EsraBetül
Member
Kendisi de İsviçreli bir bankacının torunu olan ancak hayatının bir kısmını Arjantin’de geçiren (şimdilerde İspanya’da yaşıyor) sinemacı Andreas Fontana, birinci sineması “Azor”da şahsi geçmişinin de bir biçimde harmanlandığı bir kıssa anlatmayı tercih etmiş. Yer yer akla Joseph Conrad’ın “Karanlığın Yüreği” (“Heart of Darkness”) isimli ünlü romanını ve o romandan hareketle çekilmiş “Kıyamet” (“Apocalypse Now”) isimli unutulmaz sineması getiren “Azor”, dünya sinemasında yeni bir “auteur”ün doğuşunu müjdeliyor bizce. Çevrimiçi ortamda bir ortaya geldiğimiz direktörle şu günlerde MUBI’de gösterime giren sinemasını konuştuk.
“Azor” cunta devrinde Arjantin’e giden ve ortadan kaybolan ortağının akabinde Buenos Aires’teki müşterileriyle bir daha bir alaka kurmaya çalışan İsviçreli bir bankerin seyahatini anlatıyor. Siz de İsviçreli ve bir periyot de Arjantin’de hayatış biri olarak “Azor”un çıkış fikrini nasıl buldunuz, bununla başlayalım mı?
Sinemanın kıssası büsbütün kurmaca, evvel onu söyleyeyim, yani benim şahsi geçmişimden izler taşısa da biyografik bir yanı yok. Ben daha fazlaca özel bankacılık dünyasının ya da külçeşidinin arkasında yatan mantaliteyi irdelemek istedim bu sinemada. Bunu antropolojik bir sistem üzere ele almaktı niyetim. Biraz teorik bir şeymiş üzere tınlıyor lakin nitekim de niyetim buydu, yani bilgileri incelemek, kullandıkları araçları anlamak ve lisanı de nasıl kullandıklarını görmek… Büyükbabamın da özel bankacılık alanında çalışan bir banker olduğu hakikat lakin ben bu hususta hiç bir şey bilmiyordum. O öldüğünde bu mevzunun bir sinema için hayli enteresan olabileceğini farkettim. Lakin çıkış noktam açıkçası kıssadan fazla sinemasal manada bu bahse duyduğum biçimsel ilgiydi. İşin en güç yanı da bu dünyanın bürokratik pürüzlerini aşmaktı benim için.
Sinema 1980 yılında, tam da diktatörlüğün, cuntanın hâkim olduğu devirde geçiyor. Bu periyodu tercih etmenizde ne tesirli oldu?
İsviçre’de bir banker hakkında sinema çekmek istediğinizde o adamı bir bürokrat olarak anlatırsınız, son derece kibar ve akıllı bir adam olarak… Bu da hiç değişik bir şey değil alışılmış. Fakat bir bankacıyı diktatörlük ile yönetilen bir yere konumlandırdığınızda ve onu iktidar odaklarıyla etkileşim halinde gösterdiğinizde her şey değişiyor. Birinci yapmak istediğim şey buydu. Ayrıyeten Arjantin’de hayatış biri olduğum için ülkenin tarihine de bir çok aşinayım ve kuvvetli bağlarım var. Fakat kimse diktatörlük vaktindeki iş dünyasının sorunlarını konuşmuyordu, cunta daha sonrasında açılan davalar sıklıkla insanlık cürümlerine dair olanlardı, ekonomik yolsuzluklardan fazla. Bu fakat yeni yeni gündeme gelmeye başladı, o periyotta çalınan varlıklar üzere sıkıntılar… Benim için tahminen karanlık fakat hiç keşfedilmemiş bir alandı diyebilirim.
‘ZENGİN OLMAK DEĞERLİ DEĞİL’
Sinemada varlıklı bir ailenin kızı olan Leopolda’nın da kaybolduğunu görüyoruz. Muhalif olduğunuz vakit güçlü olmanız da bir mana tabir etmiyor, değil mi?
“Azor”da şöyleki bir durum var: Sinema büyük ölçüde üst sınıf insanları anlatıyor, halbuki dikta periyodunda en epeyce ziyan bakılırsanler alt sınıflardı ya da sol muhalefet gruplarıydı. Sinemada onları hiç görmüyoruz neredeyse, asıl kurbanları yani. Fakat şu biçimde özel bir yanı var sinemanın, dikta devrinde Arjantin’de kimsenin inançta olmadığını gösteriyor. Dikta sınıf tanımıyor yani, tüm toplum için bir tehlike arz ediyor. Arjantin’de sinemanın bu manada kıymetli olduğu söylendi izleyenler tarafınca.
TÜRKİYE’DEN CEYLAN VE AKIN’I BEĞENİYORUM
Sinemada kimler ilham veriyor size, hangi direktörlere yakın hissediyorsunuz kendinizi?
Çok fazla var olağan olarak… Lakin birinci aklıma gelenleri sayacak olursam, Fritz Lang’a hayranlık duyarım örneğin, Robert Bresson’a da… daha sonra Werner Herzog natürel. Paul Thomas Anderson’ı da severim… Kendimi sinefil olarak görürüm ancak periyot devir sevdiğim isimler değişebiliyor, güç bir soru.
