Trendio
Active member
Kanuna bakılırsa, paydaşlık başvurusu yapıldıktan daha sonra kooperatif idare heyeti, başvuruyu bir ay ortasında sonuçlandıracak ve müracaat sahibine bildirecek. İdare heyeti, ana mukavelede belirtilen kaideleri taşıyanları iştirake kabulden kaçınamayacak.
İştirak hissesinin kıymeti, kooperatiflerin maksat ve faaliyet hususlarına göre ilgili bakanlıkça artırılabilecek.
Sigortacılık Kanunu kapsamında sigortacılık faaliyetinde bulunacak kooperatifler için en epey hisse taahhüt hududu uygulanmayacak ve iştirak hissesinin pahası ilgili kurumun görüşü alınarak belirlenecek.
İdare konseyi yıllık faaliyet raporu, gelir masraf farkı hesapları, bilanço ve denetçi raporları, ortaklar tarafınca elektronik ortamda da incelenebilecek.
Genel heyet toplantısı, ana kontratta karar bulunması kuralıyla elektronik ortamda da yapılabilecek.
Genel konsey tarafınca, denetleme organı olarak nazaranv yapmak üzere en çok 4 yıl için en az bir yahut daha fazla denetçi seçilecek. Denetçi, genel şura namına kooperatifin bütün süreç ve hesaplarını tetkik edecek.
Denetçi raporu genel heyete sunulmayan kooperatiflerde, finansal tablolar, idare şurası yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersiz olacak.
Kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatifler ile kamu kaynaklı ziraî desteklemelere aracılık yapan kooperatiflerin idare heyeti üyeleri, bunların ortağı olduğu üst kuruluşlarda vazife alsalar dahi sırf bir fiyat yahut huzur hakkı alabilecek.
Dış kontrol
Kooperatiflerin dış kontrol sisteminin bir daha düzenlenmesi ve aktif kontrol sistemi kurulması hedefleniyor. Buna nazaran, bakanlıkça çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro üzere kıstaslar dikkate alınarak belirlenen kooperatif ve üst kuruluşları dış kontrole tabi olacak. Dış kontrol, finansal tabloların kontrolü formunda olacak. İdare konseyinin yıllık faaliyet raporu ortasında yer alan finansal ayrıntıların, denetlenen finansal tablolar ile dengeli olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı da dış kontrolün kapsamı ortasında yer alacak.
Dış kontrol, genel konseyce alınan karar doğrultusunda Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetçiler, Hür Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’na tabi meslek mensupları, ilgili bakanlıkça dış kontrolle yetkilendirilen, bağlı olunan merkez birlikleri yahut merkez birliği kurulamamışsa bağlı olunan birliklerce yapılabilecek.
Kooperatifler, kooperatif birliklerine, kooperatif birlikleri de merkez birliğine ortak olmadığı takdirde kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayamayacak, kamu kaynaklı ziraî desteklemelere aracılık yapamayacak, bu kapsamdaki müracaatlarda birlikler kooperatifleri, merkez birliği de birlikleri iştirake kabulden kaçınamayacak.
Genel heyet için bakanlık temsilcisi zaruriliği
Yapı kooperatifleri, ana mukavelede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların yahut iş yerlerinin ortaklar ismine tescil edilmesiyle emeline ulaşmış sayılacak ve dağıtılacak fakat tescil sürecinden daha sonra tarzına uygun biçimde ana mukavele değişikliği yapılarak kooperatifin maksadının değiştirilmesi halinde dağılmaya ait karar uygulanmayacak.
Kooperatifler, kooperatif birlikleri, merkez birlikleri ve Türkiye Ulusal Kooperatifler Birliği, genel şura toplantılarından en az 15 gün evvel ilgili bakanlıktan temsilci talebinde bulunacak. Genel şura toplantıları, bakanlık temsilcisinin huzurunda açılacak ve devam edecek. Temsilci, toplantının kanunlara, ana kontrata ve gündeme göre yürütülmesine nezaret edecek.
Ortaklarının çoğunluğu bayanlardan oluşan ve bayan emeğinin kıymetlendirilmesi maksadıyla kurulan kooperatifler ile ortaklarının çoğunluğu engellilerden oluşan kooperatiflerin, tescil ve ilana tabi süreçlerinden fiyat alınmayacak, ilana tabi olanlar Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde fiyatsız yayımlanacak. Bu kooperatiflerden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nun ilgili düzenlemesi yeterince odaya kayıt fiyatı ve yıllık aidat ile munzam aidat da alınmayacak.
Kanunla, kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatifler ile kamu kaynaklı ziraî desteklemelere aracılık yapan kooperatiflerde ana kontratta belirtilen koşulları taşıyanları iştirake kabulden kaçınan; bilanço ve gelir sarfiyat farkı hesaplarını genel konseyin yıllık toplantısından en az 15 gün evvelce itibaren bir yıl müddetle ortakların tetkikine sunmayan; azlık tarafınca genel şura toplantısından evvel metoduna uygun biçimde gündeme husus eği istenmesine karşın bunu yerine getirmeyen; denetçilerin ihtarına karşın kaideleri taşımayan yahut daha sonradan kaybeden üyeleri düşürmeyen kooperatif ve üst kuruluşların yöneticileri için cezalar öngörülüyor.
Kooperatife ilişkin defter, doküman, para, mal üzere kooperatife ilişkin varlıkları haleflerine teslim etmeyenler; kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatif ve üst kuruluşları ile ziraî desteklemelere aracılık yapan kooperatif ve üst kuruluşlarında, iştirake kabul konusunda kanun kararlarına uygun davranmayan kooperatif ve üst kuruluşları yöneticilerine de cezalar getiriliyor. Bağdaşmayan nazaranvlere ters uygulamaları araştırmayan denetçilere de cezai sorumluluk yükleniyor.
Yükümlülüklere ters hareket eden idare heyeti üyelerinin her biri, her bir yükümlülük için farklı başka olmak üzere 1000 lira idari para cezasıyla cezalandırılacak. Tıpkı kontrol kapsamında birebir şahsa verilebilecek idari para cezalarının toplam fiyatı 10 bin lirayı geçemeyecek.
Mevcut yöneticilere, seçimlere kadar eğitimden muafiyet
Ticaret Bakanlığınca tüm kooperatif ve üst kuruluşlarının, kooperatifçilik hizmetlerine elektronik ortamda eriştiği ve merkezi bilgi tabanının yönetildiği Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS) kurulacak.
Kooperatifin ticaret sicili kayıtlarının, finansal tablolarının, idare konseyi ve denetçi raporlarının, genel heyet toplantı evrakının, ortakların kimlik, bağlantı, hisse ve ödemelerine ait ayrıntılarının KOOPBİS’e işlenmesinden, idare şurası sorumlu olacak.
İlgili bakanlık ile kooperatif ve üst kuruluşları, bakılırsavleri ile sonlu kalmak kaidesiyle, ortakların ve ortak olmak için başvuranların şahsi bilgilerini KOOPBİS’te işlemeye ve görüntülemeye yetkili olacak. Bakanlık; kontrol, istatistik üretme, hizmetlerde otomasyonu artırma, ülke kooperatifçiliğinin geliştirilmesi ve kooperatif ortaklarının haklarının korunması maksadıyla sistemde işlenen bilgileri, kamu kurum ve kuruluşlarına aktarabilecek. Elde edilen datalar şahsi Dataların Korunması Kanunu’na muhalif olarak kullanılamayacak, aktarılamayacak yahut öbür bir biçimde işlenemeyecek.
KOOPBİS’te tutulacak bilgilerle elektronik ortamda sunulacak hizmetlerden faydalanılmasına, bu sistem üzerinde işlenen şahsi bilgilerin transferi ile güvenliğin sağlanmasına, aydınlatma yükümlülüğünün ne biçimde yerine getirileceğine ait metot ve asıllar, ilgili bakanlıklar ile şahsi Bilgileri Müdafaa Kurumunun görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
Kooperatiflerin halihazırdaki idare ve kontrol heyeti üyeleri bir daha sonraki seçimlere kadar eğitim koşulundan muaf tutulacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten 31 Aralık 2022’ye kadar seçilecek idare ve kontrol heyeti üyelerinin eğitim alma zaruriliği da bu tarihten daha sonra başlayacak.
Bir yıl ortasında kurulacak
Tüm kooperatifleri kapsayacak ve değişik kanunlara tabi kooperatifler içinde tertip sağlayacak KOOPBİS, bir yıl ortasında kurulacak. İlgili bakanlıklar, sistemin suram sürecinde kendi sistemlerindeki bilgileri aktarmak, uygulamaya geçtikten daha sonra da kooperatif ve üst kuruluşlarınca yapılan data girişlerini takip etmekle sorumlu olacak.
Kooperatif ve üst kuruluşları idare heyeti üyeleri; ticaret sicili kayıtlarını, finansal tablolarını, faaliyet raporlarını, genel şura toplantı evrakını, ortakların kimlik, bağlantı, hisse ve ödemelerine ait ayrıntılarını ve gerekli tüm ayrıntıları KOOPBİS’in kurulmasının akabinde 6 ay ortasında aktaracak.
Bu süreçte kooperatifler ve üst kuruluşları, genel heyet toplantısına katılma hakkını haiz ortakları gösteren listeleri, bu unsur yürürlüğe girmedilk evvelki kararlara bakılırsa almaya devam edecek. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen kooperatif ve üst kuruluşlarının idare heyeti üyeleri, idari para cezasıyla cezalandırılacak.
Ana mukavelelerini intibak ettirmeyenler dağılmış sayılacak
Kooperatifler ve üst kuruluşları, ana kontratlarını en geç 3 yıl ortasında bu düzenleme kararlarına intibak ettirecek. Ana kontratlarını intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşları dağılmış sayılacak. Kanunen tasfiye ile nazaranvlendirilmiş kimseler tarafınca dağılmadan başlayarak 2 ay ortasında tasfiye süreçlerine geçilmezse, kooperatif ve üst kuruluşun ortakları ya da alacaklıları tarafınca mahkemeden 2 yıl ortasında tasfiye memuru atanması istenebilecek.
Ana kontratlar intibak ettirilinceye kadar, mevcut ana kontratların bu düzenlemeye muhalif olmayan kararları uygulanacak. Ana kontratlarını bu düzenlemeye intibak ettirmek için kooperatifler ve üst kuruluşlarının yapacakları genel heyetleri, olağan genel şuraların tarz ve çoğunluğuna nazaran toplanacak ve karar verecek.
Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, bağımsız kontrol kapsamı haricinde kalan birlikler ile kooperatifler, Kooperatifler Kanunu’ndaki kararlara göre denetlenecek ve dış kontrole tabi olacak.
Tarım Kredi Kooperatifleri tarafınca kullandırılan ziraî kredi alacaklarından yapılandırmaya temel fiyatın taksitlendirilmesi halinde ise peşinata tekabül eden yüzde 30’unun ödeme tarihi, bu yılın ekim ayı sonundan kasım ayı sonuna ertelendi. Kalan meblağın taksitlerinin ödemesi de 2022 yılının ekim ayı yerine kasım ayında başlayacak.
İştirak hissesinin kıymeti, kooperatiflerin maksat ve faaliyet hususlarına göre ilgili bakanlıkça artırılabilecek.
Sigortacılık Kanunu kapsamında sigortacılık faaliyetinde bulunacak kooperatifler için en epey hisse taahhüt hududu uygulanmayacak ve iştirak hissesinin pahası ilgili kurumun görüşü alınarak belirlenecek.
İdare konseyi yıllık faaliyet raporu, gelir masraf farkı hesapları, bilanço ve denetçi raporları, ortaklar tarafınca elektronik ortamda da incelenebilecek.
Genel heyet toplantısı, ana kontratta karar bulunması kuralıyla elektronik ortamda da yapılabilecek.
Genel konsey tarafınca, denetleme organı olarak nazaranv yapmak üzere en çok 4 yıl için en az bir yahut daha fazla denetçi seçilecek. Denetçi, genel şura namına kooperatifin bütün süreç ve hesaplarını tetkik edecek.
Denetçi raporu genel heyete sunulmayan kooperatiflerde, finansal tablolar, idare şurası yıllık faaliyet raporu ve ibra hakkında alınan kararlar geçersiz olacak.
Kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatifler ile kamu kaynaklı ziraî desteklemelere aracılık yapan kooperatiflerin idare heyeti üyeleri, bunların ortağı olduğu üst kuruluşlarda vazife alsalar dahi sırf bir fiyat yahut huzur hakkı alabilecek.
Dış kontrol
Kooperatiflerin dış kontrol sisteminin bir daha düzenlenmesi ve aktif kontrol sistemi kurulması hedefleniyor. Buna nazaran, bakanlıkça çalışma konusu, ortak sayısı ve ciro üzere kıstaslar dikkate alınarak belirlenen kooperatif ve üst kuruluşları dış kontrole tabi olacak. Dış kontrol, finansal tabloların kontrolü formunda olacak. İdare konseyinin yıllık faaliyet raporu ortasında yer alan finansal ayrıntıların, denetlenen finansal tablolar ile dengeli olup olmadığı ve gerçeği yansıtıp yansıtmadığı da dış kontrolün kapsamı ortasında yer alacak.
Dış kontrol, genel konseyce alınan karar doğrultusunda Kamu Nezareti, Muhasebe ve Kontrol Standartları Kurumunca yetkilendirilen bağımsız denetçiler, Hür Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’na tabi meslek mensupları, ilgili bakanlıkça dış kontrolle yetkilendirilen, bağlı olunan merkez birlikleri yahut merkez birliği kurulamamışsa bağlı olunan birliklerce yapılabilecek.
