EliteDizqn
Active member
Yüz yüze eğitimin başlamasıyla okullardan akran zorbalığıyla ilgili gelen şikayetler arttı. Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, akran zorbalığının, eğitimcilere ve ailelere düşen sorumluklara yönelik bilgi vererek, tekliflerde bulundu.
‘ÇOCUKTUR ARBEDE EDER’ KANISI HAKİKAT DEĞİL
Bir davranışın akran zorbalığı olarak nitelendirilmesi için niyet, yenidenlanabilirdik ve güç dengesizliği üzere üç gösterge olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. İhtimam, “Bir öğrencinin, bir yahut daha fazla öğrenci tarafınca tekrar eden biçimde olumsuz davranışlara maruz kalması akran zorbalığıdır. Türkiye’de 2000’li senelera kadar ‘çocuktur arbede eder’ fikri ile bu davranışın göz gerisi edildi. Zorbalık bir sistem haline geldi. Sistem ortasında, ‘zorba’ olarak isimlendirilen, saldırgan davranışta bulunan bireyler ve ‘kurban’ olarak isimlendirilen ve zorbalığa maruz kalan şahıslardan oluşan iki temel küme var. Akran zorbalığına gaye olanların yani kurbanların, öbür öğrencilere göre daha telaşlı, hassas ve sessiz; daha düşük benlik hürmetine sahip, yaşadıkları ile ilgili olarak kendini suçlayan, bilhassa erkek çocukların anneleriyle yakın bağlantıda olan, çoklukla yalnız, fazla arkadaşı olmayan, akademik alanda problemli, kendilerine yapılan taarruzları kışkırtacak ve destekleyecek biçimde davranan, boyun eğici, akranları üzerinde etkisiz, toplumsal teşebbüsleri akranları tarafınca çoğunlukla reddedilen çocuklar olduğu görülüyor” dedi.
Akran zorbalığı gösteren çocukların özelliklerini sıralayan Prof. Dr. İhtimam, “Bu tip çocuklar ekseriyetle iç-tepkisel ve saldırgan özelliklere sahip; öteki çocukların davranışlarını tahrik edici algılayan, empati seviyeleri düşük, fazlaca az seviyede olumlu toplumsal davranışa sahip, kurban çocuklara bakılırsa manalı olarak daha fazla başkan olarak görülür. Kurban çocuklara nazaran daha yüksek benlik hürmetine sahiptirler, ileri yaşlarında hata sürece olasılıkları yüksektir, ekseriyetle otoriter, cezalandırıcı, çocuklarını düşük seviyede destekleyen ve sıcaklık göstermeyen ebeveynlere sahiptirler. Anne-baba çatışmasına epey fazla maruz kalıp onları rol model olarak kullanırlar” diye konuştu.
“ÇOCUKLARIN YÜZDE 20’Sİ ‘ZORBALIK SİSTEMİ’ İÇİNDE YER ALIYOR’
Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, akran zorbalığının yaygınlığını belirlemeye yönelik çalışmaların, akran zorbalığı gösterenlerin yani zorba oranının yüzde 6 ile yüzde 13; akran zorbalığına maruz kalanların yani kurban olanların oranının ise yüzde 17 ile yüzde 25 içinde değiştiğinin bilindiği söylemiş oldu. Bu noktada, okul çağı çocuklarının ortalama yüzde 20’si bu sistem ortasında yer aldığını lisana getirdi.
“SİBER ZORBALIK, GÜNÜMÜZDE ÇOK YAYGINLAŞTI”
Hangi davranışların zorbalık kabul edildiğine yönelik Prof. Dr. İhtimam, “İtme, vurma, saçını çekme üzere fizikî; kızdırma, alay etme yahut tehdit etme üzere sözel, kümeden dışlamak, şahısla konuşmama yahut şahsa buyruk verme üzere ilişkisel, yakışıksız notlar gönderme, onun hakkında palavra söyleme yahut dedikodu yapma ve dolaylı yoldan zorbalık çeşitleri ile sık karşılaşıyor. şahsi eşyalara atak zorbalığın bir öbür çeşidi. Günümüzde ise ağır bir biçimde ‘siber zorbalık’ ile karşılaşılıyor. Zorbalık yaş ve cinsiyete nazaran farklılık gösterebiliyor. Kızlarda daha fazla ilişkisel ya da dolaylı zorbalığa maruz kalırken erkekler kelam konusu olunca fizikî zorbalık öne çıkıyor. zorbalığın yalnızca çocuk yaşlarda karşılaşılan bir durum olmadığını, ileriki yaşlarda da sözel zorbalıkta artış gözlemlendiğini tabir ediyor” sözlerini kullandı.
“ANNE-BABA TAVIRLARI BELİRLEYİCİ FAKTÖR”
ÇOCUĞUMUN, ZORBALIĞA MARUZ KALDIĞINI NASIL ANLARIM?
Anne, baba ve öğretmenlere bu bahiste tüyolar veren Prof. Dr. İhtimam, “Çocuk şayet okulda, teneffüslerde yalnız kalıyor ya da daha fazla öğretmen yahut öbür yetişkinlere yakın olmayı tercih ediyorsa, sınıfta yakın arkadaşı yoksa, sınıf ortasında konuşmaktan çekiniyorsa, grup oyunlarına ya hiç seçilmiyor ya da en son mümkünlük olarak seçiliyorsa, okul muvaffakiyetinde düşüş var ise, arkadaşları içinde görünür olmamak için gayret harcıyorsa zorbalığa maruz kalıyor olabilir. Konutta de ailelerin dikkat etmesi gereken davranışlar var. Çocuk meskene arkadaş getirmiyor kendisi de arkadaşlarının meskenine gitmiyorsa, sabahları karın ağrısı çekiyor, okula servis ile gitmek istemiyor, okuldan meskene de aç geliyorsa bunlar zorbalığa uğradığının işareti olabilir. Ödev yapmak istememesi, okul eşyaları sık sık kaybolması ya da ziyan görmesi, aile üyelerine çok düşkünlük göstermesi de çocuğun okulda zorbalığa maruz kalmış olduğu gösteren kıymetli işaretler olabilir” diye konuştu.
‘ÇOCUKTUR ARBEDE EDER’ KANISI HAKİKAT DEĞİL
Bir davranışın akran zorbalığı olarak nitelendirilmesi için niyet, yenidenlanabilirdik ve güç dengesizliği üzere üç gösterge olduğuna vurgu yapan Prof. Dr. İhtimam, “Bir öğrencinin, bir yahut daha fazla öğrenci tarafınca tekrar eden biçimde olumsuz davranışlara maruz kalması akran zorbalığıdır. Türkiye’de 2000’li senelera kadar ‘çocuktur arbede eder’ fikri ile bu davranışın göz gerisi edildi. Zorbalık bir sistem haline geldi. Sistem ortasında, ‘zorba’ olarak isimlendirilen, saldırgan davranışta bulunan bireyler ve ‘kurban’ olarak isimlendirilen ve zorbalığa maruz kalan şahıslardan oluşan iki temel küme var. Akran zorbalığına gaye olanların yani kurbanların, öbür öğrencilere göre daha telaşlı, hassas ve sessiz; daha düşük benlik hürmetine sahip, yaşadıkları ile ilgili olarak kendini suçlayan, bilhassa erkek çocukların anneleriyle yakın bağlantıda olan, çoklukla yalnız, fazla arkadaşı olmayan, akademik alanda problemli, kendilerine yapılan taarruzları kışkırtacak ve destekleyecek biçimde davranan, boyun eğici, akranları üzerinde etkisiz, toplumsal teşebbüsleri akranları tarafınca çoğunlukla reddedilen çocuklar olduğu görülüyor” dedi.
Akran zorbalığı gösteren çocukların özelliklerini sıralayan Prof. Dr. İhtimam, “Bu tip çocuklar ekseriyetle iç-tepkisel ve saldırgan özelliklere sahip; öteki çocukların davranışlarını tahrik edici algılayan, empati seviyeleri düşük, fazlaca az seviyede olumlu toplumsal davranışa sahip, kurban çocuklara bakılırsa manalı olarak daha fazla başkan olarak görülür. Kurban çocuklara nazaran daha yüksek benlik hürmetine sahiptirler, ileri yaşlarında hata sürece olasılıkları yüksektir, ekseriyetle otoriter, cezalandırıcı, çocuklarını düşük seviyede destekleyen ve sıcaklık göstermeyen ebeveynlere sahiptirler. Anne-baba çatışmasına epey fazla maruz kalıp onları rol model olarak kullanırlar” diye konuştu.
“ÇOCUKLARIN YÜZDE 20’Sİ ‘ZORBALIK SİSTEMİ’ İÇİNDE YER ALIYOR’
Prof. Dr. Dilek Şirvanlı İtina, akran zorbalığının yaygınlığını belirlemeye yönelik çalışmaların, akran zorbalığı gösterenlerin yani zorba oranının yüzde 6 ile yüzde 13; akran zorbalığına maruz kalanların yani kurban olanların oranının ise yüzde 17 ile yüzde 25 içinde değiştiğinin bilindiği söylemiş oldu. Bu noktada, okul çağı çocuklarının ortalama yüzde 20’si bu sistem ortasında yer aldığını lisana getirdi.
“SİBER ZORBALIK, GÜNÜMÜZDE ÇOK YAYGINLAŞTI”
Hangi davranışların zorbalık kabul edildiğine yönelik Prof. Dr. İhtimam, “İtme, vurma, saçını çekme üzere fizikî; kızdırma, alay etme yahut tehdit etme üzere sözel, kümeden dışlamak, şahısla konuşmama yahut şahsa buyruk verme üzere ilişkisel, yakışıksız notlar gönderme, onun hakkında palavra söyleme yahut dedikodu yapma ve dolaylı yoldan zorbalık çeşitleri ile sık karşılaşıyor. şahsi eşyalara atak zorbalığın bir öbür çeşidi. Günümüzde ise ağır bir biçimde ‘siber zorbalık’ ile karşılaşılıyor. Zorbalık yaş ve cinsiyete nazaran farklılık gösterebiliyor. Kızlarda daha fazla ilişkisel ya da dolaylı zorbalığa maruz kalırken erkekler kelam konusu olunca fizikî zorbalık öne çıkıyor. zorbalığın yalnızca çocuk yaşlarda karşılaşılan bir durum olmadığını, ileriki yaşlarda da sözel zorbalıkta artış gözlemlendiğini tabir ediyor” sözlerini kullandı.
“ANNE-BABA TAVIRLARI BELİRLEYİCİ FAKTÖR”
ÇOCUĞUMUN, ZORBALIĞA MARUZ KALDIĞINI NASIL ANLARIM?
Anne, baba ve öğretmenlere bu bahiste tüyolar veren Prof. Dr. İhtimam, “Çocuk şayet okulda, teneffüslerde yalnız kalıyor ya da daha fazla öğretmen yahut öbür yetişkinlere yakın olmayı tercih ediyorsa, sınıfta yakın arkadaşı yoksa, sınıf ortasında konuşmaktan çekiniyorsa, grup oyunlarına ya hiç seçilmiyor ya da en son mümkünlük olarak seçiliyorsa, okul muvaffakiyetinde düşüş var ise, arkadaşları içinde görünür olmamak için gayret harcıyorsa zorbalığa maruz kalıyor olabilir. Konutta de ailelerin dikkat etmesi gereken davranışlar var. Çocuk meskene arkadaş getirmiyor kendisi de arkadaşlarının meskenine gitmiyorsa, sabahları karın ağrısı çekiyor, okula servis ile gitmek istemiyor, okuldan meskene de aç geliyorsa bunlar zorbalığa uğradığının işareti olabilir. Ödev yapmak istememesi, okul eşyaları sık sık kaybolması ya da ziyan görmesi, aile üyelerine çok düşkünlük göstermesi de çocuğun okulda zorbalığa maruz kalmış olduğu gösteren kıymetli işaretler olabilir” diye konuştu.