükle ilgili az da olsa ağızdan uygulanan tedavilerin mevcut olduğunu söz etti.
Kendisinin bu biçimde bir olayla karşılaşmadığını anlatan Tercan, “Bu canlılar hayli seri hareket edebiliyorlar. Muhtemelen kanlı bir bölgede olduğu için orada süratli biçimde boğaz ve yemek borusu bölgelerine hakikat hareket edip denetimden çıkmış olabilir” dedi.
Ağız ortasında diş eti iltihaplarında sülük tedavisinin uygulanabildiğini belirten Tercan, şu biçimde konuştu:
“Daha epey uygulandığı yer damarsal ve sirkülasyonla ilgili külfetler. Yapılması gereken, bu tedavinin yan tesiri olduğunu da bilerek hareket etmek. En büyük yan tesir enfeksiyon ve bu olaydaki üzere sülüğün aşikâr bir yere gerçek hareket edip denetimini sağlayamamak. Bu hayli az görülebilecek bir şey lakin tedavi daha sonrası olmuş olabilir. Hastanın hayati tehlikesi bile olabilir. Kanama denetimi sağlanamayabilir yahut enfeksiyon olabilir. Küçük büyük bütün kentlerde bu eğitimleri almış tabip arkadaşlarımız var. Kendi muayenehanesinde, hastanede uyguluyor olabilir. Değerli olan o eğitimi almış ve uygun ortamı sağlıyor olması. Beşerler bu merkezleri bulsunlar.”
“SU, ÇOK YAPRAKLI SEBZELERDEN KAYNAKLANABİLİR”
Acil Tıp Kliniği Eğitim nazaranvlisi Prof. Dr. Ayhan Özhasenekler, bu stil parazitlerin, bilhassa kırsal kesimde, dezenfeksiyon yapılmayan durağan sularda ve dere kenarlarında bulunduğunu, o bölgelerde yaşayan halk ile çobanlık üzere mesleklerle uğraşan insanların su gereksinimlerini karşılarken bunları yutulabildiğini anlattı.
Bu parazitlerin, insan bedenine yerleşerek büyüdüklerini söyleyen Özhasenekler, dudak ve yanak içleri ile lisan ve boğaz üzere mukoza denilen dokularda kan emerek beslendiklerini tabir etti.
Geleneksel ve tamamlayıcı tıp kapsamındaki sülük uygulamalarının cilde yapışan karasal çeşitlerle gerçekleştirildiğini lisana getiren Özhasenekler, şu biçimde konuştu:
“Islak tip dediğimiz mukozaya yerleşen sülükler, kazara yutulan su, marul, maydanoz, börülce, dereotu üzere bitkilerden de kaynaklanabilir. Marul uygunca yıkanmadığında, yaprakları açılmadığında ortasında ne olduğunu bilmiyoruz ve süratli doğranabiliyor. Bu sırada şayet parazit kesilmemişse, siz de bunu bir salatanın içerisinde hayli rahatlıkla yutabilirsiniz. Çok küçük olduğu için fark edilmeyebiliyor. O yüzden bunların âlâ yıkanması, durulanması, 3-4 saat suda bekletilmesi, yapraklarının ortası âlâ temizlendikten daha sonra tüketilmesi değerli.”
Sosyal medyada yapılan paylaşımdaki imajda yer alan olayın da zerzevattan kaynaklanmış olabileceğini yorumlayan Özhasenekler, insan bedeni ortasında sülük uygulamasının vefatla sonuçlanabileceği ikazını yaptı.
HAYATINI KAYBEDEN DE OLDU
Prof. Dr. Ayhan Özhasenekler, 11 yıl nazaranv yaptığı Diyarbakır’da bunun yaşandığı hadiselerle karşılaştığından bahsederek, birinci olayla 2004’te asistanken gördüğünü ve bunu da ulusal bir mecmuada kaleme aldığını söylemiş oldu.
