Trendio
Active member
Global sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sonlandırılabilmesi için ülkelerin emisyonlarını 2030’a kadar yarıya indirmeleri ve sıfır emisyon yol haritalarını planlarının merkezine koymaları gerekiyor.
Atmosferdeki karbon emisyonu yoğunluğu 2019’da 2 milyon yıl ortasında en yüksek düzeyine ulaştı. Değerli sera gazları olan metan ve azot oksit gazlarının konsantrasyonları 2019’da 800 bin yıldaki en yüksek düzeyinde gerçekleşti.
Okyanus, buz katmanları ve global deniz düzeylerindeki değişiklikler, yüz yıl ila bin yıllık vakit dilimlerinde geri döndürülemez hale geldi.
Son yılda Arktik deniz buzunun düzeyi 1850’den beri en düşük düzeyine geriledi.
Deniz düzeylerindeki global ortalama yükseliş, 1900’den beri son 3 bin yıldaki en süratli artış olarak kayıtlara geçti. Denizel ısı dalgalarının oluşma sıklığı 1980’lerden beri iki katına çıktı.
1,5 derece ne kadar aşılırsa öngörülemez riskler o kadar artıyor
Toplam 234 bilim insanı ve 195 hükümet tarafınca onaylanan Kıymetlendirme Raporu’na nazaran, insan faaliyetleri kaynaklı emisyonlar, gezegenin değişmesinin ve daha az istikrarlı hale gelmesinin temel niçini olarak görülürken bu tesirlerin kimilerinin geri dönüşü bulunmuyor.
Emisyon azaltımına yönelik en argümanlı adımların atıldığı senaryoda dahi ortalama global sıcaklık artışının gelecek 20 yıl ortasında 1,5 dereceye ulaşacağı hatta bu seviyeyi aşacağı iddia ediliyor.
Bu eşiğin aşılmasından daha sonra ortalama sıcaklık artışının lakin yüzyılın sonuna gerçek bir daha 1,4 dereceye düşeceği öngörülüyor.
Global ısınma 1,5 derece eşiğini ne kadar aşarsa dünyada öngörülemez ve önemli risklerin oluşma ihtimali de o kadar artıyor.
Buz katmanı oluşumu ve erime süreçlerindeki belirsizlik niçiniyle global ölçekte deniz düzeyindeki artışın 2100 yılında 2 metreye, 2150 yılında ise 5 metreye kadar olan muhtemel aralığın üzerinde gerçekleşmesi, emisyonların en çok arttığı senaryoda göz gerisi edilemiyor.
Deniz düzeyindeki yükselişin iklim değişikliğiyle en tezli biçimde çabanın amaçlandığı yol haritalarında dahi yüz binlerce yıl devam edeceği öngörülüyor.
İnsan kaynaklı değişen iklim kararında yangın ve sellerde artış
Rapora göre, Kuzey Amerika, Avrupa, Avustralya, Latin Amerika, Afrika’nın birtakım bölgeleri, Sibirya, Rusya ve Asya’nın da ortasında bulunduğu gezegenin büyük bir kısmı sıcak hava dalgalarını içeren çok sıcaklara maruz kalıyor.
Son vakit içinderda çok sıcakların gerçekleşmesi, insan tesiri olmadığı durumda ise son derece düşük bir ihtimal olarak bedellendiriliyor.
Yaz aylarında yaşanan yangınlar ve seller, insan kaynaklı global ısınma kararı iklim sisteminin değişmesiyle çok hava olaylarının seyrine örnek oluşturuyor.
Kaybedecek vakit kalmadı
Mevcut iklim siyasetleri ve Paris Muahedesi kapsamında sunulan ulusal katkı beyanları doğrultusunda global ısınma, en düzgün kestirimle 2100’de 2,7 dereceye ulaşıyor.
Bu niçinle, global sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sonlandırılabilmesi için ülkelerin emisyonlarını 2030’a kadar yarıya indirmeleri ve sıfır emisyon yol haritalarını planlarının merkezine koymalarına gereksinim duyuluyor.
İnsan kaynaklı global ısınmayı belli bir seviyede sonlandırmak, toplam karbon emisyonlarının sonlandırılmasının yanı sıra net sıfır emisyona ulaşılmasını ve öteki sera gazı emisyonlarında kıymetli azaltım gerçekleşmesini gerektiriyor.
Bu kapsamda bilim insanları, global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırmak için ivedilikle harekete geçme davetinde bulunuyor.
Büyük “kirleticilere” davet
Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı Taraflar Konferansı (COP26) Lideri Alok Sharma, rapora ait değerlendirmesinde, iklim krizi tesirlerinin tüm dünyada görüldüğünü belirterek, “Bilim, bu krizin en olumsuz tesirlerini hayatlarımızda, geçim kaynaklarımızda ve doğal ömür alanlarımızda görmeye devam edeceğimizi açıkça gösteriyor. Tüm ülkelere, hükümetlere, iş dünyasına ve toplumlara bildirimiz, iklim değişikliğinin gidişatında belirleyici olan önümüzdeki on yılda kararlarınızı bilime dayalı ve global ısınmayı 1,5 dereceyle sonlandırma amacını canlı tutmak üzere olan sorumluluğunuzu benimseyecek biçimde verin. Bunu daima bir arada başarabiliriz.” sözlerini kullandı.
Sharma, bu muvaffakiyetin temelinde yatanları ise şöyle sıraladı:
“Başarının temelinde yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyon maksadına dayalı yol haritasına sadık kalmak, 2030’a ait savlı emisyon azaltım gayeleri taahhüt etmek ve uzun vadeli stratejileri öne çıkararak kömüre dayalı elektrik üretimini sonlandırmak, elektrikli araçların piyasaya sürülmesini hızlandırmak üzere harekete geçmek, ormansızlaşmayla uğraş etmek ve metan emisyonlarını azaltmak yatıyor.”
Londra merkezli fikir kuruluşu E3G’nin Genel Müdürü Nick Mabey ise bilim dünyasının iklim değişikliği konusundaki fikir birliğinin, tüm ülkelerin düşünülenden daha yüksek iklim risklerine maruz kaldığını ortaya koyduğuna dikkati çekerek, “Günümüzde tüm dünyayı tesiri altına alan iklim felaketleri, en güçlü ve en kuvvetli ülkeleri dahi savunmasız bırakıyor. Glasgow’da gerçekleşecek 26. Taraflar Toplantısı’nda büyük kirleticilerin, kendilerini iklim tesirlerinden koruyamayanlara daha fazla finansal yardım sağlamasına yönelik sistemleri uygulamaya koymaya liderlik etmenin yanı sıra emisyonlarını süratle azaltmaları gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“İklim krizinin yıkıcı tesirlerini ferdî hayatlarımızda görüyoruz”
Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği Kurucu Yöneticisi Bengisu Özenç, son günlerde dünyanın genelinde olduğu üzere Türkiye’de de büyük çaplı sellerin ve yangınların eş vakitli yaşandığı ve buzulların eridiğine yönelik haberlerin arttığını lisana getirerek, şunları kaydetti:
“IPCC raporu, iklim değişikliğinin yıkıcı tesirlerini ferdî hayatlarımızda görmeye başladığımız bugünlerde tedbir alınmadığı takdirde bu afetlerin şiddetini artırarak devam edeceğine dikkati çekiyor. Sorumluluktan kaçmaya çalışmak yerine, iklim değişikliğine karşı alınacak tedbirlerin tüm insanlığın ve gezegenin ortak refahı için atılacak adımlar olduğunun farkında olarak bir an evvel harekete geçilmesi gerekiyor.
Bu doğrultuda atılacak global adımların bir modülü olarak, Türkiye’nin iklim amaçlarını hemen daha argümanlı hale getirmesini ve tüm siyasetlerini bu amaçlarla uyumlaştırmasını talep ediyoruz.”
