EliteDizqn
Active member
Kış yaklaşırken bilhassa çocuklar içinde, influenza yahut öteki virüs salgınlarına bağlı üst teneffüs yolu yahut ishal üzere yüksek ateşle seyreden enfeksiyonların, daha sert geçtiği ve uzun sürdüğü tespiti yapılıyor.
Enfeksiyon uzmanları, 2 yıllık pandemi boyunca sık görülmeyen virüs yahut bakterilerin bir daha faal hale geçmesi niçiniyle, bu kışın enfeksiyonlar açısından fazlaca daha sıkıntı geçeceğini belirtirken, nöroloji uzmanları çocuklarda yüksek ateşe bağlı ortaya çıkabilen ve halk içinde havale ya da nöbet geçirme olarak bilinen ‘febril konvülziyon’ konusunda ikazlarda bulundu.
Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi Çocuk Nöroloji Klinik Şefi Prof. Dr. İhsan Kafadar, birçok ailenin yüksek ateş niçiniyle nöbet geçiren çocuklara nasıl müdahale edeceğini bilmediğini söyleyerek, değerli bilgiler verdi.
“HAVALEYE niye OLABİLİR”
Prof. Dr. Kafadar, halk içinde daha fazlaca havale olarak bilinen, tıp lisanında ‘febril konvülziyon’ ismi verilen nöbet tipinin, çocuk acillerde fazlaca sık görüldüğünü belirterek, “Ateşli konvülziyonlar, nöbet tipleri ortasında tüm çocukların yüzde 5’inde görülüyor. En sık niye, virütik olaylar. Bunlar da genelde üst teneffüs yolu enfeksiyonları, nezle, tonsillit (bademcik), farenjit, orta kulak iltihabı, akut gastroenterit yani ishal üzere tablolara yol açıyor. Biz, yaptığımız çalışmalarda soğuk algınlığının, hastalıkların en hayli görüldüğü kış aylarında febril konvilzüyonlara daha sık rastlayacağımızı düşünüyorduk lakin, gördük ki yaz yahut kış mevsimi içinde ateşli havale görülme sıklığı bakımından hayli büyük bir fark yok. Zira yazın da fazlaca sık karşımıza çıkan ishaller ateşli havalelere niye olabiliyor. Ateşli havale 3 ay ila 5 yaş ya da 6 ay ila 6 yaş ortası çocuklarda daha sık görülüyor. Bilhassa yeni doğan periyodunda hiç nöbet kıssası olmayan, daha evvel ateşsiz nöbet geçirmemiş çocuklarda nazaranbildiğimiz, en değerlisi de beyin zarı ve beyin iltihabına (menenjit) bağlı olmayan nöbet türü” diye konuştu.
“NÖBET KAÇ DAKİKA SÜRÜYOR, TAKİP EDİLMELİ”
Vakaların yüzde 70’inde havalenin, ateşin çıktığı birinci gün görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Kafadar, “Sık görüldüğü için kıymetli. En kıymetli husus bilhassa annenin, ki çocuğun yanında ekseriyetle anne oluyor bu biçimde bir durumda, nasıl davranması gerektiğini bilmesi. O sırada ne yapmak gerekir? En güç olanı, bir annenin bu biçimde bir durumda mutlaka sakinliğini muhafazası gerekiyor. sonrasındasında da çocuğun, etrafındaki ziyan verecek şeylerden uzaklaştırılması. Yani çocuk nöbet geçirirken camın üstüne düşebiliyor, ateşin, sobanın yanına düşebiliyor. İkincisi de çocuğun kasılmalarının olduğu nöbet anında ağzını, ellerini ya da ayaklarını açmaya çalışmamak. Soğan, sarımsak, kolonya üzere şeyler koklatmamak. Zira çocuk nöbet geçirdiğinde bedeni kasılırken lisanı de kasılır, lisanının boğazına kaçması nöbet esnasında pek mümkün değildir. O anda saate bakabilmek de epey kıymetli. Zira çabucak sonrasındaki tedavileri düzenleyebilmemizde, nöbetin ne kadar sürdüğünü bilmemiz fazlaca yarar sağlıyor” dedi.
