SALT’ta Aykan Safoğlu “Teneffüs” standını ziyaret etmek için son hafta

EliteDizqn

Active member
Aykan Safoğlu işlerinde, hareketli ve hareketsiz manzaralar içindeki geçişlerin biçimsel ve içeriksel imkanlarını araştırır. SALT’ın Ardışık stantlarının sonuncusu olan Teneffüs fotoğraf temelli üretimlerden oluşuyor. İktisattan ödünç aldığı borçluluk ve varlık kavramlarından yola çıkan sanatçı, bunların kendi hayat öyküsündeki yansımalarına bakıyor. 19. yüzyılda iç ve dış borçları denetlemekle yükümlü Düyûn-ı Genele olarak hizmet veren ve 1933’te İstanbul Erkek Lisesi’ne dönüşen yapıyı standın art planına konumluyor. Bu okulda aldığı Almanca eğitimin ve okulla özdeşleşen katı disiplinin yaşantısındaki izlerini toplumsal cinsiyet, yönelim ve göç temelinde irdeliyor.

Safoğlu yakın periyottaki sanat pratiğinde, kırpma, bir daha düzenleme ve tarama formlarını kullanarak durağan imgeleri kendi deyişiyle “göçmen imgeler”e dönüştürür. şahsi albümünden seçili fotoğrafları tek tek öğütücüden geçiren sanatçı, modülleri bir tarayıcı tablası üstünde bir daha bir ortaya getirirken üst aşağı, sağa sola kaydırarak bir dalga hareketi, titreşim yaratır. Hundsstern steigt ab [Sirius alçalıyor] (2020) sinemasında bu hareket aracılığıyla, gerek ailesindeki göç kıssalarını merkeze alan kırılmalara gerekse okul senelerında yaşadığı tecrübelere gönderme yapar. Null-Defizit (in Ablehnung) [Sıfır Açık (İnkâr)] (2020) enstalasyonunda, bu dalgalanmayı görüntüden çıkarıp anıtsal bir boyuta taşır; metal ızgaralara yerleştirilmiş fotoğraf şeritlerine ek olarak okul devriyle özdeşleşmiş çeşitli eğitim materyallerinin taramalarını kullanır. Kareli defter yahut koordinat sistemini çağrıştıran bu konstrüksiyon, Alman (eğitim) sistemi, sanat formasyonu ve liseden daha sonra yerleştiği Almanya’daki bürokrasiye dair bir temsile dönüşür.

Safoğlu kıssayı bir ileri sarar, bir geri alır. Geçmiş ve gelecek içinde kurduğu atlamalı anlatım, dağılıp bir daha birleşen ve titreşen manzaralar aracılığıyla şahsi ve toplumsal belleği örgüler. Bu stant vesilesiyle okul güzergâhındaki bir bellek yerine geri döner: İstanbul Erkek Lisesi öğrencisi Safoğlu her gün Tophane Parkı’ndaki Emekçi Heykeli’nin (1973) önünden geçer. Anıt, yurtdışına giden çalışanlara atfen, bir periyot Almanya Göçmen İrtibat Bürosu’nun hizmet verdiği İş ve Emekçi Bulma Kurumu binasının karşısına dikilmiştir. Sanatçı sayısız atağa maruz kalan heykelin 90’lardaki tahribatına günbegün şahit olur, öte yandan televizyonda izlediği haber bültenleri de Almanya’da yaşayan Türkiyeli göçmenlere yönelik giderek artmakta olan çok sağcı ataklarla doludur. 2016’da bulunduğu parktan kaldırılan ve o tarihten bu yana kayıp olan heykeli Wiedervereinigung [bir daha birleşme] (2022) yapbozuyla bir daha ayağa kaldırırken teminatsız bir ömür ve kırılgan bir varoluşa işaret eder. Tıpkı temelden yola çıkan Depeche Mode ve decrescendo [dekreşendo] (2022) işleri, çeşitli baskı teknikleri vasıtasıyla hareket, vakit ve yer içindeki olasılıkları araştırır.

Teneffüs, çeşitli açılardan güç ve otorite göstergesi yapılara dair Safoğlu’da gelişen “duygusal borçlanma” hissine bakıyor; öte yandan sanatkarın pratiği kati kural ve yapıları bozmakla ilgileniyor. 24 Nisan’a kadar SALT Galata’da sürecek stant paralelinde sanatçı tarafınca yürütülecek atölyeler saltonline.’da duyurulacaktır.

SALT’tan Amira Akbıyıkoğlu ile Farah Aksoy tarafınca hazırlanan Ardışık programı, sanatkarlar Barış Doğrusöz, Deniz Gül, Volkan Aslan, Fatma Belkıs ve Onur Gökmen ile Aykan Safoğlu’nun Ocak 2021’den itibaren SALT Galata’da gerçekleştirilen stantlarından meydana gelmektedir.

SAHA tarafınca desteklenen Ardışık, L’Internationale üyesi kurumlardan Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía (Madrid), Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie (Varşova) ve M HKA, The Museum of Contemporary Art’ın (Antwerp) 2021-2022 programları kapsamında sunuluyor.

Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı