Rolls-Royce’un büsbütün elektrikli uçağı “Spirit of Innovation”, üç yeni dünya rekoru kırarak dünyanın en süratli elektrikli uçağı olarak tarihe geçti. Rekor denemesini muvaffakiyetle tamamlayan uçak, 16 Kasım 2021 Türkiye saatiyle 18.45’te 3 kilometrede 555.9 km/s azamî sürate ulaşarak, 213.04 km/s olan mevcut rekoru muvaffakiyetle kırdı. Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı’nın Boscombe Down deher neysel uçak test alanında yapılan daha sonraki denemelerinde uçak, 15 kilometrede 532.1km/s (330 mph) sürate ulaşarak, evvelki rekordan 292.8 km/s daha süratli bir biçimde 3000 metreye en süratli ulaşma müddeti rekorunu 60 saniyede kırmayı da başardı. Öte yandan rekor denemesi kapsamında elde ettiği 623 km/s azamî süratle “Spirit of Innovation”, dünyanın en süratli büsbütün elektrikli uçağı unvanına da sahip oldu.
Yapılan ağır çalışmalar kararında kırılan bu rekorlar, dünya havacılık ve uzay rekorlarını denetleyen ve onaylayan Dünya Hava Sporları Federasyonu (FAI) tarafınca resmî olarak teyit edildi.
Elde edilen bu muvaffakiyetten dolayı büyük sevinç duyduğunu tabir eden Rolls-Royce CEO’su Warren East, bahisle ilgili şunları söylemiş oldu: “Tamamen elektrikli dünya sürat rekorunu elde etmek, ACCEL takımı ve Rolls-Royce için inanılmaz bir muvaffakiyet. Tüm iş ortaklarımıza ve bilhassa Electroflight’a, bu öncü teşebbüsü gerçekleştirmede sağladıkları iş birliği için teşekkür ediyorum. Gerçekleştirdiğimiz bu proje için geliştirdiğimiz ileri batarya ve tahrik teknolojisiyle de, Gelişmiş Hava Hareketliliği (AAM) pazarının heyecan verici uygulamalar elde etmesine öncülük etmekten gurur duyuyorum. COP26 konferansında dünyanın hareket gereksinimine odaklanmasını takiben elde ettiğimiz bu muvaffakiyet, karbon sıfır’ı gerçeğe dönüştürmeye yardımcı olarak; hava, kara ve deniz nakliyatını karbondan arındırmak emeliyle gereksinim duyulan teknolojik atılımları sağlama amaçlarımızı de destekleyecek.”
Rolls-Royce’un geliştirdiği “Spirit of Innovation”, ACCEL “Uçuş Elektrifikasyonunu Hızlandırma” projesinin bir modülü. Projenin yarı finansmanı ise, İş, Güç ve Endüstriyel Strateji Bakanlığı ve Innovate UK paydaşlığı ile Aerospace Technology Institute (ATI) tarafınca sağlanıyor.
Projenin elde ettiği bu muvaffakiyetin orijinal rekorlar için bir kilometre taşı olduğunu belirten Birleşik Krallık Devlet Bakanı Kwasi Kwarteng, şunları belirtti: “Rolls-Royce’un ihtilal niteliğindeki “Spirit of Innovation” uçağı, mevzu inovasyon olduğunda Birleşik Krallık’ın mühendislik alanındaki uzmanlığının bir öbür delili. Umuyorum ki bu rekor, elektrikli uçuşun potansiyelini göstererek, bunu günlük hayatın bir kesimi hâline getirebilecek teknolojilerin geliştirilmesine de yardımcı olacak. ötürüsıyla Birleşik Krallık hükûmeti olarak, insanların bugün olduğu üzere lakin emisyonları azaltacak biçimde uçmalarını sağlayacak daha pak, daha yeşil uçakların geliştirilmesi bizim için çok değerli. Bu kapsamda gerekli özel yatırımları yaparak, bu cins projeleri desteklemekten gurur duyuyoruz.”
Öte yandan uçak, rekor denemelerinde 400kW (500+hp) elektrikli güç aktarma kümesi ve şimdiye kadar bir uçağa monte edilmiş en güç-yoğun tahrik batarya grubu yardımıyla meselesiz bir biçimde gökyüzüyle buluşmayı başardı. Yapılan bu projede Rolls-Royce, havacılıkta güç depolama uzmanı Electroflight ve otomotiv aktarma kümesi tedarikçisi YASA ile bir arada çalışarak bu rekoru mümkün kıldığını deklare etti. Proje ve dünya rekoru denemelerinin, elde ettikleri kıymetli teknik muvaffakiyetin yanı sıra, büsbütün elektrikli kentsel hava hareketliliğine ve hibrit elektrikli kısa uzaklık uçaklarına yönelik elektrikli güç ve tahrik sistemleri için de değerli datalar sağladığı açıklandı. Bunlara örnek olarak ise “hava taksilerin” bataryalardan beklediği özelliklerin “Spirit of Innovation” için geliştirilenlere epey misal olması gösterildi.