Özhasenekler, geçmişte karşılaştığı hadiseleri şu biçimde anlattı:
“Birinci olgumuz genç bir çocuktu. Trafik kazasıyla öbür bir hastanede değerlendirilirken, kan kıymetinin fazlaca düşük olduğu tespit edilince iç kanama kuşkusuyla bize sevk etmişlerdi. Hasta geldiğinde trafik kazasıyla ilgili rastgele bir bulgusunun olmadığını gördük. Çocuk ‘Boğazımda kaç gündür bir şeyler hareket ediyor. Sesim ortada değişiyor’ şikayetinde bulundu. Biz de boğazına ışık tuttuk. Hareketli, iri, mor-kahverengi, yaklaşık 2 santim uzunluğunda bir cisim gördük. KBB’deki arkadaşlar direkt ve indirekt laringoskopla burundan ve ağızdan girerek, kamerayla onun sülük olduğunu tespit ettiler.
Sülüğün çıkartılması kolay değil. Cımbız vesaireyle tutup çektiğinizde yırtılabiliyor ve kanayabiliyor. Çok kanadığında akciğerlere, yemek borusuna kaçabiliyor. Hasta açısından riski olabiliyor. O yüzden tabipler genel anesteziyle hastanın başının daha aşağıda, gövde ve bacaklarının daha üst olduğu bir durumda, direkt ve indirekt laringoskop ve kazıma usulüyle bütün halinde bunu çıkarttılar. çabucak sonrasında hastaya kan takviyesi verildi, eski sıhhatine kavuştu. Bunun nasıl olabileceğini sorduğumuzda çocuğun çoban olduğunu, derelerden, daima sakin yerlerden su içtiğini öğrendik.”
Prof. Dr. Özhasenekler, ani gelişen teneffüs düşüncesi ve kan tükürme şikayetleriyle kendilerine başvuran 45 yaşlarında bir erkek hastanın da tıpkı durumu yaşadığını söylemiş oldu. Akciğer rahatsızlığından şüphelendiklerini fakat tomografide, ses tellerinin altında 3 santimetre çapında yabancı bir cisme rastladıklarını anlatan Özhasenekler, çabucak hemen tedavi planlanırken, cismin tutunduğu yerden kopmasıyla teneffüs yolunu tıkandığını ve hastanın ömrünü kaybettiğini tabir etti.
Özhasenekler, “Özellikle kırsal kesimde çalışanların bu çeşit durağan sulardan su içerken dikkat etmesini, hatta hiç içmemesini öneririz. Doktorlarımızın de yaşadıkları bölgedeki endemik olaylara, endemik etrafa, ekolojik istikrara epeyce dikkat etmeleri gerekiyor hasta deneyimi açısından” tavsiyesinde bulundu.
‘YALNIZCA 15 TANESİ…’
Sülük tedavisi konusunda soruları yanıtlayan Prof. Dr. Abdurrahim Koçyiğit, 600 civarında çeşidi bulunduğunu, bunların sırf 15’inin tıbbi hedefle kullanıldığını anlattı.
Türkiye’de 2 tip tıbbi sülüğün yaygın olduğuna değinen Koçyiğit, uygulamanın yanlış kullanıldığında önemli komplikasyonlara yol açabileceğini söz etti. Koçyiğit, tıbbi sülüğün doktor olmayanlarca kullanılması halinde enfeksiyon riskinin çok yüksek olduğuna dikkati çekti.
“KANAMA DURDURULAMAYABİLİR”
Bu risklerden birinin doktor olmayanların birebir sülüğü biroldukca sefer kullanımı ve bu niçinle kan yoluyla bulaşan hastalıkların diğerlerine geçebilmesi olduğunu belirten Koçyiğit, ayrıyeten, kanama diyatezi olanlarda kanamaların durdurulamayabildiğini, kansızlık (anemi), alerjik tepki ve enfeksiyon oluşabildiğini kaydetti.
Usulüne uygun yapıldığında sülüğün faydalı bir tedavi sistemi olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Koçyiğit, “Sülüğün güya emdiği kan orada tedavi yapıyor üzere düşünülür. Tam bilakis sülüğün emdiği kan değil verdiği salgılar bizim için hayli kıymetli. Sülüğün 100’e yakın dişi var. O dişleri deriye geçirdiği vakit 100 civarında etkin etken maddeyi kana karıştırıyor. Tedavi edici özelliği kana karıştırdığı unsurlardan geliyor” bilgisini verdi.
