EliteDizqn
Active member
Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü, farklı ülkelerin artan iştirakiyle her yıl kasım ayının üçüncü pazar gününe denk geliyor. 21 Kasım Pazar günü trafik çarpışması kararı hayatını kaybeden, yaralanan, sakat kalan milyonlarca mağduru ve ailelerini anmaya adanıyor. Kelam konusu gün, bununla birlikte mevt ve faydalanmadan kaynaklanan travmalar daha sonrasında, mağdurlara takviye olan acil servis, emniyet ve sıhhat takımlarını onurlandırma manasında da kıymet taşıyor.
birinci vakit içinderda 1993’TE BAŞLATILDI
Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü, birinci vakit içinderda 1993 yılında merkezi İngiltere’de olan Road Peace tarafınca başlatıldı.
1995 yılından bu yana, Avrupa Trafik Mağdurları Federasyonu(FEVR) çatısı altında buluşan Trafik Mağdurları ismine çalışan sivil toplum kuruluşları bu özel günü trafik mağdurlarını anmak, toplum ve kamuoyu şuuru oluşturmak için yıllık bir anma günü haline getirdi. Başlangıçta “Avrupa Trafik Mağdurlarını Anma Günü” olarak başlayan bu özel gün, dünyanın farklı ülkelerinden Sivil Toplum Kuruluşlarının katılmasıyla “Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü” ismini aldı.
TÜRKİYE 2007 YILINDAN İTİBAREN TANIDI
26 Ekim 2005 tarihinden itibaren, Dünya Sıhhat Örgütünün dayanağı ile Birleşmiş Milletler tarafınca Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü tanındı ve dünya genelinde iştirak sağlandı. Türkiye, 2007 yılından itibaren Trafik Mağdurlarını Anma Gününü resmi olarak tanıdı.
SÜRAT ARAÇ İÇİNDE BULUNAN GÜVENLİK TEDBİRLERİNİ DE AZALTIYOR
Bilgilere bakılırsa her gün 3 bin 700, her saat de 154 insan olmak üzere; her yıl dünyada 1 milyon 350 bin kişi, trafik çarpışmaları kararı ömrünü kaybediyor, 50 milyon kişi ise yaralanıyor.
Bilhassa 5-29 yaş ortası çocuk ve gençlerin hayatlarını kaybetmesine, faydalanmalarına niye en büyük etken trafik çarpışmaları olarak gösteriliyor. Karayolu trafik mevt ve faydalanmalarının yarısından fazlası savunmasız yol kullanıcıları yani yayalar, bisikletliler ve motosikletliler oluşturuyor.
Düşük suratlar, bilhassa yayalar ve başka tüm savunmasız yol kullanıcıları, çocuklar, yaşlılar, engelliler, yayalar, bisikletliler olmak üzere biroldukça mevt ve önemli faydalanmayı önlüyor. Suratın yüzde 10 km/s artırılması ise çarpma tesirini yüzde 21 artırıyor. hem de sürat, araç ortasında bulunan güvenlik tedbirlerinin ve şoförün kabiliyetinin çarpışmayı tedbire mümkünlüğünü da düşürüyor.
10 YILLIK AKSİYON PLANI İMZALANDI
Ekim 2021’de, Birleşmiş Milletler 2021-2030 Karayolu Güvenliği için On Yıllık Aksiyon Planı üye ülkeler tarafınca imzalandı. Aksiyon planında, sürat, alkollü araç kullanması üzere davranışsal riskler konusunda maddelerin ve kolluk kuvvetlerinin güçlendirilmesi, yaralılar için vaktinde, hayat kurtaran acil bakımın sağlanması, yürümeyi, bisiklete binmeyi ve toplu taşımayı doğal olarak sağlıklı ve etrafa hassas ulaşım modelleri ile kullanmayı teşvik eden siyasetlerin hayata geçirilmesi için çalışılmaya başlandı. Bu çerçevede, 2030 yılına kadar trafik çarpışmaları kararı meydana gelen can kayıplarının yüzde 50 azaltılması, 2050 yılına kadar can kaybının olmadığı bir trafik sisteminin kurulması planlanıyor.
ULAŞIMDA ASIL SORUN TRAFİK DEĞİL, GÜVENLİK VE ERİŞİM
Türkiye’deki trafik kazalarının ürkütücü boyutlarını göstermek ve toplumda farkındalık yaratmak hedefiyle trafik kazası mağdurlarına yardım için harekete geçen Yeşim Ayöz, 2006 yılında 35 yaşındayken Bağdat Caddesi’nde bir trafik kazasında ömrünü kaybeden kardeşi Suat Ayöz ismine Trafik Mağdurları Derneğini kurdu.
Yüzlerce trafik kazası mağduruna haklarını alabilmeleri için yardım eden Ayöz, “Ulaşımda asıl problemimiz trafik değil, güvenlik ve erişimdir. Dar ve limitli alanlarda seyahat özgürlüğü için, sürat yerine insan hayatına ve vakte odaklı, inançlı, sağlıklı, çevreci tahlillere bir an evvel ulaşmak için düşük suratlar için harekete geçin” diye konuştu.
TRAFİK MAĞDURLARI KİMDİR?
Trafik mağdurları, trafik çarpışmaları kararı oluşan büyük bir topluluktur. Din, lisan ve ırk ayırt etmeden, genç yaşlı dinlemeden, ölen, yaralanan, sakat kalan ve geride kalanlar topluluğu olarak tanımlanıyor. Trafik çarpışmaları ve çarpışma kararı yaşanan meseleleri oluşturan etkenler birden çok. Bu sorunun ilgili kurumları da her bir kademede farklılık gösteriyor. Trafik mağdurları, çarpışma daha sonrası her kurum ile farklı ayrı uğraşmak ve hakkını aramak için uğraş göstermek zorunda kalıyor.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
Çarpışma olduğu anda çabucak acil yardım gerekiyor. Trafik mağdurları birinci vakit içinderda Sıhhat Bakanlığı ile karşılaşıyor. Ölümlü ve faydalanmalı çarpışmalarda polis soruşturması yapılıyor ve polis çarpışma evrakını hazırlıyor, polis geldiği andan itibaren trafik mağdurları İçişleri Bakanlığı ile muhatap oluyor.
Polis soruşturması bittikten daha sonra yargı süreci başlıyor ve trafik mağdurları Adalet Bakanlığı ile karşı karşıya geliyor. Bu ortada sigorta şirketleri devreye giriyor. Şayet çarpışmada yol kusuru var ise Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Belediyeler de trafik mağdurlarının muhatabı oluyor. Çarpışma daha sonrasında alınacak ve alınması gereken rehabilitasyon ve ruhsal takviye sürecinde de, Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı devreye giriyor.
Trafik çarpışmalarında en büyük sorun, çarpışma daha sonrasında yaşanan ve ödül üzere cezalarla sonuçlanan, mağdurların mağduriyetini daha da artıran yargı süreci oluyor.
“BİZ ‘TRAFİK KAZASI’ DEMİYORUZ”
“değişen teknolojinin bu kadar geliştiği, uzaya seyahatlerin başladığı günümüzde, trafik vefat ve faydalanmaları bir daha en kıymetli halk sıhhati sorunu olarak yerini koruyor. Trafik çarpışmaları, bir anlık sorumsuzluk ve dikkatsizlik kararı hepimizin başına gelebilir. Ama daha sonrasında, kayıplar, acılar, hak arama eforları ve yok olmuş vicdan duyguları” diyen Ayöz, “Biz trafik kazası demiyoruz zira ‘kaza’ sözü baştan affetmeyi öngörüyor. halbuki yaşananların hepsi dikkatsizlik ve sorumsuzluk niçiniyle meydana geliyor yani öngürülebilir” tabirlerini kullandı.
Ayöz, “Kırmızı ışıkta geçerseniz, bir çarpışmaya yol açarsunuz, suratınızı denetim edemeyecek biçimde artırırsanız, istenmeyecek sonuçları ortaya çıkarırsınız ve birine çarpıp kaçarsanız ‘bir insanın ömür hakkını elinden alırsınız’. bu biçimde niye hala ‘kaza’ diyoruz!” diye ekledi.
