EsraBetül
Member
Fransız Sinemacı Julia Ducournau’nun ikinci uzun metrajlı sineması “Titane” tıpkı birinci sineması “Raw” üzere bir araba kazasıyla başlıyor. İki sinema içindeki benzerlikler bu kadarla kalmıyor aslında, hatta Ducornau’nun sinemaları içinde bir devamlılık, bir irtibat kurmayı seven sinemacılardan olduğunu söyleyebiliriz. Kısa sineması “Junior”dan bu yana tıpkı karakter isimlerini kullanan direktör bir defa daha Justine, Adrien, Alexia isimlerine sahip karakterlerle şekillendirmiş kıssasını. Bununla da kalmamış, kendisine bir çok yakın hissettiğini söylemiş olduği Justine karakterini mesleğindeki üç sinemasında de tıpkı oyuncuya ( Garance Marillier) oynatmış. Bunlardan da öte, izlemiş olanlar anımsayacaktır, hem “Raw” birebir vakitte artık “Titane” insan vücudu üzerine hazmı pek de kolay olmayan sahnelerin yer aldığı ve ‘body horror’ (beden korkusu) çeşidinin uç noktalarında gezinen öyküleriyle bir öbür iştirak da içeriyor.
“Raw” merkezinde kanibalizmin (yamyamlık) olduğu bir öyküyü anlatırken, “Titane” akla “Crash” ve “Videodrome” üzere Cronenberg sinemalarını getiren tuhaf öyküsüyle cinsel kimlik, aşk, öteki olmak üzere temalara eğiliyor. Bu sefer ortasında heybetli bir Cadillac ile sevişen (ve ondan gebe kalan) bir bayan ve yıllar evvel kaybettiği oğlunu bulduğunu sanan acılı bir babanın yer aldığı yer yer masalsı yer yer katıksız bir kabus üzere sert bir drama var karşımızda. Tam bu noktada şunun altını çizelim, şiddet dozunun uç noktalara vardığı kimi sahneler o denli kolay kolay her insanın kaldırabileceği cinsten değil, daha sonra izleyip de eleştirmene küfür sallamayalım rica ederim.
CANNES’DA BİR BİRİNCİ
38 yaşındaki Julia Ducournau Cannes’da Altın Palmiye kazanan en genç direktör değil kuşkusuz (Louis Malle 1956’da kazandığında 24 yaşındaydı) lakin tek başına bu mükafatı kazanan birinci bayan sinemacı. En son 28 yıl evvel “The Piano” ile Altın Palmiye alan Jane Campion aslında bu mükafatı alan birinci bayan sinemacıydı fakat o yıl ödül iki kişi içinde paylaştırıldığı için (Chen Kaige’nin “Elveda Cariyem” sinemasıyla birlikte almıştı) Ducornau bu manada bir prensip imza attı. Gereksiz lakin farklı bir bilgi daha verelim; Jane Campion’a Altın Palmiye veren heyetin başkanlığını da Louis Malle üstlenmişti! elbette Cannes üzere ‘yenilikçi’ sinemayı ödüllendirme tezinde olan bir şenliğin 75 yıllık tarihinde topu topu iki bayan direktöre Altın palmiye vermiş olması da üzerinde uzun uzun düşünülmesi gereken bir ayıp.
YARANIN ANLATTIĞI
İnsan vücuduyla olan sorunu sorulduğunda hem annesinin birebir vakitte babasının hekim olduğunu hatırlatan Ducournau (biri jinekolog oburu dermatolog) “Öyle ya da bu biçimde deriyi kesip içine bakacağım. Biri olabilmek için fazlaca kişi olmak gerekiyor bence. Hayata bakışımın hayli varoluşçu bir biçimi var. Bana göre yaşamak deriyi parçalamaktır, kendine yaklaşmaya çalışmaktır. Yaralar yoluyla da olur bu öteki yollarla da” diyor. “Titane”ın açılışında babasıyla birlikte bir trafik kazası geçiren ve kafatasına titanyum bir modül takılan Alexia (bu birinci sahnelerde 10-12 yaşlarında) 20 yıl daha sonra oto-show tertiplerinde erotik dans şovları yapan ancak sağ kulağının çabucak üzerindeki fecî yara izini saklama gereği duymayan bir bayan olarak çıkar karşımıza. Ducournau’nun üstteki kelamlarıyla yorumlamak gerekirse başındaki yara izini ve çabucak altındaki titanyum kaplamayı sahiplenmiştir Alexia lakin bir yandan da kendini tabir etmek ismine şiddeti de içselleştirmiştir ve saçına taktığı metal çubukla en ufak bir vicdani sorumluluk duymadan cinayet işlemekte maharetlidir. Polisin peşine düştüğünü fark ettiğinde kılık (ve yüz, hatta bir manada beden) değiştirecek, yıllar evvel kaybolan oğlunu arayan bir itfaiye şefinin oğlu numarasına yatacaktır. Maksadı diğeri olduğunu kabul ettirebildiği anda ortadan kaybolmaktır ancak yılların yalnızlığının akabinde ona yapışan adamdan kurtulamaz ve oğlu Adrien rolünü sürdürmeye karar verir. Sinema bu minvalde cinsiyetin geçişkenliği, cinsel yönelimlerin çeşitliliği üzere konularda ve ötekine bakış probleminde zihin açıcı bir hale sahip. Tüm bunları da insan vücudunu ya da insanın kendi ve oburunun vücuduyla olan alakası üzerinden ele aldığı için izleyen herkesi derinden yakalamayı başarıyor kanımca ve bir yandan sert sahneleriyle şok ederek uyarırken bir yandan da insani yakınlığa dair yumuşak sahnelerle karanlığın içine bir nebze ışık düşürüyor.
ROUSSELLE VE LINDON BAŞROLLERDE
çabucak hemen birinci sinemasında şaşırtan bir performansa imza atan genç oyuncu Agathe Rousselle ile bir yıla yakın bir süre çalışarak onu hazırlayan Ducournau bilhassa androjen bir tip bulmak ve bunu da inandırıcı kılabilmek istediği için tanınmamış bir yüz arayışına girmiş. Rousselle bundan daha sonra nasıl bir oyunculuk mesleği sürdürür bilemeyiz lakin sadece bu roldeki performansıyla bile unutulmazlar ortasına girmeye aday bence. İtfaiye şefi Vincent rolünde vücuduna daima steroid enjekte eden yaşlanmış alfa erkek tiplemesinde Vincent Lindon bir daha hayal kırıklığı yaratmıyor ve özdeşleşmesi güç bir karakter de olsa seyirciye farklı bir açı sunmakta özel bir katkıda bulunuyor. Tüm bunlara Ducournau’nun provokatif bakış açısı ve ustalıklı rejisi de eklenince ortaya yadsınamayacak bir sinema olayı çıkıyor.
SİNEMANIN NOTU: 8/10
“Raw” merkezinde kanibalizmin (yamyamlık) olduğu bir öyküyü anlatırken, “Titane” akla “Crash” ve “Videodrome” üzere Cronenberg sinemalarını getiren tuhaf öyküsüyle cinsel kimlik, aşk, öteki olmak üzere temalara eğiliyor. Bu sefer ortasında heybetli bir Cadillac ile sevişen (ve ondan gebe kalan) bir bayan ve yıllar evvel kaybettiği oğlunu bulduğunu sanan acılı bir babanın yer aldığı yer yer masalsı yer yer katıksız bir kabus üzere sert bir drama var karşımızda. Tam bu noktada şunun altını çizelim, şiddet dozunun uç noktalara vardığı kimi sahneler o denli kolay kolay her insanın kaldırabileceği cinsten değil, daha sonra izleyip de eleştirmene küfür sallamayalım rica ederim.
CANNES’DA BİR BİRİNCİ
38 yaşındaki Julia Ducournau Cannes’da Altın Palmiye kazanan en genç direktör değil kuşkusuz (Louis Malle 1956’da kazandığında 24 yaşındaydı) lakin tek başına bu mükafatı kazanan birinci bayan sinemacı. En son 28 yıl evvel “The Piano” ile Altın Palmiye alan Jane Campion aslında bu mükafatı alan birinci bayan sinemacıydı fakat o yıl ödül iki kişi içinde paylaştırıldığı için (Chen Kaige’nin “Elveda Cariyem” sinemasıyla birlikte almıştı) Ducornau bu manada bir prensip imza attı. Gereksiz lakin farklı bir bilgi daha verelim; Jane Campion’a Altın Palmiye veren heyetin başkanlığını da Louis Malle üstlenmişti! elbette Cannes üzere ‘yenilikçi’ sinemayı ödüllendirme tezinde olan bir şenliğin 75 yıllık tarihinde topu topu iki bayan direktöre Altın palmiye vermiş olması da üzerinde uzun uzun düşünülmesi gereken bir ayıp.
YARANIN ANLATTIĞI
İnsan vücuduyla olan sorunu sorulduğunda hem annesinin birebir vakitte babasının hekim olduğunu hatırlatan Ducournau (biri jinekolog oburu dermatolog) “Öyle ya da bu biçimde deriyi kesip içine bakacağım. Biri olabilmek için fazlaca kişi olmak gerekiyor bence. Hayata bakışımın hayli varoluşçu bir biçimi var. Bana göre yaşamak deriyi parçalamaktır, kendine yaklaşmaya çalışmaktır. Yaralar yoluyla da olur bu öteki yollarla da” diyor. “Titane”ın açılışında babasıyla birlikte bir trafik kazası geçiren ve kafatasına titanyum bir modül takılan Alexia (bu birinci sahnelerde 10-12 yaşlarında) 20 yıl daha sonra oto-show tertiplerinde erotik dans şovları yapan ancak sağ kulağının çabucak üzerindeki fecî yara izini saklama gereği duymayan bir bayan olarak çıkar karşımıza. Ducournau’nun üstteki kelamlarıyla yorumlamak gerekirse başındaki yara izini ve çabucak altındaki titanyum kaplamayı sahiplenmiştir Alexia lakin bir yandan da kendini tabir etmek ismine şiddeti de içselleştirmiştir ve saçına taktığı metal çubukla en ufak bir vicdani sorumluluk duymadan cinayet işlemekte maharetlidir. Polisin peşine düştüğünü fark ettiğinde kılık (ve yüz, hatta bir manada beden) değiştirecek, yıllar evvel kaybolan oğlunu arayan bir itfaiye şefinin oğlu numarasına yatacaktır. Maksadı diğeri olduğunu kabul ettirebildiği anda ortadan kaybolmaktır ancak yılların yalnızlığının akabinde ona yapışan adamdan kurtulamaz ve oğlu Adrien rolünü sürdürmeye karar verir. Sinema bu minvalde cinsiyetin geçişkenliği, cinsel yönelimlerin çeşitliliği üzere konularda ve ötekine bakış probleminde zihin açıcı bir hale sahip. Tüm bunları da insan vücudunu ya da insanın kendi ve oburunun vücuduyla olan alakası üzerinden ele aldığı için izleyen herkesi derinden yakalamayı başarıyor kanımca ve bir yandan sert sahneleriyle şok ederek uyarırken bir yandan da insani yakınlığa dair yumuşak sahnelerle karanlığın içine bir nebze ışık düşürüyor.
ROUSSELLE VE LINDON BAŞROLLERDE
çabucak hemen birinci sinemasında şaşırtan bir performansa imza atan genç oyuncu Agathe Rousselle ile bir yıla yakın bir süre çalışarak onu hazırlayan Ducournau bilhassa androjen bir tip bulmak ve bunu da inandırıcı kılabilmek istediği için tanınmamış bir yüz arayışına girmiş. Rousselle bundan daha sonra nasıl bir oyunculuk mesleği sürdürür bilemeyiz lakin sadece bu roldeki performansıyla bile unutulmazlar ortasına girmeye aday bence. İtfaiye şefi Vincent rolünde vücuduna daima steroid enjekte eden yaşlanmış alfa erkek tiplemesinde Vincent Lindon bir daha hayal kırıklığı yaratmıyor ve özdeşleşmesi güç bir karakter de olsa seyirciye farklı bir açı sunmakta özel bir katkıda bulunuyor. Tüm bunlara Ducournau’nun provokatif bakış açısı ve ustalıklı rejisi de eklenince ortaya yadsınamayacak bir sinema olayı çıkıyor.
SİNEMANIN NOTU: 8/10