EliteDizqn
Active member
Çocukların ahenge rutinlerinde değişiklik olsa da uyku muhtaçlığının yeni doğan bebeklerde ortalama 18 saat, 1 yaşta 14 saat, 5 yaşta 12 saat, 6-7 yaşlarında 11, ergenliğin başlangıcında ise 9 saat olduğunu kaydeden Öğr. Gör. Zeynep Deniz Seven, uyku gereksinimini gereğince karşılayamayan çocuklarda; davranış bozukluğu, hiperaktivite depresyon, telaş, uykuya dalamama, kabus görme, çok kilo alma üzere meselelerin görüldüğünü belirtti.
Çocukların yaklaşık olarak yüzde 40’nın uyku sorunu yaşadığını belirten Seven, bu sorunla başa çıkmayı sağlayacak kıymetli tavsiyelerde bulundu.
Bebeklerde uyku sisteminin en kritik konulardan biri olduğunu belirten Öğr. Gör. Zeynep Deniz Seven, “Gece uykusunun sistemli olması hem bebek tıpkı vakitte anne-babalar için rahatlatıcı bir faktördür. 1 yaş civarında gece düzgün uyuyan çocuğun bile 5-8 kere uyanması olağandır. Bu durumu ileriki senelerda olağan uyku döngüsü geçişleri takip eder. Gece uyanmaları uygun ve makus uyuyan çocukları ayırt etmek için değerli bir kriterdir. Düzgün uyuyanlar gece uyanırlar ama rastgele bir müdahaleye gerek kalmaksızın yeniden uyurlar. Makus uyuyanlar ise kesinlikle bir müdahale kararında uyurlar. Burada bilinmesi gereken kıymetli bir mevzu birtakım bebeklerin öz-rahatlatıcı nitelikte olmalarıdır. ‘Öz-rahatlatıcı’ terimi bebeklerin rastgele bir yardım olmadan kendi kendilerine uykuya dönmelerini tabir eder. Bu çeşit bebekler uyandıklarında bir şeye sarılarak, parmağını emerek yeniden uyurlar. Ekseriyetle ebeveynler bu bebeklerin gece uyanmadıklarını zannedebilirler” diye konuştu.
“ÇOCUKLARDA UYKU SORUNU GELİŞİMLERİNİ ETKİLİYOR”
Birinci çocukluk devrindeki çocukların her gece 11-13 saat kadar uyumasını öneren Seven, “bu vakitte birden fazla çocuk gece boyunca uyur ve gündüzleri de bir sefer öğle uykusuna yatar. Değerli olan çocuğun yalnızca uyuması değil hem de bölünmeyen bir uyku nizamına sahip olmasıdır. hem de kimi vakit bu vakitteki çocukların uyuması, yatma vakti rutini uzadığı için güç olmaktadır. Yapılan bir araştırma yatma vaktine karşı gösterilen direncin çocukta davranım problemleri ya da hiperaktivite ile bağlı olduğunu ortaya koymuştur.
Çocuklar Narkolepsi yani gün ortasında fazlaca ölçüde ahenge, insomnia yani uykuya dalmada ya da uykuyu sürdürmede kuvvetlik ve kabus görme üzere pek fazlaca uyku sorunu yaşayabilirler. Kestirimlere nazaran çocukların yüzde 40’tan fazlası gelişimlerinin bir periyodunda uyku sorunu yaşamaktadır. Araştırmalar uyku sorunu hayatış çocukların yaşamayanlara bakılırsa daha fazla depresyon ve korku belirtileri gösterdiğini ortaya koymuştur. Öbür bir çalışma 3 – 8 yaş aralığında uyku sorunu yaşayan çocukların, ergenlik periyodunda uyuşturucu kullanması ve depresyon üzere meseleler geliştirebildiklerini ortaya koymuştur. Yeni araştırmalar çocukluktaki kısa müddetli uykunun çok kiloyla temaslı olduğunu da göstermiştir” formunda konuştu.
Çocuklarda uyku meselelerinin en önemli niçinlerini sıralan Seven, daima korku, yaşanılan gerilimli olaylar, daima cezalandırma ve istismar, uygun olmayan uyku ortamları, kullanılan ilaçlar ve ağrılı durumlar çocuklardaki uyku sorunlarının esas niçinleri içinde gösterdi.
Öncelikle bu üzere durumlarda bir uzmana başvurulması gerektiğini vurgulayan Seven, bebeklerde ve çocuklarda uyku ile ilgili şu tekliflerde bulundu:
BEBEĞİN PSİKO-SOSYAL DURUMUYLA İLGİLİ ALINABİLECEK TEDBİRLER
Bebeklerle inançlı bir bağ oluşturmak değerlidir. Bu niçinle bebekler ve küçük çocuklar ebeveynleri tarafınca fizikî ve duygusal olarak rahatlatılmalıdırlar. Duygusal ve fizikî olarak rahat olmayan bebeklerde uyku sorunları görülebilir.
Bilhassa 6 ve 9. aylar içinde bebekler dış etraflarının daha fazla farkına varırlar ve dehşet davranışları sergilemeye başlarlar. Bu devir uyku alışkanlıkları için kritiktir. Dehşet durumlarında bebek anne ya da bakım veren tarafınca rahatlatılmalıdır.
Ceza alan çocuklar uyku sorunları gösterebilirler. Disiplin oluşturmak için daima ceza vermek uyku sorunlarına yol açar.
Ebeveynlerin çocuklarını terk etme yahut aileden uzaklaştırma üzere tehditlerden kaçınmaları gerekir.
Çocuk olumlu davranışlara cesaretlendirilmelidir. Özgüven eksikliği yaşayan çocuklarda dert arttığı için uyku sorunu oluşabilir.
Uyku ile ilgili kaygılarının olduğunu lisana getiren çocuklar ebeveynleri tarafınca dinlenmeli ve güzel anlaşılmalı, asla bu durum ile ilgili çocukla dalga geçilmemeli, küçük düşürülmemeli, çocuğa onu anladığı ve yanında olduğu iletisi verilmeli. Ebeveyn bu durumla ilgili gerekirse bir uzmandan takviye almalıdır.
UYKU ORTAMI İLE İLGİLİ TEDBİRLER
Bebeğin uyuduğu yatak epeyce yumuşak olmamalı orta sertlik tercih edilebilir.
Bebeklerin uyuyacakları oda gereğince havalandırılmış olmalı.
Bilhassa bebekler yüzükoyun yatırılmamalıdır. Bu durum ayrıyeten ani bebek ölümlerinin de en değerli niçinleri içindedır.
Bebeğin odasında güzele giden, rahatlatıcı, doğal içerikli ( lavanta yağı gibi) bir koku olabilir.
Uyurken bebeğe eşlik edebilecek uygun bir uyku arkadaşı edinilebilir. ( peluş bir oyuncak, bir battaniye vs.)
Rahatlatıcı yavaşça bir melodi dinletilebilir. Annesin kendi sesiyle söylemiş olduği içeriği hoş olan melodili kelamlar de olabilir.
Çocuğun odasında ziyadesiyle dikkat dağıtıcı uyaran olmaması, mümkün olduğunca ikazcılardan arınık olması çocuğun daha rahat uykuya dalmasını sağlayabilir.
Bebeğin uyuyacağı oda çok ışıktan arındırılmış olmalı.
Ebeveyn çocuklarını görüntü, TV vs. izledikleri ortamlarda uyutmamalı. Birtakım ebeveynler bebeklerini kendileri TV izlerken ayaklarında sallayarak uyutmaktadır. Bu durum bebeklerin ya da çocukların uykuya dalma esnasında gördüklerinin ve duyduklarının uyku esnasında daima zihinlerini meşgul etmesini sağlayacak, rahat bir uyku uyumalarını engelleyecektir. kimi vakit bu durum çocukların gelişimlerini olumsuz etkileyebilir hatta çocuk için travmatik olabilmektedir.
GÜNLÜK RUTİNLER
Gün içerisinde çocuğun gereğince hareket ettiğinden emin olunmasıyla birlikte, uyku öncesinde hareketli idmanlardan kaçınılmalıdır.
Uyku öncesi gerekirse rahatlatıcı masaj yapılabilir.
Uyku öncesi banyo yaptırılması, çocuğu rahatlatarak uykuya geçişi kolaylaştırabilir.
Bebek uyumadan hemilk evvel çok yedirilmemeli ya da aç olmamalıdır.
Çocuğun gün boyunca susuz kalmadığından emin olunmalıdır.
Bebeğin uyumadan evvel her gün birebir günlük rutinlerin yapılması kaliteli uykuya katkı sağlar. örneğin banyo daha sonrası masaj, masaj daha sonrası kitap okuma, daha sonra uyku üzere.
Ebeveyn uyku öncesi rahatlatıcı içeriklerin olduğu çocuğa uygun kitaplar okuyabilir. Bilhassa içeriğinde çokça sevgi sözcüklerinin olduğu, çocuğun biricikliği üzerine olan kitaplar bakım veren ile bebek içindeki bağlanmayı da olumlu etkileyecektir.
Ebeveyn çocuğun uykusunun nizamlı bulunmasına dikkat etmelidir. Çocuğun uyku tertibini ve rutinini bozacak aktivitelerden kaçınmalıdır.
Ebeveynler bebeklerinin uyku nizamlarını oluşturmaya çalışırken sabırlı davranmalı kendileri de rahat olmalıdır. Hakikaten yapılan çalışmalarda bebeklerde gece uykudan uyanma sorunu, ebeveynlerin daima olarak uyku ile alakalı konularda bebekleriyle çok etkileşimlerine bağlı olduğu görülmüştür. Ebeveyn uyku tertibi oluştururken bilhassa çocuğun bir beden saati, uyku saati olduğunu göz arkası etmemeli, bu durum göz önüne alınarak yeni tertip oluşturulmaya çalışılmalıdır. örneğin gece saat 23.00’te uyuyan bir çocuğu saat 21.00’de uyutmak isteyen bir anne bunu basamak etap yapmalıdır. Zira çocuğun beden saati 23.00’e ayarlıdır ve bu ayarı çabucak 21.00’e almak kolay olmayacaktır. Bu sebeple birinci gün 22.30’da, daha sonraki gün 22.00’de, daha sonraki gün 21.30’da, çabucak sonrasındaki gün ise 21.00’de uyutarak kademeli bir geçiş sağlanmalıdır.”
Çocukların yaklaşık olarak yüzde 40’nın uyku sorunu yaşadığını belirten Seven, bu sorunla başa çıkmayı sağlayacak kıymetli tavsiyelerde bulundu.
Bebeklerde uyku sisteminin en kritik konulardan biri olduğunu belirten Öğr. Gör. Zeynep Deniz Seven, “Gece uykusunun sistemli olması hem bebek tıpkı vakitte anne-babalar için rahatlatıcı bir faktördür. 1 yaş civarında gece düzgün uyuyan çocuğun bile 5-8 kere uyanması olağandır. Bu durumu ileriki senelerda olağan uyku döngüsü geçişleri takip eder. Gece uyanmaları uygun ve makus uyuyan çocukları ayırt etmek için değerli bir kriterdir. Düzgün uyuyanlar gece uyanırlar ama rastgele bir müdahaleye gerek kalmaksızın yeniden uyurlar. Makus uyuyanlar ise kesinlikle bir müdahale kararında uyurlar. Burada bilinmesi gereken kıymetli bir mevzu birtakım bebeklerin öz-rahatlatıcı nitelikte olmalarıdır. ‘Öz-rahatlatıcı’ terimi bebeklerin rastgele bir yardım olmadan kendi kendilerine uykuya dönmelerini tabir eder. Bu çeşit bebekler uyandıklarında bir şeye sarılarak, parmağını emerek yeniden uyurlar. Ekseriyetle ebeveynler bu bebeklerin gece uyanmadıklarını zannedebilirler” diye konuştu.