“TRAFİK MAĞDURLARININ YAŞADIĞI YIPRATICI VE TAHLİLSİZ BİR SÜREÇ”
Genelde yanlış yorumlanan ‘kadermiş’ anlayışı, yargı sürecinde hala devam etmekte, giden gitmiş, kalanı kurtaralım kanısı, dava sürecinin her basamağında kendisini gösteriyor.
Yeşim Ayöz bu noktada durumu şöyle açıklıyor:
“Özellikle ‘çarpıp-kaçma’ artık bir alışkanlık haline gelmiş ve hakim takdirinde bir karar olduğu için de, sıradan bir trafik davası olarak görülmeye devam etmektedir. Gelişmiş ülkelerde çarpıp kaçmak, ‘yaşam hakkı ihlali’ olarak yargılanmaktadır. halbuki çarpıp kaçmak bir kaza değil, şuurlu olarak bir insanın hayat hakkını ihlal etmektir. Hukuk davasında çıkan tazminatlar ise sanık tarafında hiç bir yaptırımı olmadığı için, vakit aşımı sonunda ödenmeden yok olup gitmektedir.”
DÜNYA TRAFİK MAĞDURLARINI ANMA GÜNÜNÜN EMELİ
21 Kasım Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü’nün maksadı şöyle açıklanıyor:
‘Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü Toplantısı’ 21 Kasım 2021 Pazar günü yapılacak.
Saat 17.00’de Zoom üzerinden gerçekleşecek toplantının linki ise şöyle:
Derleyen: Pınar Dereli
birinci vakit içinderda 1993’TE BAŞLATILDI
Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü, birinci vakit içinderda 1993 yılında merkezi İngiltere’de olan Road Peace tarafınca başlatıldı.
1995 yılından bu yana, Avrupa Trafik Mağdurları Federasyonu(FEVR) çatısı altında buluşan Trafik Mağdurları ismine çalışan sivil toplum kuruluşları bu özel günü trafik mağdurlarını anmak, toplum ve kamuoyu şuuru oluşturmak için yıllık bir anma günü haline getirdi. Başlangıçta “Avrupa Trafik Mağdurlarını Anma Günü” olarak başlayan bu özel gün, dünyanın farklı ülkelerinden Sivil Toplum Kuruluşlarının katılmasıyla “Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü” ismini aldı.
TÜRKİYE 2007 YILINDAN İTİBAREN TANIDI
26 Ekim 2005 tarihinden itibaren, Dünya Sıhhat Örgütünün dayanağı ile Birleşmiş Milletler tarafınca Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü tanındı ve dünya genelinde iştirak sağlandı. Türkiye, 2007 yılından itibaren Trafik Mağdurlarını Anma Gününü resmi olarak tanıdı.
SÜRAT ARAÇ İÇİNDE BULUNAN GÜVENLİK TEDBİRLERİNİ DE AZALTIYOR
Bilgilere bakılırsa her gün 3 bin 700, her saat de 154 insan olmak üzere; her yıl dünyada 1 milyon 350 bin kişi, trafik çarpışmaları kararı ömrünü kaybediyor, 50 milyon kişi ise yaralanıyor.
Bilhassa 5-29 yaş ortası çocuk ve gençlerin hayatlarını kaybetmesine, faydalanmalarına niye en büyük etken trafik çarpışmaları olarak gösteriliyor. Karayolu trafik mevt ve faydalanmalarının yarısından fazlası savunmasız yol kullanıcıları yani yayalar, bisikletliler ve motosikletliler oluşturuyor.
Düşük suratlar, bilhassa yayalar ve başka tüm savunmasız yol kullanıcıları, çocuklar, yaşlılar, engelliler, yayalar, bisikletliler olmak üzere biroldukça mevt ve önemli faydalanmayı önlüyor. Suratın yüzde 10 km/s artırılması ise çarpma tesirini yüzde 21 artırıyor. hem de sürat, araç ortasında bulunan güvenlik tedbirlerinin ve şoförün kabiliyetinin çarpışmayı tedbire mümkünlüğünü da düşürüyor.
