EliteDizqn
Active member
İklim değişikliğinin niye olduğu şiddetli hava olayları dünyanın geleceğine dair tasa yaratırken bu kaygıyı ağır biçimde yaşayanlarda görülen eko-anksiyete olayları da artıyor.
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kemal Sayar, “eko-anksiyete” teriminin çabucak hemen ders kitaplarında kategori olarak yer almadığını ama iklim değişikliğiyle ortaya çıkan büyük hava olaylarının, ormansızlaşmanın ve mevsimlerin kaymasının hadiseyi destekleyen bir faktör ve gösterge olabileceğini anlattı.
Yazın ortasında kışın, kışın ortasında yazın görüldüğü iklim değişikliğinin, eko-anksiyete olaylarını gündeme getirdiğini belirten Sayar, “Eko-anksiyete, bugün Pakistan’ı vuran sel felaketlerinin, geçtiğimiz yaz Akdeniz’in ormanlarını vuran yabanî orman yangınlarının, bizi dünyanın sonuna yanlışsız yaklaştırdığı üzere bir niyetle, bireylerin telaş duymaya başlama halidir. Bunu biz klinik pratiğimizde fazlaca fazla görmüyoruz lakin kolay insanın ortasında bu bir telaş hali olarak var olmaya devam ediyor” değerlendirmesini yaptı.
Sayar, “Eko-anksiyete yakın vakit içinderın bir mefhumu. 30-40 sene evvel bundan bahsetmiyorduk, yakın vakit içinderda iklim değişikliğiyle birlikte ortaya çıkan bu çok hava olayları insanları, ‘Acaba sonumuz mu yaklaşıyor?’, ‘Acaba bir cins kıyamete yanlışsız mu gidiyoruz?’ halinde kaygılı bir ruh haline sürükledi ve bunun yaygınlığı arttı” diye konuştu.
“ÇOCUKLARDA KARAMSARLIK VE ÜMİTSİZLİĞE niye OLUYOR”
Çocuklarda görülen eko-anksiyeteyi, gelecekle ilgili ağır tasa hali ve bir cins geleceksiz bırakılma telaşı olarak tanımlayan Sayar, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Çocuklarda, ‘Biz atalarımızın ve dedelerimizin yaşadığı birtakım doğal hoşluklara sahip olamayacağız.’ telaşı biçiminde kendisini gösterebilir. Bu telaş hali olağan daha küçük yaşlara yanlışsız indikçe daha bedensel belirtiler, karın ağrıları, kalp çarpıntıları halinde kendisini gösterebilir lakin daha ergenlik çağında bilişsel yetileri gelişmiş çocuklarda gelecekle ilgili ağır bir karamsarlık ve ümitsizlik halinde kendisini gösterebilir.“
Çevre ve iklim hakkında çocuklara verilen eğitimlerde “felaket senaryosu yazmak” yerine sorumluluk şuuru uyandırılması gerektiğini tabir eden Sayar, “Dünyamızda daha az karbon ayak izi nasıl bırakabiliriz? Nasıl daha sorumlu yurttaşlar olabiliriz? Etrafımızı daha şuurlu bir biçimde tabiatla ilgi kurmaya nasıl sevk edebiliriz? sorularını yöneltmek gerekiyor. Çocuklarda hiç bir şeyin karamsar bir biçimde bitmeyeceği, bizim uğraşlarımızla ömrün olumlu istikamette cereyan edebileceği istikametinde bir şuur uyandırmalıyız, yani aksiyoner bir umuda muhtaçlık var” sözlerini kullandı.
“EĞİTİMLERİN ÜMİT VERİCİ OLMASI LAZIM”
Verilecek eğitimlerin çocuklarda “” hissini uyandırması gerektiğini anlatan Sayar, şu biçimde devam etti:
“Öbür türlüsü, çocukları tam bir nihilizm batağına sürükleriz. Zira ‘Dünya bitiyor, her şey bitiyor, etraf felaketi kapıda, bu biçimde yapmaya kıymet hiç bir şey yok.’ deyip paralize bir felç durumuna mahkum edebiliriz. Eğitimlerin ümit verici bir tarafının olması lazım, sorumluluğa çağırıcı tarafı olması lazım. Daima kıyamet ve şeamet tellallığı yaparsak çocuklar bir süre daha sonra hareket yoksulu ve felç olacaktır.“
Çevre konusunda çocukları bilinçlendirirken ümitvar paylaşımlarda bulunmak gerektiğinin altını çizen Sayar, sorumlu davranışların telaş ögesi olarak görülemeyeceğine dikkati çekerek şöyleki konuştu:
“Yani çocuk şayet çeşmedeki suyu israf etmiyorsa, klimayı yerli-yersiz kullanmıyorsa tasa etmemek lazım. Zira büyüklerde de yürüyerek gidebileceği yere araçla gitmiyorsa ben bunu gelecekle ilgili sorumlu bir davranış olarak algılarım. Başka yandan kukumav kuşu üzere başını ellerinin ortasına alıp zihninde daima felaket senaryoları üretiyorsa, gelecekle ilgili daima karamsar beklentilerini lisana getiriyorsa, bu biçimde daha patolojik bir durumun ortasında olduğunu söyleyebiliriz.
