‘Fiyat artışları çocukların hak mahrumiyetini artırdı’

EliteDizqn

Active member
‘Çocuk Haklarına Dair Sözleşme’, çocukları korumak ve hayat şartlarını düzgünleştirmek için 20 Kasım 1989’da Birleşmiş Milletler Genel Konseyi tarafınca imzalandı. Bu manalı gün Dünya Çocuk Hakları Günü olarak kutlanmaya başladı.

Hukuk Fakültesi Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, 20 Kasım Dünya çocuk Hakları Günü’ne ait açıklama yaptı.


Braun, kontratın çocukla ilgili verilecek karar ve yapılacak süreçlerde çocuğun yüksek faydasının öncelikli olarak göz önünde bulundurulacağına hükmettiğini anımsatarak şunları söylemiş oldu:

“Her ne kadar kontratta garanti altına alınan biroldukca hak, anayasada temel bir insan hakkı olarak tanınmış olsa da dinlenme, boş vakit kıymetlendirme, oynama ve yaşına uygun eğlence-etkinliklerinde bulunma üzere kimi hakların çocuklara has olması, bu mukaveleyi özgün kılan özelliklerden biridir. Hatta kimi ülkelerde çocuk haklarının anayasal bir garanti altına alınması için anayasalarda yerini alması gerektiği tartışması da yapılmaktadır.”


“İYİLEŞME OLSA DA HAK MAHRUMİYETLERİ SÜRÜYOR”


Sözleşmenin çocukların hayatını birfazlaca alanda olumlu istikamette etkileyen gelişmelere büyük katkı sağladığını söz eden Cihan Avcı Braun, tüm bunlara rağmen mukavelenin her kararını taraf devletlerin tam olarak hayata geçiremediğine işaret ederek kelamlarını şu biçimde sürdürdü:

  • “Ne yazık ki farklı bölgelerde farklı çocuk hakkı ihlalleri ile karşılaşılmaktadır. Gelişmemiş birtakım bölgelerde küçük yaşta gerçekleşen çocuk vefatlarıyla çocukların yaşama hakları ellerinden alınmakta, kimi bölgelerde çocuklar okula gidemedikleri için çocukların eğitim hakları ellerinden alınmakta, birtakım bölgelerde ise çocuğa şiddeti yasaklayan kanunların yokluğunda, çocukların şiddete karşı korunma hakları ellerinden alınmaktadır.
  • Hak ihlalleri yalnızca gelişmemiş ülkelerde gerçekleşmemekte, birfazlaca gelişmiş ülkede de annenin HIV virüsü taşıması sebebiyle çocukların, çabucak hemen anne karnındayken sağlıklı bir hayat sürme hakları ellerinden alınmakta, kimi gelişmiş ülkeler ise iklim değişikliği sebebiyle sorumluluk kabul etmedikleri için çocukların pak bir etrafta yaşama hakları ihlal edilmektedir.”

ÇOCUK GELİN HALA BÜYÜK SORUN

UNICEF tarafınca yayınlanan raporlara da dikkat çeken Braun, “Çocuk Haklarının 30. Yılı’ çerçevesinde yayınlanan rapora nazaran, yetersiz beslenen çocuk sayısı kontrat imzalandıktan daha sonraki 30 yıl ortasında yarı yarıya azalmış bulunmasına karşın, her yıl yaklaşık 3 milyon çocuk yetersiz beslenme yüzünden ölmektedir. 0-14 yaş ortası çocukların HIV virüsüne yakalanma oranı 2010 yılından bu yana yarıdan daha fazla düşüş göstermesine karşın, her iki dakikada yaş aralığı 15-19 olan bir kişinin bu virüse yakalandığı tespit edilmiştir. Çocuk yaşta evlendirilen kız çocuklarının sayısı her geçen sene azalsa da, 2018 yılında 765 milyon çocuğun evlendirildiği kayıtlara geçmiştir” diye konuştu.


