EliteDizqn
Active member
Getty Images
Türkiye’nin güney vilayetlerinde orman yangınları günlerdir tesirini sürdürüyor. Yangın söndürme çalışmaları devam ederken, kamu ve sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla kimi fidan kampanyaları da başlatıldı.
Orman Mühendisleri Odası ve TEMA Vakfı da fidan bağışı kampanyaları başlatmış olduğunı deklare etti. Kelam konusu kampanyalara sportmenler, sanatkarlar ve bir fazlaca kurum da iştirak gösterdi.
Pekala, yanan toprakta fidan dikerek ağaçlandırma çalışması yapmak gerçek bir yol mi?
Uzmanlar doğal hallerin ormanlık toprakların bir daha canlandırılabilmesi için en uygun yol olduğu görüşünde.
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Prof. Dr. Doğanay Tolunay, bahse ait BBC Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, Akdeniz ve Ege bölgelerindeki ormanlarda hakim ağaç çeşitlerinin kızılçam olduğunu ve yangınlarda kızılçamların tamamının yanmadığını lisana getiriyor.
Kızılçamların insanlık öncesinde de bu coğrafyada var olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Tolunay, bu ağaçların yangınlara karşı ahenk sağlamayı öğrendiğini söylüyor:
“Kızılçamlarda kozalaklar yanmıyor. Yanmayan kozalaklar külün üzerine düşüyor. Kozalaktan düşen tohumlar ise toprakta bir süre daha sonra filizleniyor. Kızılçam ormanlarının gençleşmesi de aslında yangınla oluyor. Çok evvelde beri doğal yollarla çıkan yangınlar da bu gençleşmeye sebep oluyor.”
Geçtiğimiz üç gün içerisinde 22 vilayette çıkan toplam 71 orman yangınının büyüklüğüne ait kesin hasar tespit çalışmaları çabucak hemen yapılamadığı üzere bir hayli yangın ise tesirini hala sürdürüyor.
Yangınların söndürülmesinin akabinde yapılması gereken birinci ve en kıymetli şeyin fidan dikmek yerine, yanmış araziyi denetim altına alıp, koruyup, gözlemlemek olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tolunay, “Bunun sonucunda bir daha sonraki baharda metrekarede onlarca kızılçam fidanı olacak” diyor.
GENETİK KİRLİLİK
Lakin bunun her vakit gerçekleşememesinin de bir ihtimal olduğunu belirten Prof. Dr. Tolunay kelamlarına şu biçimde devam ediyor:
“Kızılçam ağaçları gençse ya da kozalağı yoksa yakın etrafta bulabileceğimiz tohumları külün içine atarız. bu biçimdelikle genetik olarak da çeşitlerin devamlılığını sağlarız.”
Prof. Dr. Tolunay, bir bölgede yanmış bir ormanlık arazi için tıpkı ağaç cinsine ilişkin tohumları öbür bir bölgeden getirmenin yapılacak büyük yanlışlar içinde olduğunun altını çizerek, “Manavgat’ta yanmış olan alana İzmir’den toplanmış kızılçamları dikmemeniz gerekir. Genetik farklar vardır. bu biçimde yaparsanız genetik kirliliğe yol açarsunuz” tabirlerini kullanıyor.
Getty Images
Öte yandan yanmış bölgede fidan dikerek yapılacak ağaçlandırmanın öbür olumsuz yanları da olabilir mi? Bu soruya “Evet” cevabını veren Prof. Dr. Tolunay şöyleki devam ediyor:
“Ormanlar yalnızca ağaç değildir. örneğin Ege ve Akdeniz’de ormanlarda yaygın bir biçimde makiler de vardır ve bu bitkiler de yangına ahenk sağlamıştır. Defne, meşe üzere bitkilerin yangın sırasında toprak üzerindeki sürgünleri yanar lakin kökleri ziyan görmez. ötürüsıyla bir yıl ortasında 1-1,5 metre sürgün verir. Ancak siz fidan dikerek ağaçladırma yapmaya ve bölgeyi kazmaya kalkarsanız bu bitkileri de öldürebilirsiniz.”
‘İMARA AÇILMA KORKUSU KAMPANYALARI DOĞURUYOR’
Yanmış orman topraklarının imara açılma kaygısının toplumda çok yaygın olduğunu belirten Prof. Dr. Tolunay, süratlice yapılan fidan kampanyaları gerisinde da bu dehşetin olduğunu söylüyor.
Prof. Dr. Tolunay, yanan ormanların imara açılmasının Anayasa ile engellendiğini hatırlatarak, “imar korkusu ve endişesinin” kamu ve sivil toplum kuruluşları üzerinde baskı yaratmasının olumsuz yanından şu sözlerle bahsediyor:
“TEMA üzere kuruluşlar kimi vakit vatandaşların baskısıyla ağaçlandırma kampanyalarını yapabiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı da toplumla işbirliği için bu kampanyalar a yeterli yaklaşıyor. Hatta teşvik ediyor. Ancak çabucak ağaçlandırmayıp bir daha sonraki baharı beklemek en düzgünü. Ağaçlandırmayı şayet orman gelmemişse yapsak daha uygun. Zira bu durum orman ekosistemlerinin yok bulunmasına sebep oluyor.”
TEMA VAKFI AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARINI NASIL YÜRÜTÜYOR?
Pekala, fidan bağış kampanyalarıyla birlikte ağaçlandırma çalışmaları nasıl yapılıyor?
TEMA Vakfı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hikmet Öztürk, BBC Türkçe’ye ağaçlandırma çalışmalarında izledikleri yolları sırasıyla şu biçimde anlattı:
Türkiye’nin güney vilayetlerinde orman yangınları günlerdir tesirini sürdürüyor. Yangın söndürme çalışmaları devam ederken, kamu ve sivil toplum kuruluşları vasıtasıyla kimi fidan kampanyaları da başlatıldı.
Orman Mühendisleri Odası ve TEMA Vakfı da fidan bağışı kampanyaları başlatmış olduğunı deklare etti. Kelam konusu kampanyalara sportmenler, sanatkarlar ve bir fazlaca kurum da iştirak gösterdi.
Pekala, yanan toprakta fidan dikerek ağaçlandırma çalışması yapmak gerçek bir yol mi?
Uzmanlar doğal hallerin ormanlık toprakların bir daha canlandırılabilmesi için en uygun yol olduğu görüşünde.
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi’nden Prof. Dr. Doğanay Tolunay, bahse ait BBC Türkçe’ye yaptığı değerlendirmede, Akdeniz ve Ege bölgelerindeki ormanlarda hakim ağaç çeşitlerinin kızılçam olduğunu ve yangınlarda kızılçamların tamamının yanmadığını lisana getiriyor.
Kızılçamların insanlık öncesinde de bu coğrafyada var olduğunu lisana getiren Prof. Dr. Tolunay, bu ağaçların yangınlara karşı ahenk sağlamayı öğrendiğini söylüyor:
“Kızılçamlarda kozalaklar yanmıyor. Yanmayan kozalaklar külün üzerine düşüyor. Kozalaktan düşen tohumlar ise toprakta bir süre daha sonra filizleniyor. Kızılçam ormanlarının gençleşmesi de aslında yangınla oluyor. Çok evvelde beri doğal yollarla çıkan yangınlar da bu gençleşmeye sebep oluyor.”
Geçtiğimiz üç gün içerisinde 22 vilayette çıkan toplam 71 orman yangınının büyüklüğüne ait kesin hasar tespit çalışmaları çabucak hemen yapılamadığı üzere bir hayli yangın ise tesirini hala sürdürüyor.
Yangınların söndürülmesinin akabinde yapılması gereken birinci ve en kıymetli şeyin fidan dikmek yerine, yanmış araziyi denetim altına alıp, koruyup, gözlemlemek olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Tolunay, “Bunun sonucunda bir daha sonraki baharda metrekarede onlarca kızılçam fidanı olacak” diyor.
GENETİK KİRLİLİK
Lakin bunun her vakit gerçekleşememesinin de bir ihtimal olduğunu belirten Prof. Dr. Tolunay kelamlarına şu biçimde devam ediyor:
“Kızılçam ağaçları gençse ya da kozalağı yoksa yakın etrafta bulabileceğimiz tohumları külün içine atarız. bu biçimdelikle genetik olarak da çeşitlerin devamlılığını sağlarız.”
Prof. Dr. Tolunay, bir bölgede yanmış bir ormanlık arazi için tıpkı ağaç cinsine ilişkin tohumları öbür bir bölgeden getirmenin yapılacak büyük yanlışlar içinde olduğunun altını çizerek, “Manavgat’ta yanmış olan alana İzmir’den toplanmış kızılçamları dikmemeniz gerekir. Genetik farklar vardır. bu biçimde yaparsanız genetik kirliliğe yol açarsunuz” tabirlerini kullanıyor.
Getty Images
Öte yandan yanmış bölgede fidan dikerek yapılacak ağaçlandırmanın öbür olumsuz yanları da olabilir mi? Bu soruya “Evet” cevabını veren Prof. Dr. Tolunay şöyleki devam ediyor:
“Ormanlar yalnızca ağaç değildir. örneğin Ege ve Akdeniz’de ormanlarda yaygın bir biçimde makiler de vardır ve bu bitkiler de yangına ahenk sağlamıştır. Defne, meşe üzere bitkilerin yangın sırasında toprak üzerindeki sürgünleri yanar lakin kökleri ziyan görmez. ötürüsıyla bir yıl ortasında 1-1,5 metre sürgün verir. Ancak siz fidan dikerek ağaçladırma yapmaya ve bölgeyi kazmaya kalkarsanız bu bitkileri de öldürebilirsiniz.”
