EliteDizqn
Active member
Derleyen: Reyhan Oksay
Motivasyon, kişinin gayelerini, amaçlarını aksiyona geçiren bir güdü. Farklı olan, motivasyonun biyolojik ve ruhsal öğelerinin dış etmenlerle hassas bir istikrar oluşturması. Öbür bir deyişle motive olmak epeyce karmaşık bir müddetç. ötürüsıyla beşerler içindeki motivasyon farklılıklarını açıklamak için fazlaca sayıda ögesi birebir anda göz önünde bulundurmak gerekiyor.
MOTİVASYONU NE BELİRLİYOR?
Motivasyon seviyesini DNA’larımız mı belirliyor? Almanya’daki Tübingen Üniversitesi Motivasyon Bilimi Laboratuvarı yöneticisi Kou Murayama, “Motivasyon geni diye bir gen yok. bir epeyce olayda insan özelliklerini tek bir gen değil, birden çok sayıda gen belirler. Ayrıyeten davranışları şekillendiren, doğuştan gelen özelliklerle dış etrafın birbiri ile etkileşimidir. özetlemek gerekirse tabiat ve etraf şartlarının iç içe geçmesidir” diyor.
Tabiatın hissesi mı, yoksa etrafın hissesi mı daha yüksek? Bu, çabucak hemen tartışmalı bir husus. Biyologlara göre davranışları belirleyen çevredir. Fakat King’s College London’dan tanınmış genetikçi Robert Plomin ise genlerin sanılandan daha büyük bir rolü olduğuna işaret ediyor.
2015 yılında, 9 ile 16 yaşları içinde, 6 ülkeden 13.000 ikizin öğrenme konusundaki motivasyon farklılıklarının ölçüldüğü bir araştırmada, yüzde 40-50’sinin genetik kökenli olduğu ortaya çıkmıştı. Sonuçlara göre çocukların motivasyonlarındaki farklılıkların yarısından fazlası etraf etkisinin altında. Ne var ki yüksek motivasyonu hangi şartların tetiklediğini de tespit etmek sıkıntı, zira değişkenler fazlaca fazla. Örneğin sosyo-ekonomik şartların tesiri sanılandan daha karmaşık. Çocukluğunda başarılı olmak için bir epeyce pürüzle gayret etmek zorunda kalan insanların motivasyonlarının yüksek olduğu düşünülür. Lakin bu da mutlak bir yanlışsız değil. University College London’dan sinirbilimci Tali Sharot, “Fırsat farklılıklarının insan motivasyonunu nasıl etkilediği konusunda epey az şey biliyoruz” diyor.
ÖDÜL BEKLENTİSİ VE DOPAMİN SALGISI
Kaytarmacılar ve çalışmaktan kaçmayanlar içindeki temel farkı ortaya çıkarmak için en azından ödül teriminin nasıl algılandığına bakmak gerekiyor. Sharot motivasyonları ikiye ayırıyor:
– İçimizdeki tatmin hissinin tetiklediği içsel motivasyon
– Dışarıdan gelecek ödül beklentisinin tetiklediği dışsal motivasyon
Sharon’a bakılırsa motivasyonu yüksek ve düşük olanlar içindeki en kıymetli fark “ödül duyarlılığı”. Kimileri, iç tatmin yahut dışarıdan gelen ödül farkına bakmaksızın motive olurken, tıpkı mükafatlar başkalarını harekete geçirmeye yetmeyebiliyor.
Sinirbilimciler, kemirgenler üzerinde yürüttükleri araştırmalarda ödül alan farelerin beyinlerinin dopamin salgıladığını keşfettiler. Son araştırmalarda dopamin ile motivasyon içinde yakın bir ilişki olduğu ortaya çıktı. Motivasyonun nörolojisi daha bir hayli gizem barındırıyor. Geçen yıl İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nden Carmen Sandi, ve meslektaşları glutamin ve glutamat oranlarının da motivasyonun müddetini etkilediğini keşfetti. Sandi bu iki bileşik içinde bir istikrar olduğu vakit deneklerin motivasyonlarının daha uzun sürdüğünü tespit etti.
BESLENME TERTİBİ DE KIYMETLİ
Yedikleriniz de motivasyonunuzu etkiliyor olabilir. Beslenme terapisti Jackie Lynch, et, balık, yumurta ve soya üzere tam proteinlerin gerekli aminoasitleri içerdiğini ve bunların bir arada çalışarak noradrenalin üzere bizi motive eden nörotransmiterleri yarattığını öne sürüyor. Lynch, ayrıyeten motivasyonu düşük insanların B vitaminlerinin de yetersiz olabileceğine işaret ediyor. Ve bu bireylere diyetlerinde proteine daha fazla yer vermelerini tavsiye ediyor.
İDMANI İHMAL ETMEYİN!
