EliteDizqn
Active member
Kız ve erkeklerde kendi cinsiyetlerine uygun olarak, ergenlik belirtilerinin o toplumda görülmesinin, beklenen yaştan daha evvel ortaya çıkmasını erken ergenlik olarak tanımlandığını söyleyen Çocuk Endokrinoloji Uzmanı Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, hususla ilgili ikazlarda bulundu.
DOĞUŞTAN VE daha sonraDAN ÇIKAN HORMONAL BOZUKLUKLAR niye OLABİLİR
Erken ergenliğin niçinlerini lisana getiren Doç. Dr. Yuca, “Ergenliğin erkene kaymasının niçinleri, birtakım doğuştan yahut daha sonradan ortaya çıkan hormonal bozukluklar, doğuştan genetik, nörolojik, metabolik hastalıklar olabileceği üzere bir daha doğuştan yahut daha sonradan hormon merkezine yakın bölgelerdeki yapısal bozukluklar, yeterli yahut berbat huylu tümörler olabilir. Lakin sıklıkla bilhassa kız çocuklarında erken ergenliğe niye olacak tıbbi bir sebep bulunamadan erken tetiklenmiş bir hormonal ikaz kelam konusu olabilir” diye konuştu.
BELİRTİLER GÖZ GERİSİ EDİLMEMELİ
Erken ergenlikte görülen belirtilere dikkat çeken Doç. Dr. Yuca, “Kız çocuklarında birinci ergenlik bulgusu sıklıkla göğüs büyümesiyle başlar, bunu genital ve koltuk altı kıllanması takip eder. Lakin kimi vakit genital kıllanma birinci gelişen ergenlik bulgusu olarak ortaya çıkabilir. Erkeklerde ise birinci gerçek ergenlik bulgusu testislerde büyümedir. çabucak sonrasında genital kıllanma takip eder, bir daha kimi vakit birinci bulgu genital kıllanma ile başlayabilir” biçiminde konuştu.
KATKI UNSURLU YİYECEKLER FAZLA TÜKETİLMEMELİ
Son devirlerde erken ergenliğin görülme sıklığının artış niçinlerinden bahseden Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, şu ayrıntıları paylaştı:
“Türkiye’de yahut dünyada en sık niye erken uyarılmış biyolojik saattir. Yani ergenlik hormonları üzerine olağanda var olan baskının kalkması ve ergenlik hormonlarının daha erken yaşlarda etkin olmasıdır. Bunun sıklıkla elle tutulur bir sebebi bulunamaz. Fakat hormon bozucu birtakım biyolojik ve kimyasal hususlar erken tetiklenmeyi başlatabilir. Biz daha epeyce poliklinikte bunu katkı unsurlu paketli yahut fast food besinlerin çok tüketimi, organik olmayan tavuk yahut GDO katkılıların çok tüketimi olarak gözlemliyoruz. Zira organik ve meskenden beslenmeye geçince ergenlik gelişmeninin durduğu hatta kaybolduğunu görüyoruz. bir daha ışınım maruziyeti, plastik oyuncaklarla, elektronik aygıtlarla fazla maruziyet de risk oluşturuyor.”
AİLELER ÇOCUKLARLA ÂLÂ İRTİBAT KURMALI
Erken ergenlik teşhisinin klinik muayene ile konulduğunu söyleyen Doç. Dr. Yuca, tanıyı desteklemek için hormonal ve görüntüleme tetkikleri kullanıldığını belirtti.
Erken ergen bir çocuğa ailelerin nasıl yaklaşması gerektiğine değinen Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, “Öncelikle çocukla güzel bir irtibat kurmak, bunun olağan büyüme ve gelişimimizin bir kesimi olduğunu, korkulacak yahut utanılacak durum olmadığını anlatmak gerekir. Lakin biraz vakitsiz olduğunu bu yüzden takip edileceği söylenmeli. Bu devir daha sabırlı olmayı gerektirebilir zira çocuk yalnız fizikî olarak büyümüyor, toplumsal ve duygusal olarak da gelişim gösteriyor. Ergenlikteki bedendeki değişimler ve toplumsal bağlar ile ilgili konuşmalar yapılabilir” açıklamasında bulundu.
ÇOCUĞU RUHSAL AÇIDAN ETKİLEYEBİLİR
Erken ergenliğin farklı sıhhat meselelerine yol açabileceğini vurgulayan Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, şunları söylemiş oldu:
“Bunun bir tıbbi, bir de psikososyal tarafı vardır. Tıbbi olarak 10 yaştan evvel başlayan menstrüasyon ile çocuğun hedeflenen boya ulaşamama riski vardır. Erken devirde daha genç olan göğüs ve endometrium dokularının yüksek östrojene uzun müddet maruz kalması ailede kanser riski de var ise, göğüs ve endometrium (rahim) kanseri riskini topluma nazaran artırma riski oluşturabilir. Ruhsal açıdan ise; fizikî olarak gelişmiş bir bedene paralel olarak ruhsal gelişim çabucak hemen olgun değilse çocukta hırçınlık, içe kapanma, toplumdan uzaklaşma yahut ders muvaffakiyetinde düşmeler olabilir. Çocuğun toplumsal bağları bozulabilir.”
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Erken ergenliğin tedavi yollarını anlatan Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, “Erken ergenliğe sebep olan doğuştan yahut daha sonradan oluşan rastgele bir rahatsızlık var ise birinci olarak onun tedavisinin yapılması gerekir. Bir sıhhat sıkıntısına bağlı olmadan ergenliği başlatan hormonların erken uyarılmasına bağlı ortaya çıkan bir durumsa (biz buna santral yahut gerçek erken ergenlik diyoruz) ergenliği durduran tedavileri uygularız. Birinci ergenlik bulguları 10 yaştan evvel ise bir çocuk endokrinolojisi uzmanına başvurulmalıdır” tabirlerini kullandı.
UZMAN TABİP TARAFINDAN TAKİP EDİLMESİ EPEY ÖNEMLİ
Erken ergenlik sürecinde tabip denetiminin pek değerli olduğunu işaret eden Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, “11-12 yaştan evvel erkek yahut kızda ergenlik bulguları fark edildiğinde çocuk endokrinolojisi uzmanı denetiminde ilerlemesi, süratli ergenliğin önlenmesi için daha âlâ olacaktır. Hatta olağan yaşta da olsa her ergenin çocuk endokrinolojisi doktoru tarafınca denetimi, bu periyot meselelerinin erken tespiti için önemlidir” diyerek kelamlarını noktaladı.
DOĞUŞTAN VE daha sonraDAN ÇIKAN HORMONAL BOZUKLUKLAR niye OLABİLİR
Erken ergenliğin niçinlerini lisana getiren Doç. Dr. Yuca, “Ergenliğin erkene kaymasının niçinleri, birtakım doğuştan yahut daha sonradan ortaya çıkan hormonal bozukluklar, doğuştan genetik, nörolojik, metabolik hastalıklar olabileceği üzere bir daha doğuştan yahut daha sonradan hormon merkezine yakın bölgelerdeki yapısal bozukluklar, yeterli yahut berbat huylu tümörler olabilir. Lakin sıklıkla bilhassa kız çocuklarında erken ergenliğe niye olacak tıbbi bir sebep bulunamadan erken tetiklenmiş bir hormonal ikaz kelam konusu olabilir” diye konuştu.
BELİRTİLER GÖZ GERİSİ EDİLMEMELİ
Erken ergenlikte görülen belirtilere dikkat çeken Doç. Dr. Yuca, “Kız çocuklarında birinci ergenlik bulgusu sıklıkla göğüs büyümesiyle başlar, bunu genital ve koltuk altı kıllanması takip eder. Lakin kimi vakit genital kıllanma birinci gelişen ergenlik bulgusu olarak ortaya çıkabilir. Erkeklerde ise birinci gerçek ergenlik bulgusu testislerde büyümedir. çabucak sonrasında genital kıllanma takip eder, bir daha kimi vakit birinci bulgu genital kıllanma ile başlayabilir” biçiminde konuştu.
