EliteDizqn
Active member
Getty Images
Bütün dünya enflasyonun yıkıcı tesirlerine karşı uğraş etmeye çalışırken daha da pahalılaşan lüks mamüllerin tüketimi altın günlerini yaşıyor. Dünyanın önde gelen danışmanlık firmalarından Bain & Co ve İtalyan lüks markalar temsilcisi Altagamma iştirakinde yapılan bir çalışmaya göre global lüks eser pazarı 2022 yılında, son derece meçhul ekonomik şartlara karşın geçen yıla kıyasla yüzde 21 büyüdü.
Rapor, lüks eser pazarının 2022 sonunda 1,4 trilyon euroya ulaşmasına ve 2030 yılına kadar büyümesini öngörüyor.
Öte yandan yükselen enflasyon ve hayat pahalılığı biroldukca ülkede insanları etkilemeye devam ediyor, uzmanlar ekonomik eşitsizliğin giderek arttığını söylüyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Ekim ayında yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda global iktisattaki zorluklarda “hemen çabucak en berbatın yaşanmadığını” ve birfazlaca kişi için “2023 yılının sakinlik üzere hissedileceğini” kaydetmişti.
Ekonomi berbata giderken lüks mamüllerin tüketiminin niye arttığını uzmanlara sorduk.
‘LÜKS ESERLER PAZARI ÇOK DAHA DİRENÇLİ’
Kasım 2022’de yayımlanan Bain & Co ve Altagamma raporuna göre lüks eser pazarındaki büyüme eğilimi 2030 yılına kadar devam edecek.
Analistler, ABD lüks eserler pazarının kuvvetli olmaya devam ettiğini, Avrupa pazarının ise son devirde yaşanan ekonomik sarsıntılardan geri sıçrayarak bir daha canlandığını söylüyor.
Çin’de lüks eser tüketiminde son senelerda önemli bir artış kaydeden analistler, 2021’de yüzde 21 olan pazardaki hissesinin Covid-19 kısıtlamalarının kaldırılmasından daha sonra bir daha yükselişe geçeceğini iddia ediyor.
Lüks eser pazarının muhtemel bir ekonomik sakinlik karşısında 2008 ekonomik krizine kıyasla “fazlaca daha dirençli” olduğuna bilhassa dikkat çeken bu çalışma, tüketici tabanının artık daha geniş ve ağır olmasını buna münasebet gösteriyor.
Raporda kayda bedel bir öteki tespit ise Z ve Alfa nesillerinin lüks eser tüketimine yapacağı katkıya yönelik…
Buna bakılırsa bu nesillerin 2030 yılına kadar evvelki jenerasyonlara kıyasla üç kat fazla lüks tüketime kayacağı ve pazarın üçte birini oluşturacağı öngörülüyor.
Analistler, bu kuşaktakilerin bundan evvelki Y jenerasyonuna kıyasla lüks eser tüketimine ortalama 3-5 yıl erken başladığını aktararak bu eğilimin devam edeceğini iddia ediyor.
Sektördeki bu direncin kaynağına ve gençlerin lüks eserlere nasıl eriştiğine gelmedilk evvel lüks eserin ne olduğunu inceleyelim.
‘KENDİMİZİ TATMİN ETMEK İÇİN ALDIĞIMIZ ÜRÜNLER’
BBC Türkçe’ye konuşan Fransa’nın İktisadi ve Ticari İlimler Enstitüsü (ESSEC) İşletme Fakültesi’nde global strateji profesörü olan Ashok Som’a bakılırsa istek yaratan, statü kazandıran ve bu statü yardımıyla aşikâr bir toplulukla özdeşleşme isteği uyandıran eserler “lüks ürün” olarak nitelendiriliyor.
“Lükse Giden Yol: Lüks Marka İdaresinin Evrimi, Pazarlar ve Stratejiler” (The Road to Luxury: The Evolution, Markets, and Strategies of Luxury Brand Management) isimli kitabın muharriri olan Som’a göre Fransa ve İtalya’da ortaya çıkan lüks tüketim akımındaki mamüllerin “kaliteli, yenilikçi, yaratıcı ve güçlü, yani jenerasyondan nesile aktarılabilir” olması ayırt edici özellikler.
“Lüks” deyince akla saat, mücevher, parfüm ve kozmetik ve tekne üzere mamüllerin geldiğini söyleyen Som, günümüzde iPhone üzere teknolojik aletlerin, çeşitli seyahat ve tatil tecrübelerinin ve NFT (bir şeyin gerçekliğinin dijital sertifikası) üzere mamüllerin de bu kategoride yer alabildiğini belirtiyor.
“Kendimize harcayabileceğimiz ek gelirimiz olduğunda, isteklerimizi tatmin etmek için aldığımız her eser lüks üründür” diyen Som, günümüzde bu mamüllerin Metaverse’te bile olabileceğine dikkat çekiyor.
‘DEMOKRATİKLEŞME VE YENİ KUŞAK FARKINDALIĞI’
Som, lüks eser tüketiminde bir “demokratikleşme” yaşandığını, toplumdaki çok güçlü yüzde 1’lik kısmın yanı sıra orta ve orta-üst sınıfların da artık pazara daha fazla erişebildiğini söylüyor.
Som’a bakılırsa bunun sebeplerinden biri, lüks tüketimde daha ucuz eserleri de kapsayan yeni kategorilerin oluşması. Bir öbür niçinse insanların paralarını biriktirerek daha az tüketmesi fakat daha kıymetli eserleri tercih etmesi:
“Zengin kısmın büyük bir kısmının son periyotta daha da zenginleştiği yanlışsız lakin bu beşerler yüzlerce çanta ve binlerce araba daha satın almıyor. Bir konut yahut tekne alamayan lakin en değerli telefon olan iPhone’u yahut kıymetli bir ruj ya da parfümü alan şahıslar de lüks eserler dünyasına katılıyor.”
Lüks eser tüketimindeki artışın bir başka niçinini ise Som şöyleki anlatıyor:
“Gençler artık etraf ve iklim krizi konusunda fazlaca hassas. Tek kullanımlık, ucuz eserleri geri çeviriyorlar. Para biriktirip daha sağlam, değerli ve bu biçimdece lüks olarak sınıflanan eserleri yahut ikinci el ya da vintage eserleri tercih ediyorlar.”
Getty Images Yokoluş İsyani aktivistlerinin moda devi H&M’in önündeki protestosu
‘İKİ FARKLI DÜNYA’
Lüks eser tüketenler Som’un dediği üzere “demokratikleşiyor” olsa bile bu kümenin büyük bir kısmı hala dünyanın en güçlü yüzde 1 ve yüzde 10’luk bölümünden oluşuyor.
Financial Times gazetesine lüks eser kesiminin ekonomik krizlere olan dayanıklılığı hakkında konuşan Bain & Co ortaklarından Claudia D’Arpizio, “Satışlar harcanabilir ek gelirleri olan ve ekonomik çalkantılardan etkilenme mümkünlüğü düşük, çok zenginler içinde yoğunlaşıyor” tabirlerini kullanıyor.
İsviçre bankası Credit Suisse’in ‘2021 Global Servet Raporu’na nazaran dünyanın en güçlü yüzde 1’lik dilimi, dünyanın toplam servetinin yüzde 45,8’ine sahip.
Diğer taraftan global nüfusun yüzde 55’lik bölümü global servetin sadece yüzde 1,3’üne erişebiliyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Cambridge Üniversitesi İktisat Bölümü’nden Dr. Toke Aidt, eşitsizliğin son 20 yılda “fevkalade” düzeyde arttığını ve “iki farklı dünyanın” oluştuğunu söylüyor
Aidt’e bakılırsa yüzde 1’lik kesim gelirinin büyük kısmını servet idaresinden elde eden ve kendini enflasyondan korumak için çeşitli yatırım araçlarına sahip şahıslardan oluşuyor.
Aidt, “2008 ekonomik krizinden, pandemiden ve enflasyon şoklarından etkilenmeyen bu kesitin hala alım gücü var, bu yüzden lüks eser tüketim eğilimindeki artış hayli normal” diyor ve kelamlarına devam ediyor:
“Gelir dağılımında epey daha aşağılarda olanlar ve bu çeşit krizlerden etkilenenler esasen lüks eser pazarında yer almıyor.”
Aidt, global gelir ve servet dağılımında yüzde 10’luk kısmı incelediğimizde bir daha pandemiden daha az etkilenen, ekonomik sarsıntılarla baş etmek için gereğince birikmiş parası olan ve hala alım gücüne sahip bir küme ile karşılaştığımızı söylüyor:
“Avukatlar, şirket sahipleri, yöneticiler üzere bireylerin bulunduğu bu kısımdaki beşerler kendilerini enflasyondan büsbütün izole edebilecek düzeyde değiller lakin harcamalarından kısmak zorunda kalmayacak kadar birikimleri var, hayatlarına az epey tıpkı biçimde devam edebiliyorlar.”
Bunun yanı sıra dünyada servet hareketliliğinin arttığına dikkat çeken Aidt, bilhassa Çin ve Hindistan’a işaret ederek güçlü ailelerin içine doğmayıp ekonomik olarak başarılı hale gelenlerin sayısının yükseldiğini söylüyor:
“Küresel manada, gelir dağılımının en zirvesinde yer alan beşerler, 50 yıl öncesine göre epey daha çeşitli fakat eşitsizlik hala büyüyor.”
EŞİTSİZLİĞE TAHLİL VAR MI?
Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgale başlaması dünyada güç ve besin üzere alanlarda birfazlaca ülke için telaşlara yol açtı. Süratle yükselen fiyatlar enflasyon krizlerine sebep oldu.
Dünyanın büyük bir kısmı yükselen güç faturaları ve artan besin fiyatlarıyla çaba ederken başta petrol sanayisi olmak üzere kimi bölümler ve şirketler ise bu krizden yararlandı. Uzmanlar, eşitsizliğin bu niçinle daha da artmasından endişeleniyor.
Vergilendirme ve varlık dağıtımı konusunda çalışmalar yapmış olan Aidt’e eşitsizliğe tahlil olup olmadığını sorduk.
Nispeten küçük bir küme olan yüzde 1’lik kısmın pek hareketli ve bu yüzden vergilendirmesi güç olduğuna dikkat çeken Aidt, yüzde 10’luk kısma yoğunlaşılmasını öneriyor:
“Vergilendirme epey tartışmalı bir husus ve yatırım teşvikini azaltmadan vergilerin nasıl adil ve verimli bir biçimde yükseltileceği sorusu değerli. Lakin yeterli çalışan, ödenen vergi karşılığında kaliteli kamu hizmeti sağlayan sistemler mümkün” diyen Aidt kelamlarına şu biçimde devam ediyor:
“İskandinav refah sistemi bunun güzel bir örneği. Toplumda fikir birliği olması ve insanların daha yüksek vergi ödemeye razı olması kıymetli. Bunun karşılığında kaliteli okul, otoyol, hastane üzere kamu hizmetlerinin sunulması gerekiyor. Bu iki istikametli bir yol ve kolay değil.”
Aidt, başta İngiltere ve ABD’de bunun tam aksine bir sistemin uygulandığını, düşük vergiler karşılığında sağlanan kamu hizmetlerindeki kalitede önemli düşüş yaşandığını vurguluyor:
“Bu da eşitsizliğin artmasının kıymetli etkenlerinden. Eşitsizlikte artış kaydetmeyen ülkeler refah sistemi kuvvetli olan ve servet dağılımını evvelandiren ülkeler.”
