EliteDizqn
Active member
– Medyumlar, falcılar, güç saçanlar, konutlarda berbatlığı temizleyenler, aynayı duvara hesaplayarak yerleştirenler… Hocam son senelerda ne oldu da, beşerler bu tıp şeylere karşı inanç geliştirdiler?
İnanç biçimlerinin kimileri daima vardı. 13 Sayısının uğursuz sayılmasını bilirsiniz. Otel katlarında 13. Kat yoktur, 12+ 1 derler. Kara kedi uğursuz sayılır, gece köpek uluması, baykuş sesi daima eski inançlardır. Lakin yeni inanç biçimleri hayli farklı. Artık yeni tabirler kullanılıyor. Astral güç üzere, kuantum hisler üzere teknik imalı yeni tabirler var. Aslında değişen bir şey yok. Hepsi de iki emele yönelik: Birincisi; olacakları öncesinden öğrenmek, İkincisi; olumsuz durumları olumluya çevirmek. İşin özü bu.
– Bu inancı tetikleyen ne?
Bu sorunun karşılığı, çağdaş dünyadaki hayatın meçhullüğü. Hiç kimse yarın ne olacağını bilemiyor. Süratle değişen dünya, bilinen pahaları değiştirdi. 68 Jenerasyonunun idealizmi yerini oportünizme, fırsatçılığa bıraktı. Beşerler rahatlığı istiyor, sabırlı uğraşların harcandığı yıllar yerine ‘her şeyi çabucak istiyor’. Konformizm hâkim oldu.
Akıllı meskenler, akıllı otomobiller, akıllı telefonlar insanları akılsız yaptı. İnsanların ömürleri üzerindeki denetimleri kalktı. Bu da bilinenlere itimadı azalttı, beşerler inançlara sığınıyor.
– “İnsan sıkı bir çalışmayla istediği hayata kavuşabilir…” Bu kabul değişti mi, artık o denli olmuyor da beşerler kararı diğer yerlerde mi arıyor?
Bakınız, yakın tarihlerde bile bir insan dürüstçe işinde çalışırsa emekliliğine güvenirdi. Dürüst çalışma onun garantisi olurdu. halbuki, artık bir borsa oyunuyla milyon dolarlar el değiştiriyor, dürüst çalışanın birikimi enflasyonla eriyor. Artık muteber bir gelecek kalmadı. Çalışma alanı da o denli. öncedence insan girdiği işte senelerca çalışır, oradan emekli olurdu. Artık, çalışan kişi daima daha yüksek gelirli işler arıyor, şirketlerde rotasyon hızlandı, uzmanlaşan kişi öbür bir yere gidiyor.
Tek iş modeli değişti, beşerler bir kaç işi bir arada yapıyor. her insanın her şeyi yapmaya çalıştığı bir ortam oluştu. Bütün bunlar telaş yaratıyor.
– Dert… Bugünün hastalığı diyebilir miyiz?
Evet, durum motamot bu. İnsanların korku seviyeleri hayli arttı. Bakınız, en epeyce artan ruhsal hastalıklar, anksiyete ve depresyon. İstatistikler, tasayı azaltan, depresyonu hafifçeleten ilaçların, anti-depresif ilaçların kullanışında büyük bir artış olduğunu gösteriyor. Hatta Elisabeth Wurtzel, ‘Prozac Toplumu’ diye bir kitap yazmıştı. Ünlü felsefeci müellif Alain De Botton ‘Statü Endişesi’ kitabında bu tasayı hayli hoş anlatır. Rekabet toplumu, kazanılacak her şeyin lakin rekabette öne geçmek ile olacağını kabul ettiği için ortada güvenilecek hiçbir şey kalmaz. Herkes rakiptir, her şey rekabettir, muvaffakiyetin tarifi ötekileri geçmektir, üstün olmaktır. Bu durumda insan nasıl tasa duymasın?
– İnsanın inanabileceği klasik dinler varken yenileri niye çıkar, onlar daha farklı şeyler mi vaat ediyor?