Sağlık Bakanlığınca yayımlanan yönetmeliğe göre, 15 kolda sertifika almak şartıyla yalnızca diş doktorları ve doktorların klâsik ve tamamlayıcı tıp alanındaki tedavileri uygulama yetkisi olduğunu söyleyen Koçyiğit, bunlardan birinin de sülük tedavisi olduğunu aktardı.
Koçyiğit, “Sertifika almayanın tabip de olsa bu tedaviyi yapma yetkisi yok. Sertifikası olmayan, doktor olmayan birileri tarafınca bu biçimde bir tedavi (Twitter’daki vaka) yapılmış olabilir. Türkiye’de en büyük sorunlardan biri, tabip olmayan bireyler tarafınca bilhassa kupa ve sülük tedavisi fazlacaça yapılıyor” dedi.
Sülüğün ağız içerisinde yerleşip vakit içinde büyümesinin mümkün olmayacağını savunan Koçyiğit, şu biçimde devam etti:
“Sülük 60 seneye kadar yaşayabilen ve fazlaca yavaş büyüyen bir mikroorganizma. Kısa müddette orada kalıp, yuvalanıp büyümesi hayli kelam konusu değil. Lakin büyümüş biçimiyle alabilir. İçeriye girip de daha sonrasında büyümesi kelam konusu olacağını düşünmüyorum. Tahminen yemek yerken yutmuş olabilir. Ancak bu da hayli zayıf bir ihtimal. Bunu yorumlamak epey güç. Sülük tedavisi yapan birisinin de kalkıp da boğaza sülük uygulaması mümkün değil diye düşünüyorum.”
“DİŞ ETİ İLTİHAPLARINDA, ÇOK SIK DEĞİL LAKİN UYGULANABİLİYOR”
Hirudoterapi Uzmanı Dr. Mükemmel Tercan da sülükle ilgili az da olsa ağızdan uygulanan tedavilerin mevcut olduğunu söz etti.
Kendisinin bu biçimde bir olayla karşılaşmadığını anlatan Tercan, “Bu canlılar hayli seri hareket edebiliyorlar. Muhtemelen kanlı bir bölgede olduğu için orada süratli biçimde boğaz ve yemek borusu bölgelerine hakikat hareket edip denetimden çıkmış olabilir” dedi.
Ağız ortasında diş eti iltihaplarında sülük tedavisinin uygulanabildiğini belirten Tercan, şu biçimde konuştu:
“Daha epey uygulandığı yer damarsal ve sirkülasyonla ilgili külfetler. Yapılması gereken, bu tedavinin yan tesiri olduğunu da bilerek hareket etmek. En büyük yan tesir enfeksiyon ve bu olaydaki üzere sülüğün aşikâr bir yere gerçek hareket edip denetimini sağlayamamak. Bu hayli az görülebilecek bir şey lakin tedavi daha sonrası olmuş olabilir. Hastanın hayati tehlikesi bile olabilir. Kanama denetimi sağlanamayabilir yahut enfeksiyon olabilir. Küçük büyük bütün kentlerde bu eğitimleri almış tabip arkadaşlarımız var. Kendi muayenehanesinde, hastanede uyguluyor olabilir. Değerli olan o eğitimi almış ve uygun ortamı sağlıyor olması. Beşerler bu merkezleri bulsunlar.”
“SU, ÇOK YAPRAKLI SEBZELERDEN KAYNAKLANABİLİR”
Acil Tıp Kliniği Eğitim nazaranvlisi Prof. Dr. Ayhan Özhasenekler, bu stil parazitlerin, bilhassa kırsal kesimde, dezenfeksiyon yapılmayan durağan sularda ve dere kenarlarında bulunduğunu, o bölgelerde yaşayan halk ile çobanlık üzere mesleklerle uğraşan insanların su gereksinimlerini karşılarken bunları yutulabildiğini anlattı.
Bu parazitlerin, insan bedenine yerleşerek büyüdüklerini söyleyen Özhasenekler, dudak ve yanak içleri ile lisan ve boğaz üzere mukoza denilen dokularda kan emerek beslendiklerini tabir etti.
