Turhan Selçuk’tan ”manzara-i umumiye”ye ayna tutan karikatürler…

EliteDizqn

Active member
Desen’in, uzun ve titiz bir çalışmanın akabinde gururla takdim ettiği ”Turhan Selçuk Seçkisi”, Türkiye’de kelamsız karikatürün öncüsü olan Turhan Selçuk’un mizahını genç kuşaklara de tanıtmak ve büyük ustanın kendi vaktinin epey ötesindeki çizgilerine farklı bir bakış imkânı sunmak maksadıyla tasarlanan, üç ciltlik nadide bir koleksiyon.

Selçuk’un, yıllar ortasında çeşitli kitaplarda ve mecralarda yayımlanan siyah beyaz karikatürlerinin detaylı bir kataloglama ve tematik düzenleme ile yayına hazırlandığı ”Turhan Selçuk Seçkisi” üç kitaptan oluşuyor:

Siyasetin Göbeği, Manzara-i Genele ve İnsan Denen Garip Hayvan.

Seçkinin ikinci halkası olan

Manzara-i Genele, sanatkarın, 1952-2003 yılları içinde, Türkiye’nin ve dünyanın seçkin gazete ve mecmualarında kendine yer bulan, kimileri farklı devir ve mecralarda yeniden tekrar yayımlanarak yankı uyandırmış 80 karikaçeşidini bir ortaya getiriyor.

Turhan Selçuk’un, tenkit oklarını siyasetçilerden göbekli işverenlere ve sömürü dünyasına yönlendirdiği karikatürlerine yer veren Manzara-i Genele, işçilerin mevcut global tertip karşısındaki duruşuna, ekonomik istikrarsızlığın ve el değiştiren sermayenin halkın üzerinde yarattığı baskıya odaklanıyor. Kitaptaki seçki ayrıyeten çürümüş ve yozlaşmış sistem ortasında medyanın nasıl pasivize edildiğini, fikir özgürlüğü ve insan hakları konusunda toplumun nasıl üç maymunu oynamaya itildiğini olağanüstü bir incelikle hicvediyor. Simite talim eden personellerle giderek semiren işverenler içindeki tersliğe da tuz basmaktan çekinmeyen sanatçı; mizahın birleştirici gücüyle hakikat bildiğimiz yanlışlara farklı bir perspektiften bakmamıza imkan tanıyor. Elli yıllık dünya nizamında gerçekte epey az şeyin değiştiği üzerine bizleri düşündürüyor.

Sanat hayatı boyunca karikatürün ne olduğu ve ne olması gerektiği üstüne baş yoran Selçuk, toplumsal öngörü yeteneği ve vaktinin ötesindeki yapıtlarıyla günümüz okurlarını şaşırtmayı sürdürüyor.

Grafik mizahın karikatürün kozmik lisanı olduğunu vurgulayan Turhan Selçuk’un sanatsal kişiliğini, müellif Yaşar Kemal bu sözlerle tanımlıyor: ”Turhan, dünyamızın kötülüklerinin, karanlıklarının ortasında durmuş bir ışık gösterendir durmadan.”

”Turhan, bugün yeryüzündeki birkaç karikatür dehasından biridir.” Marvin Barrett, Atlas

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı