“Duvarlar ve Ötesi Sergisi” Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi’nde Açıldı

EliteDizqn

Active member
İnsanlık tarihi kadar eski duvar süslemesinin,

dokuma dokumacılığının en eski formuyla birleştiği “Duvarlar ve Ötesi” sergisi

farklı koleksiyonlardan yüz ondan fazla duvar halısını buluşturuyor.


Mardin’de Sakıp Sabancı’nın vasiyeti üzerine Sabancı Vakfı tarafınca restore edilerek müze ve sanat galerisine dönüştürülen Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi – Dilek Sabancı Galerisi, “Duvarlar ve Ötesi” standını ziyarete açtı.

Mağara fotoğraflarından başlayan, yerleşik yaşama geçişle bir arada duvarları süsleme içgüdüsünün, fresk ve mozaik üzere çeşitli mimari bezemelerin yanı sıra, dokumacılığın en eski formlarından biri duvar dokumalarının tarihi süreçteki gelişmenini anlatan Duvarlar ve Ötesi standı, farklı koleksiyonlardan yüz ondan fazla duvar halısını bir ortaya getiriyor.

Duvarlar ve Ötesi standı için 9 Aralık 2022 Cuma günü Mardin Valisi ve protokolünün de iştirakiyle bir açılış merasimi gerçekleştirildi.

Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Üyesi Dr.h.c. Dilek Sabancı açılış merasiminde şöyleki konuştu: “Mardin’in asırlar boyunca biriktirmiş olduğu kültür tecrübesine katkıda bulunmak istedik ve Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi Dilek Sabancı Sanat Galerisi’nin açılışını 2009 yılında gerçekleştirdik. Galerimiz bugüne kadar 10 standa mesken sahipliği yaptı. Burada açılışını yaptığımız Duvarlar ve Ötesi standı bizi, insanlık tarihinin birinci vakit içinderından günümüze kadarki süreç ortasında dokumaların seyahatine çıkarıyor. Medeniyetlerin doğduğu Mezopotamya topraklarının kadim kenti Mardin ile bu sergiyi buluşturmaktan dolayı fazlaca memnunuz.”

Sabancı Vakfı Genel Müdürü Nevgül Bilsel Safkan “Sabancı Vakfı olarak yarım asra yakın bir müddetdir toplumsal gelişmeye katkı sunmak için hareket ediyor; Türkiye’nin 7 bölgesinde ve neredeyse her kentinde kalıcı eserler bırakmak için çalışıyoruz. Ülkemize, projelerimizden faydalanan bireylere ve eğitime sürdürülebilir katkılarımızın başarılı ve bedel yaratan yansımalarını gördükçe gururlanıyoruz. Eşsiz tarihiyle kültürlerin buluşma noktası olan Mardin de Vakfımız için epeyce kıymetli bir yere sahip. 16 yıldır sürdürdüğümüz hibe programı kapsamında desteklediğimiz projeler ve 14 yıldır devam eden Fark Yaratanlar programıyla Mardin’de epeyce değerli çalışmalar gerçekleştirdik. Bunun yanında Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi ve Sabancı Mardin Kız Yurdu hem kültür-sanata tıpkı vakitte eğitime kazandırdığımız kıymetli kalıcı yapıtlarımız içinde yer alıyor.” dedi.

Sakıp Sabancı Müzesi Müdürü Dr. Nazan Ölçer stantla ilgili yaptığı açıklamada; “Mardin’de şimdiye kadar gerçekleştirdiğimiz stantlar içinde bizi tahminen de en çok heyecanlandıran projeyle karşınızda olmaktan büyük memnunluk duyuyoruz. Hem Mardin’i yansıtan, hem tarihi mağara duvar fotoğraflarına kadar uzanan bir mevzuyu gündeme taşıyoruz. Duvarlar ve Ötesi standını planlarken kendimize bir kadro sorular sorduk: Duvarlar niye süslenir, niye Picasso, Miro üzere ressamlar, heykeltıraşlar ve fotoğraf sanatkarları duvar halısı da yapma gereksinimi duymuştur? Mescitlerimizi eşsiz kılan çiniler birinci ne vakit beyaz duvarların yerini aldı? Mardin’deki kiliseler biraz da onları faklı kılan duvarlarıyla hepimizi farklı bir dünyaya götürmüyor mu? Geleneğimizde de olan duvarları boş görmeme isteği, insanlık kadar eski, tahminen de geleceğe bir iz bırakma dürtüsü. Sanatkarların kendilerini öteki gereçlerde deneme, görme, daha fazla bireye ulaşma isteği… İşte tüm bunlar standımızı şekillendirdi. bir hayli özel koleksiyon taraması yaptık. Ayrıyeten Mardin bölgesinden, konutlardan, kiliselerden, Ezidi köylerinden halıları bir ortaya getirdik. İstanbul Harbiye Radyoevi’nde duran ve ziyaretçileri karşılayan Özdemir Altan’ın iki dev duvar halısı birinci sefer kurum haricinde Mardin’de müzemizde sergileniyor. Vahap Avşar, Belkıs Balpınar, Burhan Doğançay, Gülsün Karamustafa, Zeki Faik İzer, Tulga Tollu ve Gültekin Çizgen üzere sanatkarların klasik Türk halılarının dokunduğu metotla gerçekleştirdiği çağdaş halı dizaynları, inanıyorum ki ziyaretçilerimizi şaşırtacak.