Geleneksel ve tamamlayıcı tıp kapsamındaki sülük uygulamalarının cilde yapışan karasal çeşitlerle gerçekleştirildiğini lisana getiren Özhasenekler, şu biçimde konuştu:
“Islak tip dediğimiz mukozaya yerleşen sülükler, kazara yutulan su, marul, maydanoz, börülce, dereotu üzere bitkilerden de kaynaklanabilir. Marul uygunca yıkanmadığında, yaprakları açılmadığında ortasında ne olduğunu bilmiyoruz ve süratli doğranabiliyor. Bu sırada şayet parazit kesilmemişse, siz de bunu bir salatanın içerisinde hayli rahatlıkla yutabilirsiniz. Çok küçük olduğu için fark edilmeyebiliyor. O yüzden bunların âlâ yıkanması, durulanması, 3-4 saat suda bekletilmesi, yapraklarının ortası âlâ temizlendikten daha sonra tüketilmesi değerli.”
Sosyal medyada yapılan paylaşımdaki imajda yer alan olayın da zerzevattan kaynaklanmış olabileceğini yorumlayan Özhasenekler, insan bedeni ortasında sülük uygulamasının vefatla sonuçlanabileceği ikazını yaptı.
HAYATINI KAYBEDEN DE OLDU
Prof. Dr. Ayhan Özhasenekler, 11 yıl nazaranv yaptığı Diyarbakır’da bunun yaşandığı hadiselerle karşılaştığından bahsederek, birinci olayla 2004’te asistanken gördüğünü ve bunu da ulusal bir mecmuada kaleme aldığını söylemiş oldu.
Özhasenekler, geçmişte karşılaştığı hadiseleri şu biçimde anlattı:
“Birinci olgumuz genç bir çocuktu. Trafik kazasıyla öbür bir hastanede değerlendirilirken, kan kıymetinin fazlaca düşük olduğu tespit edilince iç kanama kuşkusuyla bize sevk etmişlerdi. Hasta geldiğinde trafik kazasıyla ilgili rastgele bir bulgusunun olmadığını gördük. Çocuk ‘Boğazımda kaç gündür bir şeyler hareket ediyor. Sesim ortada değişiyor’ şikayetinde bulundu. Biz de boğazına ışık tuttuk. Hareketli, iri, mor-kahverengi, yaklaşık 2 santim uzunluğunda bir cisim gördük. KBB’deki arkadaşlar direkt ve indirekt laringoskopla burundan ve ağızdan girerek, kamerayla onun sülük olduğunu tespit ettiler.
Sülüğün çıkartılması kolay değil. Cımbız vesaireyle tutup çektiğinizde yırtılabiliyor ve kanayabiliyor. Çok kanadığında akciğerlere, yemek borusuna kaçabiliyor. Hasta açısından riski olabiliyor. O yüzden tabipler genel anesteziyle hastanın başının daha aşağıda, gövde ve bacaklarının daha üst olduğu bir durumda, direkt ve indirekt laringoskop ve kazıma usulüyle bütün halinde bunu çıkarttılar. çabucak sonrasında hastaya kan takviyesi verildi, eski sıhhatine kavuştu. Bunun nasıl olabileceğini sorduğumuzda çocuğun çoban olduğunu, derelerden, daima sakin yerlerden su içtiğini öğrendik.”
Prof. Dr. Özhasenekler, ani gelişen teneffüs düşüncesi ve kan tükürme şikayetleriyle kendilerine başvuran 45 yaşlarında bir erkek hastanın da tıpkı durumu yaşadığını söylemiş oldu. Akciğer rahatsızlığından şüphelendiklerini fakat tomografide, ses tellerinin altında 3 santimetre çapında yabancı bir cisme rastladıklarını anlatan Özhasenekler, çabucak hemen tedavi planlanırken, cismin tutunduğu yerden kopmasıyla teneffüs yolunu tıkandığını ve hastanın ömrünü kaybettiğini tabir etti.
Özhasenekler, “Özellikle kırsal kesimde çalışanların bu çeşit durağan sulardan su içerken dikkat etmesini, hatta hiç içmemesini öneririz. Doktorlarımızın de yaşadıkları bölgedeki endemik olaylara, endemik etrafa, ekolojik istikrara epeyce dikkat etmeleri gerekiyor hasta deneyimi açısından” tavsiyesinde bulundu.