EliteDizqn
Active member
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Konseyi, 20 Aralık 2013’teki 68. oturumunda, 1973’te Kuşağı Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Cinslerinin Memleketler arası Ticaretine Ait Kontratın (CITES) imzalandığı gün olan 3 Mart’ı, yabanî hayvan ve bitkiler hakkında farkındalık yaratmak ve şuur oluşturmak hedefiyle “Dünya Yaban ömrü Günü” ilan etti.
Her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanan Dünya Yaban ömrü Günü’nün bu yılki teması, dünya çapında kritik seviyede jenerasyonu tükenmekte olan yabani bitki ve hayvanların statüsüne dikkat çekmek ve onları korumak için tahliller tasarlamak ve uygulamak gayesiyle “Ekosistemin Yenilenmesi için Kilit Cinsleri İyileştirmek” olarak belirlendi.
Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri temalı Hükümetler Ortası Bilim-Politika Platformunun (IPBES) son raporundan derlediği bilgilere nazaran, birçok 10 yıl ortasında olmak üzere yaklaşık 1 milyon hayvan ve bitki çeşidinin jenerasyonu tükenme tehdidi altında bulunuyor.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK BÜYÜK ZİYAN GÖRÜYOR
Rapora nazaran, insanların ve öteki tüm çeşitlerin bağımlı olduğu ekosistemlerin sıhhati her zamankinden daha süratli berbata gidiyor. Bunun da dünyanın dört bir yanındaki beşerler üzerinde önemli tesirler yaratacağı öngörülüyor.
İnsanlardan kaynaklı tahribat niçiniyle biyolojik çeşitliliğin büyük ziyan gördüğü vurgulanan raporda, endemik tiplerin yok olmak tehlikesinin gitgide büyüdüğü yer aldı.
Araştırmada yer alan bulgular, dünya genelinde kuşağı tükenmekte olan çeşit sayısının giderek arttığını ortaya koyuyor. Bilhassa insan nüfusunun ikiye katlandığı son 50 yıllık vakit dilimindeki tahribatın tarihte gibisi olmadığı kaydediliyor.
EN AZ 680 OMURGALI CİNSİN KUŞAĞI TÜKENDİ
Araştırmada, günümüzdeki jenerasyonu tükenmekte olan canlı çeşidi oranının dünya üzerinde son 10 milyon yılda görülen oranın yüzlerce kat üzerinde olduğunun altını çiziyor. Rapor, 2016’ya kadar besin ve tarım maksadıyla evcilleştirilmiş 6 bin 190 göğüslü hayvandan 559’unun soyunun tükendiğini ve en az 1000’inin de tehdit altında olduğunu ortaya koydu.
Yerli çeşitlerin ortalama bolluğu, yerleşik habitatlarda 1900’den bu yana en az yüzde 20 azaldı. Amfibi tiplerin yüzde 40’ından fazlası, resif oluşturan mercanların neredeyse yüzde 33’ü ve tüm deniz memelilerinin üçte birinden çoksı ise tehdit altında.
Böceklere ait net datalara ulaşılmazken, mevcut bilgiler böcek tiplerinin tahminen yüzde 10’unun tehlikede olduğuna işaret ediyor. Rapora nazaran, 16. yüzyıldan bu yana en az 680 omurgalı çeşidinin kuşağı tükendi.
DENİZLERDEKİ HAYAT DA TEHDİT ALTINDA
Rapor, su üzerinde devam eden ekosistemin de insan tesiri niçiniyle önemli bir tahribata uğradığını ortaya koyuyor. Dünya üzerinde yer alan okyanusların sırf yüzde 3’lük kısmı insan tesirinden uzak kalabiliyor. Yaklaşık yüzde 66’lık kısmıysa insan tesiriyle ziyan görüyor. Bu kısımlarda yaşayan deniz canlıları için ömür daha da zorlaşıyor.
İklim değişikliği, tüketici tercihleri, kentleşme, demografinin değişmesi, arazi kullanmasında değişiklikler, kirlilik, çok hasat ve istilacı cinslerin yayılımı üzere ögeler, biyolojik çeşitliliği olumsuz etkiliyor.
Rapora göre, yerleşik etrafın dörtte üçü insan hareketleri tarafınca kıymetli ölçüde değiştirildi, sulak alanlarınsa yüzde 85’i yok oldu.
Ülke başına istilacı yabancı cinslerin sayısı, detaylı bilgilere sahip 21 ülkede 1970’ten bu yana yaklaşık yüzde 70 artış gösterdi.
HABİTAT BÜTÜNLÜĞÜ YÜZDE 30 AZALDI
Raporda, karada yaşayan, uçamayan memelilerin neredeyse yarısının (yüzde 47) ve iklim değişikliğinden aslına bakarsan olumsuz etkilenmiş olabilecek kuşların yüzde 23’ünün tehdit altında olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten karada yaşayan, tatlı su ve deniz omurgalıları, omurgasızlar ile bitki kümelerinin yüzde 25’i de jenerasyonu tükenme tehdidiyle karşı karşıya.
Öte yandan, habitat kaybı ve bozulmasının niye olduğu global karasal habitat bütünlüğü de yüzde 30 azaldı.
Kıyı bölgelerinde yaşanan habitat kaybı ile mercan kayalarının yok olması niçiniyle 300 milyona yakın insanın yaşadığı bölgelerdeki sel ve fırtına riski artmış durumda.
2030 AMAÇLARINA ULAŞILMASI GÜÇ GÖRÜNÜYOR
BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, Paris Mutabakatı ve Biyolojik Çeşitlilik Mukavelesi üzere yol haritaları, tabiatın ömür örgüsünün ve biyolojik çeşitliliğin korunmasında epeyce değerli rol oynuyor.
IPBES’e bakılırsa, doğayı müdafaa ve siyasetleri uygulama konusundaki ilerlemelere karşın, doğayı korumak ve sürdürülebilirliği sağlamak için global maksatlar mevcut yönergelerle karşılanamayabilir ve 2030 ve ötesindeki gayelere fakat ekonomik, toplumsal, politik ve teknolojik faktörlerdeki dönüştürücü değişikliklerle ulaşılabilir.
Her yıl çeşitli etkinliklerle kutlanan Dünya Yaban ömrü Günü’nün bu yılki teması, dünya çapında kritik seviyede jenerasyonu tükenmekte olan yabani bitki ve hayvanların statüsüne dikkat çekmek ve onları korumak için tahliller tasarlamak ve uygulamak gayesiyle “Ekosistemin Yenilenmesi için Kilit Cinsleri İyileştirmek” olarak belirlendi.
Biyolojik Çeşitlilik ve Ekosistem Hizmetleri temalı Hükümetler Ortası Bilim-Politika Platformunun (IPBES) son raporundan derlediği bilgilere nazaran, birçok 10 yıl ortasında olmak üzere yaklaşık 1 milyon hayvan ve bitki çeşidinin jenerasyonu tükenme tehdidi altında bulunuyor.
BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK BÜYÜK ZİYAN GÖRÜYOR
Rapora nazaran, insanların ve öteki tüm çeşitlerin bağımlı olduğu ekosistemlerin sıhhati her zamankinden daha süratli berbata gidiyor. Bunun da dünyanın dört bir yanındaki beşerler üzerinde önemli tesirler yaratacağı öngörülüyor.
İnsanlardan kaynaklı tahribat niçiniyle biyolojik çeşitliliğin büyük ziyan gördüğü vurgulanan raporda, endemik tiplerin yok olmak tehlikesinin gitgide büyüdüğü yer aldı.
Araştırmada yer alan bulgular, dünya genelinde kuşağı tükenmekte olan çeşit sayısının giderek arttığını ortaya koyuyor. Bilhassa insan nüfusunun ikiye katlandığı son 50 yıllık vakit dilimindeki tahribatın tarihte gibisi olmadığı kaydediliyor.
