ışınım korkusu göğüs kanseri hadiselerini artırdı

EliteDizqn

Active member
Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim Merkezi (KETEM) aracılığıyla tüm vilayetlerde mamografi taramaları yapıldığını ve Türkiye’de her 3 bayandan 1’inin bu taramalara katıldığını söyleyen Türk Radyoloji Derneği (TÜRKRAD) Genel Sekreteri Prof. Dr. İhsan Şebnem Örgüç, bu taramalarda bir sorun görüldüğü takdirde hastaları ileri incelemeye yönlendirildiklerini ve kimi bayanların “ışınım korkusu” niçiniyle bu taramalara katılmadığını anlattı.

Prof. Dr. İhsan Şebnem Örgüç, mamografinin ışınıma, ötürüsıyla kansere yol açtığı istikametindeki görüşü şöyleki kıymetlendirdi:

“Bu sahiden bir kaygı ve efsane haline gelmeye başladı diye düşünüyorum. ışınım korkusu tıbbın yapabileceği hizmetleri engelleme noktasına kadar geldi. Bana soran hastalarıma, ‘ışınımdan niçin korkuyorsunuz?‘ diyorum. ‘Kanser yapar‘ diyorlar.

Evet, teorik olarak o denli bir risk var lakin kanıtlanan, mamografinin yol açtığı göğüs kanseri çabucak hemen yok. ‘Üç saatlik bir uçuşta, mamografiye eş bedel ışınım alıyorsunuz. Bu niçinle uçağa binmekten geri duruyor musunuz?’ diye soruyorum. ‘Hayır‘ diyorlar, şaşırıyorlar.

Şu anki aygıtlar eski sistemlere bakılırsa fazlaca düşük oranda ışınımla imajları oluşturabildiği için artık bunu göz arkası edebilecek kadar rahat davranmak istiyoruz. Alışılmış ki kimseye gereksiz ve sık tetkik yapmak istemiyoruz. Fakat bayanlarımızın bu işleri vaktinde yaptırması hayatları için epeyce bedelli.”

RİSK FAKTÖRÜ OLANLAR İÇİN TARAMADA 30 YAŞ ÖNEMLİ

Mamografinin hangi yaş aralığında çektirilmesi gerektiğine yönelik farklı görüşler olduğunu anlatan Örgüç, makus sonuçlar yaşanmasını tedbire ve vefat riskini azaltmada 40 yaşın kıymetli bir hudut olduğunu aktardı.

Prof. Dr. Örgüç, tarama programlarındaki yaş aralığının 70’e kadar sürdüğünü belirterek, “Yılda bir en güzel aralık. 70 yaş bir hudut üzere gözüküyor fakat toplumda giderek artan ömür müddeti var. ötürüsıyla bayan sağlıklıysa, ömür beklentisi 10 yılın üzerindeyse mamografi taramalarına devam etmesini istiyoruz” dedi.

Meme kanserinde en değerli risk faktörünün genler olduğunu, artık genetik taramaların da yapılabildiğini lisana getiren Örgüç, risk faktörlerini şöyleki sıraladı:

Bazı genetik sendromlar var, bunların kapsamında da göğüs kanseri riski fazla olabiliyor. Çok hormon kullanmak üzere birtakım niçinler de risk faktörü kabul ediliyor fakat bunlar daha minör sebepler. 30 yaşından itibaren, şayet ömür uzunluğu göğüs kanseri riski yüzde 20’nin üzerinde çıkıyorsa, 40 yaşına kadar beklemeniz gerçek değil, biz sizi daha erken taramaya almalıyız diyoruz ve bu taramaları 30 üzere daha aşağı bir yaşa çekiyoruz.

Toplumda ve kimi vakit tabipler içinde “40 yaşın altındakilere hiç bir vakit mamografi yapılmaz” halinde yanlış bir algı olduğuna da dikkati çeken Örgüç, 30 yaşında göğüs kanseri tanısı niçiniyle tedavisine başlanmış lakin hiç mamografi çekilmemiş hastalarla karşılaştığından bahsetti.

ERKEN BULGU YAKALAYAN FORMÜL: ‘MAMOGRAFİ’

Prof. Dr. Örgüç, göğüs kanserinin en erken bulgusu ya da dokunun bozulduğunun birinci işaretinin, göğüs ortasında toplu iğne başı üzere küçük kireçlenmeler olduğunu aktararak, bu kireçlenmeleri en güzel gösteren metodun de mamografi olduğunu söylemiş oldu.

Kitle oluşmadan ve kanser bir tümör haline dönüşmeden doku bozulmasının birinci işaretlerini mamografide bulabildiklerini, bu niçinle yüksek risk kümesindeki hastalara mamografi uyguladıklarını belirten Örgüç, bunun yanı sıra manyetik rezonans görüntüleme (MR) ya da ultrasonu da kullandıklarını lisana getirdi.

Taramanın hayatta kalma oranını artırdığına dikkati çeken Örgüç, “aslına bakarsan bu tarama programlarının ulusal bazda oluşturulmasındaki en değerli niye bu. Dünya Sıhhat Örgütünün tarama programları için kimi kriterleri var. Bunlardan biri de taramanın işe yarıyor olduğunu, sağ kalımı ve hastalıksız hayat müddetini uzattığını kanıtlamanız gerekiyor. Bunlar dünya üzerinde yapılan epeyce fazla çalışmayla artık belirlenmiş durumda” diye konuştu.

Örgüç, 1990’larda tarama yapılan ve yapılmayan bayanlar içinde hayat mühletlerine bakılan bir çalışmaya işaret ederek, epeyce eski usullerle bile bunun yüzde 25 arttığının görüldüğünü kelamlarına ekledi.