Türk sinemasına aşina mısınız?
Evet doğal… Nuri Bilge Ceylan’ı tanıyorum elbette, sinemalarını seviyorum. Fatih Akın’ı da beğeniyorum ancak galiba tam manasıyla Türk sinemacı sayılmıyor. Daha klasik manadaki Türk sinemasını ise bilmiyorum sahiden.
“Azor” cunta devrinde Arjantin’e giden ve ortadan kaybolan ortağının akabinde Buenos Aires’teki müşterileriyle bir daha bir alaka kurmaya çalışan İsviçreli bir bankerin seyahatini anlatıyor. Siz de İsviçreli ve bir periyot de Arjantin’de hayatış biri olarak “Azor”un çıkış fikrini nasıl buldunuz, bununla başlayalım mı?
Sinemanın kıssası büsbütün kurmaca, evvel onu söyleyeyim, yani benim şahsi geçmişimden izler taşısa da biyografik bir yanı yok. Ben daha fazlaca özel bankacılık dünyasının ya da külçeşidinin arkasında yatan mantaliteyi irdelemek istedim bu sinemada. Bunu antropolojik bir sistem üzere ele almaktı niyetim. Biraz teorik bir şeymiş üzere tınlıyor lakin nitekim de niyetim buydu, yani bilgileri incelemek, kullandıkları araçları anlamak ve lisanı de nasıl kullandıklarını görmek… Büyükbabamın da özel bankacılık alanında çalışan bir banker olduğu hakikat lakin ben bu hususta hiç bir şey bilmiyordum. O öldüğünde bu mevzunun bir sinema için hayli enteresan olabileceğini farkettim. Lakin çıkış noktam açıkçası kıssadan fazla sinemasal manada bu bahse duyduğum biçimsel ilgiydi. İşin en güç yanı da bu dünyanın bürokratik pürüzlerini aşmaktı benim için.
Sinema 1980 yılında, tam da diktatörlüğün, cuntanın hâkim olduğu devirde geçiyor. Bu periyodu tercih etmenizde ne tesirli oldu?
İsviçre’de bir banker hakkında sinema çekmek istediğinizde o adamı bir bürokrat olarak anlatırsınız, son derece kibar ve akıllı bir adam olarak… Bu da hiç değişik bir şey değil alışılmış. Fakat bir bankacıyı diktatörlük ile yönetilen bir yere konumlandırdığınızda ve onu iktidar odaklarıyla etkileşim halinde gösterdiğinizde her şey değişiyor. Birinci yapmak istediğim şey buydu. Ayrıyeten Arjantin’de hayatış biri olduğum için ülkenin tarihine de bir çok aşinayım ve kuvvetli bağlarım var. Fakat kimse diktatörlük vaktindeki iş dünyasının sorunlarını konuşmuyordu, cunta daha sonrasında açılan davalar sıklıkla insanlık cürümlerine dair olanlardı, ekonomik yolsuzluklardan fazla. Bu fakat yeni yeni gündeme gelmeye başladı, o periyotta çalınan varlıklar üzere sıkıntılar… Benim için tahminen karanlık fakat hiç keşfedilmemiş bir alandı diyebilirim.
‘ZENGİN OLMAK DEĞERLİ DEĞİL’
Sinemada varlıklı bir ailenin kızı olan Leopolda’nın da kaybolduğunu görüyoruz. Muhalif olduğunuz vakit güçlü olmanız da bir mana tabir etmiyor, değil mi?
“Azor”da şöyleki bir durum var: Sinema büyük ölçüde üst sınıf insanları anlatıyor, halbuki dikta periyodunda en epeyce ziyan bakılırsanler alt sınıflardı ya da sol muhalefet gruplarıydı. Sinemada onları hiç görmüyoruz neredeyse, asıl kurbanları yani. Fakat şu biçimde özel bir yanı var sinemanın, dikta devrinde Arjantin’de kimsenin inançta olmadığını gösteriyor. Dikta sınıf tanımıyor yani, tüm toplum için bir tehlike arz ediyor. Arjantin’de sinemanın bu manada kıymetli olduğu söylendi izleyenler tarafınca.
TÜRKİYE’DEN CEYLAN VE AKIN’I BEĞENİYORUM
Sinemada kimler ilham veriyor size, hangi direktörlere yakın hissediyorsunuz kendinizi?
Çok fazla var olağan olarak… Lakin birinci aklıma gelenleri sayacak olursam, Fritz Lang’a hayranlık duyarım örneğin, Robert Bresson’a da… daha sonra Werner Herzog natürel. Paul Thomas Anderson’ı da severim… Kendimi sinefil olarak görürüm ancak periyot devir sevdiğim isimler değişebiliyor, güç bir soru.
Türk sinemasına aşina mısınız?
Evet doğal… Nuri Bilge Ceylan’ı tanıyorum elbette, sinemalarını seviyorum. Fatih Akın’ı da beğeniyorum ancak galiba tam manasıyla Türk sinemacı sayılmıyor. Daha klasik manadaki Türk sinemasını ise bilmiyorum sahiden.