---
Efuli Kime Denir? Bir Köy Hikâyesiyle Anlatayım
Selam dostlar,
Geçenlerde ailemle sohbet ederken yaşlı büyüklerimizden biri “efuli” kelimesini kullandı. Açıkçası anlamını tam bilmiyordum, ama kulağa hem eski hem de derin bir şey ifade ediyor gibi geldi. Bunun üzerine bir hikâye hatırladım; aslında bu hikâye bana “efuli kime denir?” sorusunun cevabını çok daha canlı ve içten bir şekilde öğretti. Sizlerle de paylaşmak istiyorum, belki tartışır, birlikte daha da zenginleştiririz.
---
Köydeki Bilge: Efuli’nin İlk İzleri
Anadolu’nun küçük bir köyünde, herkesin “Efuli Ana” dediği yaşlı bir kadın yaşardı. Köyün insanı ona danışmadan hiçbir işe kalkışmazdı. Düğün mü olacak, mahsul mü ekilecek, hasta mı iyileştirilecek, mutlaka onun sözü dinlenirdi. Çünkü “efuli” kelimesi aslında; yaşadığı çevrede bilgelik, deneyim ve yol göstericilikle anılan kişiye verilen bir isimdi.
Efuli Ana’nın hikâyesinde dikkat çeken şey, onun toplumla kurduğu bağdı. Kadın olması dolayısıyla daha çok empatiyle, herkesin sorununu dinleyerek hareket ediyordu. İnsanların duygularını gözetiyor, dertlerini paylaşarak çözüm buluyordu. Köyde kimse kendini yalnız hissetmiyordu çünkü Efuli Ana vardı.
---
Stratejik Erkekler ve Empatik Kadınlar
Efuli kelimesinin anlamını kavrarken toplumsal bir farkı da görmek mümkün. Erkekler, Efuli Ana’ya gelip ondan çoğunlukla çözüm odaklı sorular soruyorlardı: “Hangi tarlayı bu yıl ekelim?”, “Borçları nasıl kapatalım?”, “Köyün suyunu nasıl düzenleyelim?” Onlar için pratik sonuç önemliydi.
Kadınlar ise daha çok ilişkisel ve duygusal konularla yanına gelirdi: “Komşumla aram bozuldu, ne yapmalıyım?”, “Çocuğum üzülüyor, onu nasıl mutlu ederim?”, “Kaynanamla nasıl geçinebilirim?” Onların ihtiyaçları daha çok sosyal bağlara dayanıyordu.
İşte bu noktada, “efuli” olmak hem erkeklerin stratejik sorularına mantıklı çözümler sunmayı hem de kadınların ilişkisel problemlerinde empatik bir yaklaşım sergilemeyi gerektiriyordu.
---
Efuli’nin Toplumsal Rolü
Köyde “efuli” denilen kişi, yalnızca bir birey değildi; o, adeta kolektif hafızanın taşıyıcısıydı. Gelenekleri, kültürü, değerleri biliyor; gerektiğinde bunları yenilikle harmanlayarak köye aktarıyordu.
Bilimsel açıdan bakıldığında, “efuli” kavramı toplumsal yapının ihtiyaç duyduğu sosyal sermayeyi temsil ediyordu. Yani bireylerin birbirine güvenmesini, dayanışmasını ve birlikte çözüm üretmesini sağlayan kişi. Modern sosyoloji literatüründe buna “arabulucu” ya da “topluluk önderi” diyebiliriz.
---
Hikâyenin Dönüm Noktası
Bir gün köyde büyük bir kuraklık baş gösterdi. Erkekler stratejik olarak çözüm aradı: “Yeni kuyu kazalım”, “Suyu komşu köyden getirelim.” Kadınlar ise sosyal ve empatik bir bakışla: “Bu süreçte kimse mağdur olmasın, çocuklar susuz kalmasın, komşular arasında kavga çıkmasın” diyordu.
İşte tam bu noktada Efuli Ana devreye girdi. Hem erkeklerin çözüm arayışını hem de kadınların ilişkisel kaygılarını birleştirerek köyün orta yolunu buldu. Herkesin katkıda bulunduğu bir sistem kuruldu. Bir grup kuyu kazarken, diğer grup evlerde su tasarrufu için yeni düzenler oluşturdu. Böylece köy kuraklıkla daha güçlü baş etti.