‘İMARA AÇILMA KORKUSU KAMPANYALARI DOĞURUYOR’
Yanmış orman topraklarının imara açılma kaygısının toplumda çok yaygın olduğunu belirten Prof. Dr. Tolunay, süratlice yapılan fidan kampanyaları gerisinde da bu dehşetin olduğunu söylüyor.
Prof. Dr. Tolunay, yanan ormanların imara açılmasının Anayasa ile engellendiğini hatırlatarak, “imar korkusu ve endişesinin” kamu ve sivil toplum kuruluşları üzerinde baskı yaratmasının olumsuz yanından şu sözlerle bahsediyor:
“TEMA üzere kuruluşlar kimi vakit vatandaşların baskısıyla ağaçlandırma kampanyalarını yapabiliyor. Tarım ve Orman Bakanlığı da toplumla işbirliği için bu kampanyalar a yeterli yaklaşıyor. Hatta teşvik ediyor. Ancak çabucak ağaçlandırmayıp bir daha sonraki baharı beklemek en düzgünü. Ağaçlandırmayı şayet orman gelmemişse yapsak daha uygun. Zira bu durum orman ekosistemlerinin yok bulunmasına sebep oluyor.”
TEMA VAKFI AĞAÇLANDIRMA ÇALIŞMALARINI NASIL YÜRÜTÜYOR?
Pekala, fidan bağış kampanyalarıyla birlikte ağaçlandırma çalışmaları nasıl yapılıyor?
Hep Birlikte Yaşamı da Umudu da Yeniden Yeşerteceğiz!
Ülkemizde çıkan orman yangınları sebebi ile zarar gören bölgelerin tekrar ağaçlandırılması için başlattığımız çalışmaya fidan bağışlayarak katkı sağlayabilirsiniz. #YenidenYeşerteceğiz
1 fidan: 10 TL pic.twitter.com/p8nGUfDu82
— TEMA Vakfı (@temavakfi) July 30, 2021
TEMA Vakfı Genel Müdür Yardımcısı Dr. Hikmet Öztürk, BBC Türkçe’ye ağaçlandırma çalışmalarında izledikleri yolları sırasıyla şu biçimde anlattı:
- Yanan bölgede etüd çalışmaları yapılır. Bu çalışmalarda yanan alanların hangi kısımlarında yeni bir orman oluşturacak kâfi yoğunlukta çimlenme yeteğine sahip tohum stoğu olup olmadığına dair tespitler yapılır. Kâfi tohum stoğu olan alanlar ağaçlandırma çalışmaları haricinde tutulur ve doğal olarak sahanın mevcut çimlenen tohumlardan orman oluşturması beklenir.
- Şayet yangın daha sonrasında yanan alanda kâfi tohum stoğu yoksa, bu alanlar ağaçlandırma çalışmaları başlatılır. Buna nazaran muhtaçlık duyulan fidan ve bu fidanı üretmek için gerekli tohum ölçüsü belirlenir.
- Ağaçlandırma için elinizde yangın alanına uyumlu, yereldeki doğal kızılçam ormanı kaynaklarından üretilmiş fidan olup olmadığı belirlenir. Manavgat yangını üzere büyük yangınlar beklenilmeyen, istisnai durumlar olduğu için ekseriyetle elde kâfi ölçüde dikime hazır fidan bulunmayabilir.
- Şayet gereğince fidan stoğu yoksa, yapılacak olan bu fidanların yetiştirilmesi için gerekli tohumların temin edilmesidir. Bu tohumlar Kızılçam tohumlarının olgunlaşma vakti Nisan-Mayıs ayları olduğu ve yangın yaz aylarında çıktığı için lakin gelecek yılın Nisan-Mayıs aylarında üretilebilir. Bu tohumlardan üretilen fidanlar tohum üretimini takip eden Şubat-Mart aylarında ekilerek en az 8 ay fidanlıkta dikime hazır hale gelmeleri beklenir.
- Bu müddette birinci vakit içinderda yangından ziyan görmüş ağaçların kısmı ve alandan çıkarılması süreçleri yapılır. Arazi hazırlığı, fidan dikimine uygun olan vakitten evvel bitirilir. Bu etapta doğal cinslerin bulunduğu alanlar olduğu üzere koruma edilir.
- Hazırlıkların tamamlanmasıyla bir arada Akdeniz Bölgesi’nde en uygun dikim vakti Aralık-Şubat ayları içindeki devirdir. bu vakitte dikime hazırlanan yerde fidan dikimleri gerçekleştirilir.
- Dikim daha sonrasında yağışların bitmesiyle fidana baskı uygulayan, onu gölgeleyen otları uzaklaştırmak ve toprak suyunun buharlaşma ile kayıplarını azaltmak üzere 3 yıl boyunca ot alma ve çapalama uygulamaları yapılır. Dikimi takip eden 3 yıl boyunca bu çalışmalar yinelanır ve sahanın kâfi sayıda (en az dikilen fidanların yüzde 80’inin yaşadığı) muvaffakiyet düzeyine ulaştırılır.
- Tüm bu çalışmalar Orman Genel Müdürlüğü işbirliği ile gerçekleştirilir.