Atmosferdeki karbon emisyonu yoğunluğu 2019’da 2 milyon yıl ortasında en yüksek düzeyine ulaştı. Değerli sera gazları olan metan ve azot oksit gazlarının konsantrasyonları 2019’da 800 bin yıldaki en yüksek düzeyinde gerçekleşti.
Okyanus, buz katmanları ve global deniz düzeylerindeki değişiklikler, yüz yıl ila bin yıllık vakit dilimlerinde geri döndürülemez hale geldi.
Son yılda Arktik deniz buzunun düzeyi 1850’den beri en düşük düzeyine geriledi.
Deniz düzeylerindeki global ortalama yükseliş, 1900’den beri son 3 bin yıldaki en süratli artış olarak kayıtlara geçti. Denizel ısı dalgalarının oluşma sıklığı 1980’lerden beri iki katına çıktı.
1,5 derece ne kadar aşılırsa öngörülemez riskler o kadar artıyor
Toplam 234 bilim insanı ve 195 hükümet tarafınca onaylanan Kıymetlendirme Raporu’na nazaran, insan faaliyetleri kaynaklı emisyonlar, gezegenin değişmesinin ve daha az istikrarlı hale gelmesinin temel niçini olarak görülürken bu tesirlerin kimilerinin geri dönüşü bulunmuyor.
Emisyon azaltımına yönelik en argümanlı adımların atıldığı senaryoda dahi ortalama global sıcaklık artışının gelecek 20 yıl ortasında 1,5 dereceye ulaşacağı hatta bu seviyeyi aşacağı iddia ediliyor.
Bu eşiğin aşılmasından daha sonra ortalama sıcaklık artışının lakin yüzyılın sonuna gerçek bir daha 1,4 dereceye düşeceği öngörülüyor.
Global ısınma 1,5 derece eşiğini ne kadar aşarsa dünyada öngörülemez ve önemli risklerin oluşma ihtimali de o kadar artıyor.
Buz katmanı oluşumu ve erime süreçlerindeki belirsizlik niçiniyle global ölçekte deniz düzeyindeki artışın 2100 yılında 2 metreye, 2150 yılında ise 5 metreye kadar olan muhtemel aralığın üzerinde gerçekleşmesi, emisyonların en çok arttığı senaryoda göz gerisi edilemiyor.
Deniz düzeyindeki yükselişin iklim değişikliğiyle en tezli biçimde çabanın amaçlandığı yol haritalarında dahi yüz binlerce yıl devam edeceği öngörülüyor.
İnsan kaynaklı değişen iklim kararında yangın ve sellerde artış
Rapora göre, Kuzey Amerika, Avrupa, Avustralya, Latin Amerika, Afrika’nın birtakım bölgeleri, Sibirya, Rusya ve Asya’nın da ortasında bulunduğu gezegenin büyük bir kısmı sıcak hava dalgalarını içeren çok sıcaklara maruz kalıyor.
Son vakit içinderda çok sıcakların gerçekleşmesi, insan tesiri olmadığı durumda ise son derece düşük bir ihtimal olarak bedellendiriliyor.
Yaz aylarında yaşanan yangınlar ve seller, insan kaynaklı global ısınma kararı iklim sisteminin değişmesiyle çok hava olaylarının seyrine örnek oluşturuyor.
Kaybedecek vakit kalmadı
Mevcut iklim siyasetleri ve Paris Muahedesi kapsamında sunulan ulusal katkı beyanları doğrultusunda global ısınma, en düzgün kestirimle 2100’de 2,7 dereceye ulaşıyor.
Bu niçinle, global sıcaklık artışının 1,5 dereceyle sonlandırılabilmesi için ülkelerin emisyonlarını 2030’a kadar yarıya indirmeleri ve sıfır emisyon yol haritalarını planlarının merkezine koymalarına gereksinim duyuluyor.
