SSM’de yeni stant: Şehzade’nin olağan dışı Dünyası: Abdülmecid Efendi

EsraBetül

Member
Hava puslu, içimiz de puslu, sisli… Ülkemizde ve etrafımızda işler yolunda değil lakin sanat ismine hoş işler yapılıyor. Birbirinden güzel stantlara konut sahipliği yapan Sakıp Sabancı Müzesi, bir daha hayli konuşulacak bir stant ile gündemde.

Stant, Türk sanat tarihinde derin izler bırakmış, kendisi de değerli bir ressam olan, sınır, müzik ve edebiyat ile de ilgilenen, bir epeyce sanatkarın ve kurumun da hamiliğini üstlenmiş Abdülmecit Efendi’nin hayatı ve sanatı üzerine kurgulanıyor.

Stantta yer alan yapıtların bir kısmı; SSM’nin koleksiyonu, 14’ü resmi kurum koleksiyonu, 17’si aile koleksiyonu, özel müze ve galeri koleksiyonlarından yapıtlarla bir arada hayatının son 20 yılını geçirdiği Fransa’nın Birçok kentindeki Musee Massena Koleksiyonu’ndan 1926 tarihindeki bir otoportre ile Rochefort’taki Pierre Loti Müze Evi’nden gelen ve Abdülmecit Efendi’nin Loti’ye ikram ettiği yepyeni çerçeveli iki fotoğrafla birlikte 60 tablo ve 300’ü aşkın evrak yer alıyor.


ABDÜLMECİT EFENDİ’YE İLİŞKİN 6 ESER…

Stantta ayrıyeten SSM koleksiyonunda yer alan Abdülmecit Efendi’ye ilişkin altı eser birinci kere bilimsel bir araştırma ile “Görünenin Ötesinde Abdülmecid Efendi” başlıklı kısımda yer alıyor.

Standın açılışında konut sahipliğini Sabancı Holding CEO’su Cenk Alper ve Sakıp Sabancı Müzesi Dr. Nazan Ölçer üstlendi.

Cenk Alper – Sabancı Holding CEO Dr. Nazan Ölçer – SSM Müdürü

“Sakıp Sabancı Müzesi’nin bu biçimdesine olağan dışı bir sanatkara, epey taraflı bir şehzadeye mesken sahipliği yapacak olmasının memnunluğunu yaşıyoruz” diye kelama başlayan Ölçer, “Sultan Abdülaziz’in saltanatı sırasında doğan birinci oğlu Abdülmecit Efendi, hayli erken yaşlarda babasının trajik vefatını hayatış ve bunu hiç bir vakit unutamamış. hayatının yaklaşık elli yılını şehzade, dört yılını veliahd, yaklaşık 16 ayını halife, son 20 yılını ise sürgünde geçirmiş. 76 yıllık ömründe mutlakiyet, meşrutiyet ve cumhuriyet olmak üzere üç rejime de tanıklık etmiş, iki dünya harbi hayatış. Osmanlı’nın son veliahtı ve son halifesi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin de seçtiği birinci ve tek halife Abdülmecit Efendi, Osmanlı İmparatorluğu’nun parçalanıp tarihe karışmasının şahsen şahidi olmuş. Kuşkusuz yaşanan askeri ve siyasi olaylardan en epeyce etkilenen şahıslardan biri lakin her vakit müşfik bir baba ve dede olduğunu görüyoruz” diyor.

Ressam kimliğinin yanında müzik ve çizgi sanatı ile ilgilenmiş; şehzadeliğinden itibaren aydınları ve sanatkarları desteklemesinin yanı sıra onlarla kurduğu yakın dostluklarla Osmanlı hanedanı için alışılmışın ötesinde olduğunun da altını çizen Ölçer kelamlarına şöyleki devam ediyor: “Zamanının ruhunun farkında, Doğu-Batı ve gelenek-modernite ikilemleri karşısında din ve geleneğine bağlı olmakla birlikte Batı’ya da açık bir Türk münevveri olarak hayatış. Müzemizdeki stantta Doğu’yu ve Batı’yı kendi ortasında harmanlamış bir çağdaş çağ prensi olan Abdülmecit Efendi’yi birden fazla birinci kere yan yana gelmiş, birinci kere görülecek bir seçkiyle anıyor, şehzadenin hayli istikametli sanatına odaklanıyoruz.”

SİS TABLOLARI

Stantta şehzadenin ressamlığının yanı sıra edebiyat ve müzikle alakasına, devrin aydınları ve sanatkarlarıyla kurduğu yakın dostluklara da bakacağımızı söyleyen Ölçer, “Tevfik Fikret’in şiirinden esinlenerek çizdiği üç adet Sis tablosunu birinci defa yan yana goreceğiz. Yakın dostu Pierre Loti’ye ikram ettiği görünüm tabloları; mektupları, birtakımı bilinmeyen aile fotoğrafları, ortalarında yakın dostu Abdülhak Hamit’in Finten oyununun prömiyeri için verdiği davet de olmak üzere bir epeyce mönünün de olduğu 300’den çok evrakla Abdülmecit Efendi’yi keşfedeceğiz. Stant boyunca ziyaretçilerimize sarayın birinci kapsamlı fotoğraf koleksiyonunun oluşmasını da sağlayan babası Sultan Abdülaziz’e ilişkin besteler eşlik edecek. Tüm sanatseverleri bu sıradışı şehzadeyi daha yakından tanımak üzere müzemize bekliyoruz” diyor.


Tuval resmi olarak çıplak bayan tasviri Dolmabahçe Sarayı’nı Fransız ressam Charles Chaplin’in “Mayıs Gülleri”yle girer. Sultan Abdülaziz periyodunda saray koleksiyonuna alınan tabloda, aynada çıplak göğüslerine bakan genç bir kız tasvir edilir. Eser 1875 Paris Salonu’nda sergilenir, epey taktir toplar ve birebir yıl Goupil 8 Co Fotoğraf Galerisi vasıtasıyla Osmanlı sarayına satılır. Bu sarayın Paris Salonu’nda beğenilen yapıtları almaya istekli olduğunu ve çıplaklık konusunda o kadar da tutucu olmadığını gösterir. “Mayıs Gülleri” ondan sonrasında Abdülmecit Efendi tarafınca kopya edilir ve 1915’te Sanayi-i Nefise Mektebi’nin müdürü Halil Edhem tarafınca Elvah-ı Nakşiye’nin kopyalar kısmına dahil edilir.