Ulaşımda mobilite hizmet dalı 2024 yılında devasa bir hacme ulaşacak Şirketlerde kurum içi inovasyon ve girişimciliği bilimsel ve rasyonel biçimde yönetme konusunda tahlil iştirakleri yapan GOOINN, Türkiye’de ve dünyada ulaşımda “mobilite” hizmetlerini kapsayan bir araştırma raporu yayınladı. Raporda; 2020 yılında 616,1 milyar dolar olan mobilite hizmet gelirinin 2024 yılında 1 trilyon 298 milyar dolara ulaşması bekleniyor. 2021 e-mobilite endeksine bakılırsa Çin dünyada mobilite pazarında önder pozisyonda bulunurken, Türkiye’de en epey lokal toplu taşıma araçlarının kullanıldığı ortaya konuyor. Yapılan araştırmada mahallî otobüs kullanması yüzde 61 oranında gerçekleşirken, bunu yüzde 51 ile bilhassa İstanbul’da son günlerde ağır olarak gündeme gelen taksiler takip ediyor. Mobilite hizmetleri ortasında en az olarak ise yüzde 8 oran ile paylaşımlı motorlu scooter’lar görülüyor.
Mobilite Pazarı Büyüyor
Dünyada mobilite hizmeti tüketiciler içinde ilgi görmeye başladığı ve pazarda büyük bir büyüme olduğunun ortaya konduğu raporda şu görüşlere yer veriliyor;
“Almanya mobilite pazarında Çin’den daha sonra ikinci büyük hacmi oluşturarak araç üretiminde kuvvetli bir büyüme elde etmektedir. Fransa üçüncü, Amerika Birleşik Devletleri ise dördüncü sırada yerini almaktadır. Birebir endeks raporuna bakılırsa Covid- 19 pandemisi dünya genelinde araç pazarları üzerine olumsuz tesir yaratmasına karşın Avrupa’da elektrikli araç satışları artmıştır. Bu satış hacimleri büyük ölçüde teşvik paketlerinde yer alan satın alma teşviklerinden kaynaklanmaktadır. Türkiye Avrupa, Orta Doğu ve Kafkaslar içinde stratejik pozisyonu niçiniyle ulaşımda kıymetli bir noktadadır. Ülkenin stratejik açıdan değerli bir pozisyonda olması, mobilite alanının gelişmesi için ortam yaratmaktadır.
Mobilite ekosisteminde üzerinde durulan iki kavram Mikromobilite ve Akıllı Alt Yapı Sistemleri ve Araç Aboneliği Modeli’dir. Mikromobilite 45 km/s’nin altında süratlerde çalışan ve ferdî olarak kullanılan küçük ve yavaşça araç manasına gelmektedir. Kalabalık kentlerde en büyük sorun olan trafiğe alternatif bir tahlil olarak görülmektedir. Son vakit içinderda bilhassa kısa aralıklar içinde hareket özgürlüğü sağlayarak kent içi ulaşımın tüm dinamiğini bir daha tanımlamaya başlamıştır. Büyük bir büyüme kaydeden mikromobilite tahlilleri caddelerde yerini çarçabuk almıştır. E-bisikletler ve akabinde ortaya çıkan e-scooterlar günümüzün tanınan mikromobilite araçlarından biri haline gelmiştir. Şu anda Avrupa’da yaklaşık 20 milyon e-scooter kullanıcısı bulunmakta ve bu pazarın 2030 yılına kadar 100 milyar Euro’nun üzerinde pahalanabileceği öngörülmektedir.”
Hibrit ve elektrikli araçlara talep artıyor
Bugün, Kuvvetli Holding’den Sabancı Topluluğu’na ve Eczacıbaşı İnovasyon’a kadar biroldukça büyük holdinge, bankaya ve küresel girişimcilik programlarına inovasyon külçeşidini tesis eden ve güçlendirenGOOINN’nin Mobilite Hizmetleri Araştırma Raporu’nda bilhassa pandemiyle bir arada kentlerde hibrit yahut elektrikli araç satın alma eğilimlerinde önemli bir artış olduğu belirtiliyor. Bu trendin artarak devam edeceğinin açıklandıği rapor şöyleki devam ediyor;
“Özellikle Y jenerasyonu ve kentlerde yaşayan bireyler arabaların kirlilik kaynağı olduğunu düşünmeye başladı. Yüksek yakıt meblağları Y jenerasyonu tarafınca arabalarını kullanmaktan vazgeçmeye yönlendiriyor. Y neslinin ekseriyetle paraya değer verdiği ve bu niçinle araç paylaşımına daha sıcak baktığı da ayrıyeten görülüyor. Kentsel alanlardaki otonom araçlarla ilişkilendirilen global gelirin 2030 yılında yıllık 1,6 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. İrtibatlı araçlar şoförler için daha âlâ bir tecrübe sağmakla kalmayacak beraberinde işletmeler için de kıymet yaratacak yeni alanlar açan kuvvetli bilgi platformları haline gelerek bilgiden oluşan araçlara dönüşeceği öngörülüyor.”
