EsraBetül
Member
Türk sinemasının ‘Çirkin Kral’ lakaplı sanatkarı Yılmaz Güney 37 yıl evvel bugün hayata veda etti. 1 Nisan 1937 tarihinde dünyaya gelen ve 9 Eylül 1984’te hayatını yitiren Yılmaz Güney, oyunculuğun yanı sıra direktörlük, senaristlik ve müelliflik da yaptı. Güney, ayrıyeten Cannes Sinema Şenliğinde mükafata layık görüldü. Yol, Sürü, Umutsuzlar, Baba, Ağıt, Kaygı üzere sinemalarıyla ismini unutulmazlar ortasına yazdırdı.
İşte usta sanatçı Yılmaz Güney’in yaşamı…
Güney, 1 Nisan 1937 tarihinde Yenice, Yüreğir, Adana’da dünyaya geldi. Yılmaz Güney’in gerçek ismi Yılmaz Pütün’dür. Köylü bir ailenin iki çocuğundan biri olarak dünyaya gelmiştir. Zaza kökenli babası Siverek’in Desman köyünden olup, Kürt kökenli annesi Muş’un Varto ilçesindendir. Kendisi Adana’da büyümüş ve Adana biroldukca sinemasına mevzu olmuştur. Adana’da bir süre Kemal ve And Sinema şirketlerinin bölge temsilcisi olarak çalışmıştır. Üniversite okumak üzere İstanbul’a gitmiş Atıf Yılmaz ile tanışmıştır. Bu süreçte bir yandan da öyküler yazmıştır. sonrasındasında Atıf Yılmaz’ın da takviyesiyle sinemada çalışmalarına başlamıştır.
SİNEMAYA BAŞLAMASI
Yılmaz Güney, 1959 yılında Atıf Yılmaz’ın direktörlüğünü yaptığı Bu Vatanın Çocukları ve Alageyik isimli sinemaların hem senaryosunu yazmış birebir vakitte sinemalarda rol alır ve oynar. Karacaoğlan’ın Karasevdası’nda da direktör yardımcılığı yapar. Yeni Ufuklar ve On Üç üzere mecmualara de hikayeler yazan Yılmaz Güney, bir hikayesinde komünizm propagandası yaptığı nedeni öne sürülerek yargılanır ve 1961 yılında bir buçuk yıl mahpus cezasına mahkûm olur.
İki yıl daha sonra tekrar kaldığı yerden devam eden Yılmaz Güney, o devirde daha epey macera sinemaları çeker. Sinemalarında ezilen, hor görülen bir “Anadolu çocuğunun” otoriteye başkaldırısı vardır. bu vakitte Nahoş Kral lakabını alır. bu vakitteki en değerli Lütfü Akad’ın yönettiği ve kendisinin yazdığı bir sinema olan Hudutların Kanunu’dur. Bu devir boyunca oyunculuğunu geliştiren Yılmaz Güney, abartısız ve yalın oyunculuk anlayışı bu vakitte artık oturtmuştur.
CEZAEVİ YILLARI
Yılmaz Güney, 1971 yılında Efraim Elrom’un öldürülmesinden sorumlu olan başta Yetenekli Çayan olmak üzere öbür Türkiye Halk Kurtuluş Partisi üyelerini sakladığı münasebet gösterilerek 2 yıl mahpusa ve sürgüne mahkûm edildi. Yılmaz Güney içeride kaldığı mühlet boyunca sinema ve sanat ile ilgili fikirlerini; şiir ve hikayelerini o periyotta çıkarmaya başladığı Güney mecmuasında yayınlamıştır. 1974’te cezaevinden çıktı. İki yıldan fazla cezaevinde kalan Yılmaz Güney tıpkı yıl Arkadaş sinemasını çekti. bir daha birebir yıl Tasa isimli sineması çekerken Yumurtalık ilçesindeki bir gazinoda ilçe yargıcı Sefa Memnun’u öldürmekten tutuklandı ve 25 Ekim’de Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlayan yargılamaların kararı 13 Temmuz 1976’da 19 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
Beş yıl mahpus yattıktan daha sonra 9 Ekim 1981 tarihinde müsaadeli olarak çıktığı Isparta Yarı Açık Cezaevinden yurt dışına firar etti. Yılmaz Güney’in mahpustan kaçışı da sinemalarını anımsatmıştır. Mahpusa girmedilk evvel çekmiş olduğu Şeytanın Oğlu sinemasında, bir günlük bayram müsaadesinde dışarı çıkan ve kayıplara karışan bir adamın öyküsünü anlatmıştır. Sinemasına benzeri bir yaşantı deneyim etmiştir. Bir günlük müsaade ile mahpustan çıkan Güney, Antalya’nın Kaş ilçesinden Yunanistan’a bağlı Meis adasına, oradan da İsviçre’ye kaçmıştır. ondan sonrasında Fransa’ya geçer ve ömrünün geri kalanını orada geçirir.
