EliteDizqn
Active member
Baharın gelişiyle bir arada, İstanbul kültür-sanat hayatı da yeni stantlar ve performanslarla sanatseverlere birbirinden hoş örnekler sunmaya başladı. Bu stantlar içinde en epeyce göze çarpanlardan biri de Kadıköy, Kargart‘ta sergilenen Fade-out (Sönümlenme). Genç sanatkarlar Sevda Balaban ve Elif Fırat‘ın çalışmalarını sanatseverle buluşturduğu stant, bünyesinde kıymetli alt iletiler barındırıyor.
Sönümlenme; sanatkarların, üretim sırasında iç dünyalarında oluşan kanıların, yapıta dönüşürken yavaşça yitip gitme halini temsil ediyor. Sonunda ortaya çıkan birbirinden bağımsız yapıtlar, kayıp kanıların gölgesinde seramik, heykel ve resime dönüşüyor. Sanatkarlar, iç çatışmalarından beslenerek kendilerine özgür bir alan yaratıyor. izleyiciye de izleyip manalandırmak kalıyor.
Yapıtlarda çağdaş insanın düşünsel prangaları; zaaflar, farkındalıklar, saplantılar, bencillik, varoluş tasası, baskı, algı, tüketim ve üretim üzere kavramlar karşılık buluyor. Yapıtlara daha yakından bakıp, daha uygun anlamlandırabilmek içinse sanatkarları yakından tanımak gerekiyor.
“İNSANLAR KENDİLERİNDEN BİR MODÜL BULMALI”
– Nereden geldiniz; hayat seyahatiniz sanat üretimine nasıl çıktı ve nereye varmak istiyorsunuz?
Sevda Balaban: 1992 yılında Çanakkale’ de doğdum. Hoş Sanatlar Lisesi’ndeki fotoğraf eğitimimden daha sonra Marmara Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Heykel Kısmı’ndan mezun oldum. Öncesinde fotoğraf ile başladığım sanat seyahati, çeşitli süreçlerle evrildi ve şuan üzerinde çalıştığım heykel/diyoramalarımla beni beslemeye devam ediyor. İnsanların işlerimde kendinden bir modül bulması beni keyifli ediyor.
Elif Fırat: 1994 yılında İstanbul da doğdum. Çocukluğumdan beri elimden kağıt kalem hiç eksik olmazdı. Bu da benim lise ve üniversitede sanatla uğraşmamın en büyük kaynağı oldu. Heykel; seramikle tanıştığımdan bu yana kendimi söz etme biçimim, fikirlerimi kusursuzca anlatabileceğim bir yer oldu. Yaşadığım hisler son derece gerçek. Heykellerimin insanlara birer ayna olmasını dilek ediyorum.
ACI VE MELANKOLİ
– Standınızın ana teması ve alt iletileri nelerdir?
E.F: Çalışmalarımızın başka alt bildirileri mevcut. Beni soracak olursanız; temalarım, his durumlarımın birer yansıması. Acıdan besleniyorum diyebilirim ya da melankoli; özetlemek gerekirse hislerimle üretiyorum. Çevresel faktörlerden dolayı üzerimizde baskı hissettiğimiz devirler oluyor. Yaşadığım zorlukları dışarıdan kendime bakan bir göz ile yorumluyorum.
S.B: Doğrusu, bir metin belirleyip üzerine çalışmayı kısıtlayıcı buluyorum. Ekseriyetle bir şey üretmedilk evvelki çıkış noktam; günlük hayatta uzayıp giden bir listenin unsurları biçiminde. Bu listede zaaflar, farkındalıklar, temaslar, saplantılar, bencillik, varoluş, baskı, algı, tüketmek ve üretmek üzere kavramlar var. Diyoramalarda, düşlediğim yer ve figürleri, kurguyla somut hale getiriyorum. Melankoli sıkıntısı de burada devreye giriyor; mekanlarım da bir terk edilmişlik hissi göze çarpıyor.
– Standa ekleyeceğiniz yapıtları hangi kriterlere bakılırsa seçtiniz?
E.F: Kompozisyona ehemmiyet verdik. İşlerim içinde üç tane rölyef ve salyangoz var, onlar beraberinde bir serinin modülleri. Öbür bileşenlerle bir arada toplam altı kesimden oluşuyor. Çizimleri düzenlerken yapıtlarımız içinde eşitlik gözettik. Boyutlara ve sıralamanın ortamda yaratacağı tesire bakılırsa düzenledik. Seyircinin aklında kalacağı ve yer edeceği biçimde baştan sona ağır bir uğraşla planladık.
PLAN YAPMA, AKIŞA BIRAK
– Sergiyi, ağır hislerin üretim basamağında sönümlenmesi üzerine inşa ettiğinizi söylüyorsunuz. bahsetmiş olduğuniz bu sönümlenme sakin bir sağaltım ve ferahlama mı yoksa şiddetli bir dışa vurumla içten atma mecburiliği halinde mi ortaya çıkıyor?
E.F: Üretim süreci benim için anlık bir şey. Genelde evvel eskiz yapılır, akabinde çalışmaya başlanır, lakin benim tercih ettiğim üretim süreci bu değil. Aklımdaki eser o biçimde canlanmıyor. Zira evvel alt metni yazıp üzerine üretmeye başladığımda kendimi bir kafes ortasında üzere hissediyorum ve eskize dayanarak ürettiğim eser de aslında beni tatmin etmiyor. Her şey zihnimde olduğu için direkt çamuru önüme alıp çalışmayı tercih ediyorum. Olaya 3d olarak baktığımda, hissettiğim hissin seyirciye nasıl geçebileceğini üretim anında, akışta nazaranbiliyorum ve rötuşlarla heykelimi yaratıyorum. Üretim süreci benim için akış ortasında, doğal olarak kendi ortasında gelişiyor; his durumum da keza. His durumum üretim süreci boyunca değişiyor ve bu değişim de elbette yapıtı etkiliyor. İş bittiği vakit metin kendi kendine oluşuyor; yani süreç ortasında ortaya çıkıyor.
S.B: Benim için eser bir anda ortaya çıkıyor. Evvelce kurduğum bir şey olmuyor; daima dönüşüyor, değişiyor, evriliyor ve bünyesine öteki şeyler katıyor. ötürüsıyla, eser daima biçimde değişiyor. Evvelce planlanmış bir metin üzerine çalışmayı epey kısıtlayıcı buluyorum. İki hafta evvel başladığım bir iş, süreç ilerledikçe değişik bir şeye dönüşüyor. Hakikat olduğu düşünülen çalışma biçimi genelde aklındakinin bir maketini çıkarmakla işe başlamak olarak görülüyor. daha sonra o ölçüyle sonlu kalıp makete bağlı kalıp çalışman bekleniyor. Bu, benim için fazlaca kısıtlayıcı bir tercih. Alt metni evvelde yazmak da benim için tıpkı biçimde kısıtlayıcı, bunu pek tercih etmiyorum.
ÜRETİM SÜRECİ
– Üretime başlamayı genelde hangi hisler tetikliyor?
E.F: Depresyona girdiğimde mesela, üretim o depresif anda başlamıyor. Daha epey depresyondan çıktıktan daha sonra geriye dönüp baktığımda oluşmaya başlıyor. Yani o hisleri yaşıyor, sindiriyor, akabinde rahatlamaya başladığım anda üretmeye başlıyorum.
S.B: Vakit zaman işlere yansıttığım bir melankoli hissi oluyor ancak her vakit değil. Üretim sürecinde yaptığım yapıtı izlemekten büyük bir keyif alıyorum. Üretim süreci bana keyif veren, beni keyifli eden bir müddetç.
– en çok hangi his sizi üretime itiyor?
E.F: İşlerimi yapmaya başlamadan evvel depresyona girmeme sebep olan şey, yani baskı. Bu, günlük hayatta karşılaştığımız toplumsal baskı ya da herkesin kendi üzerinde hissedebileceği duygusal baskı ya da şiddet de olabilir; yapıtlarımın kaynağı bunlar.
S.B: Bir eser üzerinde çalışırken heyecanlanıyorum. Üretim sürecime ise daha fazlaca biçimsel bakıyorum. elbette hislerimle hareket ediyorum fakat bir işin etrafında 360 derece döndüğümde kompozisyondan haz duyuyorsam o iş benim için yanlışsız bir iş oluyor.
“ESERLERİM AYNA OLSUN İSTERİM…”
– İzleyicinin yapıtlarınızı izlerken neler hissetmesini istersiniz?
S.B: Bunu, seyirciye bırakıyorum; büsbütün seyirciye kalmış bir şey. esasen o yüzden alt metin ile çalışmayı tercih etmiyorum.
E.F: İşlerimde gerçekçi olmaya çabalıyorum. Hepimiz duygusal şiddete ve baskıya maruz kalıyoruz. Yaşadığım o hali, 3d olduğunu bildiğimiz heykele döküp bir biçimde rahatlıyorum. İzleyici de o işe baktığında onun verdiği hissi yakalasın, baskıyı hissetsin, işim onun için bir ayna olsun istiyorum. İzleyici o işe baktığında ufak da olsa bir şey hissediyorsa, o iş yüreğine dokunuyorsa; yaptığım iş evvela beni tatmin ediyor ve diğerlerine da şifa veriyorsa bana yetiyor.
– Yapıtların bende bıraktığı tesir ferah bir histi. Aslında depresyonla daha yakın bir temas kuracağımı ve daha karanlık işlerle karşılaşacağımı düşünüyordum. Bu his; yerin terk edilmesi, cinsiyete dayanmayan yüzler ve şifalanmak ile birlikte düşünüldüğünde, bağlardan kurtulup özgürleşme halinde tanım edilebilir. Bu bağlamda, yapıtlarınızın seyircide özgürleşme hissini tetikleyebileceğini düşünmüş müydünüz?
S.B: İkisinin makul noktalarda birbirini beslediğini düşünüyorum. Figürleri yaparken bununla bağdaştırdığımı söyleyebilirim. Zira figürlerin hepsi yer altından çıkıp yüzeye ulaşıyor ve o figürlerin hepsi de biçimsel olarak olabildiğince parlak.
E.F: Stanttaki yapıtların dizilimi, his durumlarımızı yansıtıyor. Terk edilmişlik, baskı, şiddet bunların tümü, depresyon halinin getirdiği melankoli hissiyle buluşuyor. His evrelerimiz üzere düşünülebilir aslında. Evvel melankoli ile çöküyor ve en tabana vuruyorsunuz, akabinde şifalanmış ve aydınlanmış olarak yine yüzeye çıkıyorsunuz.
DAİMA DÖNÜŞÜM
– Yapıtlarınızı üretirken zihninizde kurguladığınız hayali bir izleyici kitlesi var mı?
E.F: Yaptığım işlere karakter yüklüyorum, onlarla konuşuyorum. Örneğin, bir işe başlıyorum; o benim aslında, lakin konuşarak onu öbür birine dönüştürüyorum. Bu noktada izleyicinin beni nasıl goreceğini düşünüyorum ve huzurlu görmesini istiyorum. İnsanların, yapıtlarımda kuvvetli bir his yakalamasını istek ediyorum ve aldığım geri dönüşler, yakaladıklarını gösteriyor. Lakin işi üretirken izleyicinin beklentilerini pek düşünmüyorum.
– Schiller, çalışırken masasındaki çürük elmayı orta ara kokladığında kendini diğer diyarlara gidiyormuş üzere hissettiğini söylemiş. Sizin de üretim sürecinizde özel bir ritüeliniz var mı?
S.B: Üretim süreci benim hayli keyif aldığım, an ortasında keyifli hissettiğim bir müddetç, lakin özel bir ritüelim yok.
