‘Endometriozis’ hastalığına ‘erken teşhis’ uyarısı

EliteDizqn

Active member
Çikolata kisti olarak da bilinen endometriozis yumurtalıklarda, fallop tüplerinde yahut karın boşluğu üzere uterus haricindeki bölgelerde uterus iç yüzeyini döşeyen endometrial dokunun varlığı ile karakterize kronik bir hastalıktır. Yanlış konumlanan bu endometrial dokuda, tıpkı uterusta olduğu üzere adet döngüsü olur.

Endometriozis (çikolata kisti), yumurtalıklarda yerleşirse yumurtaların kalitesini ve ayrıyeten fallop tüplerinin işleyişini olumsuz istikamette tesirler ve karın boşluğunun iç kısmında yapışıklığa yol açar. Bu hastalık, belirtiler hafifçee alındığı için kısırlık ortaya çıkana kadar çoklukla fark edilmez.

HER 10 BAYANDAN BİRİNDE GÖRÜLÜYOR

Prof. Dr. Ömer Lütfi Tapısız, endometriozisin her 10 bayandan birinde görülen önemli bir toplum sıhhati sorunu olduğunu, olağanda rahmin iç kısmını döşeyen endometrium katmanının rahim haricinde bulunması olarak tanımlandığını bildirdi.


Hastalık çoğunlukla pelvis denilen karnın alt bölgesinde görüldüğünü belirten Tapısız, lakin daha az çoğunlukla da olsa bedenin her yerinde görülebilen bir hastalık olduğunu kaydetti.

CİNSEL BAĞLANTI SIRASINDA AĞRI, İDRARDA KAN…

Bilhassa adet devirlerinde gözlenen şiddetli ağrının en sık karşılaşılan belirti olduğunu bildiren Tapısız, “Bunun yanında cinsel münasebet sırasında ağrı, karnın alt bölgesinde daima ağrı, büyük tuvalete çıkarken zorlanma ve ağrı, sık idrara çıkma ve idrarda kan görülmesi üzere şikayetlere de sebep olabilmektedir” dedi.

Tapısız, hastalığın kesin niçininin bilinmediğini belirterek, “En yaygın kabul bakılırsan teori; her ay gerçekleşen istikameti dışarı olan kan akımının, geriye yanlışsız tüplerden karın içine akması, beden esirgeyici düzeneklerinin bu kanı temizleyememesi kararında dokularda iltihap gelişmesi ve süreç sonunda yapışıklıkların ve yangının oluşmasıdır” sözünü kullandı.

TANISI NASIL temalıYOR?

Tapısız, endometriozis hastalarının sıklıkla 25-35 yaş içinde ve üreme çağındaki bayanlar olduğunu belirterek, şunları kaydetti:


  • Hastalar ekseriyetle; kasık ağrısı, hamile kalmada zorluk ve/veya yumurtalık kisti şikâyetleri ile başvururlar.
  • Hekim, şikâyetleri sorgulayıp değerlendirdiğinde ön teşhis ve kuşkusu doğrultusunda hastayı muayene edecektir. Fizik muayene bulguları hastadan hastaya farklılık göstermekle bir arada, endometriozis lezyonlarının (endometriotik implant) yerleştiği yerlere göre rahim art duvarında nodüller, yumurtalıkta kistler, muayenede ağrılı bölgeler ile kendini gösterebilir.
  • Ultrasonografi, muhtaçlık duyulduğunda manyetik rezonans üzere görüntüleme halleri ile çikolata kistleri, rahim art duvarında ve idrar kesesinde yerleşik nodüller görüntülenebilir.
  • Kesin teşhis, laparoskopi denilen kapalı yol ameliyat ile göbek deliğinden optik bir kamera ile girilerek karın içi organların kıymetlendirilmesi ve lezyonlardan biyopsi alınması ile temalır.
  • Bu ameliyat ile endometriozis yaygınlığı, yapışıklıklar görülmekte ve tıpkı anda hem teşhis hem tedavi mümkün olabilmektedir.
TEDAVİ HANGİ SİSTEMLER KULLANILMAKTA?

Endometriozis hastalığının tedavisinin hastaya, hastalığın şiddetine ve hastanın gebelik planına nazaran şekillendiğini söz eden Tapısız, şu biçimde konuştu:


  • Gebelik isteği olan bir hastada gebeliği ön planda tutarak yaş ve yumurtalık kapasitesine göre tedavi planlaması yapılmaktadır.
  • çoğunlukla semptomların şiddetine nazaran tedavide birinci tercih edilmesi gereken usul ilaç tedavileri olmalıdır.
  • Birtakım durumlarda hastalığın cerrahi ile tedavi edilmesi gerekebilmektedir. Bu durumlar; süreklilik gösteren ve ilaç tedavisine karşılık vermeyen ağrı yakınması olduğunda, mevcut hayat işlevleri kısıtlanan, ağır bulguları olan hastalarda, endometriozis doku teşhisinin gerekli görüldüğü durumlarda, bağırsak ya da idrar yolları tıkanıklığının olduğu durumlarda, birlikteinde kanser kuşkusu olan hastalarda cerrahi tedavi uygulanmaktadır.
  • Cerrahide yaklaşım her vakit birinci vakit içinderda laparoskopi yani kapalı prosedür ile olmalıdır. İleri seviye laparoskopik cerrahi yapabilmeyi gerektiren bu hastalığın cerrahi tedavisi, bu mevzuda ağır eğitim almış, tecrübeli cerrahlarca yapılmalıdır.
  • Gerçek merkezlerde bu hususta tecrübeli cerrahlarca yapılmış cerrahiler daha sonrası fazlaca yüz güldürücü sonuçlar alınmaktadır.
ERKEN TEŞHİS UYARISI

Tapısız, hastalığın 10 bayandan birini etkileyen önemli bir toplum sıhhati sorunu olduğunu vurgulayarak, “Burada değerli olan husus hastalığın erken teşhis edilmesi ve hastaların multidisipliner bir biçimde takip ve tedavilerinin planlanmasıdır. Erken teşhis ve yanlışsız takip ve tedavinin sağlanabilmesi için en evvel husus ile ilgili farkındalığın olması gerekmektedir. Buna yönelik olarak ortasında bulunduğumuz Mart ayı “Endometriozis Farkındalık Ayı” olarak benimsenmiştir. Bilhassa adet devirlerinde ve cinsel alakada şiddetli ağrı ve çocuk sahibi olmada zorluk yaşayan bayanlarımızın endometriozis hastalığı açısından farkındalığının olması ve şuurlu hareket etmeleri kıymet arz etmektedir. Farkındalığın hayat kalitesini artıracağı unutulmamalıdır” dedi.