EsraBetül
Member
Her ne kadar “gençler iş beğenmiyor” dense de gerçekte tablo epey farklı. Sayıları 1,3 milyonu bulan üniversite mezunu işsizler, ne iş olsa ‘yapacak’ durumda. Kimileri da işverenlerin kendilerini adeta köle üzere çalıştırmak istediğini söyleyerek, insanca yaşamak istediklerinin altını çiziyor. Birfazlaca genç üniversiteden mezun olduktan daha sonra iş arama serüvenine başlıyor. Fakat ülkedeki ekonomik buhran ve işsizlik, gençleri mezun olduktan daha sonra konuk eden birinci sorunlardan.
Birgün’de Meral Danyıldız imzalı habere bakılırsa, gençler ya senelerca tecrübe isteyen ya da teminatsız çalıştırılacakları kesimlerle karşılaşıyor. Kimileri mühendis lakin kasiyer, kimileri bankacı lakin çiftçi, kimileri dizayncı ancak davet merkezinde… Günümüzde gençler ya kendi kısımlarında çalışıp işi öğrenmek istiyor ya da tabir yerindeyse ne iş olsa yapıyor. Biz de ‘iş beğenenlerle’ konuştuk.
MÜHENDİS FAKAT KASİYER
27 yaşındaki Kamile Polat 2017 yılında Erciyes Üniversitesi’nden Güç Sistemleri Mühendisliği mezunu. Fakat Polat yıllardır kendi kısmıyla alakalı hiç bir iş bulamıyor. Polat mecburen kasiyerlik olmak üzere bir fazlaca bölümde çalışmak zorunda kaldığını söylüyor: “2018’de üç buçuk ay stajyer mühendis olarak çalıştım. daha sonra yaz gelince çıkmak zorunda kaldım. Aramaya, görüşmelere devam ettim ancak bulamadım. Genel sorun tecrübe sorunuydu. Daima beş yıllık, yedi yıllık tecrübe istiyorlardı. Stajyerken tek gayem iş öğrenmekti fakat o da işe yaramadı.”
Akabinde Antalya’ya giderek otelde garsonluk yaptığını kaydeden Polat, daha sonrasında Ankara’ya taşınmak durumunda kaldığını belirtiyor. “Burada da günlük işler oluyordu. Garsonluk, ekstra işler üzere. O denli geçiniyordum” diyen Polat, artık de bir markette kasiyer: “Yemek şirketinde kasiyerlik yaptım. daha sonrasında da markete girdim. Şu anda kasa ve reyona bakıyorum. Kendi alanımda bir iş bulmak tek hayalimdi. Yenilenebilir güç kısmında çalışmak istiyordum. O firmalara gidip, staj yapmak istedim, onda bile geri dönüş alamadım. İki ay evvel yeniden mail attım birkaç firmaya. Stajyer olarak bile iş bulamadım. Artık de yazılım kursuna başladım. Bir yandan kendimi geliştirmeye devam ediyorum. Umudum yok açıkçası lakin umutsuz da yaşanmıyor.”
Nasıl geçindiğini sorduğum Polat, “Öğrenci arkadaşlarımla birlikte kalıyorum. Bana açıkçası epey para kalmıyor. Kira, faturalar, kendi harcamalarım oluyor. Lüks değil yalnız, temel gereksinimler. İstediğiniz bir şeyi alabilirsiniz tahminen lakin ayda bir defa yalnızca. O da ay sonunu güç getiriyorsunuz” yanıtını veriyor.
HER İŞİ YAPTIM
Polat, markette her insanın üniversite mezunu olduğunun da altını çizerek kelamlarını şöyleki noktalıyor: “Ben bugüne kadar ne iş olduysa yaptım. Çalıştığım yerlerde herkes üniversite mezunuydu. Biroldukça öğretmen var. Atamaları yapılmamış, mecburen markete girmişler. İş beğenmiyorlar diyorlar ancak bu gerçeği yansıtmıyor. Genelde onu söyleyenler günde 15 saat çalıştırmak isteyen patronlar oluyor. Çalıştığım markette lise mezunu bile yok.”
BANKACI FAKAT ÇİFTÇİ
Urfa Suruç’ta yaşayan 23 yaşındaki Erkan M. de Muş Alparslan Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık kısmından ön lisans, Atatürk Üniversitesi Bankacılık ve Finans kısmından de lisans mezunu. Kendi işinde meslek yapmak isteyen Erkan M., şu anda ailesinin yanında çiftçilik yapıyor. “Bazı yerlerde günlük iş oluyor, ortada onlara gidiyorum” diyen Erkan M., “İşsiz olduğum için ailemle birlikte çiftçilik yapıyorum. Pamuk ekiminden, çapasından, toplamasından, sulamasından her şebir daha onların yanındayım. 23 yaşında bir insan rahat dolaşamıyorsa, kendi istediklerini, kıyafetini alamıyorsa bu insanın epeyce zoruna giden bir şey. Artık eskisi üzere değil. Üniversiteyi bitirmek hiç bir mana söz etmiyor. Bankalara müracaat yaptım, hiç bir dönüş yok. Pazara çıkamıyorum, istediğim üzere yiyip içemiyorum. Arkadaş ortamında ‘bu akşam bir yerde buluşalım mı?’ diye soruyorlar örneğin, mazeret üretmek zorunda kalıyorum” biçiminde konuşuyor.