10 YILLIK AKSİYON PLANI İMZALANDI
Ekim 2021’de, Birleşmiş Milletler 2021-2030 Karayolu Güvenliği için On Yıllık Aksiyon Planı üye ülkeler tarafınca imzalandı. Aksiyon planında, sürat, alkollü araç kullanması üzere davranışsal riskler konusunda maddelerin ve kolluk kuvvetlerinin güçlendirilmesi, yaralılar için vaktinde, hayat kurtaran acil bakımın sağlanması, yürümeyi, bisiklete binmeyi ve toplu taşımayı doğal olarak sağlıklı ve etrafa hassas ulaşım modelleri ile kullanmayı teşvik eden siyasetlerin hayata geçirilmesi için çalışılmaya başlandı. Bu çerçevede, 2030 yılına kadar trafik çarpışmaları kararı meydana gelen can kayıplarının yüzde 50 azaltılması, 2050 yılına kadar can kaybının olmadığı bir trafik sisteminin kurulması planlanıyor.
ULAŞIMDA ASIL SORUN TRAFİK DEĞİL, GÜVENLİK VE ERİŞİM
Türkiye’deki trafik kazalarının ürkütücü boyutlarını göstermek ve toplumda farkındalık yaratmak hedefiyle trafik kazası mağdurlarına yardım için harekete geçen Yeşim Ayöz, 2006 yılında 35 yaşındayken Bağdat Caddesi’nde bir trafik kazasında ömrünü kaybeden kardeşi Suat Ayöz ismine Trafik Mağdurları Derneğini kurdu.
Yüzlerce trafik kazası mağduruna haklarını alabilmeleri için yardım eden Ayöz, “Ulaşımda asıl problemimiz trafik değil, güvenlik ve erişimdir. Dar ve limitli alanlarda seyahat özgürlüğü için, sürat yerine insan hayatına ve vakte odaklı, inançlı, sağlıklı, çevreci tahlillere bir an evvel ulaşmak için düşük suratlar için harekete geçin” diye konuştu.
TRAFİK MAĞDURLARI KİMDİR?
Trafik mağdurları, trafik çarpışmaları kararı oluşan büyük bir topluluktur. Din, lisan ve ırk ayırt etmeden, genç yaşlı dinlemeden, ölen, yaralanan, sakat kalan ve geride kalanlar topluluğu olarak tanımlanıyor. Trafik çarpışmaları ve çarpışma kararı yaşanan meseleleri oluşturan etkenler birden çok. Bu sorunun ilgili kurumları da her bir kademede farklılık gösteriyor. Trafik mağdurları, çarpışma daha sonrası her kurum ile farklı ayrı uğraşmak ve hakkını aramak için uğraş göstermek zorunda kalıyor.
SÜREÇ NASIL İŞLİYOR?
Çarpışma olduğu anda çabucak acil yardım gerekiyor. Trafik mağdurları birinci vakit içinderda Sıhhat Bakanlığı ile karşılaşıyor. Ölümlü ve faydalanmalı çarpışmalarda polis soruşturması yapılıyor ve polis çarpışma evrakını hazırlıyor, polis geldiği andan itibaren trafik mağdurları İçişleri Bakanlığı ile muhatap oluyor.
Polis soruşturması bittikten daha sonra yargı süreci başlıyor ve trafik mağdurları Adalet Bakanlığı ile karşı karşıya geliyor. Bu ortada sigorta şirketleri devreye giriyor. Şayet çarpışmada yol kusuru var ise Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile Belediyeler de trafik mağdurlarının muhatabı oluyor. Çarpışma daha sonrasında alınacak ve alınması gereken rehabilitasyon ve ruhsal takviye sürecinde de, Aile ve Toplumsal Siyasetler Bakanlığı devreye giriyor.
