Japonya’dan Türk iktisadından büyük salgın teşviği

CODerFluer

New member
Japonya hükümetinin, bugünkü kurla hesaplandığında Türkiye’nin 2020 yılı Gayri Safi Yurtiçi Hasılası (GSYH) olan 450 milyar dolardan da büyük 55,7 yen’lik (488 milyar dolar) rekor teşvik paketi, ayakta kalmakta zorlanan orta ve küçük ölçekli şirketlere ve beklenen altıncı koronavirüs dalgasına hazırlanan sıhhat sistemine soluk aldırmaya yönelik yanlarıyla takdir edildi. Lakin yardımın belirli kısımlara odaklanması ve çocuklara bile kişi başına 100 bin yen (877 dolar) dağıtılacak olması soru işaretleri yaratıyor.


BBC’den Ilgın Yorulmaz’ın aktardığına bakılırsa; ekonomistler, teşviğin iktisada direkt canlandırıcı etkisinin olup olmayacağını sorgulayıp bu biçimde devasa bir büyüklüğün, 31 Ekim’de Başbakan seçilen Fumio Kişida’nın halkın gözünü boyamaya yönelik bir atağı olabileceğine işaret ediyorlar.

ÜLKE TARİHİNDEKİ EN BÜYÜK TEŞVİK

2020 yılının Nisan ayında evvel Abe hükümeti tüm Japon vatandaşlarına toplam 424 milyar dolarlık, daha sonra da Suga hükümeti bilhassa küçük ve orta büyüklükteki şirketlere 350 milyar dolarlık yardımda bulunmuştu. Geçen ay başbakan olan Fumio Kişida ise seçimlerden daha sonra devlet kesesinin ağzını daha da açmışa benziyor.


Japan Times’a konuşan Mitsubishi UFG’nin ekonomisti Şiniçiro Kobayaşi, teşviğin vakit içindemasını manidar bulanlardan. Kobayaşi, “Politikacılar, Temsilciler Meclisi seçimlerinde oy kazanabilmek için seçmene ekonomiyi canlandırmak gayeli bol harcama kelamı verdiler” diye hatırlatıyor.

ÇOCUKLARA DA TEŞVİK VERİLECEK

Teşvik paketinde yer alan harcama kalemlerinden bilhassa bir tanesi ilgi çekiyor. Buna nazaran ebeveynlerden rastgele birinin yıllık 9,6 milyon yenden (84 bin dolar) daha az kazandığı ailelerde 18 yaş ve altındaki her çocuğa 50 bin yen (438 dolar) nakit ve geri kalanı kuponla ödenmek üzere 100 bin yen (877 dolar) ödeme yapılacak.


Bu ödemenin Japon Hazinesi’ne toplam maliyeti 2 trilyon yen (yaklaşık 17,5 milyar dolar). Ekonomistler bu harcamanın, ne çocuk yetiştiren ailelere bir katkı ne de ekonomiyi canlandırmaya yönelik bir teşvik olarak etkisinin sonlu olacağını söylüyorlar.

Geçen yıl Abe hükümetinin 15 yaş ve üstü çocuklar da dahil her birey için bir daha kişi başına 100 bin yen dayanak verdiğine atıfta bulunan ekonomist Saisuke Sakai, “Eğer bu takviye de misal biçimde tüketimi arttırmak için verilecekse geçen yılki teşvik üzere bir işe yaramayacak” diyor. Geçen yıl verilen tıpkı ölçüdeki dayanağı Japon tüketiciler harcamak yerine tasarruf etmeyi tercih edince ekonomik canlanma gerçekleşmemişti.


HALK HARCAMA YAPMA EĞİLİMİNDE DEĞİL

Enflasyonun salgın niçiniyle neredeyse tüm dünyada artışa geçtiği bir periyotta yıllardır sıfır enflasyonun devam ettiği Japonya’da halkın beklentisi daima düşük enflasyon oldu. Şirketler de her ne kadar ithal ettikleri hammadde fiyatları artsa da bu artışı iç pazarda ürettikleri mallara ve Japon tüketicilere yansıtmaktan çekiniyorlar.

Yatırım bankası Goldman Sachs Japonya’nın şu günlerde açıklanacak yeni enflasyon oranını yüzde eksi 0,8 olarak kestirim ediyor. Deflasyon yaşayan ülkede güç ve taze sebze-meyve fiyatları artmıyor, tersine azalıyor. Cep telefonu fiyatları de hükümetin telefon şirketlerine uygulanmasını istediği kampanyanın da tesiriyle yüzde 28 azalmış durumda.

Buna rağmen tasarruf oranı yüzde 30 üzere inanılmaz bir düzeyde olan ülkede koronavirüs salgını öncesinde de daha sonrasında da halk harcama yapma eğiliminde değil. O denli ki güçlü malların tüketim oranı son sekiz yıldır neredeyse hiç değişmiyor. Faizler de yüzde eksi 0,1 seviyesinde.

Başbakan Kişida, vazifeye geldikten daha sonra ‘yeni kapitalizm’ ismi altında bir kavram yaratıp alt ve üst gelir düzeyine sahip şahısların içindeki gelir uçurumunu küçülteceğine ve daha adaletli bir gelir dağılımını sağlayacağına kelam vermişti.

Rekor teşviğin finansmanı için gereken ek bütçenin parlamentonun Aralık ayındaki olağanüstü toplantısında görüşülüp onaylanması bekleniyor.