EliteDizqn
Active member
Engelliler Günü, Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Kurulu tarafınca, 1992 yılında, engelli olan bireylerin insan hakları temelli bakış açısıyla, tam ve eşit şartlarda yaşamalarına, yaşama tam iştiraklerine katkı sağlamak gayesiyle ilan edildi.
Türkiye Engellilik Araştırması datalarına nazaran Türkiye’de manisi olan bireylerin toplam nüfusa oranının yüzde 12,29.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü öncesi açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Feryal Subaşı, engellilik teriminin külliyen insan hakları temelli bakış açısı ile kıymetlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Toplumda yaşayan tüm bireylerin eğitim, sıhhat, istihdam, spor üzere hizmetlere ulaşımlarının insan hakları bağlamında herkes için misal ve eşit olduğu her fırsatta vurgulanmalıdır” dedi.
Subaşı şöyleki devam etti:
“Engellilik tipleri ise ortopedik mahzur, görme pürüzü, işitme mahzuru, konuşma manisi, zihinsel pürüz ve süreğen bir hastalığa sahip olmak olarak sınıflandırılmıştır. Türkiye’de en az bir pürüzü olan 3 yaş ve üzeri nüfusun oranı yüzde 6,9’dur. Erkeklerde yüzde 5,9 olan bu oran bayanlarda yüzde 7,9’dur. Yaşlanma ile kronik hastalıkların çoğunlukların artmasına bağlı olarak bu oran artmaktadır. 35-39 yaş kümesinden itibaren en az bir manisi olma durumu açısından bayanlar erkeklere oranla daha dezavantajlıdır. Dünyada ise Sıhhat Araştırmaları ve Global Hastalık Yükü Araştırmasına göre engellilik oranı sırasıyla yüzde 15,6 ve yüzde 19,4 olarak hesaplanmıştır.”
İSTİHDAM YAŞAMA İŞTİRAKTE KIYMETLİ BİR KRİTER
Subaşı, bireylerin yaşama iştiraklerinin, fizikî etrafa ve kişilerarası irtibata iştiraklerini kapsayan şemsiye bir kavram olduğunu tabir ederek, “İstihdam edilebilirlik durumu bireylerin, toplumsal yaşama eşit iştirakini gösteren epeyce değerli bir kriterdir. Birey bir işe sahip olduğunda, sahip olduğu iş niçiniyle tertipli para kazanma, toplumsal yaşama katılma, toplumsal haklara, daha faal ve üretken bir hayat imkanlarına doğal olarak ulaşır” dedi.
Engellilik teriminin büsbütün insan hakları temelli bakış açısı ile kıymetlendirilmesi gerektiğine dikkati çeken Subaşı, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Toplumda yaşayan tüm bireylerin eğitim, sıhhat, istihdam, spor üzere hizmetlere ulaşımlarının insan hakları bağlamında herkes için misal ve eşit olduğu her fırsatta vurgulanmalıdır. Engelli bireylerin istihdam edilme imkanlarının geliştirilmesi için olumlu bilinçlendirme/bilgilendirme faaliyetleri ile engelli bireylere yönelik ön yargılı tavır ve davranışlar önlenmeye çalışılmalıdır.”
ETRAF İÇİN ÜNİVERSAL TASARIM
Fizyoterapist Benan Özkol ise kamusal alanda erişilebilir alanlar, binalar, bilgilendirme sistemlerinin herkes için ulaşılabilir olması gerektiğine vurgu yaparak, “Üniversiteler, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri tarafınca geliştirilen/uygulanan manisi olan ve olmayan bireylerin eşit biçimde entegre oldukları, herkes için üniversal tasarım ve insan hakları temelinde yaklaşımlar içeren, farklılıklara saygıyı temel alan çalışmalar bu alana değerli katkılar sağlayacaktır” dedi.
Ayrımcılığın önlenmesi gerektiğine dikkati çeken Özkol, şu değerlendirmede bulundu:
“Bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı ve yapılacak olan bilinçlendirme çalışmalarına mahzuru olan ve olmayan bireylerin ortak iştiraki sağlanmalıdır. İnsan hakları temeline dayalı bakış açısı her fırsatta vurgulanmalıdır. Ayrımcı, ötekileştirici, dışlayıcı tavırlara dikkat çekilerek tedbire stratejileri üzerine faaliyetler artırılmalıdır. Bireylerin toplumsal hayat, eğitim ve spor, rekreasyon ve istihdam imkanlarına tam ve aktif katılmaları desteklenmeli, üretken olarak hayatları için gerekli imkanlar artırılmalıdır. Engelli bireylerin istihdam edilebilirliği artırılmalıdır. Bu kapsamda modeller geliştirilmeli ve dünyadaki başarılı istihdam modelleri ülkemize bakılırsa, kurumların takviyesi ile adapte edilip, sonuçları takip edilmelidir.”