---
Efuli’nin Günümüzdeki Yansımaları
Bugün “efuli” kelimesi artık günlük hayatta pek kullanılmasa da kavram olarak hâlâ hayatımızda. Modern dünyada bu rolü bazen öğretmenler, bazen kanaat önderleri, bazen de bir mahallenin saygı duyulan yaşlıları üstleniyor.
Örneğin bir mahallede herkesin “ona danışmadan iş yapmadığı” bir teyze varsa, işte o kişi günümüzün “efuli”sidir. Bir şirkette hem yöneticilere mantıklı çözümler sunan hem de çalışanların duygusal ihtiyaçlarını gözeten bir lider varsa, o da “efuli”dir.
---
Tartışma Soruları
Peki sevgili forum dostları, sizce günümüzde “efuli”nin karşılığı kim olabilir?
Siz kendi çevrenizde böyle birine rastladınız mı?
Sizce modern toplumda bu tür arabulucu kişilere daha çok ihtiyaç duyuyor muyuz?
Erkeklerin çözüm odaklı, kadınların ise empatik yaklaşımları hâlâ bu dengeyi oluşturuyor mu?
---
Sonuç: Efuli Olmak Bir Bilgelik Sanatı
“Efuli kime denir?” sorusuna verilecek en kısa cevap: Topluma yol gösteren, hem aklı hem kalbi birleştiren kişidir. Hem bilimsel açıdan toplumsal sermayeyi temsil eder hem de kültürel açıdan insanlara güven veren bir simgedir.
Bugün belki kelimeyi sık kullanmıyoruz, ama etrafımızda hâlâ “efuli” ruhunu yaşatan insanlar var. Onları fark etmek ve değerini bilmek, hepimiz için önemli bir sorumluluk değil mi sizce de?
---
Bu noktada sözü size bırakıyorum: Sizce “efuli” kavramını kendi yaşamımıza nasıl uyarlayabiliriz?
---
Efuli Kime Denir? Bir Köy Hikâyesiyle Anlatayım
Selam dostlar,
Geçenlerde ailemle sohbet ederken yaşlı büyüklerimizden biri “efuli” kelimesini kullandı. Açıkçası anlamını tam bilmiyordum, ama kulağa hem eski hem de derin bir şey ifade ediyor gibi geldi. Bunun üzerine bir hikâye hatırladım; aslında bu hikâye bana “efuli kime denir?” sorusunun cevabını çok daha canlı ve içten bir şekilde öğretti. Sizlerle de paylaşmak istiyorum, belki tartışır, birlikte daha da zenginleştiririz.
---
Köydeki Bilge: Efuli’nin İlk İzleri
Anadolu’nun küçük bir köyünde, herkesin “Efuli Ana” dediği yaşlı bir kadın yaşardı. Köyün insanı ona danışmadan hiçbir işe kalkışmazdı. Düğün mü olacak, mahsul mü ekilecek, hasta mı iyileştirilecek, mutlaka onun sözü dinlenirdi. Çünkü “efuli” kelimesi aslında; yaşadığı çevrede bilgelik, deneyim ve yol göstericilikle anılan kişiye verilen bir isimdi.
Efuli Ana’nın hikâyesinde dikkat çeken şey, onun toplumla kurduğu bağdı. Kadın olması dolayısıyla daha çok empatiyle, herkesin sorununu dinleyerek hareket ediyordu. İnsanların duygularını gözetiyor, dertlerini paylaşarak çözüm buluyordu. Köyde kimse kendini yalnız hissetmiyordu çünkü Efuli Ana vardı.
---
Stratejik Erkekler ve Empatik Kadınlar
Efuli kelimesinin anlamını kavrarken toplumsal bir farkı da görmek mümkün. Erkekler, Efuli Ana’ya gelip ondan çoğunlukla çözüm odaklı sorular soruyorlardı: “Hangi tarlayı bu yıl ekelim?”, “Borçları nasıl kapatalım?”, “Köyün suyunu nasıl düzenleyelim?” Onlar için pratik sonuç önemliydi.
