Sinematek’te film izlemek

EsraBetül

Member
Türk sinemasına katkıları saymakla bitmeyecek isimlerden biri olan ve kanlı bir terör saldırısı kararı erken yaşta hayattan koparılan Onat Kutlar 60’lı ve 70’li senelerda Taksim Sıraselviler’deki yerinde vaktinde Türkiye’de vizyon talihi bulamayan fakat sinema tarihinin unutulmaz üretimleri içinde gösterilen sinemaları izleyiciyle buluşturan birinci Sinematek’in de kurucularındandı. Kadıköy’de yeni bir komplekste bu sefer değişik bir kurum olsa da manene o birinci Sinematek’in ruhunu yaşatan Sinematek (Sinema Evi) yeni salonunda izleyiciyle buluşmaya başladı. Ucunda da olsa birinci Sinematek’i yakalayan benim gibiler bu yeni Sinematek’te de bir daha sinema tarihinin birbirinden kıymetli yapıtlarını izleme fırsatı bulacak olmanın keyfini bir öteki yaşıyorlardır eminim lakin direktör Emin Alper’in Genel Sanat Direktörlüğü altında faaliyetlerine başlayan Sinematek yeni jenerasyonlara da gibisi az bulunur bir ışık tutacak, buna da kuşkum yok.

özetlemek gerekirse hatırlatmak gerekirse 25 Ağustos 1965 tarihinde Onat Kutlar ve arkadaşları tarafınca İstanbul’da kurulan Sinematek 1980 askeri darbesiyle bir arada kapatılmıştı. daha sonradan İstanbul Şenliği bünyesinde başlayan ve birinci birkaç yıl Sinema Günleri olarak anılan İstanbul Sinema Festivali’nin temellerini attı Onat Kutlar ve arkadaşları. yani Sinematek’in kapatılması olağan olarak önemli bir kesintiydi kültür hayatımız ismine lakin o açığı İstanbul Sinema Şenliği ile bir ölçüde kapatmayı bildi bizdilk evvelki jenerasyon. Bizim jenerasyon ise evvel sinemadan biraz kopuk kalsa da yeni yetişen sinemacılar dalgasıyla Türk sinemasına azımsanmayacak bir hareket getirmeyi başardı ancak dijitalin yükselişiyle birlikte ‘sana’ sinemasının kimi platformlar haricinde marjinalleştiğini gördü. İşte Sinematek / Sinema Meskeni üzere bir kurum bu manada fazlaca değerli, çünkü 160 kişilik salonuyla sinema sanatının erişime uzak üretimlerini büyük perdede izleme imkanı veriyor seyirciye.

“KÜLTÜR ATLASINA BİR İŞARET”

Sinematek’in açılış gecesinde konuşan Kadıköy Belediye Lideri Şerdil Dara Odabaşı’ya kulak verelim: “Türkiye’de Sinematek’in acısı tatlısıyla uzun bir macerası var. Bu maceranın tamamı, memnunluk ve uygun anılar üzerine kurulmuş değil. Fakat bugün memnunuz. 12 Eylül’ün gadrine uğramış bu eşsiz kurumun, 40 yıl daha sonra Kadıköy Belediyesi’nin çatısı altında bir daha hayata dönmesinin gururunu yaşıyoruz. Sinematek / Sinema Konutu, hem sinema sanatına katkı sağlayacak tıpkı vakitte Kadıköy’ün kültür atlasına değerli bir işaret koymuş olacak. Atölye ve stantlar olmak üzere çeşitli etkinliklerle de takipçilerinin sinema külçeşidini zenginleştirecek bir kurum olacak.”

Kurumun Genel Sanat Direktörü Emin Alper de gecede konuşanlar içindeydı şüphesiz. Alper konuşmasında şu kelamları sarf etti: “Şu an kapılarımızı açmamızda büyük katkıları ve emeği olan belediye liderimiz Şerdil Dara Odabaşı’na teşekkür ediyorum. Sinematek kapandıktan 40 sene daha sonra, bu uzun hasret bugün burada bitiyor. Bu Jak Şalom’un bir düşüydü, kendisinin Kadıköy Belediyesi’ne götürdüğü teklifin kararı proje haline getirildi burası. bundan evvelki devrin Kadıköy Belediye Lideri Aykurt Nuhoğlu’na da buradan teşekkür ediyorum. Ve bu tarihi bina, aslına uygun olarak sıfırdan yapıldı ve Sinematek’in hizmetine sunuldu.”

