Ferhan Şensoy’u dostları anlattı: ‘Tiyatronun harikulade bir kolu kırıldı’

EliteDizqn

Active member
Türk tiyatrosunun usta isimlerinden Ferhan Şensoy 70 yaşında ömrünü kaybetti.

Ferhan Şensoy gerisinde sahnelenmiş ve senelerca kapalı gişe oynamış onlarca tiyatro oyunu, denemeler, hikayeler, şiirler, sinemalar ve Ses Tiyatrosu’nu bıraktı.Ölümü akabinde onu BBC Türkçe‘ye anlatan dostları da, Türkiye’nin büyük bir sanat insanını kaybettiğini söylemiş oldu.

‘Üzüntüm göz pınarlarımda’

Oyuncu Müjdat Gezen


Türk Tiyatrosu’nun değerli bir kilometretaşını kaybettik. Büyük bir yazardı. Yalnızca bir tiyatrocu değildi. Çok kıymetli bir kayıp. Hüznüm haberi aldığımdan beri göz pınarlarımda. Ferhan’ı fazlaca severdim. İnsan olarak da, aktör olarak da, tiyatro anlayışı olarak da, muharrir olarak da…Tiyatromuza kozmik katkıları vardı. Zira kozmik olmanın yolu ulusal olmaktan geçer. Ferhan bunu becermişti.

Porno sinemalar gösterilen bir salonu aldı ve bütün parasını harcayarak tiyatro salonu olarak bir daha ayağa kaldırdı. Tiyatronun her kısmında emek verdi. Bina yapmak, oyun yapmak, oyun yazmak, oyun yönetmek… Ferhangi Şeyler oyunu kaç defa oynandı sayısını unuttuk.

Tüm bu kayıpların akabinde acı ve hüzün hissediyorum. Alışamıyor insan. O gidenin yerine birinin geleceği inancı kolay olmuyor. Yetiştirdiğimiz öğrenciler bizden daha güzel olacak diyoruz her seferinde ancak onlar da televizyona bölünüyor. Tiyatro, kıymetlerini kaybettiği vakit yerini kolay dolduramıyor. Ben eskiyle yaşamayan ve yeniye bakan biriyim lakin gel de Ferhan Şensoy’un yerini doldur.

‘Tiyatro tarihimizde yeni bir sayfa açtı’

Müzisyen Nejat Yavaşoğulları


Ferhan’la arkadaşlığımız Hoş Sanatlar Akademisi’ne rastlıyor. O da ben de mimarlık okuyorduk. Ben müzik mefkureleri taşıyordum, o da tiyatro mefkureleri taşıyordu. O senelerdan arkadaştık. Mimarlık eğitimini bırakarak Fransa’ya ve oradan da Kanada’ya gitti. Tiyatro üzerine ağırlaşıp, Türkiye’ye dönüp Brechtyen tiyatroyu ülkemizde gerçekleştirdi. Tiyatro tarihimizde yeni bir sayfa açtı. Hem yazdığı oyunların farklılığı birebir vakitte sahnelenmesindeki epik tavır ile kendi çizgisini yarattı. İsminin Ortaoyuncuları olması bile bunu daha güçlendiren bir durumdu. Bu bakımdan hem arkadaşımı kaybettim birebir vakitte fazlaca pahalı bir insanı.

En son pandemidilk evvel birlikte, 30-40 yılın akabinde Şahları Da Vururlar’ı da yine oynamak için provalara başlamıştık. Şan Tiyatrosu yanınca tekrar oynanamamıştı oyun. Birkaç gün içerisinde de oyun başlayacaktı ancak pandemi yasakları başlayınca olmadı. Oyun için 1,5 aylık biletler de bitmişti. Kapalı gişeydi yani. Pandemi uzun sürmez sanıyorduk. 1,5 yılı geçtik ve Ferhan’ın sıhhati oyunu oynamaya el vermedi. bu biçimde de bir durum oldu. Her vakit yine sahneye koyacağız diye oyunu bekliyorduk. Ferhan da hastalandı ve sıhhati el vermedi.

‘Şensoy bizim talihimizdi lakin ne kadar değerlendirdik, o ayrı’

Dramaturg Eren Aysan


Ferhan Şensoy Haldun Taner’den el aldığı Kabare Tiyatrosu yapısını “Ferhanca” üslubuyla geliştirdi, yetkinleştirdi. Bunu hem epey başarılı olduğu müelliflik anlayışıyla birebir vakitte sahneleme gücüyle yaptı.

Kendine has bir oyunculuk anlayışını açık biçimle ve bize mahsus klâsik olanla birleştirerek sahnede ona daima hayran olmamızı sağladı. Her çalışması toplumun yeni bir sosyolojik yansımasıydı hem de.

