Çin’de kökeni geçmişe dayanan gelenek: ‘Kaynar kapta’ yemek kültürü

EliteDizqn

Active member
Çin’in farklı yörelerinde, yemek masasında daima su kaynatılan bir kapta et ve sebzelerin bir arada haşlanarak hazırlandığı güveç tipi yemekler, kökeni bin yıllar öncesine dayanan geleneği bugüne taşıyor.

Bir masanın üzerinde, kömürle ısınan semaverde kaynayan suya batırılarak haşlanan gereçlerle hazırlanan yemekler, Çin haricinde Doğu ve Güney Asya’daki diğer ülkelerde de rastlanan özgün bir ziyafet külçeşidini yansıtıyor.

Arkeolojik bulgular, Çin’de içecek ısıtmak ve yemek kaynatmak için kullanılan kömür semaverlerinin milattan evvelki birinci 1000 yılda karar süren Cou Hanedanı devranına kadar gittiğini gösteriyor.

bu vakitte, her soylunun yemek masasında kendisinde ilişkin bronz bir semaver bulunuyordu. Bugün kaynar kap ziyafetlerinde kullanılan yanları oluklu bakır semaverin ise birinci kere MÖ 202 ve MS 220 yılları içinde karar süren Han Hanedanı devrinde kullanıldığı düşünülüyor.

MÖ 92-59 periyodunda Çin’in doğusundaki Jiangşi eyaletinde hayatış bir Han prensinin mezarında bulunan kenarı oluklu bakır kap, masa üstü kaynar kap ziyafetlerinin en az 2 bin yıl geriye gittiğinin delili olarak görülüyor.


“ATEŞ KABI”

Kaynar kapta yemek külçeşidinin Çin’in farklı bölgelerinde farklı uygulamalarına rastlanıyor. Kaynatılan et ve zerzevat çeşitlerinin farklılaşmasının yanı sıra kaynama çorbası ve batırma soslarının içerikleri, kullanılan çeşni ve baharatlar bölgeden bölgeye farklılık gösteriyor.

Kaynar kap yemekler, Çincede genel olarak “huo guo” (ateş kabı) diye isimlendiriliyor. Bu şekil yemeklerin en ünlülerinden biri ülkenin batısındaki Siçuan eyaletinde yapılıyor.

Siçuan usulü kaynar kap yemeğinde, içine atılan et ve sebzelerden çok kaynama çorbasına ehemmiyet veriliyor. Çorba, hayli sayıda ve farklı baharatla tatlandırılıyor. Acısı fazla olan bu çorbada tercihen işkembe pişiriliyor.

Kendine has kaynar kap usulü ünlü olan öbür bölge ise Guangdong eyaleti, Guangşi Huang Özek Bölgesi ile Hong Kong ve Makau Özel Yönetim Bölgelerini kapsayan İnci Irmağı Deltası. Güneye mahsus bu kaynar kapta daha fazlaca deniz eserleri tercih edilirken, kaynama çorbası kimi vakit tavuk yahut zerzevat çorbası, kimi vakit de pirinç yahut yulaf lapasıyla yapılıyor.


GÖÇEBE SAVAŞÇILARIN TESİRİYLE YAYILDI

Koyun yahut sığır eti kullanılan, kaynama çorbasının sade kaynar suya eklenen sıradan materyallerle hazırlandığı kaynar kap ise “Pekin usulü” olarak anılıyor. Kaynar kap ziyafetleri, Çin’in 13. yüzyılın ikinci yarısında Moğol egemenliğine girmesinden daha sonra yaygınlaştı.

Moğol kökenli Yüen Hanedanı’nın kurucusu Kubilay Han devrinde ordu aşçıları, seferler sırasında Han’a taze kuzu eti yedirebilmek için bu özel haşlama biçimini icat etti.

Askeri seferlerde süratli hareket etme gereksiniminin uzun pişirme ve saklama mühletlerine müsaade vermemesi niçiniyle aşçılar, eti ince ince keserek suya daldırıldığında saniyeler ortasında pişecek biçimde hazırlıyorlardı. Kaynar suya atılan taze soğan, sarımsak, zencefil ve başka sebzeler de ete çeşni katıyordu.


PEKİN’E HAS KAYNAR KAP: “ŞUAN ROU”

Pekin’e mahsus olan kaynar kap yemek tekniği, “şuan rou” (eti salla) diye anılıyor. İnce kesilmiş koyun yahut sığır eti, kaynar kabın oluğuna daldırıldığında saniyeler ortasında renk değiştirerek pişiyor ve yemeğe hazır hale geliyor.


Bugün Pekin’de 2 binden çok “kaynar kap” restoranı bulunuyor. Bunlar içinde en eski restoran zincirlerinden biri olan Nan Men (Güney Kapısı), bir şubesiyle Chaoyang ilçesinde hizmet veriyor.

Başkentte havaların soğumaya başladığı günlerde beşerler, kömür ateşinde kaynayan kabın olduğu masanın etrafında toplanarak geçmişi asırlar öncesine giden bir ritüeli bir daha yaşatıyor. bu türlü yenilen yemeklerin, aile bağlarını, dostça bağları ve topluluk hissini pekiştirdiğine, sofrayı paylaşanlar içinde his birliği sağladığına inanılıyor.