Klasik tek ilahlı dinler, kuralları belirlenmiş, ritüelleri mutlaklaşmış, hudutları çizilmiş dinî yapılardır. Hıristiyanlık da, Musevilik de, İslamiyet de bu kurallara uymayı gerektirir. Ancak yeni inanç sistemleri kendi kurallarını koyar, kendi hudutlarını kendileri belirler. Liderleri, inananları, hudutları geleneklerin haricindedır. Onun için yeni inanç sistemleri bugünün insanına daha alımlı geliyor. Bir kahve falı; ‘için kabarmış, üç kişi ağız ağıza vermiş seni konuşuyor, dur bakalım, sana bir yol görünüyor, o yolun ucunda feraha çıkıyorsun’ kelamlarıyla falı bakılana bir rahatlık verir. Medyum, karşısında oturana, gelecekteki aşk ömrünü, iş durumunu, düşüncelerini, feraha çıkış yollarını anlatır. İnanmak, geleceğini okuyanın kelamlarına kapılmak, insanın külfetlerine bir çıkış yolu sunar. elbette bu durum, kendi mukadderatını kendisinin çizdiğini söyleyen şuurun yüklediği sorumluluktan fazlaca farklıdır.
– İnanma gereksinimi… Lakin kolaylıkla inanma muhtaçlığı… Anlıyorum… Pekala, taşlara, otlara, sulara kutsal manalar yüklemek neyin nesi?
Bak işte bunlar yeni değil, ‘uğurlu taşlar’, ‘şifalı otlar’, ‘kutsal sular’ insanlık tarihi kadar eski inançlardır. Örneğin, ‘zemzem suyu’, pek fazlaca hastalığı güzelleştiren bir su olarak paha taşır. ‘Ametist’ taşının yanında bulunduran beşere ‘uğur getirdiğine’ inanılır. ‘Şifalı otlar’ bugün ‘herbalizm’ ismi altında alternatif tıbbın değerli bir ögesi olmuştur. Lakin, ıhlamur çiçeğinin öksürüğü giderdiği, valerian otunun uykuyu kolaylaştırdığı safsata değildir. bir epeyce ilaç, bitki kökenlidir lakin aktarların sattığı her otun bilinmeden kullanılması da yanlışlara tol açar. ‘Şifalı otlar’ derken bunları bilmek gerekir. ‘Şifalı sular’ da kaplıca tedavilerinin, artrozlar üzere, eklem hastalıkları üzere, değişik hastalıkların tedavisinde yararlı olmuştur. Kaplıca tedavisinin ‘Hidroterapi’ ismi altında tıp biliminde yeri vardır. yararlı olanı safsatadan ayıran da yeniden bilimdir. Bilimin rehberliği olmayan hiçbir şeyin yararlı olacağına güvenmemek gerekir.
– Gelelim günümüzün önemli kahrına… Biliyorsunuz, biroldukça kişi aşı olmayı reddediyor, burada inançlar nasıl rol oynuyor?
Aşı bilimsel bir gerçektir. Bir virüse karşı üretilen aşı, o virüse özel bir bağışıklık sağladığı için yaşamsal kıymettedir. Fakat gelin görün ki, aşı aksiliği hiç bir bilimsel emeli olmayan hurafelerle insanları etkilemektedir. Aşı zıtları, aşının uydurma olduğu, ticari gayeyle uygulandığı, bu yolla insanlara çip takıldığı uydurmalarıyla bir ortam yaratıyorlar. Bunlara inanarak aşı olmayanlar aslında toplumu tehdit eden bir sorun yaratmaktadırlar. İşte yeni bir hususta yanlış inanç sapmasını daima bir arada görüyoruz.
– Daima bilimden, şuurdan kelam ediyorsunuz da bunların inançtan farkları nedir?
İşin özü bu soruda. Bilimsel bilgi nasıl gelişir? Evvel bir objenin, bir olayın ‘ne?’ olduğunu merak ederiz. daha sonra ‘nasıl?’ olduğunu araştırırız. ‘niçin?’ sorusuna cevap ararız. Araştırırız, ‘kanıt’ ararız. Bahse ait ‘deneyler’ yaparız. Bunların hepsi de ‘yanlış’ olabilir, onu kabul ederek gerçek kararı buluruz. Bilimsel bilgi bu biçimde elde edilir. Ayrıyeten, daha doğrusu bulunduğu vakit değiştirilir. ‘Değiştirilebilir olma’ bilimsel bilginin özelliğidir. İşte, ‘inanç’ olayında bunların hiç birisi yoktur. İnanç, soru sormaya kapalıdır. Sorduğunuz soruya ya bir duşta beyaz sakallı dedenin söylemiş oldukleri anlatılır ya da kayıp bir kitabın bulunuşu ile ele geçmiş sırlardan kelam edilir. Hepsi rivayettir, nakildir. İnanç, soruya, tartışmaya, deneye, ispata hele de yanlış olabilmeye yer veremez. Yer verirse ortada inanç kalmaz. Bilimsel bilgi ile ile inanç içinde farklılık değil, zıtlık vardır. Birinin yerleştiği yerde ötekisi yer bulamaz.
– Güzel de bilim her şeyi bilir mi?
Bilim her şeyi bilemez. bu biçimde bir argümanı da olamaz. Fakat, bilimin bakılırsavi, bilemediği şeyi araştırmaktır. Bilimin biçimleri ile bunları araştırır. Bu süreç daima sürecektir.
İnancın bu biçimde bir kederi yoktur. İnanç her şeyi kendi yorumu doğrultusunda açıklar ve kişinin buna inanmasını bekler.
– İnançları ‘faydalı- yararsız- zararlı’ diye ayırabilir miyiz? Bu ayrım yanlışsız olur mu?
Evet, bence ayırabiliriz, ayrıyeten hakikat da olur.
– Nasıl yapabiliriz?
İnsanın bilişsel yetisini gölgelemeyen, akılcı davranışlarını engellemeyen ‘inanç biçimleri’ elbette ziyanlı değildir. Bilimsel niyeti sağlam birisinin çantasına bir ‘ametist taşı’ koymasının hiç bir ziyanı yoktur, hatta onu rahatlatıyorsa yararlı bile olur.
– Lakin…
Aklın bilişsel yetisini bloke eden, insanın düşünme yetisini engelleyen inançlar, ‘kör inanç’ dediğimiz inanç sistemleri olağan olarak ziyanlıdır. Kişi için de ziyanlıdır, toplum için de ziyanlıdır, dünya için de ziyanlıdır. Bu ‘köktencilik’, kaynağı ne olursa olsun, din, gelenek, milliyet, etnik köken, hatta niyet akımları tıpkı vakitte büyük ziyanlar veren inanç sistemleridir. Bütün kanlı hengamelerin, savaşların, terör olaylarının kökeninde bu ‘köktenci inançlar’ büyük roller oynar. Bunların bilinmesinde de büyük faydalar görüyorum…
İnanç biçimlerinin kimileri daima vardı. 13 Sayısının uğursuz sayılmasını bilirsiniz. Otel katlarında 13. Kat yoktur, 12+ 1 derler. Kara kedi uğursuz sayılır, gece köpek uluması, baykuş sesi daima eski inançlardır. Lakin yeni inanç biçimleri hayli farklı. Artık yeni tabirler kullanılıyor. Astral güç üzere, kuantum hisler üzere teknik imalı yeni tabirler var. Aslında değişen bir şey yok. Hepsi de iki emele yönelik: Birincisi; olacakları öncesinden öğrenmek, İkincisi; olumsuz durumları olumluya çevirmek. İşin özü bu.
– Bu inancı tetikleyen ne?
Bu sorunun karşılığı, çağdaş dünyadaki hayatın meçhullüğü. Hiç kimse yarın ne olacağını bilemiyor. Süratle değişen dünya, bilinen pahaları değiştirdi. 68 Jenerasyonunun idealizmi yerini oportünizme, fırsatçılığa bıraktı. Beşerler rahatlığı istiyor, sabırlı uğraşların harcandığı yıllar yerine ‘her şeyi çabucak istiyor’. Konformizm hâkim oldu.
Akıllı meskenler, akıllı otomobiller, akıllı telefonlar insanları akılsız yaptı. İnsanların ömürleri üzerindeki denetimleri kalktı. Bu da bilinenlere itimadı azalttı, beşerler inançlara sığınıyor.
– “İnsan sıkı bir çalışmayla istediği hayata kavuşabilir…” Bu kabul değişti mi, artık o denli olmuyor da beşerler kararı diğer yerlerde mi arıyor?
Bakınız, yakın tarihlerde bile bir insan dürüstçe işinde çalışırsa emekliliğine güvenirdi. Dürüst çalışma onun garantisi olurdu. halbuki, artık bir borsa oyunuyla milyon dolarlar el değiştiriyor, dürüst çalışanın birikimi enflasyonla eriyor. Artık muteber bir gelecek kalmadı. Çalışma alanı da o denli. öncedence insan girdiği işte senelerca çalışır, oradan emekli olurdu. Artık, çalışan kişi daima daha yüksek gelirli işler arıyor, şirketlerde rotasyon hızlandı, uzmanlaşan kişi öbür bir yere gidiyor.