EN AZ 680 OMURGALI CİNSİN KUŞAĞI TÜKENDİ
Araştırmada, günümüzdeki jenerasyonu tükenmekte olan canlı çeşidi oranının dünya üzerinde son 10 milyon yılda görülen oranın yüzlerce kat üzerinde olduğunun altını çiziyor. Rapor, 2016’ya kadar besin ve tarım maksadıyla evcilleştirilmiş 6 bin 190 göğüslü hayvandan 559’unun soyunun tükendiğini ve en az 1000’inin de tehdit altında olduğunu ortaya koydu.
Yerli çeşitlerin ortalama bolluğu, yerleşik habitatlarda 1900’den bu yana en az yüzde 20 azaldı. Amfibi tiplerin yüzde 40’ından fazlası, resif oluşturan mercanların neredeyse yüzde 33’ü ve tüm deniz memelilerinin üçte birinden çoksı ise tehdit altında.
Böceklere ait net datalara ulaşılmazken, mevcut bilgiler böcek tiplerinin tahminen yüzde 10’unun tehlikede olduğuna işaret ediyor. Rapora nazaran, 16. yüzyıldan bu yana en az 680 omurgalı çeşidinin kuşağı tükendi.
DENİZLERDEKİ HAYAT DA TEHDİT ALTINDA
Rapor, su üzerinde devam eden ekosistemin de insan tesiri niçiniyle önemli bir tahribata uğradığını ortaya koyuyor. Dünya üzerinde yer alan okyanusların sırf yüzde 3’lük kısmı insan tesirinden uzak kalabiliyor. Yaklaşık yüzde 66’lık kısmıysa insan tesiriyle ziyan görüyor. Bu kısımlarda yaşayan deniz canlıları için ömür daha da zorlaşıyor.
İklim değişikliği, tüketici tercihleri, kentleşme, demografinin değişmesi, arazi kullanmasında değişiklikler, kirlilik, çok hasat ve istilacı cinslerin yayılımı üzere ögeler, biyolojik çeşitliliği olumsuz etkiliyor.
Rapora göre, yerleşik etrafın dörtte üçü insan hareketleri tarafınca kıymetli ölçüde değiştirildi, sulak alanlarınsa yüzde 85’i yok oldu.
Ülke başına istilacı yabancı cinslerin sayısı, detaylı bilgilere sahip 21 ülkede 1970’ten bu yana yaklaşık yüzde 70 artış gösterdi.
HABİTAT BÜTÜNLÜĞÜ YÜZDE 30 AZALDI
Raporda, karada yaşayan, uçamayan memelilerin neredeyse yarısının (yüzde 47) ve iklim değişikliğinden aslına bakarsan olumsuz etkilenmiş olabilecek kuşların yüzde 23’ünün tehdit altında olduğu belirtiliyor. Ayrıyeten karada yaşayan, tatlı su ve deniz omurgalıları, omurgasızlar ile bitki kümelerinin yüzde 25’i de jenerasyonu tükenme tehdidiyle karşı karşıya.
Öte yandan, habitat kaybı ve bozulmasının niye olduğu global karasal habitat bütünlüğü de yüzde 30 azaldı.
Kıyı bölgelerinde yaşanan habitat kaybı ile mercan kayalarının yok olması niçiniyle 300 milyona yakın insanın yaşadığı bölgelerdeki sel ve fırtına riski artmış durumda.
2030 AMAÇLARINA ULAŞILMASI GÜÇ GÖRÜNÜYOR
BM’nin Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları, Paris Mutabakatı ve Biyolojik Çeşitlilik Mukavelesi üzere yol haritaları, tabiatın ömür örgüsünün ve biyolojik çeşitliliğin korunmasında epeyce değerli rol oynuyor.
IPBES’e bakılırsa, doğayı müdafaa ve siyasetleri uygulama konusundaki ilerlemelere karşın, doğayı korumak ve sürdürülebilirliği sağlamak için global maksatlar mevcut yönergelerle karşılanamayabilir ve 2030 ve ötesindeki gayelere fakat ekonomik, toplumsal, politik ve teknolojik faktörlerdeki dönüştürücü değişikliklerle ulaşılabilir.