“AĞZINI ZORLA AÇMAYIN, ATEŞ DÜŞÜRMEK İÇİN SİRKELİ SU YAPMAYIN”
Ailelerin nöbet geçiren çocukların ağızlarını zorla açmasının faydalanmalara niye olduğunu belirten Prof. Dr. Kafadar, şunları söylemiş oldu: “Nöbet anında çocuğun ağzını zorla açmaya çalışmak çocukta diş kırıkları, lisan faydalanmalarına niye olabiliyor. Bu, hayli büyük bir kusur. Çocuk gevşemeye başladıktan daha sonra, yan yatırıp ağzını açarak lisanını çıkarmak gerekli. Kasılma anında bunu denemeyin, çocuğa ziyan verirsiniz, kendinize ziyan verirsiniz. Parmağı kopan, eklem işlevlerini kaybeden anne babalarımız oldu. Dişleri kırılan, lisanı ziyan nazarann çocuklarımız oldu. Kusurlu ve hiç gerekli olmayan bir şey.”
Bir öbür yanılgının da sirkeli su ile ateşin düşürülmeye çalışılması olduğunu tabir eden Prof. Dr. İhsan Kafadar, “Ateşin süratli yükselmesi yahut inmesi de nöbete niye olabilen bir etken. Sirkeli su yaptığınız vakit, ateşi süratle düşürdüğünüzü zannedebilirsiniz fakat, tıpkı süratle da üst çıkabilir. Yani yararlı olabileceğini düşünürken, tam aksine ziyan da verebilirsiniz” formunda konuştu.
“ÇOCUĞU BANYOYA GÖTÜRMEYİN KOVAYLA ILIK SU GETİRİN”
Ateş niçiniyle nöbet geçiren çocuğu banyoya götürmek yerine çocuğun yanına bir kova ile (ılık) su getirip bir süngerle uzunluğundan aşağısının yıkanması gerektiğini de vurgulayan Prof. Dr. Kafadar, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Bu nöbeti durdurmayabilir lakin, çocuğu rahatlatır. Çocuk gevşemeye başladıktan daha sonra da yana yanlışsız çevirmek en gerçek harekettir. Zira nöbet daha sonrası kimi çocuklarda kusma kararı bunun ciğerlere kaçması olabiliyor. Çocuk gevşedikten daha sonra yana çevirerek bunun önüne geçilebilir. Ağzını da bu basamakta açıp lisanı dışarı çıkarılabilir. Çocuk, nöbet esnasında fazlaca süratli nefes alıp verdiği için ağzından köpükler çıkabilir. Bu, tasaya yol açmamalı. Zira çocuğun bedeninin kasılması ve titremesine bağlı olarak ağzından süratli nefes alıp vermesi niçiniyle tükürüğü köpürür. Nöbet daha sonrası ağız yolundan değil, makat yolundan fitil halinde ateş düşürücü vermek daha uygun olacaktır.”
“daha sonraDAN EPİLEPSİ GÖRÜLEBİLİYOR”
Çocukların neredeyse yüzde 74-75’inde ateşli nöbetlerin büyük bir kısmının birinci 3-3,5 dakikada bittiğini söyleyen Prof. Dr. Kafadar, “3,5 dakikada bitmeyenler ise bizim için daha dertli durumlara işaret olabilir. Ateşli havale geçiren çocuklara ileriye dönük baktığımızda, yüzde 1 ila 2’sinde epilepsi gelişebiliyor. Fakat bu, her havale geçiren çocuğun ileride epilepsi hastası olacağı manasına gelmiyor. Çocuğun esasen bu biçimde bir yatkınlığı var ise, ateşli havale bunun başlangıç devri olarak kabul edilir. Şayet bir çocuğun ailesinde epilepsi öyküsü var ise, 3 ay 5 yaş ortası haricinde bir yaştayken ateşli havale geçiriyorsa yahut bir çocuk fazlaca düşük beden ısılarında da nöbet geçiriyorsa, takip edilmesi gerekir” diye konuştu.
Enfeksiyon uzmanları, 2 yıllık pandemi boyunca sık görülmeyen virüs yahut bakterilerin bir daha faal hale geçmesi niçiniyle, bu kışın enfeksiyonlar açısından fazlaca daha sıkıntı geçeceğini belirtirken, nöroloji uzmanları çocuklarda yüksek ateşe bağlı ortaya çıkabilen ve halk içinde havale ya da nöbet geçirme olarak bilinen ‘febril konvülziyon’ konusunda ikazlarda bulundu.
Başakşehir Çam ve Sakura Kent Hastanesi Çocuk Nöroloji Klinik Şefi Prof. Dr. İhsan Kafadar, birçok ailenin yüksek ateş niçiniyle nöbet geçiren çocuklara nasıl müdahale edeceğini bilmediğini söyleyerek, değerli bilgiler verdi.
“HAVALEYE niye OLABİLİR”
Prof. Dr. Kafadar, halk içinde daha fazlaca havale olarak bilinen, tıp lisanında ‘febril konvülziyon’ ismi verilen nöbet tipinin, çocuk acillerde fazlaca sık görüldüğünü belirterek, “Ateşli konvülziyonlar, nöbet tipleri ortasında tüm çocukların yüzde 5’inde görülüyor. En sık niye, virütik olaylar. Bunlar da genelde üst teneffüs yolu enfeksiyonları, nezle, tonsillit (bademcik), farenjit, orta kulak iltihabı, akut gastroenterit yani ishal üzere tablolara yol açıyor. Biz, yaptığımız çalışmalarda soğuk algınlığının, hastalıkların en hayli görüldüğü kış aylarında febril konvilzüyonlara daha sık rastlayacağımızı düşünüyorduk lakin, gördük ki yaz yahut kış mevsimi içinde ateşli havale görülme sıklığı bakımından hayli büyük bir fark yok. Zira yazın da fazlaca sık karşımıza çıkan ishaller ateşli havalelere niye olabiliyor. Ateşli havale 3 ay ila 5 yaş ya da 6 ay ila 6 yaş ortası çocuklarda daha sık görülüyor. Bilhassa yeni doğan periyodunda hiç nöbet kıssası olmayan, daha evvel ateşsiz nöbet geçirmemiş çocuklarda nazaranbildiğimiz, en değerlisi de beyin zarı ve beyin iltihabına (menenjit) bağlı olmayan nöbet türü” diye konuştu.
“NÖBET KAÇ DAKİKA SÜRÜYOR, TAKİP EDİLMELİ”
Vakaların yüzde 70’inde havalenin, ateşin çıktığı birinci gün görüldüğüne dikkat çeken Prof. Dr. Kafadar, “Sık görüldüğü için kıymetli. En kıymetli husus bilhassa annenin, ki çocuğun yanında ekseriyetle anne oluyor bu biçimde bir durumda, nasıl davranması gerektiğini bilmesi. O sırada ne yapmak gerekir? En güç olanı, bir annenin bu biçimde bir durumda mutlaka sakinliğini muhafazası gerekiyor. sonrasındasında da çocuğun, etrafındaki ziyan verecek şeylerden uzaklaştırılması. Yani çocuk nöbet geçirirken camın üstüne düşebiliyor, ateşin, sobanın yanına düşebiliyor. İkincisi de çocuğun kasılmalarının olduğu nöbet anında ağzını, ellerini ya da ayaklarını açmaya çalışmamak. Soğan, sarımsak, kolonya üzere şeyler koklatmamak. Zira çocuk nöbet geçirdiğinde bedeni kasılırken lisanı de kasılır, lisanının boğazına kaçması nöbet esnasında pek mümkün değildir. O anda saate bakabilmek de epey kıymetli. Zira çabucak sonrasındaki tedavileri düzenleyebilmemizde, nöbetin ne kadar sürdüğünü bilmemiz fazlaca yarar sağlıyor” dedi.
