EsraBetül
Member
Şimdiden yılın en hayli tartışılan stantlarından biri oldu Ahmet Güneştekin’in Diyarbakır’da açtığı “Hafıza Odası”. Kimisi stant için İstanbul’dan giden gazetecilerin halay çekmesini tartıştı, kimisi standın içeriğinde kendi bakış açısıyla rahatsız edici olduğunu düşündüğü unsurları… Bu pilav daha hayli su kaldırır olağan olarak, sanatsal ya da siyasal tartışmalar, hatta tahminen bel altı vuruşlar devam edecek önümüzdeki süreçte.
Biz odağımızı standa ve Diyarbakır ile standın nasıl buluştuğuna çevirerek Ahmet Güneştekin ile bir söyleşi yaptık…
Hafıza Odası pandemi periyodundaki ertelemelerden daha sonra nihayet açıldı. Diyarbakır’da önemli bir ilgi olduğunu görüyoruz standa, lakin bilk evvel şunu sormak istiyorum: Memnun musunuz, aldığınız yansılar, standın gördüğü ilgi ve stant üzerinde yapılan tartışmaların akabinde ne hissediyorsunuz?
Çalışırken de stant açıldıktan daha sonra da tek düşündüğüm işlerimin çabucak hemen tahlile ulaşmamış bir geçmişle yüzleşmek için bizlere nasıl bir yol açabileceğiydi. Stant etrafında gelişen tartışmaların her istikametiyle bu gayrete ekleneceğini düşünüyorum. O yüzden gösterilen ilgiden dolayı fazlaca memnunum, umutluyum. Standın yakın geçmişimizde yaşadıklarımızı bir daha düşünmek için bizlere gerekli olan alanı açacağını umuyorum. Geleceksiz olmamak için bu alana muhtaçlığımız var. şüphesiz bağışlamayla bellek yitimini birbirine karıştırmayan ancak bununla birlikte belleğin katılaşmasına da niye olmayan bir yaklaşım gerekli. Hafıza Odası bu taraflarıyla tahminen bir imkân. Diğer türlü sesi hiç duyulmadan kalacak, büsbütün unutulacak olanların silinmiş seslerini duyabilmenin yollarını göstermek istediğim bir imkân.
‘Hafıza Tepesi’
Keçi Burcu hayli etkileyici bir mekan… Stant için burayı seçmenizin özel sebeplerini anlatır mısınız?
Bu coğrafya çocukluğumun birinci izlenimleriyle ilgili ve bu izlenimler o kadar kuvvetli ki, daima olarak onun gizemlerini araştırıyorum. İnsan kendi tarihini anlatabilir lakin, boşluktan konuşamaz. Ben tarihi, ona şahit olup, ona iştirak edip de görünmez kalanların kıssalarıyla anlatmayı seçiyorum. Bu coğrafyanın öykülerini anlatmak için Keçi Burcu’nu seçtim. Burası besbelli ve fazlaca kuvvetli bir yüzey patinasına sahip. O yüzden standın kürasyonunu, yapıtların ve yerin birbirinden farklı fakat eşit güçlere sahip ögeler olduğu anlayışından yola çıkarak yaptık. Geçmişi olan bir yerde bir daha geçmişle ilgili sıkıntılara bakan işler sergilerken, tarihî dünyayla benim ve oburlarının şahsi tarihimin çakışması kaçınılmazdı.
Standın girişinde ziyaretçileri “Kayıp Alfabe” karşılıyor
‘ÖNCE HATIRLAMAK GEREK’
Hafıza Odası sizce unuttuklarımızla bizi yüzleştiren bir kavram mı yoksa bir türlü unutamadıklarımızla hesaplaşmayı mı öneriyor?
Yaşadığımız her şeyde silinmiş bir unutulma görüyorum, çabucak hemen çözümlenmemiş, yüzleşmesini yaşamamış bir geçmişin unutulması. Lakin evvel hatırlamak gerekiyor, evvel konuşmalıyız ve anlatmalıyız. Olan ve söylenmeyen her şey yok oluyor. Sergilenen işler, bir yokluğa tanıklık ediyor, bu yokluktan ortaya çıkan bir tarihi anlatıyor ve yokluğun, noksanlığın, inatçı bekleyişiyle bugünün peşini kovalamasını, hatırlanıp anlatılmadıkça bu hafıza alanına talip olmaktan vazgeçmeyeceğini hatırlatıyor. Yani sırf çabucak hemen anlatılmamış bir tarihin var olma talebini göstermiyor. Silinme devam ettikçe tesirleriyle sürecek olanı da gösteriyor. Geçmiş, o yüzden unutulmaya direniyor. En nihayetinde sağlıklı bir unutma insanın tabiatında var lakin oraya gelebilmek için güzelleştirici bir adalet gerekiyor. Yüzleşmenin bizi taşıyacağı yer burası olmalı.