Kadınlar ise daha çok ilişkisel ve duygusal konularla yanına gelirdi: “Komşumla aram bozuldu, ne yapmalıyım?”, “Çocuğum üzülüyor, onu nasıl mutlu ederim?”, “Kaynanamla nasıl geçinebilirim?” Onların ihtiyaçları daha çok sosyal bağlara dayanıyordu.
İşte bu noktada, “efuli” olmak hem erkeklerin stratejik sorularına mantıklı çözümler sunmayı hem de kadınların ilişkisel problemlerinde empatik bir yaklaşım sergilemeyi gerektiriyordu.
---
Efuli’nin Toplumsal Rolü
Köyde “efuli” denilen kişi, yalnızca bir birey değildi; o, adeta kolektif hafızanın taşıyıcısıydı. Gelenekleri, kültürü, değerleri biliyor; gerektiğinde bunları yenilikle harmanlayarak köye aktarıyordu.
Bilimsel açıdan bakıldığında, “efuli” kavramı toplumsal yapının ihtiyaç duyduğu sosyal sermayeyi temsil ediyordu. Yani bireylerin birbirine güvenmesini, dayanışmasını ve birlikte çözüm üretmesini sağlayan kişi. Modern sosyoloji literatüründe buna “arabulucu” ya da “topluluk önderi” diyebiliriz.
---
Hikâyenin Dönüm Noktası
Bir gün köyde büyük bir kuraklık baş gösterdi. Erkekler stratejik olarak çözüm aradı: “Yeni kuyu kazalım”, “Suyu komşu köyden getirelim.” Kadınlar ise sosyal ve empatik bir bakışla: “Bu süreçte kimse mağdur olmasın, çocuklar susuz kalmasın, komşular arasında kavga çıkmasın” diyordu.
İşte tam bu noktada Efuli Ana devreye girdi. Hem erkeklerin çözüm arayışını hem de kadınların ilişkisel kaygılarını birleştirerek köyün orta yolunu buldu. Herkesin katkıda bulunduğu bir sistem kuruldu. Bir grup kuyu kazarken, diğer grup evlerde su tasarrufu için yeni düzenler oluşturdu. Böylece köy kuraklıkla daha güçlü baş etti.
---
Efuli’nin Günümüzdeki Yansımaları
Bugün “efuli” kelimesi artık günlük hayatta pek kullanılmasa da kavram olarak hâlâ hayatımızda. Modern dünyada bu rolü bazen öğretmenler, bazen kanaat önderleri, bazen de bir mahallenin saygı duyulan yaşlıları üstleniyor.
Örneğin bir mahallede herkesin “ona danışmadan iş yapmadığı” bir teyze varsa, işte o kişi günümüzün “efuli”sidir. Bir şirkette hem yöneticilere mantıklı çözümler sunan hem de çalışanların duygusal ihtiyaçlarını gözeten bir lider varsa, o da “efuli”dir.
---
Tartışma Soruları
Peki sevgili forum dostları, sizce günümüzde “efuli”nin karşılığı kim olabilir?
Siz kendi çevrenizde böyle birine rastladınız mı? Sizce modern toplumda bu tür arabulucu kişilere daha çok ihtiyaç duyuyor muyuz? Erkeklerin çözüm odaklı, kadınların ise empatik yaklaşımları hâlâ bu dengeyi oluşturuyor mu?---
Sonuç: Efuli Olmak Bir Bilgelik Sanatı
“Efuli kime denir?” sorusuna verilecek en kısa cevap: Topluma yol gösteren, hem aklı hem kalbi birleştiren kişidir. Hem bilimsel açıdan toplumsal sermayeyi temsil eder hem de kültürel açıdan insanlara güven veren bir simgedir.
Bugün belki kelimeyi sık kullanmıyoruz, ama etrafımızda hâlâ “efuli” ruhunu yaşatan insanlar var. Onları fark etmek ve değerini bilmek, hepimiz için önemli bir sorumluluk değil mi sizce de?
---
Bu noktada sözü size bırakıyorum: Sizce “efuli” kavramını kendi yaşamımıza nasıl uyarlayabiliriz?
---