Hatası bayan yüklenmeyecek

EsraBetül

Member
Duydukları her Hamlet gösterisine giderek, gitmeye çaba ederek bir cins koleksiyonculuk yapan seyircinin, şahsımın da ortalarında pekâlâ sayılabileceği Hamlet koleksiyoncularının, bir daha şahsım üzere Matmazel Julie’nin de derlemini yapmaya meraklı olmaları büyük mümkünlük. August Strindberg’in tabiatçı trajedi ve/veya gerçekçi tabiatçı diye tanımlanan bu oyunu savunu, karşı geliş, sorunu ortaya koyuş, sorunun ta kendisi oluş, yorum, karar, teklif üzere neresinde dursanız taraftarlık yeri sunan dolu bir metin zira. Bu niçinle tiyatro sahnesinden öbür beyazperde üzere alanlarda da bir epey metin kazıcısının ilgi alanına girmekte, yazıldığı tarih 1888’den bu güne.

Metin, sahne dizaynını Ilgın Sözmez’in yaptığı, Pervin Bağdat, Burcu Halacoğlu, Ferhat Polat’ın oynadığı en taze Matmazel Julie yorumu “Merhamet” de çevrimiçi ortam için üretilmiş bir tiyatro sineması. Geçen günlerde KOMA’nın çevrimiçi gösterilen imali için ruhsal tansiyon de denebilir. Dişi-erkek münasebetinin bitip tükenmez hesaplaşması; cinsellik, cinsel pozisyon ile sevginin tanımlanışı ya da sevginin ispatı eforuyla cinsellik üzerinden aşağılanmanın seyreltilmeye çalışılması; bireyin iç benliği ile dışarıdaki varlığı içindeki çelişkinin soruşturulması; sosyoekonomik sınıf çatışması; olay-zaman ikilisinin etkileşimi üzere bir dolu probleme günümüzden kararlı bir bakış. Kararlı zira imal derin bir dramaturji kazısıyla metni başından sonuna kendi kararlarıyla sunmakta.


Özgün metindeki kırbaç, saç, Julie’nin köpeğinin ismi Diana üzere, muharririn mitoloji, teoloji, edebiyat üzere alanlardaki mana ünitelerinden yararlandığı göstergelerin yerini bu yorumda diğer sözcükler tabirler alıyor. Günümüz koşullarına, çağdaş hayata, kazıcıların savundukları dünya görüşüne bakılırsa belirlenmiş şeyler bunlar. Bu taze yorumda Julie’nin annesinin konumlandırılışı ise bayan sıkıntısından epey, insan psikolojisine dayandırılmış. Sanırım en hayli bu karara baş yoruyor insan. Julie’ye, bayan sorunu açısından sevilmemesi güç bir yeni son veren bu tiyatro sinemanın kefelerinden birinin epeyce ağır kalmaması için bu biçimdesi daha güzel olmuş olabilir, diye bir sonuca varabiliyor daha sonra da.

Dişi-erkek içinde özgün metinde olmayan, vakit zaman sertleşen kimi diyalog huzursuz edici olsa da meydan okuyan bir gerçekçilik üstlenmekte. Hem günlük hayat lisanında var olan, olabilecek bu rahatsız edici lisan, Strindberg’in gerçekçi doğacılık üzerinden bayana ait benimsediği sert tavrına da bir meydan okuyuş. Gerçekçilik mi demiştiniz, işte buyrun gerçek. Üretim gerçekçilik elini, ayrıyeten muştu üzere bir sonla artırıp açıyor, gerçek kabahati belirleyip hatalıyı da göstererek. Bundan bu biçimde olmayan bir cürmü bayan yüklenmeyecek.

O denli görünüyor ki dünya hayatı yıllar ortasında fizikî, çevrimiçi (tartışmalı -tartışılası- metaverse dahil kim bilir daha hangi ortamlarda) deneyimlendikçe bu biçimde metinlerin de izinin sürülmesi sürecek. Sanata evet.

***

“Merhamet”le bir arada “Where Is The Water?” ile “Bir Arp Masalı” oyunların üretimini üstelenen KOMA Sahnesi, “Bir Istakozu Öldürmenin En İnsancıl Yolu”, “Dansöz”, “Kedi Cenazesi”, “Bernarda”, “Çağrılmayan Yakup”, “Yok Olma Çağı”, “Uyandığımda Sesim Yoktu”, “Parçacıklar”, “Katia Makatow Masterclass”, “Çatıdaki Yarasa”, “Küçük Prens”, “Ölü Bayanlar Diyarı”, “Öyle Şeyler Sırf Sinemalarda Olur” üzere dikkate paha, birbirinden farklı oyunları da konuk etmekte.

KOMA’ya ideal ve maksatlarını sorduğumuzda ise şu karşılığı aldık: “KOMA kanısı 2019 Aralık’ta harekete geçti. Tiyatro, görüntü arka, müzik, performans sanatı ve dans yüklü bir kıssa transferi hareketi olan KOMA, hibrit yapıya sahip fikir alt ve üstyapısı, 50 sandalyeli stüdyo sahnesiyle 360 derecelik bir fikir. Bütünüyle bağımsız, büsbütün müdanasız iktisadı ve siyaseti çerçevesinde anlatmaya paha bulduğumuz sayısız kıssanın multidisipliner kurgularla izleyiciye aktarılmasından sorumludur. Toplumun değişim ve dönüşüm sürecinde insan ilgileri ve dönüşümlerin ana ekseni oluşturduğu KOMA repertuvarı sahne ve dijital ortam için çalışır. Seyircinin zihni ve kalbinde harekete dönüşmesi misyonuyla kurgulanan tüm işler ve her işin her ünitesi KOMA bünyesinde üretilir. KOMA kendi işini kendi yapan bir dramatik üretimler hareketidir.”