Biroldukça çalışmada antrenmanın de bilişsel fonksiyonları sağlamlaştırdığı ve beyin dopamin sentezini geliştirdiği görüldü. Lakin idman için de ne yazık ki motivasyon gerekiyor. O denli ki bir hayli insan fizikî olarak aktif olmak ister ancak hiç biri idmana vakit ayırmaz. Ottawa Üniversitesi’nden sinirbilimci Matthieu Boisgontier, antrenman paradoksunu daha yakından inceledi ve farklı bir sonuca ulaştı; hareketsiz bir hayat usulünden uzak durmak için beyin daha fazla gayret sarf ediyordu. Bu da tembelliğin dayanılmaz bir cazibesi olduğu manasına geliyor. Öbür bir deyişle insanların sarf ettikleri eforları minimumda tutmaya yönelik bir dürtüleri var.
Boisgontier’e bakılırsa beşerler bu türlü evrilmişti, çünkü güç tasarrufu hayatta kalma talihini artıran bir davranış biçimi. Lakin hayat şartlarının insanı çalışmaya zorlaması kararında tembelliğin o doyumsuz cazibesini baskılamak gerekti ve beşerler daima olarak hareket halinde olmak zorunda kaldı. Hareketli olmak alışkanlık boyutuna ulaşınca epeyce fazla zorlamaya gerek kalmadı.
KENDİNİZİ NASIL MOTİVE EDERSİNİZ?
– Şayet bir insan antrenman yaptıktan daha sonra içsel olarak motive olmuyorsa, dışsal bir ödül bulmak zorunda. Örneğin makul bir arayı koştuğunuz vakit o epeyce beğendiğiniz ayakkabıyı almaya hak kazanmış üzere hissedebilirsiniz.
– Geleceğe fazlaca yaklaştığınızı bilmek de motive edicidir. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden psikolog Daphna Oyserman lise öğrencileri üzerinde yaptığı bir çalışmada, öğrencilere gelecekteki hangi konumlarda olacaklarını hayal etmelerini istedi. Bu senaryoların tesiri ile öğrencilerin daha fazla çalıştığını ve daha uygun notlar aldıklarını fark etti.
Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlandı.
www.newscientist.com
time.com
psyche.co
productiveclub.com
Motivasyon, kişinin gayelerini, amaçlarını aksiyona geçiren bir güdü. Farklı olan, motivasyonun biyolojik ve ruhsal öğelerinin dış etmenlerle hassas bir istikrar oluşturması. Öbür bir deyişle motive olmak epeyce karmaşık bir müddetç. ötürüsıyla beşerler içindeki motivasyon farklılıklarını açıklamak için fazlaca sayıda ögesi birebir anda göz önünde bulundurmak gerekiyor.
MOTİVASYONU NE BELİRLİYOR?
Motivasyon seviyesini DNA’larımız mı belirliyor? Almanya’daki Tübingen Üniversitesi Motivasyon Bilimi Laboratuvarı yöneticisi Kou Murayama, “Motivasyon geni diye bir gen yok. bir epeyce olayda insan özelliklerini tek bir gen değil, birden çok sayıda gen belirler. Ayrıyeten davranışları şekillendiren, doğuştan gelen özelliklerle dış etrafın birbiri ile etkileşimidir. özetlemek gerekirse tabiat ve etraf şartlarının iç içe geçmesidir” diyor.
Tabiatın hissesi mı, yoksa etrafın hissesi mı daha yüksek? Bu, çabucak hemen tartışmalı bir husus. Biyologlara göre davranışları belirleyen çevredir. Fakat King’s College London’dan tanınmış genetikçi Robert Plomin ise genlerin sanılandan daha büyük bir rolü olduğuna işaret ediyor.
2015 yılında, 9 ile 16 yaşları içinde, 6 ülkeden 13.000 ikizin öğrenme konusundaki motivasyon farklılıklarının ölçüldüğü bir araştırmada, yüzde 40-50’sinin genetik kökenli olduğu ortaya çıkmıştı. Sonuçlara göre çocukların motivasyonlarındaki farklılıkların yarısından fazlası etraf etkisinin altında. Ne var ki yüksek motivasyonu hangi şartların tetiklediğini de tespit etmek sıkıntı, zira değişkenler fazlaca fazla. Örneğin sosyo-ekonomik şartların tesiri sanılandan daha karmaşık. Çocukluğunda başarılı olmak için bir epeyce pürüzle gayret etmek zorunda kalan insanların motivasyonlarının yüksek olduğu düşünülür. Lakin bu da mutlak bir yanlışsız değil. University College London’dan sinirbilimci Tali Sharot, “Fırsat farklılıklarının insan motivasyonunu nasıl etkilediği konusunda epey az şey biliyoruz” diyor.