Yaptıkları bu iş birliğiyle gurur duyduklarını belirten Electroflight Genel Müdürü Stjohn Youngman, yorumlarını, “Bu dönüm noktası niteliğindeki projenin bir kesimi olmaktan son derece memnunuz. Projenin başarısı, Electroflight takımının ve tedarikçilerimizin özverili çalışmalarının adeta bir mükafatı niteliğinde. Dayanak verdiğimiz bu proje, tahrik ve batarya sistemlerinin tecrübeli program ortaklarıyla iş birliği ortasında geliştirilmesi ve hava seyahatinin karbondan arındırılmasına öncü olacak dünya standartlarında bir mühendislik kabiliyeti ile sonuçlandı. Bu kapsamda atacağımız bir daha sonraki adım, bu öncü teknolojiyi daha sürdürülebilir uçuşlar elde etmek için havacılık sanayisi genelinde uygulanabilecek bir biçimde uyarlamak olacak.” kelamlarıyla paylaştı.
Gerçekleştirilen bu projenin temel yüklenicisi Rolls-Royce, 1930’ların başındaki Schneider Trophy’lerine kadar uzanan, uçuş suratı rekoru denemeleri ve rekorlar kırma konusunda da inanılmaz bir geçmişe sahip. Bu doğrultuda Rolls-Royce’un sahip olduğu bu geçmişi gerisine alan test pilotu ve Rolls-Royce Uçuş Operasyonları Yöneticisi Phill O’Dell’in “Spirit of Innovation” uçağı ile elde ettiği sürat, Siemens eAircraft tahrikli Extra 330 LE akrobasi uçağının 2017’de kırdığı rekordan 213.04 km/s daha süratli olarak sonuçlandı. Elde edilen bu muvaffakiyetin akabinde Dünya Hava Sporları Federasyonu (FAI), sürat tarihinde bu kadar kısa müddette bu derece kıymetli bir artış olmadığını belirterek, havacılıkta elektrifikasyonunun süratle ilerlediğini söz etti.
Kırılan bu rekoru en yakından deneyimleyen kişi olan Phill O’Dell, elde ettiği bu muvaffakiyet hakkında, “Tamamen elektrikli uçuşa öncülük edecek dünya rekorunu kırmak benim için çok kıymetliydi. Elde ettiğimiz bu muvaffakiyet yanlızca benim mesleğimin en ilgi alımlı olayı değil, ayrıyeten tüm takım için de olağanüstü bir muvaffakiyet. Havacılığın geleceğini şekillendirmeye ve bu alanda öncü olmaya çalışan Rolls-Royce’un bu eşsiz kıssasında ön saflarda yer alma fırsatı, benim hayallerimin de ötesindeydi.” dedi.
Projeye takviye veren her üç kuruluşun da inanılmaz bir muvaffakiyete imza attığını belirten Rolls-Royce, uçağın geliştirilme süreci boyunca her iki ortağın motor konusundaki geçmişinden ve bilhassa Electroflight’ın süratli temposundan fazlaca şey öğrendiğini belirtti. Öte yandan şirket, sivil havacılık sanayisinde muhtaçlık duyulan son derece önemli emniyet ve test formları de dâhil olmak üzere ortaklarıyla uzmanlık ve teknoloji paylaşımında bulunduğunu da deklare etti. ötürüsıyla, uçağın dünya rekorunu kırmasındaki en değerli ögesinin her üç ortağın da eforu ve uyumu olduğu söz edildi.
Sağlanan bu muvaffakiyetin geleceğin elektrikli uçuşları için bir kilometre taşı olduğunu belirten YASA’nın Teknolojiden Sorumlu Lideri Dr. Tim Woolmer yorumlarını, “Elektrikli uçuşlar, tıpkı 70 yıl evvel jet motorunun öncü olduğu üzere hareketlilik için de dönüştürücü olacak. Bu kapsamda ultra-yüksek performanslı, epeyce düşük yüklü elektrikli motorlarımızın “Spirit of Innovation” uçağını bu büyük suratlara ulaştırdığını görmek bizleri çok keyifli ediyor. Öte yandan, ACCEL üzere ortak çalışmaya dayalı projelerimizin bizi, emisyonsuz elektrikli uçuşun herkes için ticari gerçeklik hâline gelmesine bir adım daha yaklaştırdığını bilmek bizi fazlaca heyecanlandırıyor.” kelamlarıyla söz etti.