Bunun yanında şoförsüz araçların da büsbütün farklı bir mobilite tecrübesi ve yesyeni bir ekosistemini oluşturacağının kaydedildiği raporda “Kazaların ve trafik yoğunluğunun azalması, güç talebinin ve ulaşım maliyetlerinin düşmesi, altyapıların kullanımla orantılı olarak fiyatlandırılması, epey modelli ulaşım ile park alanlarının ortadan kalkması üzere gelişmelerin yaşanılacağının” altı da çiziliyor.
Startup’lar mobiliteyi geliştiriyor
GOOINN’nin Mobilite Hizmetleri Araştırma Raporu’nda mobilite alanı büyük bir dönüşüm ortasında olduğu da kaydedilirken “Sensör teknolojisindeki gelişmeler, yapay zekâ, büyük bilgi, yeni iş modelleri, araçların elektrifikasyonu ve otonom araçlar üzerine yapılan tüm çalışmalar klasik ekosistemi kökten değişime uğratmaktadır ve bir daha yapılandırmaktadır. Bu yeni yapılanma sürecinde süratlice talebe adapte olabilen, inovasyona açık startupların kıymeti giderek artmaktadır. Startuplar inovasyonu sisteme süratli ve daha süratli bir biçimde sokabilmektedir ve daldaki firmalar startuplar ile çalışmanın inovasyon açığını kapatmada büyük bir rol oynamaktadır” denildi. Raporda Türkiye’deki startuplardan örnekler de şöyle sıralandı;
“Mobilite tahlillerini yükseltmek için yapay zekâ ve yapay görme algoritmaları üreten yüksek teknoloji şirketi Tytovision, paylaşımlı elektrikli scooter modelini ortaya koyarak kullanıcılarının A noktasından B noktasına süratli ve ucuza ulaşmalarını sağlayan Gez Mobility, kent tıkanıklığı ve kirliliğini çözmeye yardımcı olmak maksadıyla iki yolcu için elektrikli bir dikey kalkış ve iniş uçağı geliştirmekte olan AirCar, Türkiye’de büyüyen mikro-mobilite alanına liderlik eden teknoloji şirketi Martı, block chain tabanlı, elektrikli araç şarj noktası bulma hizmetleri sunan platform olan Car4Future, pak güç ve dijital servislerle geleceğin akıllı ulaşım araçlarını tasarlayan ve geliştiren teknoloji şirketi KODECO, Şiddetli Güç tarafınca kurulmuş olan Türkiye’nin birinci elektrikli araç paylaşım platformu electrip, şahsi kullanım maksatlı, günlük kullanımda, kent ortasında rahatlıkla kullanılabilen, özelleştirilebilir gaz-fren sistemi özelliği olan elektrikli scooter sunan Hergele ve kullanıcılarına kiralık otomobil seçimini kolaylaştıran bir hizmet sağlayan Yolcu360, her tipten bisiklete çarçabuk kurulabilen en yavaşça elektrikli bisikletli dönüşüm setini sunan Bypee.””
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Mobilite Pazarı Büyüyor
Dünyada mobilite hizmeti tüketiciler içinde ilgi görmeye başladığı ve pazarda büyük bir büyüme olduğunun ortaya konduğu raporda şu görüşlere yer veriliyor;
“Almanya mobilite pazarında Çin’den daha sonra ikinci büyük hacmi oluşturarak araç üretiminde kuvvetli bir büyüme elde etmektedir. Fransa üçüncü, Amerika Birleşik Devletleri ise dördüncü sırada yerini almaktadır. Birebir endeks raporuna bakılırsa Covid- 19 pandemisi dünya genelinde araç pazarları üzerine olumsuz tesir yaratmasına karşın Avrupa’da elektrikli araç satışları artmıştır. Bu satış hacimleri büyük ölçüde teşvik paketlerinde yer alan satın alma teşviklerinden kaynaklanmaktadır. Türkiye Avrupa, Orta Doğu ve Kafkaslar içinde stratejik pozisyonu niçiniyle ulaşımda kıymetli bir noktadadır. Ülkenin stratejik açıdan değerli bir pozisyonda olması, mobilite alanının gelişmesi için ortam yaratmaktadır.
Mobilite ekosisteminde üzerinde durulan iki kavram Mikromobilite ve Akıllı Alt Yapı Sistemleri ve Araç Aboneliği Modeli’dir. Mikromobilite 45 km/s’nin altında süratlerde çalışan ve ferdî olarak kullanılan küçük ve yavaşça araç manasına gelmektedir. Kalabalık kentlerde en büyük sorun olan trafiğe alternatif bir tahlil olarak görülmektedir. Son vakit içinderda bilhassa kısa aralıklar içinde hareket özgürlüğü sağlayarak kent içi ulaşımın tüm dinamiğini bir daha tanımlamaya başlamıştır. Büyük bir büyüme kaydeden mikromobilite tahlilleri caddelerde yerini çarçabuk almıştır. E-bisikletler ve akabinde ortaya çıkan e-scooterlar günümüzün tanınan mikromobilite araçlarından biri haline gelmiştir. Şu anda Avrupa’da yaklaşık 20 milyon e-scooter kullanıcısı bulunmakta ve bu pazarın 2030 yılına kadar 100 milyar Euro’nun üzerinde pahalanabileceği öngörülmektedir.”
Hibrit ve elektrikli araçlara talep artıyor
Bugün, Kuvvetli Holding’den Sabancı Topluluğu’na ve Eczacıbaşı İnovasyon’a kadar biroldukça büyük holdinge, bankaya ve küresel girişimcilik programlarına inovasyon külçeşidini tesis eden ve güçlendirenGOOINN’nin Mobilite Hizmetleri Araştırma Raporu’nda bilhassa pandemiyle bir arada kentlerde hibrit yahut elektrikli araç satın alma eğilimlerinde önemli bir artış olduğu belirtiliyor. Bu trendin artarak devam edeceğinin açıklandıği rapor şöyleki devam ediyor;
“Özellikle Y jenerasyonu ve kentlerde yaşayan bireyler arabaların kirlilik kaynağı olduğunu düşünmeye başladı. Yüksek yakıt meblağları Y jenerasyonu tarafınca arabalarını kullanmaktan vazgeçmeye yönlendiriyor. Y neslinin ekseriyetle paraya değer verdiği ve bu niçinle araç paylaşımına daha sıcak baktığı da ayrıyeten görülüyor. Kentsel alanlardaki otonom araçlarla ilişkilendirilen global gelirin 2030 yılında yıllık 1,6 trilyon dolara ulaşması bekleniyor. İrtibatlı araçlar şoförler için daha âlâ bir tecrübe sağmakla kalmayacak beraberinde işletmeler için de kıymet yaratacak yeni alanlar açan kuvvetli bilgi platformları haline gelerek bilgiden oluşan araçlara dönüşeceği öngörülüyor.”
Bunun yanında şoförsüz araçların da büsbütün farklı bir mobilite tecrübesi ve yesyeni bir ekosistemini oluşturacağının kaydedildiği raporda “Kazaların ve trafik yoğunluğunun azalması, güç talebinin ve ulaşım maliyetlerinin düşmesi, altyapıların kullanımla orantılı olarak fiyatlandırılması, epey modelli ulaşım ile park alanlarının ortadan kalkması üzere gelişmelerin yaşanılacağının” altı da çiziliyor.
Startup’lar mobiliteyi geliştiriyor
GOOINN’nin Mobilite Hizmetleri Araştırma Raporu’nda mobilite alanı büyük bir dönüşüm ortasında olduğu da kaydedilirken “Sensör teknolojisindeki gelişmeler, yapay zekâ, büyük bilgi, yeni iş modelleri, araçların elektrifikasyonu ve otonom araçlar üzerine yapılan tüm çalışmalar klasik ekosistemi kökten değişime uğratmaktadır ve bir daha yapılandırmaktadır. Bu yeni yapılanma sürecinde süratlice talebe adapte olabilen, inovasyona açık startupların kıymeti giderek artmaktadır. Startuplar inovasyonu sisteme süratli ve daha süratli bir biçimde sokabilmektedir ve daldaki firmalar startuplar ile çalışmanın inovasyon açığını kapatmada büyük bir rol oynamaktadır” denildi. Raporda Türkiye’deki startuplardan örnekler de şöyle sıralandı;
“Mobilite tahlillerini yükseltmek için yapay zekâ ve yapay görme algoritmaları üreten yüksek teknoloji şirketi Tytovision, paylaşımlı elektrikli scooter modelini ortaya koyarak kullanıcılarının A noktasından B noktasına süratli ve ucuza ulaşmalarını sağlayan Gez Mobility, kent tıkanıklığı ve kirliliğini çözmeye yardımcı olmak maksadıyla iki yolcu için elektrikli bir dikey kalkış ve iniş uçağı geliştirmekte olan AirCar, Türkiye’de büyüyen mikro-mobilite alanına liderlik eden teknoloji şirketi Martı, block chain tabanlı, elektrikli araç şarj noktası bulma hizmetleri sunan platform olan Car4Future, pak güç ve dijital servislerle geleceğin akıllı ulaşım araçlarını tasarlayan ve geliştiren teknoloji şirketi KODECO, Şiddetli Güç tarafınca kurulmuş olan Türkiye’nin birinci elektrikli araç paylaşım platformu electrip, şahsi kullanım maksatlı, günlük kullanımda, kent ortasında rahatlıkla kullanılabilen, özelleştirilebilir gaz-fren sistemi özelliği olan elektrikli scooter sunan Hergele ve kullanıcılarına kiralık otomobil seçimini kolaylaştıran bir hizmet sağlayan Yolcu360, her tipten bisiklete çarçabuk kurulabilen en yavaşça elektrikli bisikletli dönüşüm setini sunan Bypee.””
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı