Indeterminizm Nedir Felsefe Genel Baks
Indeterminizm, ozellikle modern felsefe ve bilimde, olaylarn rastgelelik veya sebepsizlikle acklanabilecegi konusunda bir gorusu temsil eder. Elbette, indeterminizm, pek cok felsefi akm ve disiplin arasnda oldukca buyuk bir tartsma konusudur, ancak en genel anlamyla, indeterminizm, neredeyse tum unsurlarn rastgele etkilesimler sonucu olustugu bir evreni tanmlar.
Indeterminizm, en basit anlamyla, dunya uzerindeki her seyin kesin bir anlam kazanmasnn mumkun olmadg anlamna gelir. Daha ozel bir sekilde, bu sozcuk, tum olaylarn kesin olarak ongorulemeyecek sekilde etkilesime girdigi bir evreni temsil eder. Bu yaklasm, "karmask sistemler" olarak adlandrlan cok parcal sistemler icin ozellikle cekici bir perspektif olarak gorulmektedir.
Indeterminizm, ozellikle tarihsel olarak, cogu felsefecinin kokenlerini Aristoteles'in (4. yuzyl M.O.) mekanik dunya gorusune kars ckan atomist felsefesiyle baglantl olarak izlenebilir. Atomistler, maddenin sonsuz parcalara ayrldgn ve bu parcalarn her zaman, rastgele ve ongorulemez sekilde etkilestigini savunmuslardr.
Modern indeterminizm, 17. yuzylda, Newton'un mekanik dunya gorusunun etkisiyle, klasik fizikte kullanlan kesin kurallarn yetersizliginin anlaslmasyla ortaya ckt. 19. yuzylda, kuantum mekanigi fizikciler tarafndan kesfedildi ve kesinlik kurallarnn yerine rastgelelik ve kuantum belirsizligi konusunda bircok hipotez ortaya ckt. 20. yuzylda, bu konu, cogu felsefe disiplininde, ozellikle de etik, estetik ve politik felsefede, onemli bir tartsma konusu oldu.
Bugun, indeterminizm, ozellikle de kulturel alanlarda, cok genis bir bicimde kullanlmaktadr. Ornegin, tarihsel olaylarn rastgelelik ve sebepsizlik ile acklanabilecegi konusunda bircok akademisyen tarafndan ortaya atlan bir gorus vardr. Ayn sekilde, kulturel catsmalarda, ulusal kimliklerde, medya etkilerinde ve politikalarda kullanlan rastgele etkilesimlerin onemli oldugu gorusunun de one suruldugu gorulmektedir.
Indeterminizm, ozellikle modern felsefe ve bilimde, olaylarn rastgelelik veya sebepsizlikle acklanabilecegi konusunda bir gorusu temsil eder. Elbette, indeterminizm, pek cok felsefi akm ve disiplin arasnda oldukca buyuk bir tartsma konusudur, ancak en genel anlamyla, indeterminizm, neredeyse tum unsurlarn rastgele etkilesimler sonucu olustugu bir evreni tanmlar.
Indeterminizm, en basit anlamyla, dunya uzerindeki her seyin kesin bir anlam kazanmasnn mumkun olmadg anlamna gelir. Daha ozel bir sekilde, bu sozcuk, tum olaylarn kesin olarak ongorulemeyecek sekilde etkilesime girdigi bir evreni temsil eder. Bu yaklasm, "karmask sistemler" olarak adlandrlan cok parcal sistemler icin ozellikle cekici bir perspektif olarak gorulmektedir.
Indeterminizm, ozellikle tarihsel olarak, cogu felsefecinin kokenlerini Aristoteles'in (4. yuzyl M.O.) mekanik dunya gorusune kars ckan atomist felsefesiyle baglantl olarak izlenebilir. Atomistler, maddenin sonsuz parcalara ayrldgn ve bu parcalarn her zaman, rastgele ve ongorulemez sekilde etkilestigini savunmuslardr.
Modern indeterminizm, 17. yuzylda, Newton'un mekanik dunya gorusunun etkisiyle, klasik fizikte kullanlan kesin kurallarn yetersizliginin anlaslmasyla ortaya ckt. 19. yuzylda, kuantum mekanigi fizikciler tarafndan kesfedildi ve kesinlik kurallarnn yerine rastgelelik ve kuantum belirsizligi konusunda bircok hipotez ortaya ckt. 20. yuzylda, bu konu, cogu felsefe disiplininde, ozellikle de etik, estetik ve politik felsefede, onemli bir tartsma konusu oldu.
Bugun, indeterminizm, ozellikle de kulturel alanlarda, cok genis bir bicimde kullanlmaktadr. Ornegin, tarihsel olaylarn rastgelelik ve sebepsizlik ile acklanabilecegi konusunda bircok akademisyen tarafndan ortaya atlan bir gorus vardr. Ayn sekilde, kulturel catsmalarda, ulusal kimliklerde, medya etkilerinde ve politikalarda kullanlan rastgele etkilesimlerin onemli oldugu gorusunun de one suruldugu gorulmektedir.