TEK HAYALİM…
Erkan M., “En büyük gayem kendi alanımda meslek yapmak. örneğin bir bankaya girsem, gişe asistanı olsam, kendimi geliştirsem, beş on yıl daha sonra kendimi epeyce hoş yerlerde gorebilirim diye hayal kuruyorum. Kendime ilişkin bir dünyam olsun istiyorum. KYK borcum hesaplanmış, 20 bin 450 TL borcum var. Faiz eklendiğinde bu paranın 30 bin olacağını iddia ediyorum. Şu an bir tebligat gönderilse ben bu parayı ödeyemem. Sicilime işleyecek. Dört yıl ortasında müracaat yapmadığım yer kalmadı” sözlerini kullandı.
TECRÜBE İSTİYORLAR
Son olarak Arel Üniversitesi’nde yüzde elli burslu Görsel Bağlantı Tasarımı okuyan Beyza Sümer de mezun olduktan daha sonra davet merkezinde çalışmaya başlamış. Evvel okulunu karşılamak için çalıştığını, artık ise iş bulamadığı için farklı kesimlere yöneldiğini söyleyen Sümer, “18 yaşından beri çalışıyorum. Mağazalarda çalıştım, görsel sorumlusu, kasiyer olarak. Biroldukça farklı mağazada çalıştım. Balat’ta antika dükkânında sigortasız da çalıştım. Okulumu karşılayabilmem için çalışıyordum. Artık ise yeni mezun arayan bir şirket olmadığı için davet merkezinde olmaya mecburum. İlanlara baktığımda uzmanlık düzeyinde bilgi istiyorlar. Bizim iş beğenmeme üzere bir durumumuz yok. Çok fazla işyüküyle epeyce az paraya çalıştırmak istiyorlar. Ben bunu da kabul ediyorum lakin kendi alanımda bir daha de iş bulamıyorum. En az üç yıl tecrübe istiyorlar. Biz nasıl üç yıl tecrübe edinelim?” diye soruyor.
Sümer, kelamlarını şu biçimde noktalıyor: “Mezun olduktan daha sonra ben boşa okumuşum dedim. Bu dalda alaylı fazlaca fazla kişi olduğu için rakip de epeyce fazla. Patronların de bunu anlaması lazım.”
Birgün’de Meral Danyıldız imzalı habere bakılırsa, gençler ya senelerca tecrübe isteyen ya da teminatsız çalıştırılacakları kesimlerle karşılaşıyor. Kimileri mühendis lakin kasiyer, kimileri bankacı lakin çiftçi, kimileri dizayncı ancak davet merkezinde… Günümüzde gençler ya kendi kısımlarında çalışıp işi öğrenmek istiyor ya da tabir yerindeyse ne iş olsa yapıyor. Biz de ‘iş beğenenlerle’ konuştuk.
MÜHENDİS FAKAT KASİYER
27 yaşındaki Kamile Polat 2017 yılında Erciyes Üniversitesi’nden Güç Sistemleri Mühendisliği mezunu. Fakat Polat yıllardır kendi kısmıyla alakalı hiç bir iş bulamıyor. Polat mecburen kasiyerlik olmak üzere bir fazlaca bölümde çalışmak zorunda kaldığını söylüyor: “2018’de üç buçuk ay stajyer mühendis olarak çalıştım. daha sonra yaz gelince çıkmak zorunda kaldım. Aramaya, görüşmelere devam ettim ancak bulamadım. Genel sorun tecrübe sorunuydu. Daima beş yıllık, yedi yıllık tecrübe istiyorlardı. Stajyerken tek gayem iş öğrenmekti fakat o da işe yaramadı.”
Akabinde Antalya’ya giderek otelde garsonluk yaptığını kaydeden Polat, daha sonrasında Ankara’ya taşınmak durumunda kaldığını belirtiyor. “Burada da günlük işler oluyordu. Garsonluk, ekstra işler üzere. O denli geçiniyordum” diyen Polat, artık de bir markette kasiyer: “Yemek şirketinde kasiyerlik yaptım. daha sonrasında da markete girdim. Şu anda kasa ve reyona bakıyorum. Kendi alanımda bir iş bulmak tek hayalimdi. Yenilenebilir güç kısmında çalışmak istiyordum. O firmalara gidip, staj yapmak istedim, onda bile geri dönüş alamadım. İki ay evvel yeniden mail attım birkaç firmaya. Stajyer olarak bile iş bulamadım. Artık de yazılım kursuna başladım. Bir yandan kendimi geliştirmeye devam ediyorum. Umudum yok açıkçası lakin umutsuz da yaşanmıyor.”
