Çerkes Sürgünü’nün acısı hala taptaze… Bir soykırımın itirafı: Çerkesya artık yok

CODerFluer

New member
Çarlık Rusyası’nın, stratejik açıdan kıymetli gördüğü Kafkaslardan Çerkes halkını sürgüne göndermesinin üzerinden 157 yıl geçti.

Kuzey Kafkasya’yı ele geçirme maksadıyla 1556’dan itibaren başlatmış olduğu Kafkas-Rus Çarlığı savaşı 308 yıl sürdü.

21 MAYIS’TA BÜYÜK GÖÇ BAŞLADI

Çerkesleri yok ederek Kafkas Dağları’nın iç kısımlarına ilerleyen Ruslar, teslim olanları ya Çarlık ordusuna katılma ya da göç etme seçeneğine zorladı.

21 Mayıs 1864’ten itibaren Çerkes toplulukları başta Osmanlı İmparatorluğu olmak üzere dünyanın çeşitli bölgelerine sürgün edildi.


500 BİN ÇERKES CAN VERDİ

Resmi olmayan sayılara bakılırsa 1,5 milyona yakın Çerkes bir ay ortasında sürgüne tabi tutulurken, yol koşulları, salgın hastalıklar, açlık üzere niçinlerden dolayı yaklaşık 500 bin Çerkes hayatını kaybetti.

Sürgüne tabi tutulanlar Anapa, Novorossiysk, Gelincik, Soçi, Adler üzere Karadeniz limanlarından gemilere bindirildi ve birçoğu Anadolu’da Ordu, Samsun, Tokat, Amasya, Sinop, Yozgat, Düzce, Adapazarı, Kocaeli’ye yerleştirildi.

Çerkeslerin bir kısmı ise Suriye ve Filistin başta olmak üzere Ortadoğu’ya yerleştirildi. Sürgüne maruz kalan Çerkesler vakit içinde yerli halka karıştı. Osmanlı İmparatorluğu’na gönderilemeyen Çerkesler ise Orta Laba ve Orta Kuban ırmakları bölgesindeki Rus Kazak köylerine yerleştirildi.


RUSYA’NIN ACIMASIZ PLANI

Rusya’nın epeyce evvelinde planladığı ‘Çerkes halkını öz vatanlarından sürgün etme operasyonu’ adım adım gerçekleştirilen bir aksiyon olarak bedellendiriliyor.

Osmanlı topraklarına bile ulaşamadan binlerce kişinin öldüğü bu sürgün ‘tarihin en acı olaylarından birisi’ olarak nitelendiriliyor.

İnsanlık tarihine kara bir leke olarak geçen Çerkes sürgünü, her yıl Türkiye’de yaşayan Çerkesler tarafınca da anılıyor. Deniz kenarında ‘Nart ateşi’ yakıp etrafında ‘mezar taşı nöbeti’ tutulan anma merasimleri, ‘Sürgün Andı’ okunması ile sona eriyor.


KOCAELİ’NDE ÇERKES ANMASI

Çarlık Rusyası tarafınca 157 yıl evvel Kafkaslardan sürgün edilen Çerkesler, Kocaeli’nde anma programı gerçekleştirdi.

Adige Kültür Derneği yöneticileri, toplanarak sürgün edilen soydaşlarını andı.

157 yıl evvel sürgün edilen Çerkeslerin Ruslara karşı amansız çaba ettiğini belirten Adige Kültür Derneği Lideri Sedat Yenişen “Bundan 157 yıl evvel Çarlık Rusya’sı atalarımızla senelerca savaşmış, katletmiş, yakıp yıkmış fakat Çerkes halkının direncini kıramamışlardı. Etiyle, dişiyle, tırnağıyla, hanımıyla, erkeğiyle, genciyle, yaşlısıyla, direndi cetlerimiz. Bütün dünya hayranlıkla izledi bizi. Bugün şayet dünya Çerkes’i tanıyorsa Çerkes kimliğinin dünyada bir saygınlığı var ise, bunu vatanı ve özgürlüğü için kahramanca direnen cetlerimize borçluyuz” diye konuştu.


“BU BİR SOYKIRIMDIR”

Çarlık Rusya’sının Çerkeslere soykırım yaptığını tabir eden Yenişen, şunları kaydetti: “Savaş kaybedildiğinde Rusya’da bir gazete uğursuz bir başlıkla çıkmıştı: Çerkesya artık yoktur. Aslında Rus-Çerkes savaşının özeti ve Çerkes soykırımının itirafıydı bu başlık. Zira Çerkesya artık yoksa Çerkes halkı da yok demektir; ya katledildi ya da sürgün edildi demektir ve bu bir soykırımdır.

Çerkes halkı olarak benliklerini unutmayacaklarını belirten Yenişen “Düne kadar tarih oldu, unutuldu zannedilen Çerkesya haritalarda değil; kalbimizde var, şiirlerimizde var, hayallerimizde var, düşlerimizde var. Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 157. yıldönümünde savaşta ve sürgün yollarında hayatlarını kaybeden atalarımızı hürmetle anıyor, geleceğe daha umutla bakıyoruz. Yaşasın Çerkes Ulusu, yaşasın Çerkes kalma mücadelemiz” tabirlerini kullandı.

ÇERKES FORUMU’NDAN ‘SOYKIRIM’ DAVETİ

Bu ortada Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nün 157. yıldönümünde , bir defa daha Çerkeslerin yaşadığı zulümleri hatırlatarak tüm dünyaya davet yaptı.

Basın açıklaması yapan Çerkes Forumu Lideri Muammer Akgül, şunları kaydetti: “21 Mayıs1864, Çarlık Rusyası’nın siyasetleri ve stratejik amaçları doğrultusunda Kafkasya’yı işgal etmesiyle başlayan ve 101 yıl devam eden Rus-Kafkas Savaşlarının bittiği tarihtir. 21 Mayıs halkımızın dünyanın dört bir yanına dağıtılmasının, Kafkasya’nın Çerkessiz bırakılmasının, tarihin gördüğü en büyük sürgün ve soykırımın yıl dönümüdür.

157 yıl boyunca sürdürülen sistemli siyasetler kararı azınlık durumuna düşen Çerkesler, kendi topraklarında dahi eşsiz lisanlarını ve kültürlerini kaybetme tehdidi ile karşı karşıyadır. Sürgün ve soykırım daha sonrası uygulanan inkar ve asimilasyon siyasetleri da Çerkeslerin, Çerkes kimliği ile var olabilmelerinin önündeki kıymetli bir manidir.

“TÜRKİYE CUMHURİYETİ SOMUT ADIM ATMALI”

Bilhassa son senelerda Rusya’da merkeziyetçi eğilimlerin güçlendiği görülmektedir. Bu doğrultuda anadil eğitimi ve kullanması giderek azaltılmakta, Çerkesçe resmi lisan bulunmasına karşın seçmeli ders olarak okutulmakta ve eğitim kurumlarından dışlanmakta, Kafkasya’da bulunan cumhuriyetlerimizin yönetimsel hakları azaltılmakta, güvenlikçi uygulamalar mazeret edilerek soydaşlarımıza baskılar uygulanmakta ve demokratik hakları kısıtlanmaktadır.

Çarlık Rusyası’nın mirasçısı olan Rusya Federasyonu ve Osmanlı İmparatorluğunun mirasçısı olan Türkiye Cumhuriyeti tarihte yaşanan acıları kabul ederek bu problemlerin tahliline dair önemli ve somut adımlar atmalıdır. Ancak maalesef bu adımlar atılmadığı üzere hem diasporada birebir vakitte anavatanda yaşayan Çerkesler her geçen gün yeni problemlerle karşı karşıya kalmaktadır.

“ÇERKES SOYKIRIMI VE SÜRGÜNÜ TANINMALI”

Suriye’de yaşanan iç savaş kararı 157 yıl evvel sürgünü yaşayan Çerkesler, bugün bir daha yollara düşmüştür. Tarafı olmadığı kirli bir savaşın ortasında kalmış hiç bir devlet tarafınca da desteklenmemektedir. Çerkeslerin kendi anavatanlarına dönmelerini engelleyen hukuksal ve fiili her türlü pürüz kaldırılmalıdır. Başta Rusya Federasyonu ve Türkiye Cumhuriyeti olmak üzere tüm dünyaya sesleniyoruz: Çerkes soykırımı ve sürgünü tanınmalı, tarihî haksızlıklar giderilmeli, adalet sağlanmalı.

beraberliğimizden aldığımız gücümüz ve kararlılığımızla haklı taleplerimizin takipçisi olacağımızı, Çerkes Soykırımı ve Sürgünü’nü asla unutmayacağımızı ve unutturmayacağımızı bir kere daha ilan ediyoruz.”