E.F: Benim temel ritüelim, en ağır duygusal müzikleri art geriye dinleyip daha sonrasında işe başlamak. Bir nevi yarayı kaşımak üzere düşünebiliriz. O hisleri hatırlamak benim için epeyce değerli, bu ritüeli gerçekleştirmeden metin de yazmam üretime de başlamam.
Sönümlenme; sanatkarların, üretim sırasında iç dünyalarında oluşan kanıların, yapıta dönüşürken yavaşça yitip gitme halini temsil ediyor. Sonunda ortaya çıkan birbirinden bağımsız yapıtlar, kayıp kanıların gölgesinde seramik, heykel ve resime dönüşüyor. Sanatkarlar, iç çatışmalarından beslenerek kendilerine özgür bir alan yaratıyor. izleyiciye de izleyip manalandırmak kalıyor.
Yapıtlarda çağdaş insanın düşünsel prangaları; zaaflar, farkındalıklar, saplantılar, bencillik, varoluş tasası, baskı, algı, tüketim ve üretim üzere kavramlar karşılık buluyor. Yapıtlara daha yakından bakıp, daha uygun anlamlandırabilmek içinse sanatkarları yakından tanımak gerekiyor.
“İNSANLAR KENDİLERİNDEN BİR MODÜL BULMALI”
– Nereden geldiniz; hayat seyahatiniz sanat üretimine nasıl çıktı ve nereye varmak istiyorsunuz?
Sevda Balaban: 1992 yılında Çanakkale’ de doğdum. Hoş Sanatlar Lisesi’ndeki fotoğraf eğitimimden daha sonra Marmara Üniversitesi Hoş Sanatlar Fakültesi Heykel Kısmı’ndan mezun oldum. Öncesinde fotoğraf ile başladığım sanat seyahati, çeşitli süreçlerle evrildi ve şuan üzerinde çalıştığım heykel/diyoramalarımla beni beslemeye devam ediyor. İnsanların işlerimde kendinden bir modül bulması beni keyifli ediyor.
Elif Fırat: 1994 yılında İstanbul da doğdum. Çocukluğumdan beri elimden kağıt kalem hiç eksik olmazdı. Bu da benim lise ve üniversitede sanatla uğraşmamın en büyük kaynağı oldu. Heykel; seramikle tanıştığımdan bu yana kendimi söz etme biçimim, fikirlerimi kusursuzca anlatabileceğim bir yer oldu. Yaşadığım hisler son derece gerçek. Heykellerimin insanlara birer ayna olmasını dilek ediyorum.
ACI VE MELANKOLİ
– Standınızın ana teması ve alt iletileri nelerdir?
E.F: Çalışmalarımızın başka alt bildirileri mevcut. Beni soracak olursanız; temalarım, his durumlarımın birer yansıması. Acıdan besleniyorum diyebilirim ya da melankoli; özetlemek gerekirse hislerimle üretiyorum. Çevresel faktörlerden dolayı üzerimizde baskı hissettiğimiz devirler oluyor. Yaşadığım zorlukları dışarıdan kendime bakan bir göz ile yorumluyorum.
S.B: Doğrusu, bir metin belirleyip üzerine çalışmayı kısıtlayıcı buluyorum. Ekseriyetle bir şey üretmedilk evvelki çıkış noktam; günlük hayatta uzayıp giden bir listenin unsurları biçiminde. Bu listede zaaflar, farkındalıklar, temaslar, saplantılar, bencillik, varoluş, baskı, algı, tüketmek ve üretmek üzere kavramlar var. Diyoramalarda, düşlediğim yer ve figürleri, kurguyla somut hale getiriyorum. Melankoli sıkıntısı de burada devreye giriyor; mekanlarım da bir terk edilmişlik hissi göze çarpıyor.
– Standa ekleyeceğiniz yapıtları hangi kriterlere bakılırsa seçtiniz?
E.F: Kompozisyona ehemmiyet verdik. İşlerim içinde üç tane rölyef ve salyangoz var, onlar beraberinde bir serinin modülleri. Öbür bileşenlerle bir arada toplam altı kesimden oluşuyor. Çizimleri düzenlerken yapıtlarımız içinde eşitlik gözettik. Boyutlara ve sıralamanın ortamda yaratacağı tesire bakılırsa düzenledik. Seyircinin aklında kalacağı ve yer edeceği biçimde baştan sona ağır bir uğraşla planladık.
PLAN YAPMA, AKIŞA BIRAK
– Sergiyi, ağır hislerin üretim basamağında sönümlenmesi üzerine inşa ettiğinizi söylüyorsunuz. bahsetmiş olduğuniz bu sönümlenme sakin bir sağaltım ve ferahlama mı yoksa şiddetli bir dışa vurumla içten atma mecburiliği halinde mi ortaya çıkıyor?
E.F: Üretim süreci benim için anlık bir şey. Genelde evvel eskiz yapılır, akabinde çalışmaya başlanır, lakin benim tercih ettiğim üretim süreci bu değil. Aklımdaki eser o biçimde canlanmıyor. Zira evvel alt metni yazıp üzerine üretmeye başladığımda kendimi bir kafes ortasında üzere hissediyorum ve eskize dayanarak ürettiğim eser de aslında beni tatmin etmiyor. Her şey zihnimde olduğu için direkt çamuru önüme alıp çalışmayı tercih ediyorum. Olaya 3d olarak baktığımda, hissettiğim hissin seyirciye nasıl geçebileceğini üretim anında, akışta nazaranbiliyorum ve rötuşlarla heykelimi yaratıyorum. Üretim süreci benim için akış ortasında, doğal olarak kendi ortasında gelişiyor; his durumum da keza. His durumum üretim süreci boyunca değişiyor ve bu değişim de elbette yapıtı etkiliyor. İş bittiği vakit metin kendi kendine oluşuyor; yani süreç ortasında ortaya çıkıyor.
S.B: Benim için eser bir anda ortaya çıkıyor. Evvelce kurduğum bir şey olmuyor; daima dönüşüyor, değişiyor, evriliyor ve bünyesine öteki şeyler katıyor. ötürüsıyla, eser daima biçimde değişiyor. Evvelce planlanmış bir metin üzerine çalışmayı epey kısıtlayıcı buluyorum. İki hafta evvel başladığım bir iş, süreç ilerledikçe değişik bir şeye dönüşüyor. Hakikat olduğu düşünülen çalışma biçimi genelde aklındakinin bir maketini çıkarmakla işe başlamak olarak görülüyor. daha sonra o ölçüyle sonlu kalıp makete bağlı kalıp çalışman bekleniyor. Bu, benim için fazlaca kısıtlayıcı bir tercih. Alt metni evvelde yazmak da benim için tıpkı biçimde kısıtlayıcı, bunu pek tercih etmiyorum.
ÜRETİM SÜRECİ
– Üretime başlamayı genelde hangi hisler tetikliyor?
E.F: Depresyona girdiğimde mesela, üretim o depresif anda başlamıyor. Daha epey depresyondan çıktıktan daha sonra geriye dönüp baktığımda oluşmaya başlıyor. Yani o hisleri yaşıyor, sindiriyor, akabinde rahatlamaya başladığım anda üretmeye başlıyorum.
S.B: Vakit zaman işlere yansıttığım bir melankoli hissi oluyor ancak her vakit değil. Üretim sürecinde yaptığım yapıtı izlemekten büyük bir keyif alıyorum. Üretim süreci bana keyif veren, beni keyifli eden bir müddetç.
– en çok hangi his sizi üretime itiyor?
E.F: İşlerimi yapmaya başlamadan evvel depresyona girmeme sebep olan şey, yani baskı. Bu, günlük hayatta karşılaştığımız toplumsal baskı ya da herkesin kendi üzerinde hissedebileceği duygusal baskı ya da şiddet de olabilir; yapıtlarımın kaynağı bunlar.