Yapılan açıklamalarla ACCEL programının beraberinde iki büyük İngiliz öncü tarafınca da desteklendiği açıklandı. Bunlar içinde cazibeli ve takviye araçları olarak büsbütün elektrikli sıfır emisyonlu Jaguar I-PACE araçlarını ödünç veren Jaguar Land Rover’ın ve rekor denemesinde resmî vakit içindema ortağı olan lüks saat üreticisi Bremont olduğu belirtildi. Öte yandan uçağın, Savunma Bakanlığı’nın QinetiQ tarafınca yönetilen Boscombe Down alanından havalandığı ve FAI’nin Powered Airplane C-1C Electric sınıfında rekor denemeleri yönergelerine nazaran uçtuğu söz edildi. “Spirit of Innovation” uçağını 15 km boyunca uçuran ve 3000 metreye tırmanma mühlet rekorunu kıran kişinin ise Electroflight Test Pilotu Steve Jones olduğu açıklandı.
Havacılık Teknolojisi Enstitüsü (ATI) CEO’su Gary Elliott ise mevzuyla ilgili olarak, “Başarıyla gerçekleştirilen ACCEL projesi, Birleşik Krallık teknolojisi ve inovasyonuna yapılan stratejik yatırımın, dünyada olağanüstü sonuçlar elde edebileceğini gözler önüne sererken, bizi gelecekte yolcu uçuşlarını karbondan arındırma yolunda da pek teşvik ediyor. Bu bağlamda inanıyorum ki; Rolls-Royce, Electroflight ve Kanun’un bu başarısı, uzun yıllar boyunca yankı uyandıracak ve gelecek nesil havacılık mühendislerine ilham verecek. ötürüsıyla, ATI olarak üzerimize düşeni yapmaktan gurur duyuyoruz. Elde ettikleri bu muvaffakiyet ile de bizi onurlandıran tüm takımı tebrik ediyorum.” dedi.
Rolls-Royce’un ACCEL projesi, havacılığı daha sürdürülebilir hâle getirmenin yollarından yalnızca biri. Şirket, Haziran ayında “UN Race to Zero” kampanyasına katılmasının akabinde bir yıl daha sonra, net sıfır karbon emisyonuna giden gayelerini duyurmuştu. Bu kapsamda Rolls-Royce, yeni mamüllerinin 2030 yılına kadar net sıfır faaliyetlerle uyumlu olmasını ve 2050 yılına kadar da tüm mamüllerinin net sıfır ile uyumlu olmasını sağlamayı taahhüt ettiğini açıklamıştı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
Yapılan ağır çalışmalar kararında kırılan bu rekorlar, dünya havacılık ve uzay rekorlarını denetleyen ve onaylayan Dünya Hava Sporları Federasyonu (FAI) tarafınca resmî olarak teyit edildi.
Elde edilen bu muvaffakiyetten dolayı büyük sevinç duyduğunu tabir eden Rolls-Royce CEO’su Warren East, bahisle ilgili şunları söylemiş oldu: “Tamamen elektrikli dünya sürat rekorunu elde etmek, ACCEL takımı ve Rolls-Royce için inanılmaz bir muvaffakiyet. Tüm iş ortaklarımıza ve bilhassa Electroflight’a, bu öncü teşebbüsü gerçekleştirmede sağladıkları iş birliği için teşekkür ediyorum. Gerçekleştirdiğimiz bu proje için geliştirdiğimiz ileri batarya ve tahrik teknolojisiyle de, Gelişmiş Hava Hareketliliği (AAM) pazarının heyecan verici uygulamalar elde etmesine öncülük etmekten gurur duyuyorum. COP26 konferansında dünyanın hareket gereksinimine odaklanmasını takiben elde ettiğimiz bu muvaffakiyet, karbon sıfır’ı gerçeğe dönüştürmeye yardımcı olarak; hava, kara ve deniz nakliyatını karbondan arındırmak emeliyle gereksinim duyulan teknolojik atılımları sağlama amaçlarımızı de destekleyecek.”
Rolls-Royce’un geliştirdiği “Spirit of Innovation”, ACCEL “Uçuş Elektrifikasyonunu Hızlandırma” projesinin bir modülü. Projenin yarı finansmanı ise, İş, Güç ve Endüstriyel Strateji Bakanlığı ve Innovate UK paydaşlığı ile Aerospace Technology Institute (ATI) tarafınca sağlanıyor.
Projenin elde ettiği bu muvaffakiyetin orijinal rekorlar için bir kilometre taşı olduğunu belirten Birleşik Krallık Devlet Bakanı Kwasi Kwarteng, şunları belirtti: “Rolls-Royce’un ihtilal niteliğindeki “Spirit of Innovation” uçağı, mevzu inovasyon olduğunda Birleşik Krallık’ın mühendislik alanındaki uzmanlığının bir öbür delili. Umuyorum ki bu rekor, elektrikli uçuşun potansiyelini göstererek, bunu günlük hayatın bir kesimi hâline getirebilecek teknolojilerin geliştirilmesine de yardımcı olacak. ötürüsıyla Birleşik Krallık hükûmeti olarak, insanların bugün olduğu üzere lakin emisyonları azaltacak biçimde uçmalarını sağlayacak daha pak, daha yeşil uçakların geliştirilmesi bizim için çok değerli. Bu kapsamda gerekli özel yatırımları yaparak, bu cins projeleri desteklemekten gurur duyuyoruz.”
Öte yandan uçak, rekor denemelerinde 400kW (500+hp) elektrikli güç aktarma kümesi ve şimdiye kadar bir uçağa monte edilmiş en güç-yoğun tahrik batarya grubu yardımıyla meselesiz bir biçimde gökyüzüyle buluşmayı başardı. Yapılan bu projede Rolls-Royce, havacılıkta güç depolama uzmanı Electroflight ve otomotiv aktarma kümesi tedarikçisi YASA ile bir arada çalışarak bu rekoru mümkün kıldığını deklare etti. Proje ve dünya rekoru denemelerinin, elde ettikleri kıymetli teknik muvaffakiyetin yanı sıra, büsbütün elektrikli kentsel hava hareketliliğine ve hibrit elektrikli kısa uzaklık uçaklarına yönelik elektrikli güç ve tahrik sistemleri için de değerli datalar sağladığı açıklandı. Bunlara örnek olarak ise “hava taksilerin” bataryalardan beklediği özelliklerin “Spirit of Innovation” için geliştirilenlere epey misal olması gösterildi.
Yaptıkları bu iş birliğiyle gurur duyduklarını belirten Electroflight Genel Müdürü Stjohn Youngman, yorumlarını, “Bu dönüm noktası niteliğindeki projenin bir kesimi olmaktan son derece memnunuz. Projenin başarısı, Electroflight takımının ve tedarikçilerimizin özverili çalışmalarının adeta bir mükafatı niteliğinde. Dayanak verdiğimiz bu proje, tahrik ve batarya sistemlerinin tecrübeli program ortaklarıyla iş birliği ortasında geliştirilmesi ve hava seyahatinin karbondan arındırılmasına öncü olacak dünya standartlarında bir mühendislik kabiliyeti ile sonuçlandı. Bu kapsamda atacağımız bir daha sonraki adım, bu öncü teknolojiyi daha sürdürülebilir uçuşlar elde etmek için havacılık sanayisi genelinde uygulanabilecek bir biçimde uyarlamak olacak.” kelamlarıyla paylaştı.
Gerçekleştirilen bu projenin temel yüklenicisi Rolls-Royce, 1930’ların başındaki Schneider Trophy’lerine kadar uzanan, uçuş suratı rekoru denemeleri ve rekorlar kırma konusunda da inanılmaz bir geçmişe sahip. Bu doğrultuda Rolls-Royce’un sahip olduğu bu geçmişi gerisine alan test pilotu ve Rolls-Royce Uçuş Operasyonları Yöneticisi Phill O’Dell’in “Spirit of Innovation” uçağı ile elde ettiği sürat, Siemens eAircraft tahrikli Extra 330 LE akrobasi uçağının 2017’de kırdığı rekordan 213.04 km/s daha süratli olarak sonuçlandı. Elde edilen bu muvaffakiyetin akabinde Dünya Hava Sporları Federasyonu (FAI), sürat tarihinde bu kadar kısa müddette bu derece kıymetli bir artış olmadığını belirterek, havacılıkta elektrifikasyonunun süratle ilerlediğini söz etti.
Kırılan bu rekoru en yakından deneyimleyen kişi olan Phill O’Dell, elde ettiği bu muvaffakiyet hakkında, “Tamamen elektrikli uçuşa öncülük edecek dünya rekorunu kırmak benim için çok kıymetliydi. Elde ettiğimiz bu muvaffakiyet yanlızca benim mesleğimin en ilgi alımlı olayı değil, ayrıyeten tüm takım için de olağanüstü bir muvaffakiyet. Havacılığın geleceğini şekillendirmeye ve bu alanda öncü olmaya çalışan Rolls-Royce’un bu eşsiz kıssasında ön saflarda yer alma fırsatı, benim hayallerimin de ötesindeydi.” dedi.
Projeye takviye veren her üç kuruluşun da inanılmaz bir muvaffakiyete imza attığını belirten Rolls-Royce, uçağın geliştirilme süreci boyunca her iki ortağın motor konusundaki geçmişinden ve bilhassa Electroflight’ın süratli temposundan fazlaca şey öğrendiğini belirtti. Öte yandan şirket, sivil havacılık sanayisinde muhtaçlık duyulan son derece önemli emniyet ve test formları de dâhil olmak üzere ortaklarıyla uzmanlık ve teknoloji paylaşımında bulunduğunu da deklare etti. ötürüsıyla, uçağın dünya rekorunu kırmasındaki en değerli ögesinin her üç ortağın da eforu ve uyumu olduğu söz edildi.
Sağlanan bu muvaffakiyetin geleceğin elektrikli uçuşları için bir kilometre taşı olduğunu belirten YASA’nın Teknolojiden Sorumlu Lideri Dr. Tim Woolmer yorumlarını, “Elektrikli uçuşlar, tıpkı 70 yıl evvel jet motorunun öncü olduğu üzere hareketlilik için de dönüştürücü olacak. Bu kapsamda ultra-yüksek performanslı, epeyce düşük yüklü elektrikli motorlarımızın “Spirit of Innovation” uçağını bu büyük suratlara ulaştırdığını görmek bizleri çok keyifli ediyor. Öte yandan, ACCEL üzere ortak çalışmaya dayalı projelerimizin bizi, emisyonsuz elektrikli uçuşun herkes için ticari gerçeklik hâline gelmesine bir adım daha yaklaştırdığını bilmek bizi fazlaca heyecanlandırıyor.” kelamlarıyla söz etti.
Yapılan açıklamalarla ACCEL programının beraberinde iki büyük İngiliz öncü tarafınca da desteklendiği açıklandı. Bunlar içinde cazibeli ve takviye araçları olarak büsbütün elektrikli sıfır emisyonlu Jaguar I-PACE araçlarını ödünç veren Jaguar Land Rover’ın ve rekor denemesinde resmî vakit içindema ortağı olan lüks saat üreticisi Bremont olduğu belirtildi. Öte yandan uçağın, Savunma Bakanlığı’nın QinetiQ tarafınca yönetilen Boscombe Down alanından havalandığı ve FAI’nin Powered Airplane C-1C Electric sınıfında rekor denemeleri yönergelerine nazaran uçtuğu söz edildi. “Spirit of Innovation” uçağını 15 km boyunca uçuran ve 3000 metreye tırmanma mühlet rekorunu kıran kişinin ise Electroflight Test Pilotu Steve Jones olduğu açıklandı.
Havacılık Teknolojisi Enstitüsü (ATI) CEO’su Gary Elliott ise mevzuyla ilgili olarak, “Başarıyla gerçekleştirilen ACCEL projesi, Birleşik Krallık teknolojisi ve inovasyonuna yapılan stratejik yatırımın, dünyada olağanüstü sonuçlar elde edebileceğini gözler önüne sererken, bizi gelecekte yolcu uçuşlarını karbondan arındırma yolunda da pek teşvik ediyor. Bu bağlamda inanıyorum ki; Rolls-Royce, Electroflight ve Kanun’un bu başarısı, uzun yıllar boyunca yankı uyandıracak ve gelecek nesil havacılık mühendislerine ilham verecek. ötürüsıyla, ATI olarak üzerimize düşeni yapmaktan gurur duyuyoruz. Elde ettikleri bu muvaffakiyet ile de bizi onurlandıran tüm takımı tebrik ediyorum.” dedi.
Rolls-Royce’un ACCEL projesi, havacılığı daha sürdürülebilir hâle getirmenin yollarından yalnızca biri. Şirket, Haziran ayında “UN Race to Zero” kampanyasına katılmasının akabinde bir yıl daha sonra, net sıfır karbon emisyonuna giden gayelerini duyurmuştu. Bu kapsamda Rolls-Royce, yeni mamüllerinin 2030 yılına kadar net sıfır faaliyetlerle uyumlu olmasını ve 2050 yılına kadar da tüm mamüllerinin net sıfır ile uyumlu olmasını sağlamayı taahhüt ettiğini açıklamıştı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı