EliteDizqn
Active member
Yavaş yavaş küçük bayırdan aşağıya hakikat inerek yetimhanenin bahçesine yanlışsız ilerliyoruz. Karşımızda Avrupa’nın en büyük ahşap binası. Yanımda Kallamanis Yanis. Büyükadalı. Bir vakit içinder komşumdu. 1955 yılında orada ilkokul öğretmenliğe başlamış. Kapanana kadar kalmış. Birinci kattaki bir pencereyi işaret ediyor “Burası benim odamdı” diye. Gözleri doluyor bir an. Sandalyelerin yan yana sıralandığı alanı gösteriyor “Burası bostandı. Frangapulos takım biçerdi. Çocuklar salatalıkları domatesleri toplar taze taze yerlerdi. 192 çocuk vardı benim dönemimde. bu biçimde ilkokul 6 yıldı” diyor.Kallamanis Yanis
YA daha sonra?
“1964 yılında ‘Kapanacak’ dediler. Yangın tehlikesi varmış. Yoktu o denli bir tehlike. Çabucak boşaltıldı. Kızlar Hristos Manastırı’na erkekler Aya Nikola Manastırı’na…” bir daha gözleri doluyor, devasa binaya bakıyor: “Bizler yetim sözünü çocukların sırtından attık fakat ya bu bina; onu yetim olmaktan kurtaramadı kimse”..
Yetimhane olanca haşmeti ile karşımızda. Vakur, hüzünlü.. Lakin kırık dökük, çatı çökmüş, çerçeveler kopmuş… Yağmura, fırtınaya karşı savunmasız. bir daha de meydan okurcasına karşımızda. İki saat boyunca karşısında oturuyoruz. Zira yapılan toplantı onun için.
Zira yeni bir sayfa açılıyor. 1964 yılından beri kapalı olan, mülkiyeti İstanbul Rum Patrikhanesi’nde bulunan ve büsbütün yıkılma tehlikesi altında bulunan bina nasıl kurtulacak? Fener Rum Patriği Bartholomeos, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, AB Büyükelçisi Nikolaus Meyer-Landrut, lokal yöneticiler, mimarlar, sivil toplum kuruluşları ve kimi Adalıların iştiraki ile geniş bir toplantı.
Europa Nostra Türkiye’nin teşebbüsüyle 2018 yılında ‘Avrupa’nın tehlike altındaki 7 kültürel miras alanından biri’ olarak ilan edildi. Çalışmalar da daha sonrasında başladı. Aslında şunu vurgulamak gerek: Tüm bu mühlet ortasında yetimhane ilgili sivil toplum kuruluşları ve hassas uzmanların çabası ile gündemde tutulmaya çalışıldı. Lakin ne yazık ki yıllar evvel fazlaca daha küçük bir masrafla üstü kapatılarak korunmaya alınması başarılamadı.
ARTIK NE YAPILIYOR PEKALA?
Bir daha sonraki adım, onarım öncesi binanın korunması için süreksiz destekleme önlemlerinin alınması tıpkı vakitte büyük süratle. Zira yetimhanenin daha ne kadar ayakta kalacağı hiç aşikâr değil. Çatı yüzde 80 oranında çökmüş durumda yani içi boş. Tabiata karşı savunmasız.
Binanın ne maksatla kullanılacağının belirlenmesi gayesiyle ise eylül-ekim aylarında uzmanların katılacağı bir çalıştay düzenlenmesi planlanıyor. Natürel projenin evvelari içinde finansman konusu da kıymetli bir yer tutuyor. 50 milyon Euro üzere bir sayı dillendiriliyor. 2012 yılında o periyot Coca-Cola’nın CEO’su olan Muhtar Kent’in teşebbüsü ile sponsor bulunmuş fakat ilerleme sağlanamamıştı.
Toplantı gün batımında bitmiş oldu. Güneşin son ışıkları yetimhanenin camsız çerçevesiz odalarından süzülüp üzerimize hakikat düşerken sahneyi Evanthia Reboutsica ve arkadaşları aldı. Keman, kanun, İstanbul kemençesi… Rum ve İstanbul ezgileri.. Gözüm hâlâ binada. Alacakaranlık. Çatıdaki oluklarda otlar bürümüş. Evanthia’nın kemanından ezgiler yetimhaneye yanlışsız yükseliyor. Ne o? 4. katın köşesindeki o odadaki soluk perde aralanıyor mu? Yetim çocukların başları mı orada gölgede oynayan… Bu dünya mirası bakalım bir daha fazlaca daha farklı bir emelle ayakları üzerinde durabilecek mi?
YA daha sonra?
“1964 yılında ‘Kapanacak’ dediler. Yangın tehlikesi varmış. Yoktu o denli bir tehlike. Çabucak boşaltıldı. Kızlar Hristos Manastırı’na erkekler Aya Nikola Manastırı’na…” bir daha gözleri doluyor, devasa binaya bakıyor: “Bizler yetim sözünü çocukların sırtından attık fakat ya bu bina; onu yetim olmaktan kurtaramadı kimse”..
Yetimhane olanca haşmeti ile karşımızda. Vakur, hüzünlü.. Lakin kırık dökük, çatı çökmüş, çerçeveler kopmuş… Yağmura, fırtınaya karşı savunmasız. bir daha de meydan okurcasına karşımızda. İki saat boyunca karşısında oturuyoruz. Zira yapılan toplantı onun için.
Zira yeni bir sayfa açılıyor. 1964 yılından beri kapalı olan, mülkiyeti İstanbul Rum Patrikhanesi’nde bulunan ve büsbütün yıkılma tehlikesi altında bulunan bina nasıl kurtulacak? Fener Rum Patriği Bartholomeos, Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Ahmet Misbah Demircan, AB Büyükelçisi Nikolaus Meyer-Landrut, lokal yöneticiler, mimarlar, sivil toplum kuruluşları ve kimi Adalıların iştiraki ile geniş bir toplantı.
Europa Nostra Türkiye’nin teşebbüsüyle 2018 yılında ‘Avrupa’nın tehlike altındaki 7 kültürel miras alanından biri’ olarak ilan edildi. Çalışmalar da daha sonrasında başladı. Aslında şunu vurgulamak gerek: Tüm bu mühlet ortasında yetimhane ilgili sivil toplum kuruluşları ve hassas uzmanların çabası ile gündemde tutulmaya çalışıldı. Lakin ne yazık ki yıllar evvel fazlaca daha küçük bir masrafla üstü kapatılarak korunmaya alınması başarılamadı.
ARTIK NE YAPILIYOR PEKALA?
Bir daha sonraki adım, onarım öncesi binanın korunması için süreksiz destekleme önlemlerinin alınması tıpkı vakitte büyük süratle. Zira yetimhanenin daha ne kadar ayakta kalacağı hiç aşikâr değil. Çatı yüzde 80 oranında çökmüş durumda yani içi boş. Tabiata karşı savunmasız.
Binanın ne maksatla kullanılacağının belirlenmesi gayesiyle ise eylül-ekim aylarında uzmanların katılacağı bir çalıştay düzenlenmesi planlanıyor. Natürel projenin evvelari içinde finansman konusu da kıymetli bir yer tutuyor. 50 milyon Euro üzere bir sayı dillendiriliyor. 2012 yılında o periyot Coca-Cola’nın CEO’su olan Muhtar Kent’in teşebbüsü ile sponsor bulunmuş fakat ilerleme sağlanamamıştı.
Toplantı gün batımında bitmiş oldu. Güneşin son ışıkları yetimhanenin camsız çerçevesiz odalarından süzülüp üzerimize hakikat düşerken sahneyi Evanthia Reboutsica ve arkadaşları aldı. Keman, kanun, İstanbul kemençesi… Rum ve İstanbul ezgileri.. Gözüm hâlâ binada. Alacakaranlık. Çatıdaki oluklarda otlar bürümüş. Evanthia’nın kemanından ezgiler yetimhaneye yanlışsız yükseliyor. Ne o? 4. katın köşesindeki o odadaki soluk perde aralanıyor mu? Yetim çocukların başları mı orada gölgede oynayan… Bu dünya mirası bakalım bir daha fazlaca daha farklı bir emelle ayakları üzerinde durabilecek mi?