Sinematek’in açılışında izleyiciyle buluşan birinci sinema ise Yılmaz Güney imzalı “Umut” oldu. hal bu biçimde olunca olağan olarak Fatoş Güney’in de söyleyecekleri vardı. Güney, “Sinematek özgür sinemaların bir sesi. Yılmaz Güney’in Umut sinemasındaki kıssa, babasının yaşadığı gerçek bir öyküdür ve 1970 – 71 yılında sansürün yakasına yapıştığı sinemalardan birisidir. Bugün hala Yılmaz Güney sinemalarına bâtın bir sansür var. Sinematek’in de bu hususta özel bir alan açacağına ve sinema sanatına, Türkiye’nin kültür ve sanat ömrüne kesinlikle bedelli katkıları olacağına inanıyorum.” dedi.

Sinematek / Sinema Meskeni, sinemaseverlere birbirinden kıymetli seçkiler sunuyor. 13 Kasım 2021 – 30 Ocak 2022 tarihleri içinde izlenebilecek olan, Goethe-Institut İstanbul ve Bozcaada Milletlerarası Ekolojik Belgesel Şenliği işbirliğiyle hazırlanan birinci programın odağında Dışavurumcu Alman sineması ve sinema dünyasının öncü yaratıcı direktörlerinden Metin Erksan var. Sinematek/Sinema Meskeni 13 Kasım’dan itibaren iki ya da üç aylık programlarla izleyicisine sinema tarihinin kilometre taşlarından örülü seçkiler ve onlara eşlik eden panel, konferans, stant üzere etkinlikler sunacak. Seçkilerde sinema tarihine istikamet veren ve çağdaş sinema lisanının oluşmasına büyük katkılar sağlamış akımlar ve ekollere; toplu gösterimlerle Türkiye ve Dünya Sineması’nın büyük ustalarının sinemalarına yer verilecek.


ÖDÜLLÜ BİNA

Sinemayı sanat olarak pahalandıran izleyici için bir kültür merkezi fonksiyonu görmeyi, sinema tartışmayı ve sinema üzerine kelam üretmeyi amaçlayan Sinematek / Sinema Konutu mimari projesiyle de iki ödül kazandı. Belediyelerin kentlerdeki hayat kalitesini artıran projelerini teşvik etmek ve yaygınlaştırmak maksadıyla Marmara Belediyeler Birliği’nin düzenlendiği Altın Karınca Ödülleri’nde ‘Mimari ve Kentsel Tasarım’ kategorisinde ve Kültürel mirası muhafaza ve özendirme projelerini teşvik etmek gayesiyle 2001 yılından bu yana Tarihi Kentler Birliği (TKB) tarafınca düzenlenen yarışta ödül aldı.

SİNEMATEK / SİNEMA MESKENİ NELER YAPAR?

Sinematek / Sinema Meskeni, 160 kişilik tam donanımlı Onat Kutlar Sinema Salonunda sinema sanatının seçkin örneklerini, sunumlar ve söyleşiler eşliğinde seyirciyle buluşturuyor. Sinema programında sinema tarihine geçmiş büyük klasiklerin yanı sıra yeni sinemacılara, keşif pahası taşıyan sinemalara, ticari salonlarda izleme imkanı bulunmayan canlandırma, belgesel ve kısa sinema alanındaki yapıtlara yer veriyor. Sinema salonunun yanı sıra stant ve aktiflik salonları, sinema kütüphanesi ve şahsi sinema izleme köşeleri de sinemaya ilgi duyan ve sinema alanında çalışan herkese açık. Ayrıyeten randevuyla hizmet verecek Sinematek / Sinema Konutu Arşivi de sinemaya ait evrak, fotoğraf, afiş ve gibisi sinema dışı gereçleri muhafaza altına almak ve erişime açmak üzere hizmet vermeye başladı. Sinematek / Sinema Konutu sinemacılar, sinema profesyonelleri, sinema müellifleri ve sinema üzerine çalışan akademisyenlerin araştırma, tartışma ve üretme süreçlerinde bir ortaya geldikleri bir buluşma noktası olacak.

Sinematek / Sinema Evi’nin 30 Ocak 2022 tarihine kadar devam edecek programına, Kadıköy Belediyesi Sinematek web sayfasından ulaşılabilir.