YOL SİNEMASI CANNES’TA ÖDÜL ALDI
Cezaevinde sinema ile olan ilgisi devam etti. bu vakitte yazdığı Zeki Ökten tarafınca çekilen Sürü ve yurt haricinde ve yurt ortasında büyük ilgi nazarann ve Şerif goren tarafınca Yol çekildi. Cezaevindeyken GÜNEY isimli bir sanat-kültür mecmuası çıkardı. Yol’un kurgusunu tekrar yaptı ve Cannes Sinema Şenliği’nde ödül aldı. Yurt dışına gittikten daha sonra Fransa’da Duvar sinemasını çekti. Güney’in, 1976 yılında Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde tanıklık ettiği, çocuklar koğuşunda çıkan ve tüm cezaevine yayılan bir isyanın sinemaya aktarıldığı Duvar onun son sineması olmuştur.
Güney, birinci resmi eşi Nebahat Çehre ile 1966’da bir beraberliğe başladı, 1968’de çift boşandı. İkinci evliliği ise 1970’den vefatına kadar Fatoş Güney’le (Jale Fatma Pütün) olmuştur, doğan çocuklarına Yılmaz ismini vermişlerdir. 1963-66 senelerında Birten Ünal’dan Elif (d. 1966) isimli bir kızı vardır.
Son yıllarını Paris’te geçiren Güney, mide kanseri hastalığı niçiniyle 9 Eylül 1984 tarihinde 47 yaşında hayatını yitirdi. Mezarı Paris’te bulunan Père Lachaise Mezarlığı’nda 62. kısımda bulunmaktadır.
SİNEMALARINDAN KİMİLERİ
– Yol
– Umut
– Duvar
– Sürü
– Hudutların Kanunu
– Yakışıksız Kral Affetmez
– Seyyit Han (Toprağın Gelini)
– Bir Nahoş Adam
– Arkadaş
– Baba
– Kaçaklar
– Umutsuzlar
– Acı
– Adana-Paris
– O’na Nahoş Kral Derlerdi
– Zavallılar
– Yarın Son Gündür
– Berbat ve Yiğit
– Silah ve Namus
KİTAPLARI
– Boynu Bükük Öldüler (1971)
– Ağıt
– Arkadaş
– Sürü
– Salpa (1975)
– Vefat Beni Çağırıyor Gençlik Hikayeleri
– Acı
– Sonsuz Bekleyiş Otuz Yılın Şiirleri
– Yol
– Sanık
– Hücrem
– Soba, Pencere Camı ve İki Ekmek İstiyoruz
– Oğluma öyküler
– Zavallılar
– Sen ve ötekiler
İşte usta sanatçı Yılmaz Güney’in yaşamı…
Güney, 1 Nisan 1937 tarihinde Yenice, Yüreğir, Adana’da dünyaya geldi. Yılmaz Güney’in gerçek ismi Yılmaz Pütün’dür. Köylü bir ailenin iki çocuğundan biri olarak dünyaya gelmiştir. Zaza kökenli babası Siverek’in Desman köyünden olup, Kürt kökenli annesi Muş’un Varto ilçesindendir. Kendisi Adana’da büyümüş ve Adana biroldukca sinemasına mevzu olmuştur. Adana’da bir süre Kemal ve And Sinema şirketlerinin bölge temsilcisi olarak çalışmıştır. Üniversite okumak üzere İstanbul’a gitmiş Atıf Yılmaz ile tanışmıştır. Bu süreçte bir yandan da öyküler yazmıştır. sonrasındasında Atıf Yılmaz’ın da takviyesiyle sinemada çalışmalarına başlamıştır.
SİNEMAYA BAŞLAMASI
Yılmaz Güney, 1959 yılında Atıf Yılmaz’ın direktörlüğünü yaptığı Bu Vatanın Çocukları ve Alageyik isimli sinemaların hem senaryosunu yazmış birebir vakitte sinemalarda rol alır ve oynar. Karacaoğlan’ın Karasevdası’nda da direktör yardımcılığı yapar. Yeni Ufuklar ve On Üç üzere mecmualara de hikayeler yazan Yılmaz Güney, bir hikayesinde komünizm propagandası yaptığı nedeni öne sürülerek yargılanır ve 1961 yılında bir buçuk yıl mahpus cezasına mahkûm olur.
İki yıl daha sonra tekrar kaldığı yerden devam eden Yılmaz Güney, o devirde daha epey macera sinemaları çeker. Sinemalarında ezilen, hor görülen bir “Anadolu çocuğunun” otoriteye başkaldırısı vardır. bu vakitte Nahoş Kral lakabını alır. bu vakitteki en değerli Lütfü Akad’ın yönettiği ve kendisinin yazdığı bir sinema olan Hudutların Kanunu’dur. Bu devir boyunca oyunculuğunu geliştiren Yılmaz Güney, abartısız ve yalın oyunculuk anlayışı bu vakitte artık oturtmuştur.
