Frank Herbert’ın epik romanı “Dune”, beyazperdeye taşındı

EsraBetül

Member
“Bilimkurgu aslında günümüzü anlatır” denir. Birtakım bilimkurgu romanları ise vakitsizdir, bir biçimde her çağa ayak uydurur. Bunlardan biri de muharrir Frank Herbert’ın birincisini 1965 yılında yayımladığı “Dune” serisi. Örneğin, kitaptaki şu cümleler ne kadar da tanıdık: “Din ile siyaset birebir otomobilde gittiğinde, şoförler karşılarında hiç bir şeyin duramayacağını sanır. Dümdüz sarfiyat, hızlandıkça hızlanırlar. Manileri büsbütün göz arkası eder, körlemesine gidenlerin uçurumu hayli geç fark edeceğini unuturlar.”

Herbert’ın romanı “Modern bilimkurgunun mihenk taşlarından biri” olarak görülüyor. Hatta efsane bilimkurgu müellifi Arthur C. Clarke tarafınca “Yüzüklerin Efendisi ile kıyaslanabilecek tek şaheser kurgu roman” diye tanımlanıyor. Kitapta siyaset, din, ekoloji, teknoloji ve insani hislerin katmanlı, karmaşık alakası kıssayı oluşturuyor.

Bu kadar büyük bir bilimkurgu romanının sinemasının çekilmeye çalışılmayacağı da düşünülemez. Bir iki teşebbüs de oluyor. Hatta birisi usta direktör David Lynch tarafınca 1984 yılında hayata geçiyor. Ondan evvel 70’lerin ortasında bir öbür başarılı direktör Alejandro Jodorowsky’nin “Dune” sinemasını çekememe kıssası var, bunun epey eğlenceli bir belgeseli de bulunuyor.

VİLLENEUVE’ÜN BAŞARISI…

Biri çekilemeyen, başkasıysa hiç beğenilmeyen “Dune” sinemasının daha sonraki denemesi için ise uzun yıllar geçmesi gerekti. tıpkı vakitte Dune’u çekse çekse o çeker diyebileceğimiz Dennis Villeneuve tarafınca kalkışıldı bu işe. Sonuçta “Düşman”, “Geliş”, “Blade Runner 2049” üzere bilimkurgu sinemalarıyla muvaffakiyetini kanıtlamış; “Sicario”, “İçimdeki Yangın” üzere sinemaları epey beğenilmiş, boşu olmayan bir direktör Villeneuve…

Ve Kanadalı direktör, bugün vizyona giren “Dune: Çöl Gezegeni” ile beklentileri boşa çıkarmadığını da gösteriyor. Villeneuve, Lynch’in yaptığı yanılgıya düşmeyip bütün kitabı tek bir sinemaya sığdırmayı tercih etmeyerek yanlışsız bir adım atmış. Birinci kitabın yarısıyla öyküye giriş yapıyoruz. Üçleme olması planlanan serinin sıradaki iki sinemasının birinci kitabın devamı ve ikinci kitap olması bekleniyor. tıpkı vakitte büyük bir sabırsızlıkla. Basın göskavramından çıkan herkes, “şimdi en az bir yıl daha nasıl bekleyeceğiz” serzenişinde bulunuyordu.

Villeneuve’ün sineması, bilhassa kitabını da okuyanlar için beklentilerinin karşılıklarını aldıkları bir sinema. Kitaba pek sadık kalınmış. Sineması izledikten daha sonra neyi ekleyip çıkarabiliriz diye düşündüğümde fazlaca fazla bir değişiklik bulamadım. Birtakım yan karakterlerin derinliği sinemanın müddetiyle ilgili olarak sığ kalmış denebilir lakin bu da olağan. Kitabı zevkle okuyanlar, bu zevkin tam olarak karşılığını dev bir beyazperdede gördükleri için büyük keyif aldılar. Bu noktada kitabı hiç okumamış, öyküyle ilgili hiç bir bilgisi olmayanların sinemayla bir bağ kurup kuramayacağı kuşkulu. bir daha de teknik açıdan, epik çöl sahneleri bakımından, akıcılık olarak ve hoş müzikleriyle gözümüzü ayıramadan, bir an olsun saate bakmadan 2 saat 35 dakika geçirmek, yıllardır beklemenin karşılığını muvaffakiyetle veriyor.

NE ANLATIYOR?

Pekala 155 dakikalık “Dune”un birinci kısmı ne anlatıyor? Aslında bir kahraman seyahati. Kendi ailesi ve halkının geleceğini garanti altına almak için cihandaki en tehlikeli gezegene seyahat etmek zorunda olan, kavrayışının ötesinde büyük bir mukadderatın içine doğmuş, parlak ve yetenekli genç Paul Atreides’in kıssası. Kötücül güçler, gezegenin var olan en kıymetli kaynağı için (insanlığın en büyük potansiyelini ortaya çıkarabilecek baharat madeni) çatışmaya tutuşmuşken, sadece endişelerini yenebilenler hayatta kalıyor bu öyküde.

YILDIZLAR GEÇİDİ…

Oyuncu takımında kimler yok ki? Oscar’a aday olmuş Timothée Chalamet “Paul Atreides” rolüyle başrolde. Paul’un hayallerine giren ve ikinci sinemada başrolü ele geçirecek olan “Chani” ile Zendaya bu sinemada kendini az gösteriyor. Başka isimler şu biçimde: Sinemadaki en başarılı oyunculuklardan birini sergileyen Rebecca Ferguson (Lady Jessica), kendini oldukcatan ispatlamış olan Oscar Isaac (Dük Leto Atreides), başarılı oyuncu Josh Brolin (Gurney Halleck), usta isimler Stellan Skarsgard (Baron Harkonnen) ile Charlotte Rampling (Mother Mohiam). “Aquaman” ve “Game of Thrones”tan tanıdığımız ve sinemadaki öbür başarılı oyunculardan biri olan Jason Momoa (Duncan Idaho). Ve Oscar’lı aktör Javier Bardem (Stilgar).