Tek iş modeli değişti, beşerler bir kaç işi bir arada yapıyor. her insanın her şeyi yapmaya çalıştığı bir ortam oluştu. Bütün bunlar telaş yaratıyor.
– Dert… Bugünün hastalığı diyebilir miyiz?
Evet, durum motamot bu. İnsanların korku seviyeleri hayli arttı. Bakınız, en epeyce artan ruhsal hastalıklar, anksiyete ve depresyon. İstatistikler, tasayı azaltan, depresyonu hafifçeleten ilaçların, anti-depresif ilaçların kullanışında büyük bir artış olduğunu gösteriyor. Hatta Elisabeth Wurtzel, ‘Prozac Toplumu’ diye bir kitap yazmıştı. Ünlü felsefeci müellif Alain De Botton ‘Statü Endişesi’ kitabında bu tasayı hayli hoş anlatır. Rekabet toplumu, kazanılacak her şeyin lakin rekabette öne geçmek ile olacağını kabul ettiği için ortada güvenilecek hiçbir şey kalmaz. Herkes rakiptir, her şey rekabettir, muvaffakiyetin tarifi ötekileri geçmektir, üstün olmaktır. Bu durumda insan nasıl tasa duymasın?
– İnsanın inanabileceği klasik dinler varken yenileri niye çıkar, onlar daha farklı şeyler mi vaat ediyor?
Klasik tek ilahlı dinler, kuralları belirlenmiş, ritüelleri mutlaklaşmış, hudutları çizilmiş dinî yapılardır. Hıristiyanlık da, Musevilik de, İslamiyet de bu kurallara uymayı gerektirir. Ancak yeni inanç sistemleri kendi kurallarını koyar, kendi hudutlarını kendileri belirler. Liderleri, inananları, hudutları geleneklerin haricindedır. Onun için yeni inanç sistemleri bugünün insanına daha alımlı geliyor. Bir kahve falı; ‘için kabarmış, üç kişi ağız ağıza vermiş seni konuşuyor, dur bakalım, sana bir yol görünüyor, o yolun ucunda feraha çıkıyorsun’ kelamlarıyla falı bakılana bir rahatlık verir. Medyum, karşısında oturana, gelecekteki aşk ömrünü, iş durumunu, düşüncelerini, feraha çıkış yollarını anlatır. İnanmak, geleceğini okuyanın kelamlarına kapılmak, insanın külfetlerine bir çıkış yolu sunar. elbette bu durum, kendi mukadderatını kendisinin çizdiğini söyleyen şuurun yüklediği sorumluluktan fazlaca farklıdır.
– İnanma gereksinimi… Lakin kolaylıkla inanma muhtaçlığı… Anlıyorum… Pekala, taşlara, otlara, sulara kutsal manalar yüklemek neyin nesi?
Bak işte bunlar yeni değil, ‘uğurlu taşlar’, ‘şifalı otlar’, ‘kutsal sular’ insanlık tarihi kadar eski inançlardır. Örneğin, ‘zemzem suyu’, pek fazlaca hastalığı güzelleştiren bir su olarak paha taşır. ‘Ametist’ taşının yanında bulunduran beşere ‘uğur getirdiğine’ inanılır. ‘Şifalı otlar’ bugün ‘herbalizm’ ismi altında alternatif tıbbın değerli bir ögesi olmuştur. Lakin, ıhlamur çiçeğinin öksürüğü giderdiği, valerian otunun uykuyu kolaylaştırdığı safsata değildir. bir epeyce ilaç, bitki kökenlidir lakin aktarların sattığı her otun bilinmeden kullanılması da yanlışlara tol açar. ‘Şifalı otlar’ derken bunları bilmek gerekir. ‘Şifalı sular’ da kaplıca tedavilerinin, artrozlar üzere, eklem hastalıkları üzere, değişik hastalıkların tedavisinde yararlı olmuştur. Kaplıca tedavisinin ‘Hidroterapi’ ismi altında tıp biliminde yeri vardır. yararlı olanı safsatadan ayıran da yeniden bilimdir. Bilimin rehberliği olmayan hiçbir şeyin yararlı olacağına güvenmemek gerekir.
– Gelelim günümüzün önemli kahrına… Biliyorsunuz, biroldukça kişi aşı olmayı reddediyor, burada inançlar nasıl rol oynuyor?
Aşı bilimsel bir gerçektir. Bir virüse karşı üretilen aşı, o virüse özel bir bağışıklık sağladığı için yaşamsal kıymettedir. Fakat gelin görün ki, aşı aksiliği hiç bir bilimsel emeli olmayan hurafelerle insanları etkilemektedir. Aşı zıtları, aşının uydurma olduğu, ticari gayeyle uygulandığı, bu yolla insanlara çip takıldığı uydurmalarıyla bir ortam yaratıyorlar. Bunlara inanarak aşı olmayanlar aslında toplumu tehdit eden bir sorun yaratmaktadırlar. İşte yeni bir hususta yanlış inanç sapmasını daima bir arada görüyoruz.
– Daima bilimden, şuurdan kelam ediyorsunuz da bunların inançtan farkları nedir?
İşin özü bu soruda. Bilimsel bilgi nasıl gelişir? Evvel bir objenin, bir olayın ‘ne?’ olduğunu merak ederiz. daha sonra ‘nasıl?’ olduğunu araştırırız. ‘niçin?’ sorusuna cevap ararız. Araştırırız, ‘kanıt’ ararız. Bahse ait ‘deneyler’ yaparız. Bunların hepsi de ‘yanlış’ olabilir, onu kabul ederek gerçek kararı buluruz. Bilimsel bilgi bu biçimde elde edilir. Ayrıyeten, daha doğrusu bulunduğu vakit değiştirilir. ‘Değiştirilebilir olma’ bilimsel bilginin özelliğidir. İşte, ‘inanç’ olayında bunların hiç birisi yoktur. İnanç, soru sormaya kapalıdır. Sorduğunuz soruya ya bir duşta beyaz sakallı dedenin söylemiş oldukleri anlatılır ya da kayıp bir kitabın bulunuşu ile ele geçmiş sırlardan kelam edilir. Hepsi rivayettir, nakildir. İnanç, soruya, tartışmaya, deneye, ispata hele de yanlış olabilmeye yer veremez. Yer verirse ortada inanç kalmaz. Bilimsel bilgi ile ile inanç içinde farklılık değil, zıtlık vardır. Birinin yerleştiği yerde ötekisi yer bulamaz.
– Güzel de bilim her şeyi bilir mi?
Bilim her şeyi bilemez. bu biçimde bir argümanı da olamaz. Fakat, bilimin bakılırsavi, bilemediği şeyi araştırmaktır. Bilimin biçimleri ile bunları araştırır. Bu süreç daima sürecektir.
İnancın bu biçimde bir kederi yoktur. İnanç her şeyi kendi yorumu doğrultusunda açıklar ve kişinin buna inanmasını bekler.
– İnançları ‘faydalı- yararsız- zararlı’ diye ayırabilir miyiz? Bu ayrım yanlışsız olur mu?
Evet, bence ayırabiliriz, ayrıyeten hakikat da olur.
– Nasıl yapabiliriz?
İnsanın bilişsel yetisini gölgelemeyen, akılcı davranışlarını engellemeyen ‘inanç biçimleri’ elbette ziyanlı değildir. Bilimsel niyeti sağlam birisinin çantasına bir ‘ametist taşı’ koymasının hiç bir ziyanı yoktur, hatta onu rahatlatıyorsa yararlı bile olur.
– Lakin…
Aklın bilişsel yetisini bloke eden, insanın düşünme yetisini engelleyen inançlar, ‘kör inanç’ dediğimiz inanç sistemleri olağan olarak ziyanlıdır. Kişi için de ziyanlıdır, toplum için de ziyanlıdır, dünya için de ziyanlıdır. Bu ‘köktencilik’, kaynağı ne olursa olsun, din, gelenek, milliyet, etnik köken, hatta niyet akımları tıpkı vakitte büyük ziyanlar veren inanç sistemleridir. Bütün kanlı hengamelerin, savaşların, terör olaylarının kökeninde bu ‘köktenci inançlar’ büyük roller oynar. Bunların bilinmesinde de büyük faydalar görüyorum…