CEZAEVİ YILLARI
Yılmaz Güney, 1971 yılında Efraim Elrom’un öldürülmesinden sorumlu olan başta Yetenekli Çayan olmak üzere öbür Türkiye Halk Kurtuluş Partisi üyelerini sakladığı münasebet gösterilerek 2 yıl mahpusa ve sürgüne mahkûm edildi. Yılmaz Güney içeride kaldığı mühlet boyunca sinema ve sanat ile ilgili fikirlerini; şiir ve hikayelerini o periyotta çıkarmaya başladığı Güney mecmuasında yayınlamıştır. 1974’te cezaevinden çıktı. İki yıldan fazla cezaevinde kalan Yılmaz Güney tıpkı yıl Arkadaş sinemasını çekti. bir daha birebir yıl Tasa isimli sineması çekerken Yumurtalık ilçesindeki bir gazinoda ilçe yargıcı Sefa Memnun’u öldürmekten tutuklandı ve 25 Ekim’de Ankara 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başlayan yargılamaların kararı 13 Temmuz 1976’da 19 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
Beş yıl mahpus yattıktan daha sonra 9 Ekim 1981 tarihinde müsaadeli olarak çıktığı Isparta Yarı Açık Cezaevinden yurt dışına firar etti. Yılmaz Güney’in mahpustan kaçışı da sinemalarını anımsatmıştır. Mahpusa girmedilk evvel çekmiş olduğu Şeytanın Oğlu sinemasında, bir günlük bayram müsaadesinde dışarı çıkan ve kayıplara karışan bir adamın öyküsünü anlatmıştır. Sinemasına benzeri bir yaşantı deneyim etmiştir. Bir günlük müsaade ile mahpustan çıkan Güney, Antalya’nın Kaş ilçesinden Yunanistan’a bağlı Meis adasına, oradan da İsviçre’ye kaçmıştır. ondan sonrasında Fransa’ya geçer ve ömrünün geri kalanını orada geçirir.
YOL SİNEMASI CANNES’TA ÖDÜL ALDI
Cezaevinde sinema ile olan ilgisi devam etti. bu vakitte yazdığı Zeki Ökten tarafınca çekilen Sürü ve yurt haricinde ve yurt ortasında büyük ilgi nazarann ve Şerif goren tarafınca Yol çekildi. Cezaevindeyken GÜNEY isimli bir sanat-kültür mecmuası çıkardı. Yol’un kurgusunu tekrar yaptı ve Cannes Sinema Şenliği’nde ödül aldı. Yurt dışına gittikten daha sonra Fransa’da Duvar sinemasını çekti. Güney’in, 1976 yılında Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi’nde tanıklık ettiği, çocuklar koğuşunda çıkan ve tüm cezaevine yayılan bir isyanın sinemaya aktarıldığı Duvar onun son sineması olmuştur.
Güney, birinci resmi eşi Nebahat Çehre ile 1966’da bir beraberliğe başladı, 1968’de çift boşandı. İkinci evliliği ise 1970’den vefatına kadar Fatoş Güney’le (Jale Fatma Pütün) olmuştur, doğan çocuklarına Yılmaz ismini vermişlerdir. 1963-66 senelerında Birten Ünal’dan Elif (d. 1966) isimli bir kızı vardır.
Son yıllarını Paris’te geçiren Güney, mide kanseri hastalığı niçiniyle 9 Eylül 1984 tarihinde 47 yaşında hayatını yitirdi. Mezarı Paris’te bulunan Père Lachaise Mezarlığı’nda 62. kısımda bulunmaktadır.
SİNEMALARINDAN KİMİLERİ
– Yol
– Umut
– Duvar
– Sürü
– Hudutların Kanunu
– Yakışıksız Kral Affetmez
– Seyyit Han (Toprağın Gelini)
– Bir Nahoş Adam
– Arkadaş
– Baba
– Kaçaklar
– Umutsuzlar
– Acı
– Adana-Paris
– O’na Nahoş Kral Derlerdi
– Zavallılar
– Yarın Son Gündür
– Berbat ve Yiğit
– Silah ve Namus
KİTAPLARI
– Boynu Bükük Öldüler (1971)
– Ağıt
– Arkadaş
– Sürü
– Salpa (1975)
– Vefat Beni Çağırıyor Gençlik Hikayeleri
– Acı
– Sonsuz Bekleyiş Otuz Yılın Şiirleri
– Yol
– Sanık
– Hücrem
– Soba, Pencere Camı ve İki Ekmek İstiyoruz
– Oğluma öyküler
– Zavallılar
– Sen ve ötekiler