EliteDizqn
Active member
Dünyada her yıl 20 milyonu aşkın insan kanser niçiniyle hayatını yitiriyor. ABD’deki Kolombiya Üniversitesi’nde kanser konusundaki kıymetli araştırmaları yanı sıra bu alanda ezber bozan telaffuzları ile tanınan Prof. Dr. Azra Raza, “Kanseri son evrelerinde tedavi etmeye uğraşan bilimsel çalışmalardan epey, kanserin geliştiği birinci hücreye yani teşhise yönelik araştırmalara odaklanmalıyız” diyor. Kendisi üzere onkolog olan eşini 20 yıl evvel lösemi niçiniyle kaybeden Raza, Kanser Savaşçıları Derneği’nin davetlisi olarak geldiği İstanbul’da, bir küme gazeteci ile buluştu.
Kanser tedavisi hem epey güçlü bir müddetç tıpkı vakitte çok maliyetli. Hal bu biçimde iken araştırmalar büyük oranda, oluşan kanseri tedavi etmeye yönelik. Raza, “Son 50 yıldır kanser teşhis ve tedavisiyle ilgili çalışmalar sonucunda kansere bağlı ölümlerde yüzde 26 azalma sağlandı. Bu muvaffakiyetin değerli bir kısmı, tütün kullanmasının azaltılması yanında mamografi, PAP Smear, kolonoskopi üzere kanserin erken tespitine yönelik gelişmeler yardımıyla kazanıldı. bu biçimde artık kanserin geliştiği birinci hücreyi bulmaya yönelik araştırmalara yatırım yapmamız gerekiyor” diye belirtiyor.
Azra Raza ve Hasret Yüzak
YENİ BAKIŞ
İlk teşhis için yapılan araştırmalara ayrılan bütçe, toplam araştırma bütçesinin yalnızca yüzde 5’i. Yüzde 95’i ise son kanser hücresini tedavi etmeye yönelik. Bu paraların en azından yüzde 50 yüzde 50 dağıtılması gerek. Raza şu noktanın da altını çiziyor: “Bu vakte kadar yapılanlar yanlış demiyoruz. Alınan yol fazlaca açık. Lakin bir alternatif bakış, daha gözetici, baştan aksiyon alabilecek bir bakış açısı yerleştirmemiz gerekiyor.” 1984’ten beri bu görüşü savunup gayret ediyor Raza.
Bugün gerisinde kendisine inanan büyük bir kitle var Raza’nın ancak bu noktaya gelmesi hiç kolay olmamış.
“ARTIK ARKAMDALAR”
Süreci şu biçimde anlatıyor: “Önce mesajım ABD’de herkesi rahatsız etti. Zira var olan sisteme düşman bir telaffuz. Fonlar, var olan sistem doğrultusunda dağıtılıyor. Araştırmacılar, gerek fonları alamamak gerekse topluluktan dışlanma korkusu ile sessiz kalıyorlar. Ben de bunun üzerine en üst makamlara çıktım; ta Clinton periyodundan başlayarak Obama, Deva ve artık de Biden… Dinlediler. ‘Komiteler kurulsun’ dendi. Kuruldu fakat hepsi tıpkı insanlardan oluşuyordu, yani araştırmaları fonlayan insanlardan, kuruluşlardan. Bunun üzerine ‘Amacıma ulaşmak istiyorsam kamuoyunu sarsmalıyım’ dedim. Ancak halka yönelik kampanyalara başlamadan evvel bir daha kendi üniversitemin idaresine gittim ve onlara şunu dedim: ‘Dediklerimin yanlış olduğunu düşünüyorsanız beni yalanlayın, şayet düşünmüyorsanız bu biçimde gerimde durun.’ İşe yaradı, artık arkamdalar. Biyoonkoloji alanında niyet kümeleri (think tank), üniversiteler ile buluşmalar yaptım. Kolombiya Üniversitesi, Harvard, John Hopkins, Şikago Üniversitesi…Geçen yıl büyük konserler verildi. Önemli paralar toplandı birinci hücre araştırmaları için.”