Burada anksiyetenin insanı harekete geçirici bir vasfının olduğunu da bilmemiz lazım. Makul ölçüde tasa bizi, dünyayla ilgili kimi şeyleri değiştirmeye, elimizden geleni esirgememeye, daha yeterli çalışmaya ve aksiyon yapmaya zorlar. Etraf korkusu yaşayanlarla alakalı değişik isimler veriliyor örneğin eko-endişe yahut eko-öfke deniliyor. Bütün bunlar insanı, yapan bir biçimde dünyayı onarmaya, düzeltmeye, yanlış bulduklarına dur demeye sevk edebilir, bu da bizim için faydalıdır.“
“ÇOCUKLARIMIZA EMANETE SAHİP ÇIKMAYI ÖĞRETELİM”
Duvarlar içinde yapılan eğitimin gereğince tesirli olmadığını, çocukların etraf eğitiminin, tabiatın içine çıkarak, ağaçlara dokunarak, ağaçlardaki ve topraktaki değişimi inceleyerek yapılmasının daha faydalı olacağını belirten Sayar, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Kainat, tabiat bizim yağmalayacağımız ve üzerine süreç yapacağımız bir hammadde deposu yahut ayaklarımızın altına serilmiş istismar edilecek bir varlık değildir. Tabiat bize emanet edilmiştir, emanete sahip çıkmak zorundayız, emanete sahip çıkarsak o da bize karşılığında hayli büyük bağışlar verecektir. Çocuklarımıza emanete sahip çıkmayı öğretelim zira, dünya evimizdir. Nasıl konutumuzu pak tutuyor ve ihtimam gösteriyorsak dünyamızı ve tabiatımızı da pak tutmaya itina gösterelim.
Millî Eğitim Bakanlığına daha evvel yapmış olduğum bir çağrıyı bir sefer daha buradan sizin vasıtanızla bir dahalemiş olayım. Okullarda mevsimin müsait olduğu vakit içinderda her sınıf için haftada yarım gün ayrılabilir. Tabiat seyahatleri ve o tabiat gezisi sırasında da etraf paklığı istikametinde efor gösterilebilir.“
Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Ana Bilim Kolu Öğretim Üyesi Prof. Dr. Kemal Sayar, “eko-anksiyete” teriminin çabucak hemen ders kitaplarında kategori olarak yer almadığını ama iklim değişikliğiyle ortaya çıkan büyük hava olaylarının, ormansızlaşmanın ve mevsimlerin kaymasının hadiseyi destekleyen bir faktör ve gösterge olabileceğini anlattı.
Yazın ortasında kışın, kışın ortasında yazın görüldüğü iklim değişikliğinin, eko-anksiyete olaylarını gündeme getirdiğini belirten Sayar, “Eko-anksiyete, bugün Pakistan’ı vuran sel felaketlerinin, geçtiğimiz yaz Akdeniz’in ormanlarını vuran yabanî orman yangınlarının, bizi dünyanın sonuna yanlışsız yaklaştırdığı üzere bir niyetle, bireylerin telaş duymaya başlama halidir. Bunu biz klinik pratiğimizde fazlaca fazla görmüyoruz lakin kolay insanın ortasında bu bir telaş hali olarak var olmaya devam ediyor” değerlendirmesini yaptı.
Sayar, “Eko-anksiyete yakın vakit içinderın bir mefhumu. 30-40 sene evvel bundan bahsetmiyorduk, yakın vakit içinderda iklim değişikliğiyle birlikte ortaya çıkan bu çok hava olayları insanları, ‘Acaba sonumuz mu yaklaşıyor?’, ‘Acaba bir cins kıyamete yanlışsız mu gidiyoruz?’ halinde kaygılı bir ruh haline sürükledi ve bunun yaygınlığı arttı” diye konuştu.
