‘Patron’, çalışanın bilgisayarını izleyebilir mi?

EliteDizqn

Active member
Yeni tip koronavirüs salgını ve pandeminin akabinde, uzun bir süre meskenden çalışma mecburiliği, patron ile çalışanın farklı problemler yaşamasına da sebep oldu.

Patronlar, işin yürüyebilmesi için çalışanlara bilgisayar ve internet sağlayıp, bunlarla çalışanın işini faal ve süratli bir biçimde yapmasını amaçlıyor. Patronlar ayrıyeten bu araç ve hizmetin hedefi doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını denetlemek için aygıtlara takip sistemleri de kuruyor.

ÖZEL HAYAT SAKLILIĞI

NTV’den Cem Kılıç’ın yazısına bakılırsa; patronun iş için sağladığı araç ve hizmetlerin yalnızca bu maksat için kullanılmasını istemesi en doğal hakkıyken, çalışanın özel hayatının kapalılığının korunmasını istemesi de birebir biçimde en doğal hakkı. Bilgisayarların ve internet kullanmasının takibi bahsedilen iki hak içinde ince bir çizgide bulunmaktadır. Ne var ki salgınla bir arada uzaktan çalışma aktiflik kazanınca, özel hayatın korunması ve kapalılığı patronun denetleme hakkının biraz daha önüne geçti.

‘İZİN VERDİ Mİ, VERMEDİ Mİ?

Takip hakkının sonlarının belirlenmesi, patronun bilgisayar ve internet üzerinde hangi faaliyetlere, hangi oranda müsaade verdiğine nazaran değişir.

Öncelikle yapılması gereken patronların iş maksadıyla sağladıkları bilgisayar ve internetin özel maksatlı kullanmasına müsaade verip vermediğini tespit etmek, devamında verilen bir müsaade var ise buna ait bir sınırlamanın olup olmadığını kıymetlendirmek.

‘ÖRTÜLÜ MÜSAADE DE OLUR’

Patronlar kural olarak sağladıkları bilgisayarların ve internet hizmetinin ne biçimde kullanılacağını belirleme yetkisine sahiptir. Sağlanan bilgisayarın özel gayeli olarak kullanmasını büsbütün yasaklayabileceği üzere, hudutlu olarak çalışanın özel gayeleri doğrultusunda kullanmasına müsaade verebilir.

Hatta özel emelli kullanması büsbütün özgür de bırakabilir. Bilgisayar ve internetin özel emelli kullanmasına müsaade, açık bir biçimde kelamlı yahut yazılı olarak verilebileceği üzere patronun bildiği özel emelli kullanıma uzunca bir süre ses çıkarmaması durumunda olduğu üzere örtülü bir biçimde de verilebilir.

‘İÇERİK İNCELENMEDEN TAKİP YAPILABİLİR’

Kılıç’a göre bilgisayar ve internetin özel maksatlı olarak kullanmasın yasaklandığı durumlarda patronun, emekçinin bu yasağa uygun davranıp davranmadığını denetim etmek emeliyle takip sistemi kurma hakkı bulunmaktadır.

Patron çalışanın bilgisayarda hangi süreçleri yaptığını inceleyebilecek, hangi internet sitelerine girdiğini, bilgisayar yahut işyerinin ağına hangi dataların indirildiğini ve internete bu bilgisayar üzerinden hangi bilgilerin yüklendiğini takip edebilecektir. Çalışan bu durumda özel hayatının kapalılığını ileri sürerek takibi engelleyemeyecektir. Patron takip kararında ilgili araçların gayesi haricinde kullanıldığını tespit ederse çalışanın iş mukavelesini duruma bakılırsa geçerli yahut haklı niçine dayanarak feshedebilecektir.

Ancak bu takip de hangi sitelere girildiğini takiple sonlu olup, emekçinin özel hayatının kapalılığını ihlal edecek biçimde girilen sitelerde yapılan yazışmaları okuma hakkı vermemektedir.

SAKLILIĞI İHLAL Mİ?

Çalışana, bilgisayarın ve internetin özel gayeli kullanmasına sınırsız müsaade verilmişse patronun yapacağı bir takip özel ömrün kapalılığını ihlal manası taşıyabilecektir. Patronun verdiği açık yahut örtülü müsaadeye karşın çalışanın bilgisayar ve internet kullanmasını takip etmesi kişilik haklarının ihlali manasına gelecektir.

Çalışan bu niçinle iş kontratını haklı niçinle feshedebilecek, bir ziyanı doğması halinde bu ziyanının tazminini talep edebilecektir.

Sonlu kullanım izinlerinde ise koyulan hududa bakılırsa kıymetlendirme yapmak gerekmektedir. Örneğin patron çalışanın özel emelli internet kullanmasına yalnızca orta dinlenmesine denk gelen 12.00 ile 13.00 içinde müsaade vermişse, özel maksatlı internet kullanmasının bu saatler içinde yapılıp yapılmadığını takip edebilecek, bu saatlerin haricinde özel maksatlı bilgisayar yahut internet kullanmasının olup olmadığını inceleyebilecektir. Müsaade verilen saatlerdeki kullanımların içeriği incelenemeyecektir.

Takibin bu türlü yapılması özel ömrün kapalılığını ihlal etmeyecektir.

tıpkı vakitte patron müddet haricinde girilen sitelere yönelik de sınırlama getirmiş olabilir. Tek tek saydığı yahut çeşitlerini belirttiği sitelere erişimi yasaklamış olabilir.