“DOKU BANKASI”
Peki birinci hücre araştırmaları nasıl ve kimlere yönelik olmalı? Yani Birinci hücreyi nasıl bulacağız? “Önce en çok risk altında olanlara yönelerek” diyor Raza ve şu biçimde devam ediyor: “Kimler risk altında? Daha evvel bir kanser geçmişi olup düzgünleşmiş olanlar. Bu şahısların bir daha kansere öbür bir çeşit ya da bölgede olsa bile yakalanma ihtimalleri daha yüksek. İşte evvela bunu bulup tertipli doku örnekleri alıyoruz. İdrar, kan, saç örnekleri. Hükümetlere teklifim ‘doku bankası’ oluşturmaları. Türkiye bunu rahatlıkla yapabilir.”
Kanser tedavisi hem epey güçlü bir müddetç tıpkı vakitte çok maliyetli. Hal bu biçimde iken araştırmalar büyük oranda, oluşan kanseri tedavi etmeye yönelik. Raza, “Son 50 yıldır kanser teşhis ve tedavisiyle ilgili çalışmalar sonucunda kansere bağlı ölümlerde yüzde 26 azalma sağlandı. Bu muvaffakiyetin değerli bir kısmı, tütün kullanmasının azaltılması yanında mamografi, PAP Smear, kolonoskopi üzere kanserin erken tespitine yönelik gelişmeler yardımıyla kazanıldı. bu biçimde artık kanserin geliştiği birinci hücreyi bulmaya yönelik araştırmalara yatırım yapmamız gerekiyor” diye belirtiyor.
Azra Raza ve Hasret Yüzak
YENİ BAKIŞ
İlk teşhis için yapılan araştırmalara ayrılan bütçe, toplam araştırma bütçesinin yalnızca yüzde 5’i. Yüzde 95’i ise son kanser hücresini tedavi etmeye yönelik. Bu paraların en azından yüzde 50 yüzde 50 dağıtılması gerek. Raza şu noktanın da altını çiziyor: “Bu vakte kadar yapılanlar yanlış demiyoruz. Alınan yol fazlaca açık. Lakin bir alternatif bakış, daha gözetici, baştan aksiyon alabilecek bir bakış açısı yerleştirmemiz gerekiyor.” 1984’ten beri bu görüşü savunup gayret ediyor Raza.
Bugün gerisinde kendisine inanan büyük bir kitle var Raza’nın ancak bu noktaya gelmesi hiç kolay olmamış.
“ARTIK ARKAMDALAR”
Süreci şu biçimde anlatıyor: “Önce mesajım ABD’de herkesi rahatsız etti. Zira var olan sisteme düşman bir telaffuz. Fonlar, var olan sistem doğrultusunda dağıtılıyor. Araştırmacılar, gerek fonları alamamak gerekse topluluktan dışlanma korkusu ile sessiz kalıyorlar. Ben de bunun üzerine en üst makamlara çıktım; ta Clinton periyodundan başlayarak Obama, Deva ve artık de Biden… Dinlediler. ‘Komiteler kurulsun’ dendi. Kuruldu fakat hepsi tıpkı insanlardan oluşuyordu, yani araştırmaları fonlayan insanlardan, kuruluşlardan. Bunun üzerine ‘Amacıma ulaşmak istiyorsam kamuoyunu sarsmalıyım’ dedim. Ancak halka yönelik kampanyalara başlamadan evvel bir daha kendi üniversitemin idaresine gittim ve onlara şunu dedim: ‘Dediklerimin yanlış olduğunu düşünüyorsanız beni yalanlayın, şayet düşünmüyorsanız bu biçimde gerimde durun.’ İşe yaradı, artık arkamdalar. Biyoonkoloji alanında niyet kümeleri (think tank), üniversiteler ile buluşmalar yaptım. Kolombiya Üniversitesi, Harvard, John Hopkins, Şikago Üniversitesi…Geçen yıl büyük konserler verildi. Önemli paralar toplandı birinci hücre araştırmaları için.”
“DOKU BANKASI”
Peki birinci hücre araştırmaları nasıl ve kimlere yönelik olmalı? Yani Birinci hücreyi nasıl bulacağız? “Önce en çok risk altında olanlara yönelerek” diyor Raza ve şu biçimde devam ediyor: “Kimler risk altında? Daha evvel bir kanser geçmişi olup düzgünleşmiş olanlar. Bu şahısların bir daha kansere öbür bir çeşit ya da bölgede olsa bile yakalanma ihtimalleri daha yüksek. İşte evvela bunu bulup tertipli doku örnekleri alıyoruz. İdrar, kan, saç örnekleri. Hükümetlere teklifim ‘doku bankası’ oluşturmaları. Türkiye bunu rahatlıkla yapabilir.”