KATKI UNSURLU YİYECEKLER FAZLA TÜKETİLMEMELİ
Son devirlerde erken ergenliğin görülme sıklığının artış niçinlerinden bahseden Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, şu ayrıntıları paylaştı:
“Türkiye’de yahut dünyada en sık niye erken uyarılmış biyolojik saattir. Yani ergenlik hormonları üzerine olağanda var olan baskının kalkması ve ergenlik hormonlarının daha erken yaşlarda etkin olmasıdır. Bunun sıklıkla elle tutulur bir sebebi bulunamaz. Fakat hormon bozucu birtakım biyolojik ve kimyasal hususlar erken tetiklenmeyi başlatabilir. Biz daha epeyce poliklinikte bunu katkı unsurlu paketli yahut fast food besinlerin çok tüketimi, organik olmayan tavuk yahut GDO katkılıların çok tüketimi olarak gözlemliyoruz. Zira organik ve meskenden beslenmeye geçince ergenlik gelişmeninin durduğu hatta kaybolduğunu görüyoruz. bir daha ışınım maruziyeti, plastik oyuncaklarla, elektronik aygıtlarla fazla maruziyet de risk oluşturuyor.”
AİLELER ÇOCUKLARLA ÂLÂ İRTİBAT KURMALI
Erken ergenlik teşhisinin klinik muayene ile konulduğunu söyleyen Doç. Dr. Yuca, tanıyı desteklemek için hormonal ve görüntüleme tetkikleri kullanıldığını belirtti.
Erken ergen bir çocuğa ailelerin nasıl yaklaşması gerektiğine değinen Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, “Öncelikle çocukla güzel bir irtibat kurmak, bunun olağan büyüme ve gelişimimizin bir kesimi olduğunu, korkulacak yahut utanılacak durum olmadığını anlatmak gerekir. Lakin biraz vakitsiz olduğunu bu yüzden takip edileceği söylenmeli. Bu devir daha sabırlı olmayı gerektirebilir zira çocuk yalnız fizikî olarak büyümüyor, toplumsal ve duygusal olarak da gelişim gösteriyor. Ergenlikteki bedendeki değişimler ve toplumsal bağlar ile ilgili konuşmalar yapılabilir” açıklamasında bulundu.
ÇOCUĞU RUHSAL AÇIDAN ETKİLEYEBİLİR
Erken ergenliğin farklı sıhhat meselelerine yol açabileceğini vurgulayan Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, şunları söylemiş oldu:
“Bunun bir tıbbi, bir de psikososyal tarafı vardır. Tıbbi olarak 10 yaştan evvel başlayan menstrüasyon ile çocuğun hedeflenen boya ulaşamama riski vardır. Erken devirde daha genç olan göğüs ve endometrium dokularının yüksek östrojene uzun müddet maruz kalması ailede kanser riski de var ise, göğüs ve endometrium (rahim) kanseri riskini topluma nazaran artırma riski oluşturabilir. Ruhsal açıdan ise; fizikî olarak gelişmiş bir bedene paralel olarak ruhsal gelişim çabucak hemen olgun değilse çocukta hırçınlık, içe kapanma, toplumdan uzaklaşma yahut ders muvaffakiyetinde düşmeler olabilir. Çocuğun toplumsal bağları bozulabilir.”
TEDAVİ SEÇENEKLERİ
Erken ergenliğin tedavi yollarını anlatan Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, “Erken ergenliğe sebep olan doğuştan yahut daha sonradan oluşan rastgele bir rahatsızlık var ise birinci olarak onun tedavisinin yapılması gerekir. Bir sıhhat sıkıntısına bağlı olmadan ergenliği başlatan hormonların erken uyarılmasına bağlı ortaya çıkan bir durumsa (biz buna santral yahut gerçek erken ergenlik diyoruz) ergenliği durduran tedavileri uygularız. Birinci ergenlik bulguları 10 yaştan evvel ise bir çocuk endokrinolojisi uzmanına başvurulmalıdır” tabirlerini kullandı.
UZMAN TABİP TARAFINDAN TAKİP EDİLMESİ EPEY ÖNEMLİ
Erken ergenlik sürecinde tabip denetiminin pek değerli olduğunu işaret eden Doç. Dr. Sevil Arı Yuca, “11-12 yaştan evvel erkek yahut kızda ergenlik bulguları fark edildiğinde çocuk endokrinolojisi uzmanı denetiminde ilerlemesi, süratli ergenliğin önlenmesi için daha âlâ olacaktır. Hatta olağan yaşta da olsa her ergenin çocuk endokrinolojisi doktoru tarafınca denetimi, bu periyot meselelerinin erken tespiti için önemlidir” diyerek kelamlarını noktaladı.