Kooperatifler, kooperatif birliklerine, kooperatif birlikleri de merkez birliğine ortak olmadığı takdirde kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlayamayacak, kamu kaynaklı ziraî desteklemelere aracılık yapamayacak, bu kapsamdaki müracaatlarda birlikler kooperatifleri, merkez birliği de birlikleri iştirake kabulden kaçınamayacak.
Genel heyet için bakanlık temsilcisi zaruriliği
Yapı kooperatifleri, ana mukavelede gösterilen işlerin tamamlanması ve ferdi mülkiyete geçilip konutların yahut iş yerlerinin ortaklar ismine tescil edilmesiyle emeline ulaşmış sayılacak ve dağıtılacak fakat tescil sürecinden daha sonra tarzına uygun biçimde ana mukavele değişikliği yapılarak kooperatifin maksadının değiştirilmesi halinde dağılmaya ait karar uygulanmayacak.
Kooperatifler, kooperatif birlikleri, merkez birlikleri ve Türkiye Ulusal Kooperatifler Birliği, genel şura toplantılarından en az 15 gün evvel ilgili bakanlıktan temsilci talebinde bulunacak. Genel şura toplantıları, bakanlık temsilcisinin huzurunda açılacak ve devam edecek. Temsilci, toplantının kanunlara, ana kontrata ve gündeme göre yürütülmesine nezaret edecek.
Ortaklarının çoğunluğu bayanlardan oluşan ve bayan emeğinin kıymetlendirilmesi maksadıyla kurulan kooperatifler ile ortaklarının çoğunluğu engellilerden oluşan kooperatiflerin, tescil ve ilana tabi süreçlerinden fiyat alınmayacak, ilana tabi olanlar Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi’nde fiyatsız yayımlanacak. Bu kooperatiflerden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Odalar ve Borsalar Kanunu’nun ilgili düzenlemesi yeterince odaya kayıt fiyatı ve yıllık aidat ile munzam aidat da alınmayacak.
Kanunla, kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatifler ile kamu kaynaklı ziraî desteklemelere aracılık yapan kooperatiflerde ana kontratta belirtilen koşulları taşıyanları iştirake kabulden kaçınan; bilanço ve gelir sarfiyat farkı hesaplarını genel konseyin yıllık toplantısından en az 15 gün evvelce itibaren bir yıl müddetle ortakların tetkikine sunmayan; azlık tarafınca genel şura toplantısından evvel metoduna uygun biçimde gündeme husus eği istenmesine karşın bunu yerine getirmeyen; denetçilerin ihtarına karşın kaideleri taşımayan yahut daha sonradan kaybeden üyeleri düşürmeyen kooperatif ve üst kuruluşların yöneticileri için cezalar öngörülüyor.
Kooperatife ilişkin defter, doküman, para, mal üzere kooperatife ilişkin varlıkları haleflerine teslim etmeyenler; kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefil olan kooperatif ve üst kuruluşları ile ziraî desteklemelere aracılık yapan kooperatif ve üst kuruluşlarında, iştirake kabul konusunda kanun kararlarına uygun davranmayan kooperatif ve üst kuruluşları yöneticilerine de cezalar getiriliyor. Bağdaşmayan nazaranvlere ters uygulamaları araştırmayan denetçilere de cezai sorumluluk yükleniyor.
Yükümlülüklere ters hareket eden idare heyeti üyelerinin her biri, her bir yükümlülük için farklı başka olmak üzere 1000 lira idari para cezasıyla cezalandırılacak. Tıpkı kontrol kapsamında birebir şahsa verilebilecek idari para cezalarının toplam fiyatı 10 bin lirayı geçemeyecek.
Mevcut yöneticilere, seçimlere kadar eğitimden muafiyet
Ticaret Bakanlığınca tüm kooperatif ve üst kuruluşlarının, kooperatifçilik hizmetlerine elektronik ortamda eriştiği ve merkezi bilgi tabanının yönetildiği Kooperatif Bilgi Sistemi (KOOPBİS) kurulacak.
Kooperatifin ticaret sicili kayıtlarının, finansal tablolarının, idare konseyi ve denetçi raporlarının, genel heyet toplantı evrakının, ortakların kimlik, bağlantı, hisse ve ödemelerine ait ayrıntılarının KOOPBİS’e işlenmesinden, idare şurası sorumlu olacak.
İlgili bakanlık ile kooperatif ve üst kuruluşları, bakılırsavleri ile sonlu kalmak kaidesiyle, ortakların ve ortak olmak için başvuranların şahsi bilgilerini KOOPBİS’te işlemeye ve görüntülemeye yetkili olacak. Bakanlık; kontrol, istatistik üretme, hizmetlerde otomasyonu artırma, ülke kooperatifçiliğinin geliştirilmesi ve kooperatif ortaklarının haklarının korunması maksadıyla sistemde işlenen bilgileri, kamu kurum ve kuruluşlarına aktarabilecek. Elde edilen datalar şahsi Dataların Korunması Kanunu’na muhalif olarak kullanılamayacak, aktarılamayacak yahut öbür bir biçimde işlenemeyecek.
KOOPBİS’te tutulacak bilgilerle elektronik ortamda sunulacak hizmetlerden faydalanılmasına, bu sistem üzerinde işlenen şahsi bilgilerin transferi ile güvenliğin sağlanmasına, aydınlatma yükümlülüğünün ne biçimde yerine getirileceğine ait metot ve asıllar, ilgili bakanlıklar ile şahsi Bilgileri Müdafaa Kurumunun görüşü alınarak Ticaret Bakanlığınca çıkarılan yönetmelikle belirlenecek.
Kooperatiflerin halihazırdaki idare ve kontrol heyeti üyeleri bir daha sonraki seçimlere kadar eğitim koşulundan muaf tutulacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten 31 Aralık 2022’ye kadar seçilecek idare ve kontrol heyeti üyelerinin eğitim alma zaruriliği da bu tarihten daha sonra başlayacak.
Bir yıl ortasında kurulacak
Tüm kooperatifleri kapsayacak ve değişik kanunlara tabi kooperatifler içinde tertip sağlayacak KOOPBİS, bir yıl ortasında kurulacak. İlgili bakanlıklar, sistemin suram sürecinde kendi sistemlerindeki bilgileri aktarmak, uygulamaya geçtikten daha sonra da kooperatif ve üst kuruluşlarınca yapılan data girişlerini takip etmekle sorumlu olacak.
Kooperatif ve üst kuruluşları idare heyeti üyeleri; ticaret sicili kayıtlarını, finansal tablolarını, faaliyet raporlarını, genel şura toplantı evrakını, ortakların kimlik, bağlantı, hisse ve ödemelerine ait ayrıntılarını ve gerekli tüm ayrıntıları KOOPBİS’in kurulmasının akabinde 6 ay ortasında aktaracak.
Bu süreçte kooperatifler ve üst kuruluşları, genel heyet toplantısına katılma hakkını haiz ortakları gösteren listeleri, bu unsur yürürlüğe girmedilk evvelki kararlara bakılırsa almaya devam edecek. Yükümlülüklerini yerine getirmeyen kooperatif ve üst kuruluşlarının idare heyeti üyeleri, idari para cezasıyla cezalandırılacak.
Ana mukavelelerini intibak ettirmeyenler dağılmış sayılacak
Kooperatifler ve üst kuruluşları, ana kontratlarını en geç 3 yıl ortasında bu düzenleme kararlarına intibak ettirecek. Ana kontratlarını intibak ettirmeyen kooperatif ve üst kuruluşları dağılmış sayılacak. Kanunen tasfiye ile nazaranvlendirilmiş kimseler tarafınca dağılmadan başlayarak 2 ay ortasında tasfiye süreçlerine geçilmezse, kooperatif ve üst kuruluşun ortakları ya da alacaklıları tarafınca mahkemeden 2 yıl ortasında tasfiye memuru atanması istenebilecek.
Ana kontratlar intibak ettirilinceye kadar, mevcut ana kontratların bu düzenlemeye muhalif olmayan kararları uygulanacak. Ana kontratlarını bu düzenlemeye intibak ettirmek için kooperatifler ve üst kuruluşlarının yapacakları genel heyetleri, olağan genel şuraların tarz ve çoğunluğuna nazaran toplanacak ve karar verecek.
Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikle, bağımsız kontrol kapsamı haricinde kalan birlikler ile kooperatifler, Kooperatifler Kanunu’ndaki kararlara göre denetlenecek ve dış kontrole tabi olacak.
Tarım Kredi Kooperatifleri tarafınca kullandırılan ziraî kredi alacaklarından yapılandırmaya temel fiyatın taksitlendirilmesi halinde ise peşinata tekabül eden yüzde 30’unun ödeme tarihi, bu yılın ekim ayı sonundan kasım ayı sonuna ertelendi. Kalan meblağın taksitlerinin ödemesi de 2022 yılının ekim ayı yerine kasım ayında başlayacak.