“AĞZINI ZORLA AÇMAYIN, ATEŞ DÜŞÜRMEK İÇİN SİRKELİ SU YAPMAYIN”
Ailelerin nöbet geçiren çocukların ağızlarını zorla açmasının faydalanmalara niye olduğunu belirten Prof. Dr. Kafadar, şunları söylemiş oldu: “Nöbet anında çocuğun ağzını zorla açmaya çalışmak çocukta diş kırıkları, lisan faydalanmalarına niye olabiliyor. Bu, hayli büyük bir kusur. Çocuk gevşemeye başladıktan daha sonra, yan yatırıp ağzını açarak lisanını çıkarmak gerekli. Kasılma anında bunu denemeyin, çocuğa ziyan verirsiniz, kendinize ziyan verirsiniz. Parmağı kopan, eklem işlevlerini kaybeden anne babalarımız oldu. Dişleri kırılan, lisanı ziyan nazarann çocuklarımız oldu. Kusurlu ve hiç gerekli olmayan bir şey.”
Bir öbür yanılgının da sirkeli su ile ateşin düşürülmeye çalışılması olduğunu tabir eden Prof. Dr. İhsan Kafadar, “Ateşin süratli yükselmesi yahut inmesi de nöbete niye olabilen bir etken. Sirkeli su yaptığınız vakit, ateşi süratle düşürdüğünüzü zannedebilirsiniz fakat, tıpkı süratle da üst çıkabilir. Yani yararlı olabileceğini düşünürken, tam aksine ziyan da verebilirsiniz” formunda konuştu.
“ÇOCUĞU BANYOYA GÖTÜRMEYİN KOVAYLA ILIK SU GETİRİN”
Ateş niçiniyle nöbet geçiren çocuğu banyoya götürmek yerine çocuğun yanına bir kova ile (ılık) su getirip bir süngerle uzunluğundan aşağısının yıkanması gerektiğini de vurgulayan Prof. Dr. Kafadar, kelamlarını şu biçimde sürdürdü: “Bu nöbeti durdurmayabilir lakin, çocuğu rahatlatır. Çocuk gevşemeye başladıktan daha sonra da yana yanlışsız çevirmek en gerçek harekettir. Zira nöbet daha sonrası kimi çocuklarda kusma kararı bunun ciğerlere kaçması olabiliyor. Çocuk gevşedikten daha sonra yana çevirerek bunun önüne geçilebilir. Ağzını da bu basamakta açıp lisanı dışarı çıkarılabilir. Çocuk, nöbet esnasında fazlaca süratli nefes alıp verdiği için ağzından köpükler çıkabilir. Bu, tasaya yol açmamalı. Zira çocuğun bedeninin kasılması ve titremesine bağlı olarak ağzından süratli nefes alıp vermesi niçiniyle tükürüğü köpürür. Nöbet daha sonrası ağız yolundan değil, makat yolundan fitil halinde ateş düşürücü vermek daha uygun olacaktır.”
“daha sonraDAN EPİLEPSİ GÖRÜLEBİLİYOR”
Çocukların neredeyse yüzde 74-75’inde ateşli nöbetlerin büyük bir kısmının birinci 3-3,5 dakikada bittiğini söyleyen Prof. Dr. Kafadar, “3,5 dakikada bitmeyenler ise bizim için daha dertli durumlara işaret olabilir. Ateşli havale geçiren çocuklara ileriye dönük baktığımızda, yüzde 1 ila 2’sinde epilepsi gelişebiliyor. Fakat bu, her havale geçiren çocuğun ileride epilepsi hastası olacağı manasına gelmiyor. Çocuğun esasen bu biçimde bir yatkınlığı var ise, ateşli havale bunun başlangıç devri olarak kabul edilir. Şayet bir çocuğun ailesinde epilepsi öyküsü var ise, 3 ay 5 yaş ortası haricinde bir yaştayken ateşli havale geçiriyorsa yahut bir çocuk fazlaca düşük beden ısılarında da nöbet geçiriyorsa, takip edilmesi gerekir” diye konuştu.