Bütün dünya enflasyonun yıkıcı tesirlerine karşı uğraş etmeye çalışırken daha da pahalılaşan lüks mamüllerin tüketimi altın günlerini yaşıyor. Dünyanın önde gelen danışmanlık firmalarından Bain & Co ve İtalyan lüks markalar temsilcisi Altagamma iştirakinde yapılan bir çalışmaya göre global lüks eser pazarı 2022 yılında, son derece meçhul ekonomik şartlara karşın geçen yıla kıyasla yüzde 21 büyüdü.
Rapor, lüks eser pazarının 2022 sonunda 1,4 trilyon euroya ulaşmasına ve 2030 yılına kadar büyümesini öngörüyor.
Öte yandan yükselen enflasyon ve hayat pahalılığı biroldukca ülkede insanları etkilemeye devam ediyor, uzmanlar ekonomik eşitsizliğin giderek arttığını söylüyor.
Uluslararası Para Fonu (IMF), Ekim ayında yayımladığı Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda global iktisattaki zorluklarda “hemen çabucak en berbatın yaşanmadığını” ve birfazlaca kişi için “2023 yılının sakinlik üzere hissedileceğini” kaydetmişti.
Ekonomi berbata giderken lüks mamüllerin tüketiminin niye arttığını uzmanlara sorduk.
‘LÜKS ESERLER PAZARI ÇOK DAHA DİRENÇLİ’
Kasım 2022’de yayımlanan Bain & Co ve Altagamma raporuna göre lüks eser pazarındaki büyüme eğilimi 2030 yılına kadar devam edecek.
Analistler, ABD lüks eserler pazarının kuvvetli olmaya devam ettiğini, Avrupa pazarının ise son devirde yaşanan ekonomik sarsıntılardan geri sıçrayarak bir daha canlandığını söylüyor.
Çin’de lüks eser tüketiminde son senelerda önemli bir artış kaydeden analistler, 2021’de yüzde 21 olan pazardaki hissesinin Covid-19 kısıtlamalarının kaldırılmasından daha sonra bir daha yükselişe geçeceğini iddia ediyor.
Lüks eser pazarının muhtemel bir ekonomik sakinlik karşısında 2008 ekonomik krizine kıyasla “fazlaca daha dirençli” olduğuna bilhassa dikkat çeken bu çalışma, tüketici tabanının artık daha geniş ve ağır olmasını buna münasebet gösteriyor.
Raporda kayda bedel bir öteki tespit ise Z ve Alfa nesillerinin lüks eser tüketimine yapacağı katkıya yönelik…
Buna bakılırsa bu nesillerin 2030 yılına kadar evvelki jenerasyonlara kıyasla üç kat fazla lüks tüketime kayacağı ve pazarın üçte birini oluşturacağı öngörülüyor.
Analistler, bu kuşaktakilerin bundan evvelki Y jenerasyonuna kıyasla lüks eser tüketimine ortalama 3-5 yıl erken başladığını aktararak bu eğilimin devam edeceğini iddia ediyor.
Sektördeki bu direncin kaynağına ve gençlerin lüks eserlere nasıl eriştiğine gelmedilk evvel lüks eserin ne olduğunu inceleyelim.
‘KENDİMİZİ TATMİN ETMEK İÇİN ALDIĞIMIZ ÜRÜNLER’
BBC Türkçe’ye konuşan Fransa’nın İktisadi ve Ticari İlimler Enstitüsü (ESSEC) İşletme Fakültesi’nde global strateji profesörü olan Ashok Som’a bakılırsa istek yaratan, statü kazandıran ve bu statü yardımıyla aşikâr bir toplulukla özdeşleşme isteği uyandıran eserler “lüks ürün” olarak nitelendiriliyor.
“Lükse Giden Yol: Lüks Marka İdaresinin Evrimi, Pazarlar ve Stratejiler” (The Road to Luxury: The Evolution, Markets, and Strategies of Luxury Brand Management) isimli kitabın muharriri olan Som’a göre Fransa ve İtalya’da ortaya çıkan lüks tüketim akımındaki mamüllerin “kaliteli, yenilikçi, yaratıcı ve güçlü, yani jenerasyondan nesile aktarılabilir” olması ayırt edici özellikler.
