Konsensus Mu Konsensüs Mü ?

Bengu

New member
Konsensus Mu Konsensüs Mü?

Türkçe dilbilgisi kurallarında bazı kelimelerin yazılışları, konuşma dilindeki farklar, halk arasında kullanılan şekiller veya farklı kaynakların etkisiyle kafa karıştırıcı olabiliyor. Bu da, “konsensus” ve “konsensüs” gibi kelimelerin doğru kullanımıyla ilgili soruları gündeme getiriyor. Bu yazıda, iki kelime arasındaki farkları, doğru kullanımını ve dildeki yerini tartışacağız.

Konsensus Nedir?

Türkçeye Latince “consensus” kelimesinden geçmiş olan “konsensus” kelimesi, “ortak fikir” veya “ortak görüş” anlamına gelir. Bu terim, genellikle bir grup insanın, bir konu üzerinde geniş bir ortak görüş birliğine varması durumu için kullanılır. Kelime, genellikle sosyolojik ve politik bağlamlarda, bir toplum ya da grup içerisinde uzlaşma sağlama durumunu tanımlar.

Özellikle demokrasi, politika ve yönetim bilimlerinde önemli bir yer tutar. Bir grup ya da toplum, belirli bir mesele hakkında birbirleriyle uzlaşmaya varıyorsa, bu duruma “konsensus sağlanmak” denir. Örneğin, bir ülkede hükümet ve muhalefet partileri arasında bir konuda anlaşmaya varıldığında, “konsensus sağlanmış” ifadesi kullanılabilir.

Konsensüs Nedir?

Türkçeye Arapçadan geçmiş olan ve Latince kökenli kelimeden türemiş olan “konsensüs” kelimesi de benzer şekilde “ortak görüş birliği” anlamına gelir. Ancak dildeki kullanımı, özellikle sözlü olarak daha yaygın olmuştur. Günlük konuşmalarda, yazılı dilde “konsensus” yerine daha fazla karşılaşılan ve doğru kabul edilen kullanımdır.

Dil kuralları açısından bakıldığında, "konsensüs" kelimesinin doğru kullanımının Arapçadaki kökeniyle uyumlu olduğu söylenebilir. Bir kelimenin Arapçadan alınmış olması, onun türevinde yer alan harflerin Türkçedeki kullanımına göre bir yazım farklılığına neden olabilir. Türkçede genellikle "süs" ekinin kullanımı, Arapçadan gelen kelimelere özgü bir özelliktir.

Konsensus ve Konsensüs Arasındaki Farklar

Dilbilgisel açıdan, "konsensus" ve "konsensüs" arasındaki fark aslında yazımda yatmaktadır. Kelimelerin anlamı aynıdır, ancak Türkçedeki yazım tercihleri ve dilin evrimi, bu kelimenin farklı şekillerde kullanılmasına yol açmıştır.

- **Konsensus**: Latince kökenli ve daha akademik bir terimdir. Bu kullanım, bazı dil uzmanları ve akademisyenler tarafından daha yaygın tercih edilmektedir.

- **Konsensüs**: Arapçadan türetilmiş ve halk arasında daha yaygın kullanılan şeklidir. Günlük dilde sıklıkla karşılaşılan bir kelimedir ve dildeki yaygınlık nedeniyle doğru kabul edilmektedir.

Her iki kelime de aynı anlama gelir ve birbirlerinin yerine kullanılabilir. Ancak Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre, doğru yazım şekli "konsensüs" olarak belirlenmiştir.

Doğru Kullanım Hangisidir?

Türk Dil Kurumu’na (TDK) göre, doğru yazım şekli “konsensüs”tur. Ancak, dildeki evrim ve zamanla gelişen alışkanlıklar, bazı kelimelerin halk arasında farklı şekillerde kullanılmasına yol açabilmektedir. “Konsensus” da, özellikle akademik yazılarda, araştırmalarda veya Latince kökenli terimlerin daha sık tercih edildiği metinlerde karşımıza çıkabilir. Ancak, dilin günlük kullanımında ve daha geniş kitlelere hitap eden metinlerde “konsensüs” daha doğru ve yaygın bir kullanım olarak kabul edilir.