ÖDÜL BEKLENTİSİ VE DOPAMİN SALGISI
Kaytarmacılar ve çalışmaktan kaçmayanlar içindeki temel farkı ortaya çıkarmak için en azından ödül teriminin nasıl algılandığına bakmak gerekiyor. Sharot motivasyonları ikiye ayırıyor:
– İçimizdeki tatmin hissinin tetiklediği içsel motivasyon
– Dışarıdan gelecek ödül beklentisinin tetiklediği dışsal motivasyon
Sharon’a bakılırsa motivasyonu yüksek ve düşük olanlar içindeki en kıymetli fark “ödül duyarlılığı”. Kimileri, iç tatmin yahut dışarıdan gelen ödül farkına bakmaksızın motive olurken, tıpkı mükafatlar başkalarını harekete geçirmeye yetmeyebiliyor.
Sinirbilimciler, kemirgenler üzerinde yürüttükleri araştırmalarda ödül alan farelerin beyinlerinin dopamin salgıladığını keşfettiler. Son araştırmalarda dopamin ile motivasyon içinde yakın bir ilişki olduğu ortaya çıktı. Motivasyonun nörolojisi daha bir hayli gizem barındırıyor. Geçen yıl İsviçre Federal Teknoloji Enstitüsü’nden Carmen Sandi, ve meslektaşları glutamin ve glutamat oranlarının da motivasyonun müddetini etkilediğini keşfetti. Sandi bu iki bileşik içinde bir istikrar olduğu vakit deneklerin motivasyonlarının daha uzun sürdüğünü tespit etti.
BESLENME TERTİBİ DE KIYMETLİ
Yedikleriniz de motivasyonunuzu etkiliyor olabilir. Beslenme terapisti Jackie Lynch, et, balık, yumurta ve soya üzere tam proteinlerin gerekli aminoasitleri içerdiğini ve bunların bir arada çalışarak noradrenalin üzere bizi motive eden nörotransmiterleri yarattığını öne sürüyor. Lynch, ayrıyeten motivasyonu düşük insanların B vitaminlerinin de yetersiz olabileceğine işaret ediyor. Ve bu bireylere diyetlerinde proteine daha fazla yer vermelerini tavsiye ediyor.
İDMANI İHMAL ETMEYİN!
Biroldukça çalışmada antrenmanın de bilişsel fonksiyonları sağlamlaştırdığı ve beyin dopamin sentezini geliştirdiği görüldü. Lakin idman için de ne yazık ki motivasyon gerekiyor. O denli ki bir hayli insan fizikî olarak aktif olmak ister ancak hiç biri idmana vakit ayırmaz. Ottawa Üniversitesi’nden sinirbilimci Matthieu Boisgontier, antrenman paradoksunu daha yakından inceledi ve farklı bir sonuca ulaştı; hareketsiz bir hayat usulünden uzak durmak için beyin daha fazla gayret sarf ediyordu. Bu da tembelliğin dayanılmaz bir cazibesi olduğu manasına geliyor. Öbür bir deyişle insanların sarf ettikleri eforları minimumda tutmaya yönelik bir dürtüleri var.
Boisgontier’e bakılırsa beşerler bu türlü evrilmişti, çünkü güç tasarrufu hayatta kalma talihini artıran bir davranış biçimi. Lakin hayat şartlarının insanı çalışmaya zorlaması kararında tembelliğin o doyumsuz cazibesini baskılamak gerekti ve beşerler daima olarak hareket halinde olmak zorunda kaldı. Hareketli olmak alışkanlık boyutuna ulaşınca epeyce fazla zorlamaya gerek kalmadı.
KENDİNİZİ NASIL MOTİVE EDERSİNİZ?
– Şayet bir insan antrenman yaptıktan daha sonra içsel olarak motive olmuyorsa, dışsal bir ödül bulmak zorunda. Örneğin makul bir arayı koştuğunuz vakit o epeyce beğendiğiniz ayakkabıyı almaya hak kazanmış üzere hissedebilirsiniz.
– Geleceğe fazlaca yaklaştığınızı bilmek de motive edicidir. Güney Kaliforniya Üniversitesi’nden psikolog Daphna Oyserman lise öğrencileri üzerinde yaptığı bir çalışmada, öğrencilere gelecekteki hangi konumlarda olacaklarını hayal etmelerini istedi. Bu senaryoların tesiri ile öğrencilerin daha fazla çalıştığını ve daha uygun notlar aldıklarını fark etti.
Herkese Bilim Teknoloji Dergisi’nin katkılarıyla hazırlandı.
Can't be bothered? Why some of us are more motivated than others
Some people seem to possess unlimited get-up-and-go, while others can barely muster enough drive to leave the couch. Here's what science tells us about motivation – and how to cultivate it
www.newscientist.com
How to Motivate Yourself: 3 Steps Backed By Science
You make goals… but then you procrastinate. You write a to-do list… but then you don’t follow through. And this happens again and again and...
How to motivate yourself to change | Psyche Guides
Change is hard, but it’s possible. Use motivational interviewing techniques to build your confidence, and take the plunge
psyche.co
How to Motivate Yourself: 12 Powerful Tips That Work
Have you lacked the motivation to pursue a plan after you started? Let me tell you my story. “I can build a successful business out of this”, I told myself when I had a flash
productiveclub.com