Duvarlar ve Ötesi standımızda bir yandan inanç tasasıyla ve klasik tekniklerle üretilen isimsiz duvar halılarını, başka yandan yeni tasarım figürlerini barındıran ve çağdaş metotlarla üretilen örnekleri bir ortada sunuyoruz. bir daha bir beraberlik… Tıpkı Mardin’in kendisi gibi… Mardin’in tarih boyunca birikmiş anısını da barındıran standımızın oluşumunda Sakıp Sabancı Mardin Kent Müzesi’nin genç müdürü Fırat Şahin’e, takviye veren Sabancı Vakfı ve koleksiyonerlere ve her vakit sanat hamiliğiyle bizi en hoş işleri yapmamız konusunda cesaretlendiren Sayın Dr. Dilek Sabancı’ya epeyce teşekkür ediyorum.” dedi.

“Duvarlar ve Ötesi” standı, salıdan cumartesiye 09.00 – 17.00 içinde Sakıp Sabancı Kent Müzesi – Dilek Sabancı Sanat Galerisi’nde ziyaret edilebilecek. Stant 30 Nisan 2023 tarihine kadar açık kalacak.

DUVAR HALILARI…

Antik Yunan ve Roma’da, üst sınıfın villa ve saraylarında yer alaraksosyal statü belirten, gündelik hayatı ve doğayı husus alan fresk ve mozaikler, varlıklı bir gelenek olan duvar halısı dokumacılığına dair ipuçları taşır. 1400’den itibaren duvara asılan fotoğraflı dokumalar Avrupa’da aristokrasinin değerli bir modülü olur, soylular kendi topraklarında seyahat ederken saray ve kalelerini döşeyecek duvar halılarını da birlikteinde gdolayır. Duvar halısının taş duvarlı odaları ısıtmaya yardımcı olduğu söylense de esas fonksiyonu sahibinin zenginliğini ve toplumsal pozisyonunu gözler önüne sermek olmuştur. daha sonradan çoklukla goblen ismiyle anılacak olan bu dokumalar bir manada fresklerin yerini alarak taşınabilir ve ihtişamlı eserler hâline gelir.

Duvar dokumaları, Rönesans boyunca görkemli bir odanın en değerli dekoratif öğeleri olmuştur. 18. yüzyılda Avrupa duvar halılarında kıymetli fotoğraflar ve geçmişte dokunan eserler kopya edilir, 19. yüzyılda Avrupa’da her alanda moda hâline gelen Oryantalizm akımı duvar halılarında da görülür. 1920 ve 1930’lardaki Bauhaus figürleri, 1932’de Pablo Picasso, Georges Braque, Henri Matisse, Fernand Léger, Joan Miró ve mimar Le Corbusier üzere değerli isimler, yapıtlarını tuvallerle sınırlamaz, dokumalara da uygular ve bu biçimdece seramikte olduğu üzere, sanatta yeni bir alan açar. 1950’lerden itibaren dizayncılar, klasik üretim biçimlerine yeni yorumlar getirerek klasik duvar halısı uygulamalarından kopan, aktüel sanat ortasında konumlanan eserler verir.

Tarih boyunca duvar halısı dokumacılığı, çoklukla üst ve aristokrat sınıflara mahsus bir sanat olur. Kırsal kesim ve küçük yerleşimlerde ise duvar halısı dokumacılığı farklı bir formda halk sanatına yansır. El işlemeleri ve dokumalar, masal ve efsanelerden sahneler içeren halı ve kilimler, keçeler, takvimler ve fotoğraflar duvarlarda yerlerini bulurken, kutsal diyarlar ve hasreti çekilen coğrafyalara ilişkin görüntü fotoğrafları de unutulmaz. Meskenlerin, kimi vakit de kamusal alan ve yapıların duvarlarını süsleyen halı ve bezemeler toplumsal değişimlere uğrar. İnanç, beğeni ve özenmeleri yansıtan gereç ve tekniklerle işlenerek günümüze ulaşır.

Kaynak: (BYZHA) – Beyaz Haber Ajansı