Türkiye Engellilik Araştırması datalarına nazaran Türkiye’de manisi olan bireylerin toplam nüfusa oranının yüzde 12,29.
3 Aralık Dünya Engelliler Günü öncesi açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Feryal Subaşı, engellilik teriminin külliyen insan hakları temelli bakış açısı ile kıymetlendirilmesi gerektiğini belirterek, “Toplumda yaşayan tüm bireylerin eğitim, sıhhat, istihdam, spor üzere hizmetlere ulaşımlarının insan hakları bağlamında herkes için misal ve eşit olduğu her fırsatta vurgulanmalıdır” dedi.
Subaşı şöyleki devam etti:
“Engellilik tipleri ise ortopedik mahzur, görme pürüzü, işitme mahzuru, konuşma manisi, zihinsel pürüz ve süreğen bir hastalığa sahip olmak olarak sınıflandırılmıştır. Türkiye’de en az bir pürüzü olan 3 yaş ve üzeri nüfusun oranı yüzde 6,9’dur. Erkeklerde yüzde 5,9 olan bu oran bayanlarda yüzde 7,9’dur. Yaşlanma ile kronik hastalıkların çoğunlukların artmasına bağlı olarak bu oran artmaktadır. 35-39 yaş kümesinden itibaren en az bir manisi olma durumu açısından bayanlar erkeklere oranla daha dezavantajlıdır. Dünyada ise Sıhhat Araştırmaları ve Global Hastalık Yükü Araştırmasına göre engellilik oranı sırasıyla yüzde 15,6 ve yüzde 19,4 olarak hesaplanmıştır.”
İSTİHDAM YAŞAMA İŞTİRAKTE KIYMETLİ BİR KRİTER
Subaşı, bireylerin yaşama iştiraklerinin, fizikî etrafa ve kişilerarası irtibata iştiraklerini kapsayan şemsiye bir kavram olduğunu tabir ederek, “İstihdam edilebilirlik durumu bireylerin, toplumsal yaşama eşit iştirakini gösteren epeyce değerli bir kriterdir. Birey bir işe sahip olduğunda, sahip olduğu iş niçiniyle tertipli para kazanma, toplumsal yaşama katılma, toplumsal haklara, daha faal ve üretken bir hayat imkanlarına doğal olarak ulaşır” dedi.
Engellilik teriminin büsbütün insan hakları temelli bakış açısı ile kıymetlendirilmesi gerektiğine dikkati çeken Subaşı, kelamlarını şu biçimde sürdürdü:
“Toplumda yaşayan tüm bireylerin eğitim, sıhhat, istihdam, spor üzere hizmetlere ulaşımlarının insan hakları bağlamında herkes için misal ve eşit olduğu her fırsatta vurgulanmalıdır. Engelli bireylerin istihdam edilme imkanlarının geliştirilmesi için olumlu bilinçlendirme/bilgilendirme faaliyetleri ile engelli bireylere yönelik ön yargılı tavır ve davranışlar önlenmeye çalışılmalıdır.”
ETRAF İÇİN ÜNİVERSAL TASARIM
Fizyoterapist Benan Özkol ise kamusal alanda erişilebilir alanlar, binalar, bilgilendirme sistemlerinin herkes için ulaşılabilir olması gerektiğine vurgu yaparak, “Üniversiteler, kamu kuruluşları ve sivil toplum örgütleri tarafınca geliştirilen/uygulanan manisi olan ve olmayan bireylerin eşit biçimde entegre oldukları, herkes için üniversal tasarım ve insan hakları temelinde yaklaşımlar içeren, farklılıklara saygıyı temel alan çalışmalar bu alana değerli katkılar sağlayacaktır” dedi.
Ayrımcılığın önlenmesi gerektiğine dikkati çeken Özkol, şu değerlendirmede bulundu:
“Bilinçlendirme çalışmaları yapılmalı ve yapılacak olan bilinçlendirme çalışmalarına mahzuru olan ve olmayan bireylerin ortak iştiraki sağlanmalıdır. İnsan hakları temeline dayalı bakış açısı her fırsatta vurgulanmalıdır. Ayrımcı, ötekileştirici, dışlayıcı tavırlara dikkat çekilerek tedbire stratejileri üzerine faaliyetler artırılmalıdır. Bireylerin toplumsal hayat, eğitim ve spor, rekreasyon ve istihdam imkanlarına tam ve aktif katılmaları desteklenmeli, üretken olarak hayatları için gerekli imkanlar artırılmalıdır. Engelli bireylerin istihdam edilebilirliği artırılmalıdır. Bu kapsamda modeller geliştirilmeli ve dünyadaki başarılı istihdam modelleri ülkemize bakılırsa, kurumların takviyesi ile adapte edilip, sonuçları takip edilmelidir.”