EliteDizqn
Active member
Elektrikli scooterlar (e-scooter), 2017 yılında piyasaya sürüldüklerinden bu yana kent sakinleri için değerli bir ulaşım aracı haline geldi. Üstelik, nüfus yoğunluğu olan kentlerde, bilhassa kısa uzaklıklar için toplu taşımaya alternatif yaratıp elektrikli olmaları sebebiyle de hava kirliliğini azaltmaya katkı sağlıyor.
Her yenilik üzere, yazılı ve kelamlı birtakım kuralların hala gelişim evresinde olmasının kazalar açısından boşluk yaratabildiğini hatırlatan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, ortaya çıkabilecek ortopedik meselelere işaret etti. Çift, elektrikli scooter kazalarının yüzde 50’ye yakınının ortopedik faydalanmalarla sonuçlandığına dikkat çekti.
MADDELERCE BELİRLENMİŞ ASGARÎ YAŞ SONU YOK
Bilhassa büyük kentlerde kullanım oranının artmasıyla faydalanma oranlarında da artış gözlendiğine işaret eden Doç. Dr. Hakan Turan Çift, “Elektrikli scooter kazalarında önemli artışlar gözlemlenmektedir. Bu faydalanmalar, 18-44 yaş içinde ve çoklukla erkeklerde daha sık olarak görülmektedir. Bunun yanında kullanım için maddelerce belirlenmiş en az yaş sonu olmaması da kaza açısından risk oluşturuyor” diye konuştu.
HAMİ EKİPMAN KULLANIMI KOŞUL
Elektrikli scooter şoförlerinin yaş hudutları, trafik eğitimi zorunlulukları ve faydalanma riskine karşı zarurî hami ekipmanları yasal olarak tam belirlenmediği için, birfazlaca şoför hami ekipman kullanmıyor. Doç. Dr. Hakan Turan Çift, bu niçinle sıradan bir ortopedik faydalanmayla sonuçlanabilecek kazaların, yüksek riskli ortopedik faydalanmalara niye olabileceği ihtarında bulunarak kelamlarına şöyleki devam etti:
“Scooter kazasına bağlı faydalanmaların çoğunlukla omuz, dirsek ve eller üzere üst ekstremitede, diz eklemi ön çapraz bağlarında, baş bölgesinde ya da yüz bölgesinde olduğunu görüyoruz. Fakat, kalça kırıkları ve alt ekstremitede kontüzyonlar da görülüyor. En sık kırılan kemik el bileğinde Radius kemiği olup alçı ile tedavisi mümkün olan problemlerdir. Yaralananların yüzde 80-90 civarı acilden konuta gönderilirken, yüzde 10-20 civarı ise ameliyat edilmek üzere servise yahut ağır bakıma yatırılmaktadır. Bacak üzere alt ekstremite kırıkları, kol-el üzere üst ekstremite kırıklarına nazaran 2 kat daha yüksek bir hastaneye yatış oranına sahip.”
“KESİN KURALLARA GEREKSİNİM VAR”
Kimi ülkelerde, elektrikli scooter kullanmasının daha inançlı hala getirilmesi için birtakım yasal düzenlemeler getirildiğini hatırlatan Doç, Dr. Hakan Turan Çift, “Yasa düzenleyiciler, kent planlamacıları ve ticari kurumlar, isteğe bağlı mobilite pazarı olgunlaşmaya devam ederken hem şoförlerin tıpkı vakitte yayaların güvenliğini en üst seviyeye çıkarmaya odaklanmalıdır. Kollayıcı ekipman kullanması kesinlikle teşvik edilmeli, hatta birtakım ekipmanların (kask, bilek, dirsek ve diz müdafaaları, vb..) kullanması mecburî olmalıdır. Şoförlere hem kendi güvenlikleri birebir vakitte etraf güvenliği açısından birtakım yasal yaptırımlar uygulanmalıdır. Alkol alındıktan daha sonra kullanılmamalı, yolcu sayısı (yalnız 1 kişi olmalıdır), kullanılan yerin uygunluğu (ıslak yahut engebeli yerler kullanıma uygun değildir), trafikte uyması gereken genel kurallar ile yaş aralığı, sürat hududu ve esirgeyici ekipman kullanmasının da yasa düzenleyiciler tarafınca bir an evvel belirlenmesi ehemmiyet taşıyor.”
Her yenilik üzere, yazılı ve kelamlı birtakım kuralların hala gelişim evresinde olmasının kazalar açısından boşluk yaratabildiğini hatırlatan Ortopedi ve Travmatoloji Uzmanı Doç. Dr. Hakan Turan Çift, ortaya çıkabilecek ortopedik meselelere işaret etti. Çift, elektrikli scooter kazalarının yüzde 50’ye yakınının ortopedik faydalanmalarla sonuçlandığına dikkat çekti.
MADDELERCE BELİRLENMİŞ ASGARÎ YAŞ SONU YOK
Bilhassa büyük kentlerde kullanım oranının artmasıyla faydalanma oranlarında da artış gözlendiğine işaret eden Doç. Dr. Hakan Turan Çift, “Elektrikli scooter kazalarında önemli artışlar gözlemlenmektedir. Bu faydalanmalar, 18-44 yaş içinde ve çoklukla erkeklerde daha sık olarak görülmektedir. Bunun yanında kullanım için maddelerce belirlenmiş en az yaş sonu olmaması da kaza açısından risk oluşturuyor” diye konuştu.
HAMİ EKİPMAN KULLANIMI KOŞUL
Elektrikli scooter şoförlerinin yaş hudutları, trafik eğitimi zorunlulukları ve faydalanma riskine karşı zarurî hami ekipmanları yasal olarak tam belirlenmediği için, birfazlaca şoför hami ekipman kullanmıyor. Doç. Dr. Hakan Turan Çift, bu niçinle sıradan bir ortopedik faydalanmayla sonuçlanabilecek kazaların, yüksek riskli ortopedik faydalanmalara niye olabileceği ihtarında bulunarak kelamlarına şöyleki devam etti:
“Scooter kazasına bağlı faydalanmaların çoğunlukla omuz, dirsek ve eller üzere üst ekstremitede, diz eklemi ön çapraz bağlarında, baş bölgesinde ya da yüz bölgesinde olduğunu görüyoruz. Fakat, kalça kırıkları ve alt ekstremitede kontüzyonlar da görülüyor. En sık kırılan kemik el bileğinde Radius kemiği olup alçı ile tedavisi mümkün olan problemlerdir. Yaralananların yüzde 80-90 civarı acilden konuta gönderilirken, yüzde 10-20 civarı ise ameliyat edilmek üzere servise yahut ağır bakıma yatırılmaktadır. Bacak üzere alt ekstremite kırıkları, kol-el üzere üst ekstremite kırıklarına nazaran 2 kat daha yüksek bir hastaneye yatış oranına sahip.”
“KESİN KURALLARA GEREKSİNİM VAR”
Kimi ülkelerde, elektrikli scooter kullanmasının daha inançlı hala getirilmesi için birtakım yasal düzenlemeler getirildiğini hatırlatan Doç, Dr. Hakan Turan Çift, “Yasa düzenleyiciler, kent planlamacıları ve ticari kurumlar, isteğe bağlı mobilite pazarı olgunlaşmaya devam ederken hem şoförlerin tıpkı vakitte yayaların güvenliğini en üst seviyeye çıkarmaya odaklanmalıdır. Kollayıcı ekipman kullanması kesinlikle teşvik edilmeli, hatta birtakım ekipmanların (kask, bilek, dirsek ve diz müdafaaları, vb..) kullanması mecburî olmalıdır. Şoförlere hem kendi güvenlikleri birebir vakitte etraf güvenliği açısından birtakım yasal yaptırımlar uygulanmalıdır. Alkol alındıktan daha sonra kullanılmamalı, yolcu sayısı (yalnız 1 kişi olmalıdır), kullanılan yerin uygunluğu (ıslak yahut engebeli yerler kullanıma uygun değildir), trafikte uyması gereken genel kurallar ile yaş aralığı, sürat hududu ve esirgeyici ekipman kullanmasının da yasa düzenleyiciler tarafınca bir an evvel belirlenmesi ehemmiyet taşıyor.”