Şahları Da Vururlar’da siyasal yapıyı değişik bir tarihselleştirme ve uzak açıyla ele aldı. İstanbulu Satıyorum’la bozulan İstanbul yapısına değindi. İçinden Tramvay Geçen Bir Müzik da Haldun Taner’in ona verdiği Karl Valentine özyaşam hikayesi yapıtından esinlenmeydi örneğin. Ustalara saygıyı daima demledi. Haldun Taner Kabare de bunun bir örneğidir. Fişne Bahçesu’nda Çehov’u ustalıkla bugüne taşıyarak lezzetli bir güldürü anlayışına dönüştürdü. Çok başarılı bir deneme yazarıydı.

Alnı açık bir sanatçı, her şeyiyle harika bir tam tiyatro adamıydı. Onunla 2000’lerin başında tanıştık. Her vakit bize öğretici olurken beraberinde günlük ömürde mizahını da koruyarak yaşantısını sürdürdü. Onu hayli özleyeceğiz. Ferhan Şensoy gibisi 1000 yılda bir gelir. Bizim talihimizdi. Ancak ne kadar değerlendirdik, o farklı.

‘Dünyada eşi gibisi olmayan bir ustaydı‘

Oyuncu Tabiat Rutkay


Çok değerli bir ustamızdı. Bize sahneyi sevdiren, mizahı öğreten bir ustamızdı. Her sıkıntı vakitte, ülkemizin geçtiği sıkıntı vakit içinderda, özgür mizahıyla iletisini veren, bizi tiyatroyu alıştıran, Ses Tiyatrosu’nun büyüsünde her vakit bizi kucaklayan, her vakit kendi çizgisinde olan, farklı bir ustaydı. Dünyada eşi gibisi olmayan bir ustaydı. Benim için baba yadigarı. Çocukluğumun Ferhan Ağabeyi. Kendi evlatlarıma bakınca kendimi şanslı hissediyorum. Fakat çocuklarımı tanıştıracağım hiç bir ustam kalmadı. Ülkemizin kıymetli aydınlarındadı. Aydınlık yüzüydü.

Türk tiyatrosuna fazlaca şey kattı. Kendi tiyatrosuna, kendi tiyatro şuuruna sahip bir adamdı. O bir ekoldü. Müjdat Gezen üzere, babam üzere fazlaca şey kattı. Kendi siyasi hicvi vardı. Tiyatronun harikulade bir kolu kırıldı. Ferhan Şensoy epeyce üzülmesin, onun ektiği fidanlar büyüyor. Biz Ferhan Şensoy’u izlemiş kocaman bir nesiliz. Onun mirası devam eder. Lakin elbette kimse onun sözlerini onun üzere yorumlayıp onun dizdiği üzere dizeleri kullanamaz. Buna karşın onun üzere olumlu bakmak istiyorum: Ya olmasaydı? Bu ülke 40-50 sene onu izledi. Bir sürü çocuk yetişti onun sebebiyle. Ben de onu çocuklarıma anlatacağım.

‘Kendine özgün bir üslup geliştirdi’

Müellif Nedim Gürsel


Yatılı okul boyunca Galatasaray Lisesi senelerında tanıştığım fazlaca pahalı bir arkadaşımdı. Birebir sırada oturduğumuz da oldu. Yeni Ufuklar’da onun birinci hikayesinin yayımlanmasına ön ayak olmuştum. Bu birinci hikayenin ismini hatırlıyorum: “Dalgındır Hüsam Kusura Kalmayın”. Kendine özgün bir şekil geliştirdi. O usul beğenildi. Büyük kitlelere yönelik epey başarılı bir tiyatro anlayışı getirdi. Çok üzgünüm.

‘O ölümsüz bir insan’

Oyuncu Hakan Alım


Türk Tiyatrosu’nun son 50 yıllık sürecinde şu an oynamak ve yazmak için bir jenerasyonun feyz aldığı ustasıdır Ferhan Şensoy. Hem yazan hem yöneten hem oynayan birebir vakitte bir yere sahip çıkan hayli özel bir insan. Onu anlatmaya tanım yetmez. Bizim için hayli değerli. hiç bir vakit da öldüğüne inanmayacağımız, uzunca bir süre Bodrum’da yaşıyor ve hiç bir şeyle ilgilenmiyor diye içimden geçireceğim. Zira Ferhat abi kitaplarda, anılarda yaşıyor. O ölemez. O ölümsüz bir insan.

hiç bir vakit duruşundan taviz vermedi. Daima hürmet bekledi ve hürmet gösterdi. Ona epey enteresan bir biçimde her bölümden insan gelirdi. Zira yalnızca doğruyu söylüyordu. Hiç kimsenin adamı olmadı. en çok eleştirdiği şahıslar de kendi görüşünden insanlardı. Liyakat ve adalet onun için fazlaca değerliydi. Ondan yalnızca tiyatro öğrenmedik. hiç bir vakit yalnızca tiyatro öğrenmedik. Onun anılarını, kıssalarını, bize öğrettiklerini hem bizim jenerasyonumuza tıpkı vakitte daha sonraki jenerasyonlara anlatacağız. Bizim de nazaranvimiz bu.