‘İnsan Uçup Giden Bir Kuş Değildir’
İşlerden bilhassa kimileri, mesela İnsan Uçup Giden Bir Kuş Değildir, 5 No’lu, Kayıp Alfabe fazlaca net iletiler içeriyor.. Diyarbakır ve bölge halkı bu işlerle karşılaştığında ne hissedecek, ya da en azından siz onlara ne söylemeyi amaçladınız bu yapıtlarla?
Ben oburlarının yerine konuşmaya çalışmıyorum her şeydilk evvel, onlara ses vermeye yahut diğer türlü bir rahatlama sağlamaya da kalkışmıyorum; imkânsız olan bir yasın yerini de almaya girişmiyorum. İşlerimle bir yüzleşme imkanı için eşlik ediyorum. Sorduğum soru: Yüzleşmenin diğer türlü mümkün olmayacağı bir şimdi’de, telafi etme imkânına çıkan bir yol olabilir mi? Örneğin, bizler geçmişi düşünebiliriz, inceleyebiliriz, araştırabiliriz fakat daha sonra huzur ortasında uyuruz. Araştırmamız uykumuzu bölmez, sonraki gün, meselesiz bir biçimde, geçmişin içine yine dalabiliriz. Lakin canlı ya da meyyit, her biri epeyce gerçek bir yerde olan, sevdiklerini arayan bayanlara bulamadıkları bir geçmişe yeniden yine bakmak, sevdiklerine ilişkin bir iz aradıktan daha sonra uyumak çok sıkıntı geliyor olmalı. Bu bahisteki suskunluk beni endişelendiriyor. Onlar meyyit ya da canlı sevdiklerini bulana kadar asla huzur bulamayacaklar. Bir karşılık bekliyorlar. Bunları anlatmaktan kaçınmak geçmişle yüzleşme imkânını boğuyor. Bunun kimseye bir yararı olduğunu düşünmüyorum.
Murat Pilevneli, Dilek İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Ahmet Güneştekin (soldan sağa)
‘ZOR ÖYKÜLER KENDİ COĞRAFYASINA DÖNMELİ’
Toplumsal medyada şu biçimde farklı bir itiraz gördüm: “Guernica Guernicalılar’a anlatılmaz” demiş biri… Siz ne düşünüyorsunuz bu mevzuda?
5 No’lu ile ilgili duyduğum tartışmalardan biri tüneldeki neon yazılar içinde Atatürk’ün Ne Memnun Türküm Diyene ve Türk, Öğün, Çalış İtimat kelamlarının de bulunmasıydı. Bu cümleleri kullanmanızın arkasında nasıl bir mana var, reaksiyon çekmesi sizi şaşırtır mı?
Biz odağımızı standa ve Diyarbakır ile standın nasıl buluştuğuna çevirerek Ahmet Güneştekin ile bir söyleşi yaptık…
Hafıza Odası pandemi periyodundaki ertelemelerden daha sonra nihayet açıldı. Diyarbakır’da önemli bir ilgi olduğunu görüyoruz standa, lakin bilk evvel şunu sormak istiyorum: Memnun musunuz, aldığınız yansılar, standın gördüğü ilgi ve stant üzerinde yapılan tartışmaların akabinde ne hissediyorsunuz?
Çalışırken de stant açıldıktan daha sonra da tek düşündüğüm işlerimin çabucak hemen tahlile ulaşmamış bir geçmişle yüzleşmek için bizlere nasıl bir yol açabileceğiydi. Stant etrafında gelişen tartışmaların her istikametiyle bu gayrete ekleneceğini düşünüyorum. O yüzden gösterilen ilgiden dolayı fazlaca memnunum, umutluyum. Standın yakın geçmişimizde yaşadıklarımızı bir daha düşünmek için bizlere gerekli olan alanı açacağını umuyorum. Geleceksiz olmamak için bu alana muhtaçlığımız var. şüphesiz bağışlamayla bellek yitimini birbirine karıştırmayan ancak bununla birlikte belleğin katılaşmasına da niye olmayan bir yaklaşım gerekli. Hafıza Odası bu taraflarıyla tahminen bir imkân. Diğer türlü sesi hiç duyulmadan kalacak, büsbütün unutulacak olanların silinmiş seslerini duyabilmenin yollarını göstermek istediğim bir imkân.
‘Hafıza Tepesi’
Keçi Burcu hayli etkileyici bir mekan… Stant için burayı seçmenizin özel sebeplerini anlatır mısınız?
Bu coğrafya çocukluğumun birinci izlenimleriyle ilgili ve bu izlenimler o kadar kuvvetli ki, daima olarak onun gizemlerini araştırıyorum. İnsan kendi tarihini anlatabilir lakin, boşluktan konuşamaz. Ben tarihi, ona şahit olup, ona iştirak edip de görünmez kalanların kıssalarıyla anlatmayı seçiyorum. Bu coğrafyanın öykülerini anlatmak için Keçi Burcu’nu seçtim. Burası besbelli ve fazlaca kuvvetli bir yüzey patinasına sahip. O yüzden standın kürasyonunu, yapıtların ve yerin birbirinden farklı fakat eşit güçlere sahip ögeler olduğu anlayışından yola çıkarak yaptık. Geçmişi olan bir yerde bir daha geçmişle ilgili sıkıntılara bakan işler sergilerken, tarihî dünyayla benim ve oburlarının şahsi tarihimin çakışması kaçınılmazdı.
Standın girişinde ziyaretçileri “Kayıp Alfabe” karşılıyor
‘ÖNCE HATIRLAMAK GEREK’
Hafıza Odası sizce unuttuklarımızla bizi yüzleştiren bir kavram mı yoksa bir türlü unutamadıklarımızla hesaplaşmayı mı öneriyor?
Yaşadığımız her şeyde silinmiş bir unutulma görüyorum, çabucak hemen çözümlenmemiş, yüzleşmesini yaşamamış bir geçmişin unutulması. Lakin evvel hatırlamak gerekiyor, evvel konuşmalıyız ve anlatmalıyız. Olan ve söylenmeyen her şey yok oluyor. Sergilenen işler, bir yokluğa tanıklık ediyor, bu yokluktan ortaya çıkan bir tarihi anlatıyor ve yokluğun, noksanlığın, inatçı bekleyişiyle bugünün peşini kovalamasını, hatırlanıp anlatılmadıkça bu hafıza alanına talip olmaktan vazgeçmeyeceğini hatırlatıyor. Yani sırf çabucak hemen anlatılmamış bir tarihin var olma talebini göstermiyor. Silinme devam ettikçe tesirleriyle sürecek olanı da gösteriyor. Geçmiş, o yüzden unutulmaya direniyor. En nihayetinde sağlıklı bir unutma insanın tabiatında var lakin oraya gelebilmek için güzelleştirici bir adalet gerekiyor. Yüzleşmenin bizi taşıyacağı yer burası olmalı.
‘İnsan Uçup Giden Bir Kuş Değildir’
İşlerden bilhassa kimileri, mesela İnsan Uçup Giden Bir Kuş Değildir, 5 No’lu, Kayıp Alfabe fazlaca net iletiler içeriyor.. Diyarbakır ve bölge halkı bu işlerle karşılaştığında ne hissedecek, ya da en azından siz onlara ne söylemeyi amaçladınız bu yapıtlarla?
Ben oburlarının yerine konuşmaya çalışmıyorum her şeydilk evvel, onlara ses vermeye yahut diğer türlü bir rahatlama sağlamaya da kalkışmıyorum; imkânsız olan bir yasın yerini de almaya girişmiyorum. İşlerimle bir yüzleşme imkanı için eşlik ediyorum. Sorduğum soru: Yüzleşmenin diğer türlü mümkün olmayacağı bir şimdi’de, telafi etme imkânına çıkan bir yol olabilir mi? Örneğin, bizler geçmişi düşünebiliriz, inceleyebiliriz, araştırabiliriz fakat daha sonra huzur ortasında uyuruz. Araştırmamız uykumuzu bölmez, sonraki gün, meselesiz bir biçimde, geçmişin içine yine dalabiliriz. Lakin canlı ya da meyyit, her biri epeyce gerçek bir yerde olan, sevdiklerini arayan bayanlara bulamadıkları bir geçmişe yeniden yine bakmak, sevdiklerine ilişkin bir iz aradıktan daha sonra uyumak çok sıkıntı geliyor olmalı. Bu bahisteki suskunluk beni endişelendiriyor. Onlar meyyit ya da canlı sevdiklerini bulana kadar asla huzur bulamayacaklar. Bir karşılık bekliyorlar. Bunları anlatmaktan kaçınmak geçmişle yüzleşme imkânını boğuyor. Bunun kimseye bir yararı olduğunu düşünmüyorum.
Murat Pilevneli, Dilek İmamoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Ahmet Güneştekin (soldan sağa)
‘ZOR ÖYKÜLER KENDİ COĞRAFYASINA DÖNMELİ’
Toplumsal medyada şu biçimde farklı bir itiraz gördüm: “Guernica Guernicalılar’a anlatılmaz” demiş biri… Siz ne düşünüyorsunuz bu mevzuda?
5 No’lu ile ilgili duyduğum tartışmalardan biri tüneldeki neon yazılar içinde Atatürk’ün Ne Memnun Türküm Diyene ve Türk, Öğün, Çalış İtimat kelamlarının de bulunmasıydı. Bu cümleleri kullanmanızın arkasında nasıl bir mana var, reaksiyon çekmesi sizi şaşırtır mı?