“ÇOCUKLARDA KARAMSARLIK VE ÜMİTSİZLİĞE niye OLUYOR”
Çocuklarda görülen eko-anksiyeteyi, gelecekle ilgili ağır tasa hali ve bir cins geleceksiz bırakılma telaşı olarak tanımlayan Sayar, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Çocuklarda, ‘Biz atalarımızın ve dedelerimizin yaşadığı birtakım doğal hoşluklara sahip olamayacağız.’ telaşı biçiminde kendisini gösterebilir. Bu telaş hali olağan daha küçük yaşlara yanlışsız indikçe daha bedensel belirtiler, karın ağrıları, kalp çarpıntıları halinde kendisini gösterebilir lakin daha ergenlik çağında bilişsel yetileri gelişmiş çocuklarda gelecekle ilgili ağır bir karamsarlık ve ümitsizlik halinde kendisini gösterebilir.“
Çevre ve iklim hakkında çocuklara verilen eğitimlerde “felaket senaryosu yazmak” yerine sorumluluk şuuru uyandırılması gerektiğini tabir eden Sayar, “Dünyamızda daha az karbon ayak izi nasıl bırakabiliriz? Nasıl daha sorumlu yurttaşlar olabiliriz? Etrafımızı daha şuurlu bir biçimde tabiatla ilgi kurmaya nasıl sevk edebiliriz? sorularını yöneltmek gerekiyor. Çocuklarda hiç bir şeyin karamsar bir biçimde bitmeyeceği, bizim uğraşlarımızla ömrün olumlu istikamette cereyan edebileceği istikametinde bir şuur uyandırmalıyız, yani aksiyoner bir umuda muhtaçlık var” sözlerini kullandı.
“EĞİTİMLERİN ÜMİT VERİCİ OLMASI LAZIM”
Verilecek eğitimlerin çocuklarda “” hissini uyandırması gerektiğini anlatan Sayar, şu biçimde devam etti:
“Öbür türlüsü, çocukları tam bir nihilizm batağına sürükleriz. Zira ‘Dünya bitiyor, her şey bitiyor, etraf felaketi kapıda, bu biçimde yapmaya kıymet hiç bir şey yok.’ deyip paralize bir felç durumuna mahkum edebiliriz. Eğitimlerin ümit verici bir tarafının olması lazım, sorumluluğa çağırıcı tarafı olması lazım. Daima kıyamet ve şeamet tellallığı yaparsak çocuklar bir süre daha sonra hareket yoksulu ve felç olacaktır.“
Çevre konusunda çocukları bilinçlendirirken ümitvar paylaşımlarda bulunmak gerektiğinin altını çizen Sayar, sorumlu davranışların telaş ögesi olarak görülemeyeceğine dikkati çekerek şöyleki konuştu:
“Yani çocuk şayet çeşmedeki suyu israf etmiyorsa, klimayı yerli-yersiz kullanmıyorsa tasa etmemek lazım. Zira büyüklerde de yürüyerek gidebileceği yere araçla gitmiyorsa ben bunu gelecekle ilgili sorumlu bir davranış olarak algılarım. Başka yandan kukumav kuşu üzere başını ellerinin ortasına alıp zihninde daima felaket senaryoları üretiyorsa, gelecekle ilgili daima karamsar beklentilerini lisana getiriyorsa, bu biçimde daha patolojik bir durumun ortasında olduğunu söyleyebiliriz.
Burada anksiyetenin insanı harekete geçirici bir vasfının olduğunu da bilmemiz lazım. Makul ölçüde tasa bizi, dünyayla ilgili kimi şeyleri değiştirmeye, elimizden geleni esirgememeye, daha yeterli çalışmaya ve aksiyon yapmaya zorlar. Etraf korkusu yaşayanlarla alakalı değişik isimler veriliyor örneğin eko-endişe yahut eko-öfke deniliyor. Bütün bunlar insanı, yapan bir biçimde dünyayı onarmaya, düzeltmeye, yanlış bulduklarına dur demeye sevk edebilir, bu da bizim için faydalıdır.“
“ÇOCUKLARIMIZA EMANETE SAHİP ÇIKMAYI ÖĞRETELİM”
Duvarlar içinde yapılan eğitimin gereğince tesirli olmadığını, çocukların etraf eğitiminin, tabiatın içine çıkarak, ağaçlara dokunarak, ağaçlardaki ve topraktaki değişimi inceleyerek yapılmasının daha faydalı olacağını belirten Sayar, kelamlarını şöyleki tamamladı:
“Kainat, tabiat bizim yağmalayacağımız ve üzerine süreç yapacağımız bir hammadde deposu yahut ayaklarımızın altına serilmiş istismar edilecek bir varlık değildir. Tabiat bize emanet edilmiştir, emanete sahip çıkmak zorundayız, emanete sahip çıkarsak o da bize karşılığında hayli büyük bağışlar verecektir. Çocuklarımıza emanete sahip çıkmayı öğretelim zira, dünya evimizdir. Nasıl konutumuzu pak tutuyor ve ihtimam gösteriyorsak dünyamızı ve tabiatımızı da pak tutmaya itina gösterelim.
Millî Eğitim Bakanlığına daha evvel yapmış olduğum bir çağrıyı bir sefer daha buradan sizin vasıtanızla bir dahalemiş olayım. Okullarda mevsimin müsait olduğu vakit içinderda her sınıf için haftada yarım gün ayrılabilir. Tabiat seyahatleri ve o tabiat gezisi sırasında da etraf paklığı istikametinde efor gösterilebilir.“