‘Yemek mühleti uzadıkça, doymak için muhtaçlık duyulan besin ölçüsü azalıyor’

EliteDizqn

Active member
Süratli yemek yemek farkında olmadan biroldukça insanın yaptığı lakin başta sindirim sıhhati olmak üzere genel sıhhat açısından sakıncalı bir alışkanlık.

Obezite yarattığı ve yaratabileceği sıhhat problemleri niçiniyle bugün dünyadaki en değerli sıhhat problemlerinin başında geldiğini hatırlatan İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Mehmet Akif Öztürk, 2020 yılında yapılan bilimsel bir çalışmada süratli yemek yiyenlerin yavaş yiyenlere oranla doymak için daha fazlaca besin tükettiklerini ortaya çıkardığını söylemiş oldu.

Hollandalı bilim insanları tarafınca 60 istekli üzerinde yapılan ve 2020 yılında sonuçları ‘American Jounal of Clinical Nutrition’ mecmuasında yayınlanan çalışmaya nazaran; yeme suratı ne kadar azalır, çiğneme ne kadar uzarsa doyma hissi de bir o kadar az besinle sağlanabiliyor.


Öztürk, yalnızca bu çalışmaya göre bu biçimde bir genelleme yapmak yanlışsız olmasa da bu ve misal çalışmalar bu tezi doğruladığını belirterek kelamlarına şöyleki devam etti:

“Hızlı yemek yiyenlerde daha fazla ölçüde besin alımı daha fazla kalori alımı demektir. Bu durum da aslında obezite için önemli bir risk faktörü oluşturur. Sonuçta obezite alınan kalori ve harcanan kalori içindeki dengesizlikten kaynaklanmaktadır.”

SÜRATLİ YEMEK OBEZİTE RİSKİNİ GETİRİYOR


Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk’ün verdiği bilgiye göre süratli yemek yiyen beşerler, yavaş yiyenlere oranla daha fazla obezite riskine sahipler. Çalışmanın daha net anlaşılabilmesi için iki kıymetli kavramı bilmek gerektiğini söyleyen Uzm. Dr. Öztürk, kelamlarına şöyleki devam etti:

“Bunlardan biri (ADM) Ağız içi duyusal maruziyet, yani lisan üstündeki reseptörler vasıtası ile algılanan duyu hissi de diyebiliriz. ADM, çiğneme mühleti uzadıkça ya da katı biçimli yiyecekler ile daha yüksek seviyede olurken, sıvı ya da püre şeklinde yiyecekler ile ve çiğneme müddeti azaldıkça azalmaktadır. Başka kavram ise isminden da anlaşılacağı üzere (YH) Yeme Suratı kavramlarıdır.”


Çalışmada temelde 4 tane küme ve bir de denetim kümesinin bulunduğunu lisana getiren Uzm. Dr. M. Akif Öztürk, “Gönüllüler yeme yolları farklı olacak biçimde kümelere ayrılarak gözlemlenmiş. Her bir kümede yer alan gönüllüler aralıklı olarak doyum anketlerine tabi tutulup hem de beslenmelerinin birinci dakikalarında ve beslenme sonunda gönüllülerin kan örnekleri alınarak kanda glikoz, insülin ghrelin ve pankreatik peptid hormon seviyeleri tespit edilmiş” dedi.

KATI YİYECEKLER TOK TUTUYOR

Çalışmanın bir öteki kararınun da yenilen yemek püre gibisi çiğneme gerektirmeden süratlice yiyebilecek bir yemek olmadığında ağız içi duyusal maruziyet arttığından daha az besin hususu ile doymanın da mümkün olduğunun tespit edilmesi olduğunu söyleyen Uzm. Dr. M. Akif Öztürk, bu açıdan bakıldığında günlük yaşantıda zarurî olmayana hallerin haricinde püre üzere süratle yutulan yiyeceklerin epey fazla tercih edilememesi gerektiğini de kelamlarına ekledi.