Bununla birlikte, kelimenin iki biçimi arasında anlam farkı bulunmamakta, sadece kullanım yerleri ve yazım tercihleri farklılık göstermektedir. Günümüzde, resmi yazışmalarda ve dilbilgisi açısından, TDK’nin belirlediği kurallar doğrultusunda "konsensüs" kelimesinin kullanımı önerilmektedir.

Konsensus ve Konsensüs Arasındaki Anlam Farkları Var Mıdır?

Kelimenin anlamı açısından her iki terim arasında herhangi bir fark bulunmamaktadır. Her iki kelime de “ortak görüş birliği”, “uzlaşma” ya da “fikir birliği” anlamına gelir. Kelimenin kullanımı, daha çok hangi bağlamda kullanıldığına ve hangi dilsel geleneğe uygun olduğuna bağlıdır. Latince kökenli "konsensus", daha akademik ve resmi metinlerde tercih edilirken, “konsensüs” kelimesi halk arasında yaygın olarak kullanılmaktadır.

Hangi Durumlarda Hangi Terim Tercih Edilmelidir?

Türkçe'nin resmi ve akademik kullanımında, yazım kurallarına sadık kalınarak “konsensüs” kelimesi tercih edilmelidir. Özellikle TDK’nin önerdiği yazım şekline uymak, dildeki tutarlılığı sağlamak açısından önemlidir.

Ancak bazı özel bağlamlarda, özellikle akademik çalışmalarda veya Latince kökenli terimlerin yoğun kullanıldığı metinlerde “konsensus” da kullanılabilir. Yine de, dilin genel kullanımı göz önünde bulundurulduğunda, Türkçe’nin konuşma dilinde ve yazılı dilde "konsensüs" kelimesi daha yaygın ve doğru kabul edilmektedir.

Konsensüs Kavramının Kullanıldığı Alanlar

Konsensüs, birçok farklı alanda önemli bir kavramdır. Sosyoloji, siyaset bilimi, psikoloji, ekonomi ve diğer pek çok disiplinde bu terim, grup dinamiklerini, toplumsal kararları veya uzlaşma süreçlerini tanımlamak için kullanılır. Bazı örnekler şunlar olabilir:

1. **Sosyoloji**: Toplumda ortak değerler ve inançlar üzerine sağlanan uzlaşma.

2. **Politika**: Hükümetin ve muhalefetin bir konuda anlaşmaya varması.

3. **Psikoloji**: Bir grup içindeki bireylerin, bir fikir üzerinde anlaşmaya varma süreci.

4. **Ekonomi**: Bir ekonomik model üzerinde geniş çaplı anlaşma sağlanması.

Konsensüs, gruplar arasında uzlaşı sağlanması gereken her alanda önemli bir kavram olarak yer alır. Bu yüzden dilde doğru kullanımı, akademik ve günlük dilde kavramın etkinliğini artırabilir.

Sonuç

Türkçede “konsensus” ve “konsensüs” kelimeleri anlam olarak birbirine yakın olmakla birlikte, doğru kullanım açısından aralarındaki farklar önemlidir. Türk Dil Kurumu’na göre doğru yazım şekli "konsensüs"tür. Ancak, Latince kökenli “konsensus” kelimesi de bazı dilsel bağlamlarda yer alabilir.

Dilimize Arapçadan geçmiş olan "konsensüs", halk arasında ve Türkçede yaygın kullanılan ve doğru kabul edilen şekliyle, tüm kullanım alanlarında tercih edilmelidir. Kelimenin anlamı, kullanıldığı alana göre değişse de, her iki yazım şekli de temel olarak aynı anlama gelir ve anlam farkı oluşturmaz.