“ÇOCUKLARDA UYKU SORUNU GELİŞİMLERİNİ ETKİLİYOR”
Birinci çocukluk devrindeki çocukların her gece 11-13 saat kadar uyumasını öneren Seven, “bu vakitte birden fazla çocuk gece boyunca uyur ve gündüzleri de bir sefer öğle uykusuna yatar. Değerli olan çocuğun yalnızca uyuması değil hem de bölünmeyen bir uyku nizamına sahip olmasıdır. hem de kimi vakit bu vakitteki çocukların uyuması, yatma vakti rutini uzadığı için güç olmaktadır. Yapılan bir araştırma yatma vaktine karşı gösterilen direncin çocukta davranım problemleri ya da hiperaktivite ile bağlı olduğunu ortaya koymuştur.
Çocuklar Narkolepsi yani gün ortasında fazlaca ölçüde ahenge, insomnia yani uykuya dalmada ya da uykuyu sürdürmede kuvvetlik ve kabus görme üzere pek fazlaca uyku sorunu yaşayabilirler. Kestirimlere nazaran çocukların yüzde 40’tan fazlası gelişimlerinin bir periyodunda uyku sorunu yaşamaktadır. Araştırmalar uyku sorunu hayatış çocukların yaşamayanlara bakılırsa daha fazla depresyon ve korku belirtileri gösterdiğini ortaya koymuştur. Öbür bir çalışma 3 – 8 yaş aralığında uyku sorunu yaşayan çocukların, ergenlik periyodunda uyuşturucu kullanması ve depresyon üzere meseleler geliştirebildiklerini ortaya koymuştur. Yeni araştırmalar çocukluktaki kısa müddetli uykunun çok kiloyla temaslı olduğunu da göstermiştir” formunda konuştu.
Çocuklarda uyku meselelerinin en önemli niçinlerini sıralan Seven, daima korku, yaşanılan gerilimli olaylar, daima cezalandırma ve istismar, uygun olmayan uyku ortamları, kullanılan ilaçlar ve ağrılı durumlar çocuklardaki uyku sorunlarının esas niçinleri içinde gösterdi.
Öncelikle bu üzere durumlarda bir uzmana başvurulması gerektiğini vurgulayan Seven, bebeklerde ve çocuklarda uyku ile ilgili şu tekliflerde bulundu:
BEBEĞİN PSİKO-SOSYAL DURUMUYLA İLGİLİ ALINABİLECEK TEDBİRLER
Bebeklerle inançlı bir bağ oluşturmak değerlidir. Bu niçinle bebekler ve küçük çocuklar ebeveynleri tarafınca fizikî ve duygusal olarak rahatlatılmalıdırlar. Duygusal ve fizikî olarak rahat olmayan bebeklerde uyku sorunları görülebilir.
Bilhassa 6 ve 9. aylar içinde bebekler dış etraflarının daha fazla farkına varırlar ve dehşet davranışları sergilemeye başlarlar. Bu devir uyku alışkanlıkları için kritiktir. Dehşet durumlarında bebek anne ya da bakım veren tarafınca rahatlatılmalıdır.
Ceza alan çocuklar uyku sorunları gösterebilirler. Disiplin oluşturmak için daima ceza vermek uyku sorunlarına yol açar.
Ebeveynlerin çocuklarını terk etme yahut aileden uzaklaştırma üzere tehditlerden kaçınmaları gerekir.
Çocuk olumlu davranışlara cesaretlendirilmelidir. Özgüven eksikliği yaşayan çocuklarda dert arttığı için uyku sorunu oluşabilir.
Uyku ile ilgili kaygılarının olduğunu lisana getiren çocuklar ebeveynleri tarafınca dinlenmeli ve güzel anlaşılmalı, asla bu durum ile ilgili çocukla dalga geçilmemeli, küçük düşürülmemeli, çocuğa onu anladığı ve yanında olduğu iletisi verilmeli. Ebeveyn bu durumla ilgili gerekirse bir uzmandan takviye almalıdır.
UYKU ORTAMI İLE İLGİLİ TEDBİRLER
Bebeğin uyuduğu yatak epeyce yumuşak olmamalı orta sertlik tercih edilebilir.
Bebeklerin uyuyacakları oda gereğince havalandırılmış olmalı.
Bilhassa bebekler yüzükoyun yatırılmamalıdır. Bu durum ayrıyeten ani bebek ölümlerinin de en değerli niçinleri içindedır.
Bebeğin odasında güzele giden, rahatlatıcı, doğal içerikli ( lavanta yağı gibi) bir koku olabilir.
Uyurken bebeğe eşlik edebilecek uygun bir uyku arkadaşı edinilebilir. ( peluş bir oyuncak, bir battaniye vs.)
Rahatlatıcı yavaşça bir melodi dinletilebilir. Annesin kendi sesiyle söylemiş olduği içeriği hoş olan melodili kelamlar de olabilir.
Çocuğun odasında ziyadesiyle dikkat dağıtıcı uyaran olmaması, mümkün olduğunca ikazcılardan arınık olması çocuğun daha rahat uykuya dalmasını sağlayabilir.
Bebeğin uyuyacağı oda çok ışıktan arındırılmış olmalı.
Ebeveyn çocuklarını görüntü, TV vs. izledikleri ortamlarda uyutmamalı. Birtakım ebeveynler bebeklerini kendileri TV izlerken ayaklarında sallayarak uyutmaktadır. Bu durum bebeklerin ya da çocukların uykuya dalma esnasında gördüklerinin ve duyduklarının uyku esnasında daima zihinlerini meşgul etmesini sağlayacak, rahat bir uyku uyumalarını engelleyecektir. kimi vakit bu durum çocukların gelişimlerini olumsuz etkileyebilir hatta çocuk için travmatik olabilmektedir.
GÜNLÜK RUTİNLER
Gün içerisinde çocuğun gereğince hareket ettiğinden emin olunmasıyla birlikte, uyku öncesinde hareketli idmanlardan kaçınılmalıdır.
Uyku öncesi gerekirse rahatlatıcı masaj yapılabilir.
Uyku öncesi banyo yaptırılması, çocuğu rahatlatarak uykuya geçişi kolaylaştırabilir.
Bebek uyumadan hemilk evvel çok yedirilmemeli ya da aç olmamalıdır.
Çocuğun gün boyunca susuz kalmadığından emin olunmalıdır.
Bebeğin uyumadan evvel her gün birebir günlük rutinlerin yapılması kaliteli uykuya katkı sağlar. örneğin banyo daha sonrası masaj, masaj daha sonrası kitap okuma, daha sonra uyku üzere.
Ebeveyn uyku öncesi rahatlatıcı içeriklerin olduğu çocuğa uygun kitaplar okuyabilir. Bilhassa içeriğinde çokça sevgi sözcüklerinin olduğu, çocuğun biricikliği üzerine olan kitaplar bakım veren ile bebek içindeki bağlanmayı da olumlu etkileyecektir.
Ebeveyn çocuğun uykusunun nizamlı bulunmasına dikkat etmelidir. Çocuğun uyku tertibini ve rutinini bozacak aktivitelerden kaçınmalıdır.
Ebeveynler bebeklerinin uyku nizamlarını oluşturmaya çalışırken sabırlı davranmalı kendileri de rahat olmalıdır. Hakikaten yapılan çalışmalarda bebeklerde gece uykudan uyanma sorunu, ebeveynlerin daima olarak uyku ile alakalı konularda bebekleriyle çok etkileşimlerine bağlı olduğu görülmüştür. Ebeveyn uyku tertibi oluştururken bilhassa çocuğun bir beden saati, uyku saati olduğunu göz arkası etmemeli, bu durum göz önüne alınarak yeni tertip oluşturulmaya çalışılmalıdır. örneğin gece saat 23.00’te uyuyan bir çocuğu saat 21.00’de uyutmak isteyen bir anne bunu basamak etap yapmalıdır. Zira çocuğun beden saati 23.00’e ayarlıdır ve bu ayarı çabucak 21.00’e almak kolay olmayacaktır. Bu sebeple birinci gün 22.30’da, daha sonraki gün 22.00’de, daha sonraki gün 21.30’da, çabucak sonrasındaki gün ise 21.00’de uyutarak kademeli bir geçiş sağlanmalıdır.”