“Lüks” deyince akla saat, mücevher, parfüm ve kozmetik ve tekne üzere mamüllerin geldiğini söyleyen Som, günümüzde iPhone üzere teknolojik aletlerin, çeşitli seyahat ve tatil tecrübelerinin ve NFT (bir şeyin gerçekliğinin dijital sertifikası) üzere mamüllerin de bu kategoride yer alabildiğini belirtiyor.
“Kendimize harcayabileceğimiz ek gelirimiz olduğunda, isteklerimizi tatmin etmek için aldığımız her eser lüks üründür” diyen Som, günümüzde bu mamüllerin Metaverse’te bile olabileceğine dikkat çekiyor.
‘DEMOKRATİKLEŞME VE YENİ KUŞAK FARKINDALIĞI’
Som, lüks eser tüketiminde bir “demokratikleşme” yaşandığını, toplumdaki çok güçlü yüzde 1’lik kısmın yanı sıra orta ve orta-üst sınıfların da artık pazara daha fazla erişebildiğini söylüyor.
Som’a bakılırsa bunun sebeplerinden biri, lüks tüketimde daha ucuz eserleri de kapsayan yeni kategorilerin oluşması. Bir öbür niçinse insanların paralarını biriktirerek daha az tüketmesi fakat daha kıymetli eserleri tercih etmesi:
“Zengin kısmın büyük bir kısmının son periyotta daha da zenginleştiği yanlışsız lakin bu beşerler yüzlerce çanta ve binlerce araba daha satın almıyor. Bir konut yahut tekne alamayan lakin en değerli telefon olan iPhone’u yahut kıymetli bir ruj ya da parfümü alan şahıslar de lüks eserler dünyasına katılıyor.”
Lüks eser tüketimindeki artışın bir başka niçinini ise Som şöyleki anlatıyor:
“Gençler artık etraf ve iklim krizi konusunda fazlaca hassas. Tek kullanımlık, ucuz eserleri geri çeviriyorlar. Para biriktirip daha sağlam, değerli ve bu biçimdece lüks olarak sınıflanan eserleri yahut ikinci el ya da vintage eserleri tercih ediyorlar.”
Getty Images Yokoluş İsyani aktivistlerinin moda devi H&M’in önündeki protestosu
‘İKİ FARKLI DÜNYA’
Lüks eser tüketenler Som’un dediği üzere “demokratikleşiyor” olsa bile bu kümenin büyük bir kısmı hala dünyanın en güçlü yüzde 1 ve yüzde 10’luk bölümünden oluşuyor.
Financial Times gazetesine lüks eser kesiminin ekonomik krizlere olan dayanıklılığı hakkında konuşan Bain & Co ortaklarından Claudia D’Arpizio, “Satışlar harcanabilir ek gelirleri olan ve ekonomik çalkantılardan etkilenme mümkünlüğü düşük, çok zenginler içinde yoğunlaşıyor” tabirlerini kullanıyor.
İsviçre bankası Credit Suisse’in ‘2021 Global Servet Raporu’na nazaran dünyanın en güçlü yüzde 1’lik dilimi, dünyanın toplam servetinin yüzde 45,8’ine sahip.
Diğer taraftan global nüfusun yüzde 55’lik bölümü global servetin sadece yüzde 1,3’üne erişebiliyor.
BBC Türkçe’ye konuşan Cambridge Üniversitesi İktisat Bölümü’nden Dr. Toke Aidt, eşitsizliğin son 20 yılda “fevkalade” düzeyde arttığını ve “iki farklı dünyanın” oluştuğunu söylüyor
Aidt’e bakılırsa yüzde 1’lik kesim gelirinin büyük kısmını servet idaresinden elde eden ve kendini enflasyondan korumak için çeşitli yatırım araçlarına sahip şahıslardan oluşuyor.
Aidt, “2008 ekonomik krizinden, pandemiden ve enflasyon şoklarından etkilenmeyen bu kesitin hala alım gücü var, bu yüzden lüks eser tüketim eğilimindeki artış hayli normal” diyor ve kelamlarına devam ediyor:
“Gelir dağılımında epey daha aşağılarda olanlar ve bu çeşit krizlerden etkilenenler esasen lüks eser pazarında yer almıyor.”
Aidt, global gelir ve servet dağılımında yüzde 10’luk kısmı incelediğimizde bir daha pandemiden daha az etkilenen, ekonomik sarsıntılarla baş etmek için gereğince birikmiş parası olan ve hala alım gücüne sahip bir küme ile karşılaştığımızı söylüyor:
“Avukatlar, şirket sahipleri, yöneticiler üzere bireylerin bulunduğu bu kısımdaki beşerler kendilerini enflasyondan büsbütün izole edebilecek düzeyde değiller lakin harcamalarından kısmak zorunda kalmayacak kadar birikimleri var, hayatlarına az epey tıpkı biçimde devam edebiliyorlar.”
Bunun yanı sıra dünyada servet hareketliliğinin arttığına dikkat çeken Aidt, bilhassa Çin ve Hindistan’a işaret ederek güçlü ailelerin içine doğmayıp ekonomik olarak başarılı hale gelenlerin sayısının yükseldiğini söylüyor:
“Küresel manada, gelir dağılımının en zirvesinde yer alan beşerler, 50 yıl öncesine göre epey daha çeşitli fakat eşitsizlik hala büyüyor.”
EŞİTSİZLİĞE TAHLİL VAR MI?
Rusya’nın 24 Şubat’ta Ukrayna’yı işgale başlaması dünyada güç ve besin üzere alanlarda birfazlaca ülke için telaşlara yol açtı. Süratle yükselen fiyatlar enflasyon krizlerine sebep oldu.
Dünyanın büyük bir kısmı yükselen güç faturaları ve artan besin fiyatlarıyla çaba ederken başta petrol sanayisi olmak üzere kimi bölümler ve şirketler ise bu krizden yararlandı. Uzmanlar, eşitsizliğin bu niçinle daha da artmasından endişeleniyor.
Vergilendirme ve varlık dağıtımı konusunda çalışmalar yapmış olan Aidt’e eşitsizliğe tahlil olup olmadığını sorduk.
Nispeten küçük bir küme olan yüzde 1’lik kısmın pek hareketli ve bu yüzden vergilendirmesi güç olduğuna dikkat çeken Aidt, yüzde 10’luk kısma yoğunlaşılmasını öneriyor:
“Vergilendirme epey tartışmalı bir husus ve yatırım teşvikini azaltmadan vergilerin nasıl adil ve verimli bir biçimde yükseltileceği sorusu değerli. Lakin yeterli çalışan, ödenen vergi karşılığında kaliteli kamu hizmeti sağlayan sistemler mümkün” diyen Aidt kelamlarına şu biçimde devam ediyor:
“İskandinav refah sistemi bunun güzel bir örneği. Toplumda fikir birliği olması ve insanların daha yüksek vergi ödemeye razı olması kıymetli. Bunun karşılığında kaliteli okul, otoyol, hastane üzere kamu hizmetlerinin sunulması gerekiyor. Bu iki istikametli bir yol ve kolay değil.”
Aidt, başta İngiltere ve ABD’de bunun tam aksine bir sistemin uygulandığını, düşük vergiler karşılığında sağlanan kamu hizmetlerindeki kalitede önemli düşüş yaşandığını vurguluyor:
“Bu da eşitsizliğin artmasının kıymetli etkenlerinden. Eşitsizlikte artış kaydetmeyen ülkeler refah sistemi kuvvetli olan ve servet dağılımını evvelandiren ülkeler.”