S.B: Bir eser üzerinde çalışırken heyecanlanıyorum. Üretim sürecime ise daha fazlaca biçimsel bakıyorum. elbette hislerimle hareket ediyorum fakat bir işin etrafında 360 derece döndüğümde kompozisyondan haz duyuyorsam o iş benim için yanlışsız bir iş oluyor.
“ESERLERİM AYNA OLSUN İSTERİM…”
– İzleyicinin yapıtlarınızı izlerken neler hissetmesini istersiniz?
S.B: Bunu, seyirciye bırakıyorum; büsbütün seyirciye kalmış bir şey. esasen o yüzden alt metin ile çalışmayı tercih etmiyorum.
E.F: İşlerimde gerçekçi olmaya çabalıyorum. Hepimiz duygusal şiddete ve baskıya maruz kalıyoruz. Yaşadığım o hali, 3d olduğunu bildiğimiz heykele döküp bir biçimde rahatlıyorum. İzleyici de o işe baktığında onun verdiği hissi yakalasın, baskıyı hissetsin, işim onun için bir ayna olsun istiyorum. İzleyici o işe baktığında ufak da olsa bir şey hissediyorsa, o iş yüreğine dokunuyorsa; yaptığım iş evvela beni tatmin ediyor ve diğerlerine da şifa veriyorsa bana yetiyor.
– Yapıtların bende bıraktığı tesir ferah bir histi. Aslında depresyonla daha yakın bir temas kuracağımı ve daha karanlık işlerle karşılaşacağımı düşünüyordum. Bu his; yerin terk edilmesi, cinsiyete dayanmayan yüzler ve şifalanmak ile birlikte düşünüldüğünde, bağlardan kurtulup özgürleşme halinde tanım edilebilir. Bu bağlamda, yapıtlarınızın seyircide özgürleşme hissini tetikleyebileceğini düşünmüş müydünüz?
S.B: İkisinin makul noktalarda birbirini beslediğini düşünüyorum. Figürleri yaparken bununla bağdaştırdığımı söyleyebilirim. Zira figürlerin hepsi yer altından çıkıp yüzeye ulaşıyor ve o figürlerin hepsi de biçimsel olarak olabildiğince parlak.
E.F: Stanttaki yapıtların dizilimi, his durumlarımızı yansıtıyor. Terk edilmişlik, baskı, şiddet bunların tümü, depresyon halinin getirdiği melankoli hissiyle buluşuyor. His evrelerimiz üzere düşünülebilir aslında. Evvel melankoli ile çöküyor ve en tabana vuruyorsunuz, akabinde şifalanmış ve aydınlanmış olarak yine yüzeye çıkıyorsunuz.
DAİMA DÖNÜŞÜM
– Yapıtlarınızı üretirken zihninizde kurguladığınız hayali bir izleyici kitlesi var mı?
E.F: Yaptığım işlere karakter yüklüyorum, onlarla konuşuyorum. Örneğin, bir işe başlıyorum; o benim aslında, lakin konuşarak onu öbür birine dönüştürüyorum. Bu noktada izleyicinin beni nasıl goreceğini düşünüyorum ve huzurlu görmesini istiyorum. İnsanların, yapıtlarımda kuvvetli bir his yakalamasını istek ediyorum ve aldığım geri dönüşler, yakaladıklarını gösteriyor. Lakin işi üretirken izleyicinin beklentilerini pek düşünmüyorum.
– Schiller, çalışırken masasındaki çürük elmayı orta ara kokladığında kendini diğer diyarlara gidiyormuş üzere hissettiğini söylemiş. Sizin de üretim sürecinizde özel bir ritüeliniz var mı?
S.B: Üretim süreci benim hayli keyif aldığım, an ortasında keyifli hissettiğim bir müddetç, lakin özel bir ritüelim yok.
E.F: Benim temel ritüelim, en ağır duygusal müzikleri art geriye dinleyip daha sonrasında işe başlamak. Bir nevi yarayı kaşımak üzere düşünebiliriz. O hisleri hatırlamak benim için epeyce değerli, bu ritüeli gerçekleştirmeden metin de yazmam üretime de başlamam.