Trafik çarpışmalarında en büyük sorun, çarpışma daha sonrasında yaşanan ve ödül üzere cezalarla sonuçlanan, mağdurların mağduriyetini daha da artıran yargı süreci oluyor.
“BİZ ‘TRAFİK KAZASI’ DEMİYORUZ”
“değişen teknolojinin bu kadar geliştiği, uzaya seyahatlerin başladığı günümüzde, trafik vefat ve faydalanmaları bir daha en kıymetli halk sıhhati sorunu olarak yerini koruyor. Trafik çarpışmaları, bir anlık sorumsuzluk ve dikkatsizlik kararı hepimizin başına gelebilir. Ama daha sonrasında, kayıplar, acılar, hak arama eforları ve yok olmuş vicdan duyguları” diyen Ayöz, “Biz trafik kazası demiyoruz zira ‘kaza’ sözü baştan affetmeyi öngörüyor. halbuki yaşananların hepsi dikkatsizlik ve sorumsuzluk niçiniyle meydana geliyor yani öngürülebilir” tabirlerini kullandı.
Ayöz, “Kırmızı ışıkta geçerseniz, bir çarpışmaya yol açarsunuz, suratınızı denetim edemeyecek biçimde artırırsanız, istenmeyecek sonuçları ortaya çıkarırsınız ve birine çarpıp kaçarsanız ‘bir insanın ömür hakkını elinden alırsınız’. bu biçimde niye hala ‘kaza’ diyoruz!” diye ekledi.
“TRAFİK MAĞDURLARININ YAŞADIĞI YIPRATICI VE TAHLİLSİZ BİR SÜREÇ”
Genelde yanlış yorumlanan ‘kadermiş’ anlayışı, yargı sürecinde hala devam etmekte, giden gitmiş, kalanı kurtaralım kanısı, dava sürecinin her basamağında kendisini gösteriyor.
Yeşim Ayöz bu noktada durumu şöyle açıklıyor:
“Özellikle ‘çarpıp-kaçma’ artık bir alışkanlık haline gelmiş ve hakim takdirinde bir karar olduğu için de, sıradan bir trafik davası olarak görülmeye devam etmektedir. Gelişmiş ülkelerde çarpıp kaçmak, ‘yaşam hakkı ihlali’ olarak yargılanmaktadır. halbuki çarpıp kaçmak bir kaza değil, şuurlu olarak bir insanın hayat hakkını ihlal etmektir. Hukuk davasında çıkan tazminatlar ise sanık tarafında hiç bir yaptırımı olmadığı için, vakit aşımı sonunda ödenmeden yok olup gitmektedir.”
DÜNYA TRAFİK MAĞDURLARINI ANMA GÜNÜNÜN EMELİ
21 Kasım Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü’nün maksadı şöyle açıklanıyor:
- Trafik mağdurları ve aileleri için bir platform sağlamak,
- Yollarda ömrünü kaybeden ve yaralanan milyonlarca insanı hatırlamak ve hatırlatmak,
- Çarpışma daha sonrasında, hayat kurtaran acil servislerin kıymetine dikkat çekmek ve acil servislerin gelişmesine dikkat çekmek,
- Trafik çarpışmaları kararı verilen ödül üzere cezaların, giden gitmiş, kalanı kurtaralım alışkanlığının değiştirilmesine, karar vericiler ve uygulayıcıların cezaların caydırıcı olması için yeni düzenleme yapmaları, mevcut maddede var olan maddelerin uygulamada da yer alması için yasal müdahaleye dikkat çekmek,
- Trafik mağdurları ve mağdur aileleri için rehabilitasyon ve yasal takviyelerin artırılması için savunuculuk yapmak,
- Karayolu mevt ve faydalanmalarını önlemek, kararında da mevt ve faydalanmaları durdurmak için aksiyonlar gerçekleştirmek ve desteklemek.
‘Dünya Trafik Mağdurlarını Anma Günü Toplantısı’ 21 Kasım 2021 Pazar günü yapılacak.
Saat 17.00’de Zoom üzerinden gerçekleşecek toplantının linki ise şöyle:
Derleyen: Pınar Dereli