KORONAVİRÜS BİTTİ DERKEN GÜÇ KRİZİ BAŞLADI

2020-21 senelerında çocukların, koronavirüs sebebiyle başta eğitime erişim olmak üzere biroldukca hakkından yoksun kaldığını anımsatan Dr. Öğr. Üyesi Braun, “Artık virüsü atlattık çocuklar salgına yakalanma korkusu olmadan okula gidebiliyor, arkadaşlarıyla görüşebiliyor, sokağa çıkabiliyor derken bu sene de Ukrayna savaşı ve buna bağlı olarak tüm dünyayı etkileyen güç krizi ve enflasyon meselesini ortaya çıktı. Güç maaliyetlerinin artması ile biroldukça eser ve hizmetin de fiyatı artmakta, buna bağlı olarak aileler çocukların muhtaçlıklarının giderilmesi noktasında da kısıtlamalar yapmak zorunda kalmakta ve bu da biroldukça alanda çocukların hak mahrumiyetine uğramasına sebep olmaktadır” dedi.


SON 30 YILIN ZİRVESİNDE

Her geçen gün daha da berbata giden iklim değişikliğinin dünya çapında bütün çocukların bugününü ve geleceğini tehdit eden bir sorun olduğunu vurgulayan Cihan Avcı Braun, şöyleki devam etti:

  • “İklim değişikliği çocukların yaşama, sıhhat, eğitim, kültürel hayata katılma hakkı başta olmak üzere biroldukca temel hakkını tehdit etmektedir. UNICEF’in kısa bir süre evvel yayınladığı haberde, toplam 27 ülkede en az 27,2 milyon çocuğun sel felaketinden etkilendiği, bilhassa Çad, Gambiya, Pakistan ve Kuzeydoğu Bangladeş’te sellerden etkilenen çocuk sayısının 30 yılı aşkın bir müddetdir en yüksek düzeye ulaştığı belirtilmiştir.
  • Daha hayli iklim değişikliği sebebiyle ortaya çıkan sel felaketlerinin, çocukların boğularak ölmeleri, sıtma ve kolera başta olmak üzere bulaşıcı hastalıkların yayılması, içme suyuna erişimin kısıtlanması, yetersiz beslenme, eğitimin kesintiye uğraması ve çocuğa yönelik şiddetin artması üzere biroldukça hak mahrumiyetini de birlikteinde getirdiği UNICEF tarafınca vurgulanmıştır. 2022 BM İklim Değişikliği Konferansı’na UNICEF Delegasyon Lideri olarak katılan Paloma Escudero, çocuk hakları açısında bu durumu ‘Bu yıl global olarak gibisi görülmemiş bir ölçekte sellere ve tıpkı vakitte çocuklar için bir risk patlamasına şahit oluyoruz’ biçiminde söz etmiştir.”

“SORUMLULUK HEPİMİZDE”

Dr. Öğr. Üyesi Cihan Avcı Braun, kimi alanlarda çocuk hakları konusunda güzelleşmeler yaşansa da ortaya çıkan yeni krizlerin ve gitgide daha büyük felaketlere yol açan iklim değişikliğinin çocukların daima bir biçimde hak mahrumiyeti yaşamalarına sebep olduğuna işaret ederek, şunları söylemiş oldu:

“Bu mevzuda sorumluluğu yalnızca taraf devletlere yüklemek yerine, kendini çocuk haklarını muhafazaya adayan vakıf, dernek ve kuruluşlara maddi-manevi dayanak sağlamanın, çocuk hakkı ihlali gördüğünde hukuka uygun araçlara müdahale etmenin her bireyin nazaranvi olduğuna inanıyorum. Bu nazaranvin kapsamını dar yorumlamamak gerekir. Örneğin, doğal kaynakları tasarruflu kullanmak bile çocuk haklarına bir katkıdır. Gerçekten her çocuğun çocukluğunu memnun, huzurlu, sevgi dolu bir ortamda ve pak bir etrafta sağlıklı olarak yaşamaya hakkı vardır.”