İnsan kaynaklı global ısınmayı belli bir seviyede sonlandırmak, toplam karbon emisyonlarının sonlandırılmasının yanı sıra net sıfır emisyona ulaşılmasını ve öteki sera gazı emisyonlarında kıymetli azaltım gerçekleşmesini gerektiriyor.
Bu kapsamda bilim insanları, global sıcaklık artışını 1,5 dereceyle sonlandırmak için ivedilikle harekete geçme davetinde bulunuyor.
Büyük “kirleticilere” davet
Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Çerçeve Kontratı Taraflar Konferansı (COP26) Lideri Alok Sharma, rapora ait değerlendirmesinde, iklim krizi tesirlerinin tüm dünyada görüldüğünü belirterek, “Bilim, bu krizin en olumsuz tesirlerini hayatlarımızda, geçim kaynaklarımızda ve doğal ömür alanlarımızda görmeye devam edeceğimizi açıkça gösteriyor. Tüm ülkelere, hükümetlere, iş dünyasına ve toplumlara bildirimiz, iklim değişikliğinin gidişatında belirleyici olan önümüzdeki on yılda kararlarınızı bilime dayalı ve global ısınmayı 1,5 dereceyle sonlandırma amacını canlı tutmak üzere olan sorumluluğunuzu benimseyecek biçimde verin. Bunu daima bir arada başarabiliriz.” sözlerini kullandı.
Sharma, bu muvaffakiyetin temelinde yatanları ise şöyle sıraladı:
“Başarının temelinde yüzyılın ortasına kadar net sıfır emisyon maksadına dayalı yol haritasına sadık kalmak, 2030’a ait savlı emisyon azaltım gayeleri taahhüt etmek ve uzun vadeli stratejileri öne çıkararak kömüre dayalı elektrik üretimini sonlandırmak, elektrikli araçların piyasaya sürülmesini hızlandırmak üzere harekete geçmek, ormansızlaşmayla uğraş etmek ve metan emisyonlarını azaltmak yatıyor.”
Londra merkezli fikir kuruluşu E3G’nin Genel Müdürü Nick Mabey ise bilim dünyasının iklim değişikliği konusundaki fikir birliğinin, tüm ülkelerin düşünülenden daha yüksek iklim risklerine maruz kaldığını ortaya koyduğuna dikkati çekerek, “Günümüzde tüm dünyayı tesiri altına alan iklim felaketleri, en güçlü ve en kuvvetli ülkeleri dahi savunmasız bırakıyor. Glasgow’da gerçekleşecek 26. Taraflar Toplantısı’nda büyük kirleticilerin, kendilerini iklim tesirlerinden koruyamayanlara daha fazla finansal yardım sağlamasına yönelik sistemleri uygulamaya koymaya liderlik etmenin yanı sıra emisyonlarını süratle azaltmaları gerekiyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“İklim krizinin yıkıcı tesirlerini ferdî hayatlarımızda görüyoruz”
Sürdürülebilir İktisat ve Finans Araştırmaları Derneği Kurucu Yöneticisi Bengisu Özenç, son günlerde dünyanın genelinde olduğu üzere Türkiye’de de büyük çaplı sellerin ve yangınların eş vakitli yaşandığı ve buzulların eridiğine yönelik haberlerin arttığını lisana getirerek, şunları kaydetti:
“IPCC raporu, iklim değişikliğinin yıkıcı tesirlerini ferdî hayatlarımızda görmeye başladığımız bugünlerde tedbir alınmadığı takdirde bu afetlerin şiddetini artırarak devam edeceğine dikkati çekiyor. Sorumluluktan kaçmaya çalışmak yerine, iklim değişikliğine karşı alınacak tedbirlerin tüm insanlığın ve gezegenin ortak refahı için atılacak adımlar olduğunun farkında olarak bir an evvel harekete geçilmesi gerekiyor.
Bu doğrultuda atılacak global adımların bir modülü olarak, Türkiye’nin iklim amaçlarını hemen daha argümanlı hale getirmesini ve tüm siyasetlerini bu amaçlarla uyumlaştırmasını talep ediyoruz.”