SÜRATLİ YEMEK ÇABUK ACIKTIRIYOR

Araştırma kümesinde gözlemlenen bir başka parametrenin de süratli yemek ve doygunluk içinde bir ilişki olduğunu lisana getiren Dr. Öztürk, diye konuştu.

HER LOKMA EN AZ 15 SANİYE ÇİĞNENMELİ

Daha yavaş yemek yemenin tokluk hormonu düzeylerini artırabileceği, daha çabuk tok hissetmeye yardımcı olabileceği ayrıyeten kalori alımını azaltabileceği ikazlarında bulunan Öztürk, süratli yemek yeme davranışını değiştirmenin mümkün olduğunu da söylemiş oldu.

Öncelikle bu hususta belirli bir farkındalığın oluşması için bahsin ehemmiyetinin vurgulanması ve eğitimler verilmesi gerektiğine işaret eden Uzm. Dr. Öztürk, “Sindirimi kolay olan, çiğnemeden yutulabilen sıradan besinler ile beslenme yerine daha kompleks, sindirimi ve emilimi daha yavaş daha sağlıklı besinlerle beslenme tercih edilmelidir. Bu hususta bilhassa hangi besinler bizler için daha uygun ise doktor ya da diyetisyen tarafınca dayanak alınarak bu tarafta beslenme düzenlemeleri yapılabilir. Bunun yanında çiğneme müddetinin lokma başına en az 15 saniye olacak biçimde ayarlanmasını öneririm” diyerek kelamlarına devam etti.

EVVEL YAPILANLARA NAZARAN DAHA KAPSAMLI BİR ÇALIŞMA

Daha evvel Japonya’da bu çalışmayı dayanaklar bir misal çalışma yapıldığını lakin Hollandalı bilim insanlarının yaptığı bu son çalışmanın farkının besin alımının çeşitli etaplarında bilhassa de birinci dakikalarında insülin düzeylerinin de ölçülmüş olması olduğunu söyleyen Uzm. Dr. Öztürk, bu çalışmanın ayrıyeten öbür çalışmalara göre hastaların seçimi ve kararı etkileyebilecek kaidelerin optimizasyonu açısından daha kapsamlı olduğunun da altını çizdi.

Yalnızca bu çalışmaya nazaran bu biçimde bir genelleme yapmanın gerçek olmasa da bu ve emsal çalışmaların bu tezi doğruladığına işaret eden Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk, ayrıyeten şunları da ekledi:

“Hızlı yemek yiyenlerde daha fazla ölçüde besin alımı daha fazla kalori alımı demektir. Bu durum da aslında obezite için önemli bir risk faktörü oluşturur. Sonuçta obezite alınan kalori ve harcanan kalori içindeki dengesizlikten kaynaklanmaktadır. Yalnızca yavaş yiyerek kilo vermek tek başına tabi ki kâfi olmayacaktır. Sonuçta burada yalnızca kalori alımının sonlandırılması değil hem de bireyler için harcanan kalorinin de makul bir seviyede olması ile optimal kilo denetimi sağlanabilir. Lakin şunu epeyce rahatlıkla söyleyebiliriz ki yavaş yeme ile daha az ölçüde besine gereksinim duymanın yanında, denetim edilebilir bir yeme davranışı oluşturarak sağlıklı beslenme yolunda bir başlangıç noktası oluşturabiliriz.”

“Çalışmaya nazaran süratli yemek yiyenlerde yavaş yemek yiyenlere bakılırsa insülin salınımı yemeğin birinci dakikalarında ve sonunda daha az ölçüde olmakta” diyen Uzm. Dr. Mehmet Akif Öztürk, şu ayrıntıları de verdi:

“Bu durum da bilhassa şeker hastalarını düşünecek olursak insülin üzere kilit ehemmiyete sahip bir hormondan daha az yararlanma manasına gelir.”