İmalat PMI 6. ayda da büyümeye işaret etti

Trendio

Active member
İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi) anketinin Kasım 2021 devri sonuçları belirtildi. Eşik paha olan 50,0’nin üzerinde ölçülen tüm sayıların dalda güzelleşmeye işaret ettiği anket neticelerina nazaran, ekimde 51,2 olarak ölçülen manşet PMI kasımda 52,0 bedelini aldı ve imalatçıların faaliyet şartlarının son altı aydır güzelleştiğine işaret etti. Ekimdeki yavaşlamanın akabinde kasımda üretim yavaşça bir artış kaydetti. Faaliyet şartlarındaki güzelleşmede üretimin bir daha büyümeye geçmesi tesirli oldu. İstihdamdaki artışın devam etmesi de üretimi destekledi. Bölüm son bir buçuk yıl boyunca kesintisiz bir biçimde yeni istihdam yarattı.

Öte yandan, yeni alınan ihracat siparişlerinde devam eden büyümeye karşın toplam yeni siparişlerde zayıflık belirtileri arttı. Arka arda ikinci ay yavaşlama kaydeden toplam yeni siparişlerde düşüş bildiren anket iştirakçileri bu durumu fiyat artışlarına, elektronik modül eksikliklerine ve otomotiv kesiminde yaşanan sıkıntılara bağladı. Kasımda girdi maliyetlerinin kaydettiği sert artışa bağlı olarak girdi meblağları enflasyonu keskin bir biçimde hızlanarak Eylül 2018’den beri en yüksek seviyeye çıktı. Anekdot temelli bilgiler, maliyetlerde görülen artışın Türk lirasındaki paha kaybından kaynaklandığına işaret etti. Bunun kararında imalatçı firmalar kendi satış meblağlarını 16,5 yıllık anket geçmişinin en yüksek oranında artırdı. Bu ortada, ham husus temininde süregelen kuvvetlikler ve nakliye konusunda yaşanan problemler niçiniyle tedarikçilerin teslimat mühletleri Nisan 2020’den beri en yüksek oranda arttı. Firmalar, fiyat artışlarının ve tedarik zincirlerinde devam eden aksamaların tesirlerini azaltmak emeliyle girdi alım ve stoklarını genişletmeye yönelik uğraşlarını ağırlaştırdı. tıpkı vakitte, yeni siparişlerdeki yavaşlamaya bağlı olarak kelam konusu kalemlerde artışlar ivme kaybetti.

İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat PMI anket dataları hakkında değerlendirmede bulunan IHS Markit İktisat Yöneticisi Andrew Harker, şunları söylemiş oldu:

“Kasım ayında Türk imalat dalının genel olarak büyüme bölgesinde kaldı. Buna karşın, kur artışının aslına bakarsanız yüksek seyreden ham husus fiyatlarını daha da artırması niçiniyle firmalar maliyet baskısını giderek daha fazla hissediyor. Bu durum fabrika çıkış fiyatlarında anket geçmişinin en yüksek oranlı artışına niye olurken yeni siparişlerin yavaşlamasına da katkı yapmış durumda. Firmalar üstündeki bu baskının önümüzdeki aylarda hafifçeleyebilmesi için liranın istikrar kazanması değerli.”

Dalların tamamında fiyat artışı gözlendi

İstanbul Sanayi Odası Türkiye Sektörel PMI kasım datalarına nazaran, Türk lirasındaki paha kaybı ve tedarik zincirlerindeki aksamalar kararı Türkiye Sektörel PMI raporunda takip edilen 10 dalın tamamında besbelli fiyat artışları gözlendi. Dalların şimdi hepsinde girdi meblağları daha süratli artarken kesin eser satış meblağları enflasyonu ise tüm bölümlerde ivme kazandı. Hem üretim birebir vakitte yeni siparişler dalların çoğunluğunda yavaşlarken, raporun olumlu gelişmeleri bir daha istihdam tarafında gerçekleşti.

Kasımda en yüksek girdi maliyeti artışlarının yaşandığı iki bölüm sırasıyla dokumacılık eserleri ile kara ve deniz taşıtları oldu. Maliyet enflasyonunda artış gerçekleşmeyen tek kesim olan ana metal sanayiinde dahi girdi meblağları sert biçimde yükseldi. Girdi maliyetlerindeki yükselişin müşterilere yansıtılması satış fiyatlarında da süratli artışlara yol açtı ve tüm bölümlerde enflasyon ivme kazandı. Satış fiyatlardaki en süratli artış makine ve metal eserleri kesiminde gerçekleşti. Fiyat baskılarındaki güçlenme, döviz kurlarındaki artış ve arz kısıtlarından kaynaklandı. Arz istikametli meşakkatler, tedarikçilerin girdi teslimatlarındaki gecikmelerin artması ile daha da bariz hale geldi. En uzun gecikmeler, bilhassa elektronik kesimlerde yaşanan global darboğazdan etkilenen elektrikli ve elektronik eserler bölümünde yaşandı. Tüm bu zorluklar kasım ayında talep şartlarını olumsuz etkiledi. Yeni siparişler giysi ve deri eserleri ile ağaç ve kağıt eserleri olmak üzere yalnızca iki bölümde artış gösterdi. Yeni siparişlerdeki en besbelli yavaşlama kimyasal, plastik ve kauçuk eserler kümesinde kaydedildi ve bu biçimdece dalın altı aylık genişleme süreci bitmiş oldu. Daha olumlu bir tablonun gözlendiği yeni ihracat siparişleri, dalların yarısında artış gösterdi. Yeni siparişlere misal biçimde üretim de bölümlerin çoğunluğunda yavaşladı. En keskin düşüş ana metal sanayi dalında gerçekleşti. Yeni siparişlerin büyüme kaydettiği iki kesimin yanı sıra dokuma ve besin mamüllerinde de üretim artışı gözlendi.

Kasım ayında en olumlu tablo bir daha işgücü piyasasında ortaya çıktı. Takip edilen on kesimin altısı işçi sayılarını artırdı. İstihdam hacminde en süratli genişleme kimyasal, plastik ve kauçuk kesiminde kaydedildi. İşgücü sayılarını azaltan bölümlerde düşüşler ekseriyetle ölçülü seyretti. Bu gelişimin istisnası olan elektrikli ve elektronik eserler kesiminde istihdam kaybı bariz gerçekleşti.