Nasıl geçindiğini sorduğum Polat, “Öğrenci arkadaşlarımla birlikte kalıyorum. Bana açıkçası epey para kalmıyor. Kira, faturalar, kendi harcamalarım oluyor. Lüks değil yalnız, temel gereksinimler. İstediğiniz bir şeyi alabilirsiniz tahminen lakin ayda bir defa yalnızca. O da ay sonunu güç getiriyorsunuz” yanıtını veriyor.
HER İŞİ YAPTIM
Polat, markette her insanın üniversite mezunu olduğunun da altını çizerek kelamlarını şöyleki noktalıyor: “Ben bugüne kadar ne iş olduysa yaptım. Çalıştığım yerlerde herkes üniversite mezunuydu. Biroldukça öğretmen var. Atamaları yapılmamış, mecburen markete girmişler. İş beğenmiyorlar diyorlar ancak bu gerçeği yansıtmıyor. Genelde onu söyleyenler günde 15 saat çalıştırmak isteyen patronlar oluyor. Çalıştığım markette lise mezunu bile yok.”
BANKACI FAKAT ÇİFTÇİ
Urfa Suruç’ta yaşayan 23 yaşındaki Erkan M. de Muş Alparslan Üniversitesi Bankacılık ve Sigortacılık kısmından ön lisans, Atatürk Üniversitesi Bankacılık ve Finans kısmından de lisans mezunu. Kendi işinde meslek yapmak isteyen Erkan M., şu anda ailesinin yanında çiftçilik yapıyor. “Bazı yerlerde günlük iş oluyor, ortada onlara gidiyorum” diyen Erkan M., “İşsiz olduğum için ailemle birlikte çiftçilik yapıyorum. Pamuk ekiminden, çapasından, toplamasından, sulamasından her şebir daha onların yanındayım. 23 yaşında bir insan rahat dolaşamıyorsa, kendi istediklerini, kıyafetini alamıyorsa bu insanın epeyce zoruna giden bir şey. Artık eskisi üzere değil. Üniversiteyi bitirmek hiç bir mana söz etmiyor. Bankalara müracaat yaptım, hiç bir dönüş yok. Pazara çıkamıyorum, istediğim üzere yiyip içemiyorum. Arkadaş ortamında ‘bu akşam bir yerde buluşalım mı?’ diye soruyorlar örneğin, mazeret üretmek zorunda kalıyorum” biçiminde konuşuyor.
TEK HAYALİM…
Erkan M., “En büyük gayem kendi alanımda meslek yapmak. örneğin bir bankaya girsem, gişe asistanı olsam, kendimi geliştirsem, beş on yıl daha sonra kendimi epeyce hoş yerlerde gorebilirim diye hayal kuruyorum. Kendime ilişkin bir dünyam olsun istiyorum. KYK borcum hesaplanmış, 20 bin 450 TL borcum var. Faiz eklendiğinde bu paranın 30 bin olacağını iddia ediyorum. Şu an bir tebligat gönderilse ben bu parayı ödeyemem. Sicilime işleyecek. Dört yıl ortasında müracaat yapmadığım yer kalmadı” sözlerini kullandı.
TECRÜBE İSTİYORLAR
Son olarak Arel Üniversitesi’nde yüzde elli burslu Görsel Bağlantı Tasarımı okuyan Beyza Sümer de mezun olduktan daha sonra davet merkezinde çalışmaya başlamış. Evvel okulunu karşılamak için çalıştığını, artık ise iş bulamadığı için farklı kesimlere yöneldiğini söyleyen Sümer, “18 yaşından beri çalışıyorum. Mağazalarda çalıştım, görsel sorumlusu, kasiyer olarak. Biroldukça farklı mağazada çalıştım. Balat’ta antika dükkânında sigortasız da çalıştım. Okulumu karşılayabilmem için çalışıyordum. Artık ise yeni mezun arayan bir şirket olmadığı için davet merkezinde olmaya mecburum. İlanlara baktığımda uzmanlık düzeyinde bilgi istiyorlar. Bizim iş beğenmeme üzere bir durumumuz yok. Çok fazla işyüküyle epeyce az paraya çalıştırmak istiyorlar. Ben bunu da kabul ediyorum lakin kendi alanımda bir daha de iş bulamıyorum. En az üç yıl tecrübe istiyorlar. Biz nasıl üç yıl tecrübe edinelim?” diye soruyor.
Sümer, kelamlarını şu biçimde noktalıyor: “Mezun olduktan daha sonra ben boşa okumuşum dedim. Bu dalda alaylı fazlaca fazla kişi olduğu için rakip de epeyce fazla. Patronların de bunu anlaması lazım.”