EliteDizqn
Active member
Doğa Muhafaza Merkezi tarafınca yayımlanan “Türkiye’nin Kelebekleri Arazi Rehberi” isimli çalışmada yer alan bilgilere nazaran Avrupa’da 500’e yakın, Kanada ve ABD’nin tamamında yaklaşık 700 kelebek tipi bulunurken Türkiye’de 45’i endemik, yaklaşık 380 cins görülüyor.
Biroldukca hayvan çeşidinin göç alışkanlıklarını değiştiren iklim değişikliğinin kelebek cinsleri üstündeki tesiriyle ilgili değerlendirmede bulunan Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Evrim Karaçetin, her canlının iklimle bir alakası olduğunu belirterek “İklimde karşılaşılan bir değişiklik kararında kelebekler farklı bir iklime gidebilir, o iklime ahenk sağlayabilir ya da ahenk sağlayamayıp öteki bir yere de gidemeyip yok olabilir” dedi.
“TÜRKİYE’YE AFRİKA’DAN GELEN CİNSLERDE ARTIŞ KAYDEDİLDİ”
Karaçetin şu biçimde devam etti:
“Şu an için iklim değişikliğinin kelebek tipleri üstündeki tesiri Türkiye açısından olumlu zira soğuk olan yerler sıcak olmaya başladı ve Türkiye’ye Afrika’dan gelen çeşitlerde artış kaydedildi. Yeni kelebeklerimizin coğrafyamıza eklendiğini düşünerek seviniyoruz tahminen fakat bu süreksiz bir müddetç. Yani iklim değişiminin asıl tesirleri yaşanmaya başladığı andan itibaren buna ahenk sağlayamayan canlılar da artacak fakat hangi canlı nasıl etkilenir, maalesef bilemiyoruz.”
“KELEBEKLERLE BİTKİLER ORTASINDAKİ SENKRONİZASYON BOZULUYOR”
Yaşam müddetleri epeyce kısa olduğu için kelebeklerin bulundukları ortama fazlaca süratli adapte olabildiklerini lakin iklim değişikliğinin bu süratle devam etmesi durumunda birtakım çeşitlerin kuşaklarının tükenmesi üzere sonuçların kaçınılmaz olduğunu işaret eden Karaçetin, “Şu an için gördüğümüz tesirler daha epeyce dağlarda, buzul nesle epey yakın yaşayan cinsler üzerinde. Buzulların erimesi ve oradaki habitatların değişmesi kararı o bölgede yaşayan kelebeklerin en çok etkilenecek cinsler olduğu öngörülüyor” diye konuştu.
İklim değişikliğinin olumsuz tesirlerinden birinin, bitkilerle kelebekler içindeki senkronizasyonun bozulması olduğunu vurgulayan Karaçetin, bitkinin üstüne yumurta koyabilmeleri ve tırtılların hayatlarını devam ettirebilmeleri için kelebeklerin bitkilerle beraberinde ortaya çıkmasının değer taşıdığını aktardı. Karaçetin, “Kelebek, bitki yokken ortaya çıkabiliyor zira mevsimlerde yavaşça hafifçe kaymalar yaşamaya başladık. bu biçimde bir durumda da kelebekler ve bitkiler içindeki bu eşleşme ortadan kalkacağı için kelebek popülasyonlarında düşüşler yaşanabiliyor” değerlendirmesinde bulundu.
DOĞU ANADOLU, ANADOLU ÇAPRAZI VE ARTVİN YUSUFELİ
Kelebeklerin Antarktika haricinde dünyanın her yerinde var olduğunu, Türkiye’nin ise her bölgesinde farklı kelebek cinslerine konut sahipliği yaptığını anlatan Karaçetin şunları söylemiş oldu:
“Doğu Anadolu pek varlıklı bir kelebek yapısına sahip. Bunun en değerli niçini geniş büyük bozkırının ve dağlık alanların, çayırlıkların olması. bununla birlikte İç Anadolu ile Avrupa’yı birbirine bağlayan bir çıkış noktamız var. Hatay’dan Artvin’e yanlışsız bir çizgi çekerseniz bu ‘Anadolu Çaprazı’ dediğimiz bir yer. Burası üç farklı iklim zonunun birleştiği bir bölge. Bu yüzden bitkilerin de kelebeklerin de en çok endemik çeşidinin bulunduğu yer. Yani ülkemize has kelebeklerin bulunduğu, biyolojik çeşitliliğin de çok yüksek olduğu bir yer lakin bu biçimde yüzlerce kelebeği bir ortada görmek istiyorum derseniz Artvin Yusufeli bölgesi en yanlışsız yerlerden biri.”
İklim değişikliği haricinde doğal alanların kaybedilmesi, tarım alanlarının oluşturulması ve zirai ilaç kullanması üzere niçinlerle Türkiye’de her 10 kelebek cinsinden 1’inin jenerasyonunun tehlike altında olduğu ihtarında bulunan Karaçetin, “Bunlar içerisinde yüksek öncelikli, hayli dar yayılışı olan tiplerimiz var. Yalnızca bir bölgede bulunuyor ve öbür bir yerde bulunmuyor. Bunlardan biri olan “Çokgözlü Hatay Mavisi”, Hatay ve Osmaniye’de bulunuyor ve şu anda muhafaza projesi yaptığımız çeşitlerimizden. Onun haricinde “Merhaba Çokgözlüsü” var. Yalnızca Çoruh Vadisi üzerinde bulunuyor. Küçük mavi bir kelebek” sözünü kullandı.
“GÖZLEMCİLİKLE ELDE EDİLEN BİLGİLER KIYMET TAŞIYOR”
Öğrencilik periyodundan beri kelebek müşahedesi yaptığını ve bu canlıların korunabilmesi için gözlemcilikle elde edilen ayrıntıların yol gösterici olduğunu lisana getiren Karaçetin kelamlarını şöyleki tamamladı:
Biroldukca hayvan çeşidinin göç alışkanlıklarını değiştiren iklim değişikliğinin kelebek cinsleri üstündeki tesiriyle ilgili değerlendirmede bulunan Erciyes Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Etraf Mühendisliği Kısmı Dr. Öğretim Üyesi Evrim Karaçetin, her canlının iklimle bir alakası olduğunu belirterek “İklimde karşılaşılan bir değişiklik kararında kelebekler farklı bir iklime gidebilir, o iklime ahenk sağlayabilir ya da ahenk sağlayamayıp öteki bir yere de gidemeyip yok olabilir” dedi.
“TÜRKİYE’YE AFRİKA’DAN GELEN CİNSLERDE ARTIŞ KAYDEDİLDİ”
Karaçetin şu biçimde devam etti:
“Şu an için iklim değişikliğinin kelebek tipleri üstündeki tesiri Türkiye açısından olumlu zira soğuk olan yerler sıcak olmaya başladı ve Türkiye’ye Afrika’dan gelen çeşitlerde artış kaydedildi. Yeni kelebeklerimizin coğrafyamıza eklendiğini düşünerek seviniyoruz tahminen fakat bu süreksiz bir müddetç. Yani iklim değişiminin asıl tesirleri yaşanmaya başladığı andan itibaren buna ahenk sağlayamayan canlılar da artacak fakat hangi canlı nasıl etkilenir, maalesef bilemiyoruz.”
“KELEBEKLERLE BİTKİLER ORTASINDAKİ SENKRONİZASYON BOZULUYOR”
Yaşam müddetleri epeyce kısa olduğu için kelebeklerin bulundukları ortama fazlaca süratli adapte olabildiklerini lakin iklim değişikliğinin bu süratle devam etmesi durumunda birtakım çeşitlerin kuşaklarının tükenmesi üzere sonuçların kaçınılmaz olduğunu işaret eden Karaçetin, “Şu an için gördüğümüz tesirler daha epeyce dağlarda, buzul nesle epey yakın yaşayan cinsler üzerinde. Buzulların erimesi ve oradaki habitatların değişmesi kararı o bölgede yaşayan kelebeklerin en çok etkilenecek cinsler olduğu öngörülüyor” diye konuştu.
İklim değişikliğinin olumsuz tesirlerinden birinin, bitkilerle kelebekler içindeki senkronizasyonun bozulması olduğunu vurgulayan Karaçetin, bitkinin üstüne yumurta koyabilmeleri ve tırtılların hayatlarını devam ettirebilmeleri için kelebeklerin bitkilerle beraberinde ortaya çıkmasının değer taşıdığını aktardı. Karaçetin, “Kelebek, bitki yokken ortaya çıkabiliyor zira mevsimlerde yavaşça hafifçe kaymalar yaşamaya başladık. bu biçimde bir durumda da kelebekler ve bitkiler içindeki bu eşleşme ortadan kalkacağı için kelebek popülasyonlarında düşüşler yaşanabiliyor” değerlendirmesinde bulundu.
DOĞU ANADOLU, ANADOLU ÇAPRAZI VE ARTVİN YUSUFELİ
Kelebeklerin Antarktika haricinde dünyanın her yerinde var olduğunu, Türkiye’nin ise her bölgesinde farklı kelebek cinslerine konut sahipliği yaptığını anlatan Karaçetin şunları söylemiş oldu:
“Doğu Anadolu pek varlıklı bir kelebek yapısına sahip. Bunun en değerli niçini geniş büyük bozkırının ve dağlık alanların, çayırlıkların olması. bununla birlikte İç Anadolu ile Avrupa’yı birbirine bağlayan bir çıkış noktamız var. Hatay’dan Artvin’e yanlışsız bir çizgi çekerseniz bu ‘Anadolu Çaprazı’ dediğimiz bir yer. Burası üç farklı iklim zonunun birleştiği bir bölge. Bu yüzden bitkilerin de kelebeklerin de en çok endemik çeşidinin bulunduğu yer. Yani ülkemize has kelebeklerin bulunduğu, biyolojik çeşitliliğin de çok yüksek olduğu bir yer lakin bu biçimde yüzlerce kelebeği bir ortada görmek istiyorum derseniz Artvin Yusufeli bölgesi en yanlışsız yerlerden biri.”
İklim değişikliği haricinde doğal alanların kaybedilmesi, tarım alanlarının oluşturulması ve zirai ilaç kullanması üzere niçinlerle Türkiye’de her 10 kelebek cinsinden 1’inin jenerasyonunun tehlike altında olduğu ihtarında bulunan Karaçetin, “Bunlar içerisinde yüksek öncelikli, hayli dar yayılışı olan tiplerimiz var. Yalnızca bir bölgede bulunuyor ve öbür bir yerde bulunmuyor. Bunlardan biri olan “Çokgözlü Hatay Mavisi”, Hatay ve Osmaniye’de bulunuyor ve şu anda muhafaza projesi yaptığımız çeşitlerimizden. Onun haricinde “Merhaba Çokgözlüsü” var. Yalnızca Çoruh Vadisi üzerinde bulunuyor. Küçük mavi bir kelebek” sözünü kullandı.
“GÖZLEMCİLİKLE ELDE EDİLEN BİLGİLER KIYMET TAŞIYOR”
Öğrencilik periyodundan beri kelebek müşahedesi yaptığını ve bu canlıların korunabilmesi için gözlemcilikle elde edilen ayrıntıların yol gösterici olduğunu lisana getiren Karaçetin kelamlarını şöyleki tamamladı: