Özel müsaadeyle üretiliyor: Salep orkidesinin kurutulmuşu bin liradan satılıyor

EliteDizqn

Active member
Endemik bitki cinsleri içinde yer aldığı için tabiattan toplanması yasak olan, Tarım ve Orman Bakanlığından özel müsaadeyle Samsun’da ekimi yapılan salep orkidesi, kurutulup öğütüldükten daha sonra kilogramı bin liradan alıcı buluyor.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) ile Ekolojik Üreticiler Eğitim ve Yardımlaşma Derneğinin (EKOMDER) hazırladığı projeyle 2006 yılında vilayette üretimine başlanan salep orkidesi, çiftçinin yüzünü güldürüyor.


Nisan ve mayıs aylarında hasadına başlanan salep orkidesinden bu yıl 35 ton yumru elde edildi. Yaş olarak kilogramı 100 lira, kurutulmuş biçimde 750 lira, çekilmiş toz halinde ise bin liradan satılan salep orkidesi, çıkarıyla üreticileri sevindirdi.

İçecek, dondurma, pastacılık ve kimya bölümlerinde kullanılması ötürüsıyla talep bakılırsan salep orkidesinin üretim alanı ise her geçen yıl genişliyor.

Samsun’da bu yıl 70 çiftçi 50 dönüm toprakta salep orkidesi üretirken, Vilayet Tarım ve Orman Müdürlüğünün 50 bireye verdiği tohumluk takviyesiyle gelecek yıl 120 üreticinin 70 dönüm yerde üretim gerçekleştirmesi planlanıyor.


‘BİRE İKİ YAHUT TEĞE ÜÇ YUMRU VERMEYE ZORLUYORUZ’

OMÜ Bafra Meslek Yüksekokulu Bitkisel ve Hayvansal Üretim Kısım Lideri Doç. Dr. Ömer Çalışkan, coğrafik yapısı ötürüsıyla Samsun’da salep çeşitliliğinin fazlaca fazla olduğunu söylemiş oldu.

Araştırmalar kararında 25 çeşit salep orkidesinin tabiatta tabiatıyla büyüdüğünü belirlediklerini lisana getiren Çalışkan, bu yıl prestijiyle salep bitkisinin tabiattan sökülmesinin 73 bin lira cezası olduğunun altını çizdi.

Tespit edilen tiplerden 6’sını tarlaya aktardıklarını anlatan Çalışkan, şöyleki devam etti:

“Normalde ektiğiniz bir yumru bir daha size bir yumru yapıyor lakin ‘sök-dik’ dediğimiz bir prosedür geliştirdik. Bu sistemle bitkiyi erken hasat edip tekrar dikiyoruz. Yani ağacı budadığınızda farklı bir noktadan fışkıran uyuyan bir hücresi vardır. Salepte de birtakım cinslerde birebir şey kelam konusu. Erken hasatla yumrusunu kaybedince bitki ikinci yumru yapmaya yöneldi. Alışılmış bu yalnızca 6 cinste gerçekleşti. O yüzden salep yetiştiriciliğinde hasat periyodu fazlaca kıymetli. Çiçeklenme başlangıcında bitkiyi topraktan söküyoruz. O periyoda kadar geliştirdiği yumruyu hasat edip tekrar dikiyoruz. Evladını kaybettiği için bitki bir daha yumru yapıyor. bu biçimdece bitkiyi teğe iki yahut teğe üç yumru vermeye zorluyoruz. bu biçimdece sürdürebilir bir salep tarımı oluştu.”

Çalışkan, salep ticaretinde bilhassa dondurma üretimi yapan firmaların çok fazla ölçüde alım yaptığını kaydetti.


‘TOHUMLUK DAYANAĞI VERMEYİ SÜRDÜRECEĞİZ’

EKOMDER Lideri Hakkı Karaman da hasatta elde edilen salep yumrularının çoğunluğunun üretimi artırmak için tohumluk olarak kullanıldığını belirtti.

Piyasanın gereksinimine karşılık veremediklerini vurgulayan Karaman, “Salebe bilhassa sıcak içim olarak kafeteryalardan talep var. Katkısız olarak ürettiğimiz için alan kafeteryalar çoğaldı. aslına bakarsanız salep, dondurmanın şayet olmazsa olmaz hususu. Dondurma üreticileri de kaliteli eserin peşine düştü. Talepleri karşılayamıyoruz. Türkiye’deki gereksinimin yüzde 2’sini yapıyoruz. Fazla üretim olmadığı için salep üretimini artırmaya uğraş ediyoruz” diye konuştu.

Karaman, salep yumrusunun kurutulması hakkında da bilgi vererek, “Hasattan itibaren 2 yahut 3 gün ortasında yıkayıp haşladıktan daha sonra güneşli havada nemini alırız. daha sonra seramızda rüzgar alan bir yerde güneş ortasında birkaç ay kuruturuz” sözünü kullandı.

Üretici İsmail Mert ise 6 yıldır 3 dönüm alanda salep orkidesi üretimi yaptığını lisana getirerek, “Mevsimsel kaidelere bağlı olarak tarladan 2 ton civarında eser alıyoruz. Yumruların kurutulması ile elde edilen salep, 10’da teğe kadar düşebiliyor. 1 tondan 100 kilogram kurutulmuş salep çıkıyor. Bu sene kuru salebi 750 liraya toptan satıyoruz. Toz halinde ise bin lira civarında satışı yapılmakta” biçiminde konuştu.