Trendio
Active member
ABD Dışişleri Bakanlığından bir yetkili, telekonferans tekniği ile gazetecilere İran ile P5+1 ülkeleri içinde 2015’te imzalanan ve İran’ın nükleer programını engellemeye yönelik Ortak Kapsamlı Aksiyon Planı (OKEP) mutabakatına dönüş müzakerelerinin seyrine ait bilgi verdi.
Yetkili, müzakerelerde son kademede olduklarını ve İran’ın nükleer faaliyetlerine devam etmesinden dolayı bu sürecin vaktinin daraldığını belirtti.
Bunun bir kestirim, tehdit yahut öylesine verilmiş bir süre olmadığını belirten yetkili, “İran’ın nükleer faaliyetlerindeki ilerleme suratı göz önüne alındığında, muahedeye varmak için yalnızca birkaç haftamız kaldı. Bu noktadan daha sonra ne yazık ki OKEP’e geri dönmek ve muahedenin bize sağladığı nükleer silahların yayılmasını tedbire faydalarını geri getirmek artık mümkün olmayacak.” diye konuştu.
Yetkili, 10 aylık çalışma kararında ABD ile İran içindeki temel farklılıkların listesini kıymetli ölçüde daralttığını belirterek, artık siyasi kararlar alma vakti olduğunu ve Tahran’ın muahedeye dönmek konusunda gerekli kararları almaya hazır olup olmadığına karar verme vakti olduğuna vurgu yaptı.
Müzakerecilerin, bu siyasi kararları almaya hazır olup olmadıklarını anlamak için ülkelerinin başkanları ile istişare etmek üzere başkentlerine döndüğünü aktaran yetkili, “Er ya da geç, ABD’nin OKEP’e dönüp dönmeyeceğini, İran’ın OKEP’e tam bir biçimde dönüp bu kapsamdaki yükümlülüklerini yerine getirip getirmeyeceğini yahut kriz ve tansiyonun yükseleceği farklı bir gerçeklikle karşı karşıya kalıp kalmayacağımızı bakılırsaceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin karşılıklı olarak nükleer mutabakata dönüp, diplomatik müzakere yoluyla İran’a yönelik muahede kapsamına giren yaptırımların kaldırılmasını istediğini tabir eden yetkili, “İran’ın bu yola girmemeyi seçmesinin epey muhtemel olduğunu biliyoruz ve bu beklenmedik durumla başa çıkmaya hazırız.” diye konuştu.
Yetkili, İran’ın nükleer silah elde etme mühleti konusunda elindeki ayrıntıları açıklamak istemediğini söz etti lakin silah üretiminde kullanılmak üzere kâfi fisil malzemeyi elde etme mühletini artık aylardan çok haftalar olarak tanım edilecek bir vakte indirgediğini bildirdi.
ABD’nin yaptırımların kaldırılması için gerekli her adımı atmaya hazır olduğunu kaydeden yetkili, İran’ın mutabakata dönmemeyi seçmesine ait şu tabirleri kullandı:
“Aksi bir durumda reaksiyonumuzu güçlendirmemiz gerekecek ve bu da daha fazla baskı manasına geliyor, ekonomik, diplomatik ve diğer türlü. Ve daha evvel de söylemiş olduğim üzere, bu arzuladığımız bir yol değil ancak hazır olduğumuz bir yol. İran’ın sonucu buysa, gitmeye hazır olduğumuz bir yol. Çıkarlarımızın korunmasını ve İran’ın nükleer silah elde edememesini sağlamak için elimizdeki araçları kullanacağız.”
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu 5 daimi üyesi ve Almanya, 2015’te İran nükleer silah programının önlenmesine yönelik OKEP’i imzalamıştı. Lakin, Eski ABD Lideri Donald Trump, 8 Mayıs 2018’de bu mutabakattan çekildiğini açıklamış ve İran’a ağır ekonomik yaptırımlar getirmişti.
20 Ocak 2021’de bakılırsavi devralan Demokrat Lider Joe Biden ise birinci icraatlarından biri olarak Dışişleri Bakanlığına İran nükleer muahedesine dönüş için müzakereleri başlatma talimatı vermişti.
Nisan ayında başlayan müzakerelerden çabucak hemen bir sonuç alınmış değil.
Yetkili, müzakerelerde son kademede olduklarını ve İran’ın nükleer faaliyetlerine devam etmesinden dolayı bu sürecin vaktinin daraldığını belirtti.
Bunun bir kestirim, tehdit yahut öylesine verilmiş bir süre olmadığını belirten yetkili, “İran’ın nükleer faaliyetlerindeki ilerleme suratı göz önüne alındığında, muahedeye varmak için yalnızca birkaç haftamız kaldı. Bu noktadan daha sonra ne yazık ki OKEP’e geri dönmek ve muahedenin bize sağladığı nükleer silahların yayılmasını tedbire faydalarını geri getirmek artık mümkün olmayacak.” diye konuştu.
Yetkili, 10 aylık çalışma kararında ABD ile İran içindeki temel farklılıkların listesini kıymetli ölçüde daralttığını belirterek, artık siyasi kararlar alma vakti olduğunu ve Tahran’ın muahedeye dönmek konusunda gerekli kararları almaya hazır olup olmadığına karar verme vakti olduğuna vurgu yaptı.
Müzakerecilerin, bu siyasi kararları almaya hazır olup olmadıklarını anlamak için ülkelerinin başkanları ile istişare etmek üzere başkentlerine döndüğünü aktaran yetkili, “Er ya da geç, ABD’nin OKEP’e dönüp dönmeyeceğini, İran’ın OKEP’e tam bir biçimde dönüp bu kapsamdaki yükümlülüklerini yerine getirip getirmeyeceğini yahut kriz ve tansiyonun yükseleceği farklı bir gerçeklikle karşı karşıya kalıp kalmayacağımızı bakılırsaceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD’nin karşılıklı olarak nükleer mutabakata dönüp, diplomatik müzakere yoluyla İran’a yönelik muahede kapsamına giren yaptırımların kaldırılmasını istediğini tabir eden yetkili, “İran’ın bu yola girmemeyi seçmesinin epey muhtemel olduğunu biliyoruz ve bu beklenmedik durumla başa çıkmaya hazırız.” diye konuştu.
Yetkili, İran’ın nükleer silah elde etme mühleti konusunda elindeki ayrıntıları açıklamak istemediğini söz etti lakin silah üretiminde kullanılmak üzere kâfi fisil malzemeyi elde etme mühletini artık aylardan çok haftalar olarak tanım edilecek bir vakte indirgediğini bildirdi.
ABD’nin yaptırımların kaldırılması için gerekli her adımı atmaya hazır olduğunu kaydeden yetkili, İran’ın mutabakata dönmemeyi seçmesine ait şu tabirleri kullandı:
“Aksi bir durumda reaksiyonumuzu güçlendirmemiz gerekecek ve bu da daha fazla baskı manasına geliyor, ekonomik, diplomatik ve diğer türlü. Ve daha evvel de söylemiş olduğim üzere, bu arzuladığımız bir yol değil ancak hazır olduğumuz bir yol. İran’ın sonucu buysa, gitmeye hazır olduğumuz bir yol. Çıkarlarımızın korunmasını ve İran’ın nükleer silah elde edememesini sağlamak için elimizdeki araçları kullanacağız.”
İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu 5 daimi üyesi ve Almanya, 2015’te İran nükleer silah programının önlenmesine yönelik OKEP’i imzalamıştı. Lakin, Eski ABD Lideri Donald Trump, 8 Mayıs 2018’de bu mutabakattan çekildiğini açıklamış ve İran’a ağır ekonomik yaptırımlar getirmişti.
20 Ocak 2021’de bakılırsavi devralan Demokrat Lider Joe Biden ise birinci icraatlarından biri olarak Dışişleri Bakanlığına İran nükleer muahedesine dönüş için müzakereleri başlatma talimatı vermişti.
Nisan ayında başlayan müzakerelerden çabucak hemen bir sonuç alınmış değil.